noch de grillen der menschen noch die der natuur ons
genoegen op het muziekfeest zullen verbitterenWerpen
wij tbaus een blik op den tekst en de bewerking van
bet oratorium Bonifacius.
Mevrouw Liua Schneider, eene Dnitsche, die wij
Nederlanders zoo goed als geannexeerd hebben heeft
de woorden van den Bonifacius geschreven. De naam
van den grooten „apostel der Duit/schers" is ons allen,
ai is bet slechts uit de eerste bladzijde der tijdreken
kundige tafel, uit welke wij op school de vaderland-
sche geschiedenis leerden, bekend. Uit een adellijk
Engelsch geslacht gesproten, wijdde hij zich aan den
geestelijken stand en begon hij zijn ourspronkelijken
naam Winfried met dien van Bonifacius verwisseld heb
bende, op 3£jarigen leeftijd in 715 met de prediking
van het Christendom in Friesland, welken arbeid bij
echterwegeDS den tusscheu Karei Martel en den Frie-
schen koning Radbout uitgebroken oorlog, spoedig
moest staken. Na korten tijd als abt in het klooster
Nutcell in Engeland te hebben vertoefd, wendde bij
zich vervolgens meer in het bijzonder tot Duitschland,
waar hij als evangelieprediker Thuringen en Beieren,
Hessen en Saksen doorreisde. Door paus Gregorius
III tol aartsbisschop en primaat van Duitschland be
noemd, zette hij met onvermoeibaren ijver de invoering
van het Christendom, de uitroeiing van het beidensch
geloof en de vernietiging van de heiligdommen der
heidenen vooït. De eigenhandige nodervelling van den
aan Thor gewijden eik bij Geismar in Hessen is als
een bewijs voor zijne persoonlijke en onversaagde
werkzaamheid door de overlevering tQt ons gebracht.
Van dit feit maakt mevrouw Schneider in haren Boni
facius tekst een gelukkig gebruik. Op eene reis, in 755
tot bekeering der altijd nog hardnekkig zich tegen het
Christendom verzettende Friezen ondernomen, werd
de apostel bij Dokkum door eene bende dweepzuchtige
barbaren overvallen en met zijne metgezellen gedood.
Reeds bij den eersten oogopslag is het duidelijk
welke schatten dit onderwerp als stof voor den streugen
en verhevenen oratorium-stijl aanbiedt. Tegenstelling
tusschen het ondergaande, in bosschen en spelonken
zich verschuilende heidendom en den liefde cnlicht
ademenden geest des Christendoms, met jeugdige kracht
zich verheffend, heftige dweepzucht tegenover niet min
der hartstochtelijken bekeeringsijverde twijfel der ge
schokte gemoederen tegenover de onwankelbare over
tuiging des geloofs, en, als achtergrond voor al dien
stiijd, de somberheid der nog ongerepte Germaanscbe
wouden, de ongebonden hartstochtelijkheid der bar-
baarsche volken, waarlijk indien ooit een toondichter
zich opgewekt kon voelen om in zijne kunst het „al
wat menscbelijk is weder te geven, het moest zijn bij
de behandeling van het leven en den dood van den
geloofsheld Bonifacius, in den vorm des oratorium5.
Wij maken bij ons overzicht van de muzikale be
werking dezer stof gebruik van de twee opstellen door
den beer J. van Santen Kolff in de Dommers 14 en 15
van den jaargaDg 1873 van het muzikaal tijdschrift
Caecilia aan het oratorium Bonifacius gewijd. Een
geregeld verhaal der zeer eenvoudige handeling zal
niemand van ons verwachten. De bij de uitvoering
onmisbare tekstboekjes geven daaromtrent voldoende
opheldering. Ons is het voldoende op de hoofdmomenten
van het werk des heeren Nicolaï de aandacht te vestigen.
Eene inleiding van middelmatigen omvang schildert
in korte trekken de handeling, waarbij tevens de voor
naamste motieven die in het oratorium zullen voorko
men worden ingevoerd. Bij de laatste maten dezer
inleiding sluit zich een forssh en krachtig koor vau
heidenen: „du Wodan, grosser Gott," aanwaarbij
de heidensche priester (bariton) met eene aanroeping
der goden: „Thor'a Schimmernder Saule, ibr neige
ich micb" zich voegt. De laatste, wilder en ontstui-
miger kreten van het heidensch koor worden beant
woord door een solo-kwartet van Christen-zendelingen,
dat overleidt in de eerste solo voor Bonifacius (bas):
„Hört an das Evangelium vom Christ, der lürEach
AU' am Kreuz gestorben ist." Bij de prediking dezer
liefde-leer bewaren de heidenen het stilzwijgendoch
wanneer de apostel later hun vooroordeelen aanroert
en hun gebiedt de steenen afgodsbeelden en gewijde
bosschen omver te werpen, dan antwoordt, na een
dreigend paukengebrom eene hernieuwde aanroeping
van Wodanwaarin de koperen instrumenten, vooral de
bazuinen, een krachtig effect maken. Op zijne beurt
neemt de heidensche priester het woord tegenover don
evangelieprediker, dien hij van den heiligen eik afweert.
Door zijne woorden in geestdrift ontvlamdbarst het
koor los in het energieke themareeds uit de inleiding
bekend: „Zum Kampte fiir die heil'gen Gölter." Bij
zonder schoon is bier het oogenblik waarin de heidenen
den reus ljmer aanroepen, wiens dreunende tred en
wiens voetstappendie de aarde doen bevendoor een
«waar, drukkend rbythmus worden geschilderd.
Nauwelijks is het ontstuimig gewoel der heidenen
uitgewoed, daar klinken als uit do verte de aetheri-
sche tonen van het „Marien-lied", welks tekst de woor
den van een kerkelijk gezang uit de 13® eeuw zijn.
Het is een innige en teedere melodie, voortdurend door
den zachten glans der weekste instrumenten omstraald
Onder de derde strofei van bet Marien-lied treedt
voor het eerst de dochter van den priester der heidenen
(sopraan) op. De prediking der nieuwe leer, het ge
zang der Christenen, heeft haar geloof aan het wankelen
gebracht. In een kort arioso, dat op het Marien-lied
volgt, geeft zij aan hare onrustig gejaagde stemming
luclil. Onmiddellijk sluit zich hier weder een koor der
Christenen bij aan, eerst unixonovan welken vorm in
dit oratorium veel gebruik wordt gemaakt, daarna
vierstemmig. Na een optreden van den heidenscben
priester, die in verontwaardiging over de taal die hij
van zijn kind vernomen beeft, de goden smeekt hem
voor waanzin te bewaren en eindigt met zijne dochter
te verstootenkondigen bekende akkoorden de nadering
van Bonifacius weder aan. In een schoon en teeder
aria, bet glanspunt der bas-p3rtij („denn das Kreuz
ist leicht, nnd er bilft's tragen noch") predikt de aarts
bisschop andermaal de leer der liefde.
Het slotnommer van het eerste deel des oratoriums
wordt gevormd door een wraak-koor der beidenen, een
lang en effectvol stuk, wild en schril als de harts
tocht dien het moet voorstellenplastisch-realistisch
van uitdrukking aan bet slot, waar het „Rache! sei
Kampfgeschreiwerkelijk uitgeschreeuwd wordt. Met
de uiterste kracht, fortissimo, klimmen de sopranen
in de laatste mate ntot de hooge b-mol; het schrilste
instrument, de piccolo, zendt onverwacht een woesten
hoogeD triller na en het koor eindigt plotseling. Eenige
akkoorden slechts van het orkest maken, nadat de
stemmen zwijgen, aan het eerste gedeelte een einde.
Vervolg hierna.)
Belijningen.
Te Vlissingen is binnengekomen de Nederlandsche
schooner Adriana Wilhelmina, gezagvoerder C. Reijn-
houtmet kolen voor die stad.
Het Nederlandsche stoomschip Madura, van Batavia
naar Nienwediep, is Vrijdag ochtend te Gibraltar aan
gekomen en zou des namiddags de reis voortzetten.
De Nederlandsche stoomschepen Celebes, van
Nieuwediep naar Batavia, en Java, van Batavia naar
Nieuwediep, zijn Vrijdag te Aden aangekomen.
Éjanödsbrridjtcn.
Graanmarkten enz.
VLISSINGEN, 26 Mei. Bofer ƒ0.92 a 1, per kilogram.
AMSTERDAM, 26 Mei. Raapolie op zes weken 354-
Lijnolie op zes weken 35}.
P r ij z e ii van e t i e c fc e n.
Amsterdam 26 Mei.
Nederland. Certific. Werkelijke schuld. 2} pet. 60}
dito dito dito .3 73
dito dito dito 4 96
Aand. Handelmaatschappij 4} 138}
dito exploitatie Ned. Staatssp. r 110}
België. Certificaten bij Rothschild 57
Frankrijk. Inschrijvingep. ,v 3
dito 5
Rusland. Obligatiën 1798/1816 5 „102
dito Hope C°. 1855 6e serie 5 87}
dito 1000 18645 1011
dito 1000 18665 101}
dito L. 100 18725 „981
Loten 18665 270
Oblig.Hope&C.Leening 1860 41 941
Certific. dito4 77}
Inscript.Stieglitz&C°.28a4L. 4
Obligatiën 186769 4 82
Certificaten6 51
Aahd. Spoorw. Gr. Maatsch. 5 244
Oblig. dito 4
Aand. Baltische spoorweg 3 128
Obl. spoorweg Poti-Tiflis .5 991
dito dito Jelez Orel 5 991
dito dito Charkow Azow. 5 97
Polen. Schatkistobligatiën 4 79
Oostenrijk. Oblig.metall.inzilverJan./Juli. 5 651
dito dito April/Oct. 5 65^
dito in papier Mei/Nov. 5 60}
dito dito Febr./Aug. 5 60}
Aand. Nation, bank 3 1024
Hongarije. Schatkistbiljetten 6
Italië. Certific. Amsterdam 5
Spanje. Obligatiën Buitenl 3 181
dito Binnenlandsche 3 141
Portugal. Obligatiën3 451
Turkije. Inschrijving Alg. schuld 5 45^ff
Egypte. Obl. 1868 7 751
dito 1873 7 661
Amerika. Obl. Vereenigde Staten 1904 5
dito dito dito 1882 6 1001
dito dito dito 1885 6 1021
Illin» Cert. Amsterdam 861
Oblig. Illinois Redemtion. 6
Oblig. Central Pacific 6 761
Obl. St. Paul&Pac. Spw. le sec. 7
dito dito dito 2® sec. 7 161 i
Brazilië. Obl. 1863 4j pet.
dito 1865 5 97f
Mexico. dito 18513
Grenada, dito6 18}
Venezuela, dito3 10}
Ecuador, dito1 n —r
Prijzen van conpons.
Amsterdam, 23 Mei. Metall. 22.07}; dito zil
ver 23.30; Dito Eng. per 11.671; Eng. Russen
per 11.67}; Eng. Portugal per 11.67}; Fransehe
56; Belg. ƒ56}; Pruis, ƒ34}; Hamb. Russen 31};
Russen in Z. R. 32}Pools, in Fl. f Napelsche
Spaanoche piaster t-,Spaaneche in fr. 1000
Amerikaansche dollars ƒ2.39; papier ƒ2.11;
Tnrken
Betaling van coupons.
De coupons der 4 pet. Russische certificaten in zilver
le en 2e leening administratie Hope en c° c.versche
nen 1/13 Februari 1874, worden betaald met 16.20.
Blïiücrtmtiëtt.
Oijfttprige öMttarMraghtg
van
BASTIAAN CORNELIS HEERÖLDT
en
PIETERNELLA JOHANNA KREKELENBERG.
Middelburg, 27 Mei 1874.
hunne dankbare kinderen.
Getrouwd
M. ZONNEVIJLLE
en
JOH®. N. VAN DE PLASSCHE:,
die tevens, ook namens familie, bunnen dank betuigen
voor de vele big ken van belangstelling dezer dagen
ondervonden.
Aardenburg, 26 Mei 1874.
Voorspoedig bevallen van een Zoon Vrouwe M. J.
SNABILIÉ, geb. Sprenger.
Velp, 24 Mei 1874.
Heden overleed te Vlissingen mijn zoontje MARI-
NUS MATHEUS, in den aanvalligen leeftijd van 6 jaren.
Breskens, 22 Mei 1874.
M. M. MEIJER Jr.
Algemeene kennisgeving.
Heden overleed, na een langdurig maar zeer geduldig
lijden, tot mijne diepe droefheid, mijn dierbare echtge
noot MARTINIJS VAN DEN ABEELE, in den ouder
dom van ruim 70 jaren.
Middelburg, M. M. KWEKKEBOOM,
24 Mei 1874. Wed. v. d. Abeele.
Heden overleed mijne geliefde eehtgenoote ELIZA
BETH BEUN, in den ouderdom van ruim 73 jaren, na
eene genoegelijke eebtvereeniging van rnim 27 jaren..
Middelburg, 24! Mei 1874.
M.. FRANQ0IJS.
Heden overleed mijn geachte Vennoot de heer SER-
VAAS ANTONIJ BOMME.
Aardenburg, G. VERD00REN,
25 Mei 1874. firma Bomme en verdoorell
Heden overleed mijn geliefde echtgenoot de heer
SERVAAS ANTONIJ BOMME, in den ouderdom vau
36 jaren.
Aardenburg, P. L. VAN DEN BROECKE,
25 Mei 1874. Wed. Bomme.
Bijzondere kennisgeving.
Heden overleed Da een smarteiyk lijden van weinige
dagen mijn geliefde echtgenoot de heer B. FABERFJ
DE JONGE.
Goes, Wed. B. FABERIJ DE JONGE,
25 Mei 1874. MeijEER.
De Heer en Mevrouw BENTEIJN betuigen bij deze
hnnnen dank voor de vele bewijzen van deelneming,
ontvangen bij het overlijden van hunnen geliefden
vader en behuwdvader den Heer J. M. BENTEIJN.'
.Tholen, 26 Mei 1874.
Voor de vele bewijzen van hartelijke belangstelling,
bij mijnen jaardag ontvangen, betuig ik lange dezen weg
mijn innigen dank.
Znidzande, S. A. RISSEEUW,
24 Mei 1874. KOTVIS.
Gevoelig voor de vele zoo van hier als van elders
ontvangen bewijzen van belangstelling, bij de zestigste
jaardag mijner eehtgenoote, betuig ik bij deze mijn
hartelijken dank.
Zuidzande, A. J. RISSEEUW,
24 Mei 1874. Bnrge meester.
