MIDDELBUBGSCHE
I 92.
Zaterdag
1874.
COURANT.
18 April.
Dit Wad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2^ Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is 3.50.
Middelburg 17 April.
Blijkens een gisteren morgen bij het departement
van koloniën van den gouverneur-generaal van Neder -
landech-Indië ontvangen telegramniet op do Achi-
neesche zaken betrekking hebbende, is de korporaal
Hendrik Kruiderink, algemeeD stamboek nommer 68290
(vermeld op blz. 7 van het bijvoegsel tot de Neder-
landsche Staatscourant van 8 April jl., n° 82)niet ge
sneuveld, maar in verpleging te Padang. Staats cour.)
In navolging van het voorbeeld onlangs door eenige
bewoners van de Lange Delft gegeven, hebben gis
teren avond ook eenige bewoners van den Langen
Burcht alhier het besluit genomen, om die straat bij
gelegenheid van de aanstaande feestviering te versie
ren onder anderen door de oprichting van drie
eerebogen en des avonds te illumineeren. Tot leden
der conmissie van uitvoering zijn benoemd de heeren
J. G. van der Harst, voorzitter, M. Volkrijk Liebert,
J. P. Simons, L. Thewis en J. A. Rosset.
In het bijvoegsel der Staats-courant van heden is
opgenomen het koninklijk besluit van 9 Februari jl.
waarbij op verzoek van J. J. van den Broeke, direc
teur der Maatschappij der eerste kunstmatige oester-
en mcsselcnltuur ia Zeeland, te Goes, de koninklijke
bewilliging is verleend op het daarbij overgelegd ont
werp der akte, houdende wijzigingen in de akte van
oprichting van gemelde naamlooze vennootschap.
De Staats courant van heden bevat de wet van den 15®*
dezer houdende de bepaliDg dat, met afwijking van het
voorschrift van art. 5 der wet van 6 Juli 1850 (Staats
blad n° 39) de gewone verkiezing van leden der pro
vinciale staten dit jaar op 7 Mei zal plaats hebben.
Aan de Zwolsche courant wordt gemeld dat eenige
te St. Petersburg gevestigde Nederlanders, grootendeels
geboortig van Almelo, voornemens zijn op den 12en Mei
Z. M. den koning eene nabootsing in miniatuur van
bet standbeeld van Peter den Groote, dat in de
hoofdstad van Rusland prijkt, aan te bieden. Het
voetstuk van het geschenkuit malachiet bestaande,
zou alleen 1200 kosten.
Het koninklijk museum van schilderijen in het Mau-
ritshuis te 'sGravenhage is van den 20en dezer gedu
rende eenige dagenwegens daarin te verrichten werk
zaamheden, gesloten. De datum der wederopenstelling
zal later worden medegedeeld.
Tot chef der afdeeling handelszaken bij de maat
schappij tot exploitatie van staatsspoorwegen is in plaats
van den heer J. J. Froger Wz. benoemd do heer
J. B. H. E. M. Engeringh.
In het overzicht, dat wij in ons nommer van Woens
dag jl. gaven van het verslag der commissie nit den
Zaandamschen gemeenteraad over de opheffing der bank
van leening, bepaalden wij ons kortheidshalve bij voor
keur tot de meest positieve beweegredenenwelke
volgens het oordeel der commissie voor die opheffing
pleitten. Zij zelve verklaart, zich met opzet te hebben
onthouden van alle argumentendie min of meer be
spiegelend konden genoemd worden. Met mathematische
zekerheid wilde zij het betoog leveren dat de bank
aan de gemeente uit een financieel oogpunt niets dan
nadeel opleverde en tevens door de ingezetenen zeer
goed gemist kon worden. Het behoeft echter nauwelijks
betoog dat bij eene zaak als deze ook beschouwingen
van anderen aard voorkomenwelke niet minder de
aandacht waardig zijn. Slechts eenige daarvan worden
door de Zaandamsche commissie in het voorbijgaan
aangestipt. Zware beschuldigingen brengt zij tegen
de banken van leening in het algemeen in. Vaak,
zegt zij, is de back de heelster van gestolen goed;
dikwijls worden onontbeerlijke voorwerpen van huis
raad verpand om het daardoor verkregen geld in weinige
oogenblikken te verkwisten. Vrouwen en kinderen vin
den somtij cis in de bank het middel om, zonder voor
kennis van de hoofden der gezinnen, zich geld te
verschaffen, en dat zulke knoeierijen tot den ondergang
vao het gezin voeren begrijpt een ieder. Voorbeelden
genoeg zijn bekend dat een voorwerp, in den winkel
aangekocht, doch niet ten volle betaald, weder ver
pand wordt om den winkelier het nog verschuldigde
te kunnen voldoen. In al deze gevallen verblindt het
oogenblikkelijke, schijnbare voordeel, de mogelijkheid
om dadelijk aan geld te komen, de oogen voor de meer
verborgen nadeelen, de buitensporige rente, de onkos
ten aan het inbrengen verbondendo moeilijkheid om
het beleende voorwerp later terug te bekomen enz. De
waarde welke men aan zijn stuk huisraad hecht, dat
met moeite, soms door maandenlange spaarzaamheid
verkregen isgaat verloren door de gewoonte om dat
zelfde voorwerp tijdelijk uit de handen te geveu ten
einde aan eenig geld te komen. In dien zin kan men
met de Zaandamsche commissie naar waarheid zeggen
dat banken van leening de groote hinderpalen zijn voor
spaarzaamheid en overleg.
De voorstellen der commissie strekten om door een
laDgzamen overgaDg den minderen man te gewennen
aan het denkbeeld dat zijn vroeger toevluchtsoord, de
bank, hem spoedig ontvallen zou. Zij hoopte hem
daardoor te bewegen zich zei ven terug te trekken, iets
wat niet geheel onmogelijk scheen, daar reeds nu
het feit zich had voorgedaan dat het aantal panden
dadelijk niet onbelangrijk verminderd was, nadat de
commissie voor de bank van leecing met goedvinden
van het dagelijkscti bestuur bepaald had dat niet meer
dan twee panden te gelijk zouden worden aangenomen.
In dezen geest wenschte de commissie te bepalen:
1* dat van af 1 Juli dezes jaars geen voorwerpen
meer zouden worden beleend, die minder dan twee
gulden waarde hebben;
2° dat van af 1 November e. k. door een en denzelf
den persoon niet meer dan twee panden op een en
denzelfden dag in beleening mochteu worden aange
boden
3° dat van af 1 Mei 1875 op kleederen geen geld
zou worden voorgeschoten, en
4° dat na 1 Februari 1876 de bank voor beleening
geheel gesloten zou blijven, om daarna tot 1 Mei 1877
alleen gelegenheid te geven tot het terughalen der ver
pande goederen.
Met deze voorstellen heeft de Zaandamsche gemeen
teraad zich vereenigd.
iSeuoemingen en besluiten.
lager onderwijs. Benoemd tot schoolopziener in
bet 1" schooldistrict van Friesland jonkheer mr. J. JË. A.
van Panhnys, te Bergura.
leger. Op pensioen gesteldop verzoek's konings
adjudant in buitengewonen dienst de generaal-majoor
F. C. H. baron van Tuyll van Serooskerkeoplaatselijk
kommandant le klasse te 's Gravenhage, waarnemend
gouvernenr der residentie, ten bedrage van f 2400, en
de majoor G. J. Engeien van het regiment grenadiers
en jagers, ten bedrage van f 1300 's jaars, met toe
kenning aan laatstgenoemden van den rang van lnite-
tenant-kolonelalsmede 's konings adjudant in buiten
gewonen dienst de generaal majoor A. E. Mansfeldt,
kommandant van de 3e divisie infanterie, ten bedrage
van 2400 's jaars.
Benoemd bij den plaatselijken staf tot generaal-
majoor, plaatselijken kommandant 1" klasse, te'sGra
venhage, do kolonel G. H. J. Michelhoff, kommandant
van het 2e regiment huzarenbij het wapen der infan
terie, bij het 3° regiment, tot kolonel, de luitenant
kolonel C. M. H. Pel, kommandant van het korps;
bij het 6° regimenttot kolonel en kommandant van
het korps, de luitenant-kolonel W. B. Bunnik, belast
met het bevel over het korps; bij het wapen der cava
lerie bij het le regiment huzaren, tot ritmeester 2e klasse
(naar ouderdom van rang), de le luitenant W. H.
Nolthenius, van het korps; tot 1" luitenant (naar
ouderdom van rang), de 2e luitenant jonkheer A. C.
baron van As beck, van het korps; bij het 2e regiment
huzaren, tot kolonel en kommandant van het korps,
de luitenant-kolonel jonkheer J. G. A. van Spengler,
van het korps; tot luitenant-kolonel, de majoor C. L.
Hermeen, van het 4e regiment huzaren; bij het 3eregi
ment huzaren, tot luitenant-kolonel, de majoor C. L.
Scheidier List, van het korps; tot majoor, de ritmees
ter F. C. D. M. Hinlopen, van het korps; tot lïn lui
tenant (naar ouderdom van rang)de 2e luitenant W. A.
Storm de Grave, van het 2e regiment huzaren; bij het
4® regiment huzaren, tot majoor, de ritmeester J. N.
Kohn, van het korps; tot ritmeester 2® klasse (naar
ouderdom van raog)de le luitenant jonkheer F. A.
de Jong van Beek en Donk, van het 2* regiment huzaren.
Onderwijs.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsch onderwijzers
genootschap heeft aan eene commissie van vijf leden
nit verschillende provinciën opgedragen verslag nit te
brengen omtrent de veranderingen welke in de wet
op het lager onderwijs wenschelijk worden geoordeeld.
Aan het verslag, opgenomen ia het blad Ons onder
wijs, ontleenen wij de volgende hoofdpunten:
De commissie is vóór gemeente-tegen staats-onderwijs,
en verklaart zich voor de invoering van den algemeeuen
eerplicht. De kosten van het lager onderwijs moeten
gedragen worden voor de helft door de gemeente, voor
een vierde door het rijk en voor een vierde door de
provincie. Zij stelt voor artikel 23 der wet te doen
luiden als volgt
„De lagere school moet door onderwijs en tucht een
opvoedende strekking hebben in dien zin, dat de ont
wikkeling der verstandelijke vermogens wordt bevor
derd, de leerlingen hun plichten als meusch en als
burger leeren kennen en tot een nauwgezette deugds-
en plichtsbetrachting worden opgeleid.
„De ouderwijzer onthoudt zich van alles, wat te kort
doet aan den eerbied voor den godsdienst. Hij mag
niets doen of toelaten, wat in strijd is met de gods
dienstige begrippen van erkende kerkgenootschappen
die op zijn school vertegenwoordigd zijn."
Voorts wenscht de commissie dat het getal onder
wijzers worde vastgesteld naar evenredigheid van éen
op elke veertig leerlingendat voor hunne bezoldiging
worde aangenomen een minimum van f 900 voor do hoofd
en f 500 voor de hulponderwijzers; dat de eischen bg
de examens voor mannelijke en vrouwelijke aspiranten
gelijkgesteld en do akte-examens eenmaal in het jaar
door 5 commissiën afgenomen zullen worden. Ook
acht zij de instelling van een afzonderlijk ministerie
van onderwijs noodigen wenscht zij het getal inspec
teurs op vijf, dat der schoolopzieners op hoogstens
vijftig gesteld tc zien. De plaatselijke school-commis-
siën moeten volgens het gevoelen der commissie behou
den blijven.
Het 's Gravenbaagsche dagblad deelt met zekerheid
mede dat dr. I. Cramerpredikant te Amsterdam, voor
het beroep a's hoogleeraar in de godgeleerdheid aan
de hoogeschool te Groningen bedankt heeft.
Kunstnieuws.
De verkooping der schilderijen-verzameling van den
baron van Reede van Oadtsboorn te Amsterdam is afge-
loopen. Van de voornaamste schilderijen hebben wij ge
lukkigalleen den Israels te betreuren, die naar Engeland
overgebracht wordt. Een zeestuk van L. Meijer bracht
f11,000, een landschap van B. C. Koekkoek f 7260 op.
Jammer dat de beide meesters niet meer in leven zijn
om van den opgang, dien hanne werken thans maken,
getuige te wezen. Gelukkig is in dit opzicht onze
Bles, die op de verkooping zelve een zijner stukken
voor f 6710 gaan zag.
De geheele verzameling, die bij dea aankoop misschien
f70,000 gekost heeft, bracht 150,000 op. Het bezit
ten van een zoo fijnen smaak als die van den baron
vau Reede levert dus ook nog iets anders dan zuiver
aeathetisch genoegen op.
