IflDDELBURGSCHE
COURANT.
I 78.
Woensdag
1874.
i Apia
100,0
Dit blad verschijnt dagelijki
met uitzondering van den Zondag, den 2" Paaack- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3lux., franco Ub 3.50.
Middelburg $1 Maart.
Door de welwillendheid van den burgemeester dezer
gemeente zijn wy in de gelegenheid gesteld onzen lezers
mededeeling le doen van het ondervolgend uittreksel
uit het verslag, nitgebracht door den heer dr. F. Seel-
heim, leeraar in de scheikunde aan 'srijks hoogere bur
gerschool alhier, betreffende het hem opgedragen schei
kundig onderzoek van de leverworst, bij den spekslager
van O» in beslag genomen.
De worst vertoonde uitwendig en van binnen geen
buitengewone verschijnselengeen teekenen van ont
binding, geen bijzonder onaangenamen reuk; de eene
soort was eenigszics roodachtig, de andere meer grijs.
Het onderzoek heeft zich uitgestrekt:
1° op metallische vergiften;
2° op vergiftige alcaloïden;
3° op vergiften van bewerktnigden aard en
4° op eene chemische analyse van de worst.
De twee eerstgenoemde onderzoekingen, welke in het
verslag uitvoerig beschreven worden, leidden tot de
slotsommen dat noch minerale vergiften noch vergiftige
alcaloïden in de worst aanwezig waren.
Omtrent het 3° punt wordt vermeld:
Onder het microscoop vertoonde de worst een op
vallend verschijnsel, namelijk eene tallooze hoeveelheid
fijne celletjes, welke eerst bij GOOvoudige vergrooting
zichtbaar werden, den vorm van eene o, eene 8 of
eene dubbele 8 hebben en zich in eene voortdurende
trillende beweging bevinden.
Om te onderzoeken of deze cellen in verband staan
met de voorgekomen ziekteverschijnselenscheen het
wenschelijk na te gaan of die cellen zich in het bloed
van eenige lijders bevonden, daar de cellen gemakke
lijk door vliezen beengaan en das in hei bloed aanwe
zig kouden zijn.
Door dr. Seelheim werden derhalve onderzocht drie
proefjes bloed
van een man, welke hevig aangetast en later weder
ingestort is,
van eene vrouw, welke na herstelling weder is in
gestort,
en uit het hart van den persoon, die na of tenge
volge van het gebruik van dergelijke worst of van nier
bezweken was.
Geen van deze drie soorten van bloed vertoonde
eenig spoor van levende cellen.
Dr. Seelheim trekt hieruit het gevolg dat deze levende
cellen met de nadeeiige werking der worst in geen
direct verband staan. Hij voegt daarbij de opmerking
dat diezelfde cellen door hem in gezond, schoon en gekookt
vleesch in aanmerkelijke hoeveelheden gevonden zijn
en dat die tevens, ot zulke cellen, welke men er niet
van onderscheiden kan gelijk door hem op eene
andere plaats is aangetoond in onnoemelijk aantal
in de kleilagen van den bodem dezer provincie voor
komen, zcodat zij tot de meest verspreide wezens
behooren.
Als derde slotsom vo'gt derhalve dat de vibreerende
cellen niet als oorzaak van de nadeelige werking der
woist kunnen beschouwd worden.
De scheikundige analyse leverde de volgende uit
komsten
In 100 deelen worst zijn bevat:
asch5,6 daarin keukenzout 5,0
alcoholisch extract. 5,0
vet6,0
ciwitachtige stoffen en spier
vezels 24,0
waterig extract5,0
water 60,0
ÏÖ5JÏ
al asch 5.6
Over de a8chbestanddeeleniB reeds vroeger in bet verslag
het nbodige vermeldzy zijn geheel normaal. Het alcoholi
sche éxtract werd verkregen door herhaaldelijk uitkoken
van de worst metabsolnte alcohol, bestond uit extractief-
stoffen met zouten en gaf tot geen verdere onderzoeking
aanleiding, daar dit normale bestand deelen zijn.
Het vet werd met aether uit de worst getrokken,
was wit, zonder reuk en eenig teeken van ontbinding
is dus ook als normaal te beschouwen.
Het waterig extract werd verkregen door behande
ling van het met aether eu absolute alcohol volkomen
geëxtraheerde overschot der worst met koud water,
onder toevoeging van eenige druppels verdund zwavel
zuur en uitdamping totdat eene lichtgeele stroopachtige
vloeistof overbleef.
Deze vloeistof veranderde na twee dagea in eene
kristalbrij van wratvormig gegroepeerde kristallen en
kristallen van zouten.
E3n deel van deze massa werd op de volgende wijze
onderzocht, die een belangrijk resultaat opleverde.
De massa werd met kalibydraat in een reageerbuisje
gesmolten en het daarbij ontwijkende gas boven water
opgevangen. Het bleek waterstof te zijn, wat door
aansteken geconstateerd werd; tevens had het water
eene sterke ammoniak-reuk von "aangenomen.
Het gesmolten overschot werd in verdund zwavelzuur
opgelost, waarbij zich een zoo intensieve reuk van
valeriaaozuur ontwikkelde, dat de aanwezigheid van
dit zuur niet verder behoefde te worden aangetoond.
Het gelijktijdig ontstaan vau deze drie stoffen: am
moniak, waterstof eu valeriaanzuur door sme'ten van
de massa met kalibydraat bewijst met zekerheid de
aanwezigheid van eene stof die Leucine genoemd wordt,
zooals het eerst door von Liebig is aangetoond.
Nu is door de onderzoekingen van Virchow, Staedeler,
Gurup, Bezanez en audere geleerden aangetoond, dat
het eigenlijk niet tot de vergilten beboorende Lencine
in bet normaal dierlijk organismns slechts in uiterst
geringe sporen, daarentegen in groote hoeveelheid alleen
in de lever bij leverziekten voorkomt.
Daar de in onze leverworst gevonden hoeveelheid
Leucine betrekkelijk zeer groot is volgt hieruit als
vierde conclusie: dat de leverworst uit lever
gemaakt is die veel Leucine bevatte, dus
ziek was.
En als algemeen resultaat van dit onderzoekdat
de ziekteverschijnselen tengevolge van bet gebruik van
deze leverworst aan geeu andere oorzaak te wijten zijn
dan aan deze, dat deelen van een zieke lever er in
bevat zijn.
De nasporing evenwel van de wijze waarop het ge
bruik van zieke varkenslever ziekteverschijnselen bij
menschen kan voortbrengen, ligt bezijden de grenzen
van eene chemische onderzoeking.
Het lijk van den man, van wiens pverlijden na het
gebruik van leverworst wij gisteren melding maakten,
is heden naar het gasthuis alhier vervoerd, teneinde
door geneeskundigen geschouwd te wordeD.
Sinds gisteren heelt zich weder een sterfgeval, onder
dezelfde omstandigheden, in deze gemeente voorgedaan.
De Haarlemsche courant bevat de volgende adverten
tie: „Telegram aan lamilie en vrieuden. Atjeb, 21 March
1874. Quite well: De Vries, gezagvoerder Mulder, Konig,
Titsingh Abrahamsz, Torré, Winkelman, Moens, Noor
dewier."
Volgens de Stoompost bereikte de stormvloed op den
20tn dezer te Hoofdplaat 's namiddags te 3 uren de
hoogte van 3.40 meter -f- A. P., overeenkomende met
1.60 meier boven bet gewoon hoog waterpeil.
la den avond van dien dag ontstond eene afschui
ving in den vooroever van den Elizabetbpolder, zich
uitstrekkende tot in den zeedijk. De val had eene
lengte van 30, bij eene diepte vau 3 meter, ter plaatse
waar de dijksteen zich bevond. De zeedijk viel over.
20 strekkende meter weg; op den binnenberm wordt
eene ringkade opgeworpen.
Tevens had eene afschniving plaats in de tegenover
den zeedijk liggende zandplaat, lang 125, breed 30 met6r.
Het door den stormwind opgestuwde water baande zich
door de nauwe geul vóór den Elizabetbpolder een
rnimeren weg eo nam zoowel den oever aan de dijk-
als aan de plaatzijde af.
Naar wij verder vernemen zegt genoemd blad
deden de veelvuldige oeverafschnivingen in Zeeland de
behoefte gevoelen aan meerdere kennis der verschillende
grondsoorten, waaruit de aangevallen oevers bestaan.
Daartoe werd in 1873 aangevangen met grondborin
gen in de baitenbermen der pollers Borsselen, Vliete
en Margaretha, en zijn de verkregen grondlagen sedert
aau een scheikundig onderzoek onderworpen.
De minister van binnenlandsche zaken heeft bepaald,
dat de verkiezing van een lid voor de tweede kamer
der staten-generaal, welke in het hoofdkiesdistrict Ap-
pingedam moet plaats hebben tengevolge van het over
lijden van dr. R. Westerhoff, zal geschieden op Dinsdag
21 April a. en de herstemming, zoo die noodig mocht
zijn, op Dinsdag 5 Mei a.
Het Vaderland verneemt, dat bij den raad van6tate
is ingekomen een wetsontwerp tot afschaffiag van de
zeepbelasting. Het equivalent zal gevonden worden in
een verhoogiug van de belasting op het gedistilleerd.
Te Kampen is een adres aan den minister van bin
nenlandsche zaken ter onderteekening neergelegd, hou
dende het verzoek, dat de minister zoodra mogelijk
alles voorbereide wat kan leiden tot het verleeneu der
concessie voor de indijking en droogmaking^ van het
zuidelijk deel der Zuiderzee, overeenkomstig het ont
werp van de meerderheid der staatscommissie.
Blijkens mededeeling van Zr. Ai8, vice-consul te Ber
gen, dd. 10 dezer, heelt de voorjaarsharingvisscherij
weinig opgeleverd. De voorraad, voor den uitvoer over
Bergen beschikbaar, is zeer gering, en het schijnt dus
niet raadzaam, dat Nederlandsehe schepen deze haven
ter bevrachting aandoen. (Staats cour.)
benoemingen en besluiten.
EERETEEKENEN. Vergunning verleend aan deu voor
den dienst in OeBt-Indië bestemden soldaat G. H. Rich
ter, van het koloniaal werfdepot, tot het dragen der
Daitscbe medaille, ingesteld ter herinnering aan den
veldtocht tegen Frankrijk in 1870 en 1871.
NOTARISSEN. Ontslag verleend als notaris te Kerk-
rade, op verzoek, aan J. H. E. Gulikers.
CONSULATEN. Bevorderd tot consul M. F. Röaier,
thans Nederlandsch vice consul te Puerto Cabello, in
Venezuela.
Onderwijs.
Onder de medische studenten, die te Groningen jl.
Zaterdag met het gewenschte gevolg het eerste gedeelte
van het candidaats-examen in de geneeskunde, nl. de
anatomische demonstratie, hebben afgelegd, behoorde
ook mejuffrouw Aletta Henriette Jacobs, vau Sappemeer.
Kerknieuws.
De heer Fruitier de Talma, predikant bij de Neder-
duitsche hervormde gemeente te Vlissiogen, wi.en met
1° April eervol emeritaat is verleend, heeft in de
avondgodsdienstoefening van jl. Zond3g afscheid geno
men van zijne gemeente met eene rede naar aanleiding
van Romeinen 15, het laatste vers. Eene groote
menigte belangstellenden woonde deze plechtigheid bij.
Aangenomen het beroep tot predikant bij (de
Nederduitsche hervormde gemeente te Katwijk aan zee
door den heer J. A. de Vliegerte Oosterland.
Koloniën.
BERICHTEN VAN HET OOBLOQSTOONEEL.
Aan de uit Nederlaudsch-Indië ontvangen berichten,
toepende tot 19 Februari jl., ontieenen wij voor heden
het volgende:
Na de inneming van den kraton werd in de eerste
plaats door generaal van Swieten een dagorder uitje-
