MIDDELBUR GSCHE
COURANT.
4
F 72.
Woensdag
4 dfe
mm
25 laait,
1874.
'W
r>it blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2ea Paascli- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/rra.franco is f' 3.550.
Middelburg 24: Maart.
De leden van de eerste kamer der sta ten-generaal
zijn ter vergadering bijeengeroepen tegen Donderdag
den 9,n April a., des avonds te acht uren.
Naar wij nader vernemen, bedraagt het aantal lijders
alhier tengevolge van het gebruik van leverworst onge
veer 200. Hoewel sommigen in zeer gevaarlijken toe
stand verkeeren is, in strijd met het loopende gerucht,
tot dusver nog geen hunner overleden. Het scheikundig
onderzoek is nog niet aigeloopen, zoodat ten aanzien
van de oorzaak der vergiftigingsverschijnselen niets met
zekerheid te zeggen valt zoolang het rapport der schei
kundigen niet is uitgebracht. Wij i erneinen evenwei
dat geen sporen van metaal vergiftiging gevonden zijD,
maar dat het vermoeden bestaat dat de oorzaak gele
gen is in het varken waarvan de leverworst is gemaakt.
Dat varken werd Woensdag der vorige week uit Rot
terdam hier aangebracht eii is Donderdag geslacht, na
voor en na de slachting door de keurmeesters te zijn
goedgekeurd. Het van dat valken nog overgebleven
vleeseb, spek enz. is heden morgen door de politie mede
in beslag genomen.
Ook bij een persoon te Arnemuiden zijn dezelfde
vergiftigingsverschijnselen tengevolge van 'het gebruik
van dezelfde leverworst waargenomen.
De burgemeester van Amsterdam is gisteren middag
bij Z. M. den koning ontboden ter b3sprekiug der feeste
lijkheden op 12 Mei a.
De staatkundige vereeniging Staatsburgerschap te
Heerenveen heelt bij acclamatie besloten aan profes
sor Vissering een adres van adhaesie te richten met het
slot van zijn brief aan den heer Gratama.
De Leidsche courant verneemt, dat de senaat der
hoogesehool aldaar heeft besloten bij de tweede kamer der
staten generaal in te dieneD, en tevens heeft vastgesteld,
een adres, waarbij bij zijne adhaesie aan het thans aan
hangig ontwerp van wet op het hooger onderwijs in
het algemeen te kennen geeft.
Met betrekking tot de aansluiting van den Noor
derspoorweg van het Duitscbe spoorwegnet deelt de
Berliner Bürsen-Zeitung mede, dat het plan tot die
aansluiting gebaseerd is op een verdraghetwelk den
16cn November 1861 gesloten is tusschen het voormalige
koninkrijk Hannover en Nederland. Reeds vóór een
jaar hadden de Pruisische kamer van afgevaardigden
en de Oldenburgsche landdag de vereischte gelden voor
den aanleg toegestaan, maar verschillende locale belan
gen en invloeden veroorzaakten dat telkens het tech
nisch onderzoek word uitgesteld. Volgens het thans
lusscben Pruisen en Oldenburg gesloten verdrag zal
Oldenburg den aanleg en het beheer vau den spoorweg
op zich nemen en Pruisen een subsidie geven van
351,000 Thaler, 300,000 Thaler als bijdrage tot het
bouw-kapitaal, 25,000 Thaier voor eeD aan de spoor
wegbrug te eiationeeren sleepboot aan de stad Papen
burg en 26,000 Thaler voor den houw van een station
bij do aansluiting der lijn te Ihrhove. Met den aanleg
dor lijn IhrhoveNieuweschans zal het laatste gedeelte
der zeer belangrijke kuat-baan voltooid zijn, die van
de Nederlandscbe haven Harlingan over Leer, Bremen,
Hamburg en van daar verder naar de Oostzee loopt.
Onze Haagsche correspondent schrijft ous:
„De irilicbfiDgen van den minister van koloDiëu over
de expeditie naar Ateji hebben een goeden indruk ge
maakt, zoo mede zijne gulheid in het overleggen van
bescheiden. Jammer maar dat er zoo weinig voor het
publiek bestemd zijn, hetwelk thans genoegen moet
nemen met eene reeks stukken, deels reeds volledig van
vroeger bekend, die op den avond van 's ministers rede
voering, wonderlijk door elkander gehaspeld, in de Staats
courant verscheen. Dat de loop van de expeditie eone
verandering in de politiek tegen Atsji veroorzaakt zal
iedereen begrijpen, ook al betreurt hij dat de bevredi
gende schikking met Siak niet met Atsji kan worden
nagevolgd. Niettemin zal er denkelijk over eenige da
gen weer een Atsji-debatje plaats hebben, waarin aan
de heeren Nieratrasz, van Lijnden, vaa Zuylen en ande
ren de gelegenheid zal gegeven worden om voor 't laatst
vóór bet rece3 nog eens flink den mond te roeren.
„Jammer is 't zeker dat de expeditie politiek niet
evenzoo van 't leien dakje is gerold als militair. Een
tractaat met den sultan badde dan aan den generaal
van Swieten de gelegenheid gegeven om evenals de
Engelsche generaal na. het in brandstellen vanCoomas
sie, met zijne troepen terug te trekken en de zaak als
geëindigd le beschouwen. Dit had ongetwijfeld meer
éclat gemaakt. Maar toch ligt er wel een kiem van
voldoening in den loop, dien de zaken nu genomen
hebben. Dat men op de betuigingen en de tractaten
van de Atsjineezen al eveu weinig staat kan maken als
op die van de Ashantijnen weet nu iedereeD, en wat
zou dan een tractaat geholpen hebben Misschien zou
binnen weinige jaren weer een nieuwe expeditie naar
Atsji moeteD zijn ondernomen en dien tussrcrieatijd zouden
onze trouwelooze vijanden, geheel aan zich iétven over
gelaten zijnde, wel weder niet ongebruikt hebben laten
voorbij gaan. Doch bij het brengen van het rijk onder
direct bestuur, kostbaar als het zijn mag, blijft men
meester en kan men zich althans tegen die gevaren
vrijwaren. Maar in elk geval komt thans voor de re
geering de zeer gewichtige vraag aan de orde welke
politiek zij op Sumatra zal te volgen hebben. Voor
den stilstand en weifel moedig beid, waarover op Java
geklaagd wordt, bestond op dit eiland aanleiding om
dat er met een oud en, welke deugden het wellicht
vroeger moge gehad hebber, thans algemeen veroordeeld
stelsel moest worden gebroken, en in zulke omstandig
heden eene regeering, wil ze Diet van onbesuisdheid
verdacht worden, te recht Voorzichtig en behoedzaam
haren weggaat. Deze reden bestaat echter op Sumatra
niet; daar althans in Atsji komen wij in een
niet kunstmatig ontwikkelde Oostersche maatschappij.
Nu heeft Nederland eene uitstekende gelegenheid om
te toonen of het eene plaats verdient onder de koloniale
mogendheden ea of het, waar het de hauden geheel
vrij heeft, de fouten zal weten te vermijden die men
aan ons koloniaal beheer, zij 't ook onbillijk omdat
men de bijzondere omstandigheden van Java nietke^t
of uit het oog verliest, in het buitenland pleegt te
verwijten.
„Met deze groote verzwaring van de taak des minis
ters van koloniën schijnt het bijua ongelooflijk dat de
beer van de Putte het beleid van onze marine er bij
zou blijven waarnemen; en toch wordt mij dit opnieuw
verzekerd en er zelfs het wel iets bewijzend feit bij
aangevoerd, dat de minister reeds een officier van marine,
den luitenant ter zee der eerste klasse jonkheer van der
Wijckals adjudant zou hebben aangesteld. Over het
algemeen vind ik het vreemd waarom een administra
tief hoofdambtenaar, zooals de minister van oorlog en
van marine, een adjudant zou moeten hebben. Zal het
een minister van bianenlandsehe zaken in het hoofd
komen een burgemeester of zijn ambtgenoot van fiuan-
ciëo om een ontvanger of brievenbesteller tot adjudant
te benoemen Maar waarom dan cloea de militaire
ministers dit? En wat meer is, waarom moet dit een,
interimair of definitief, burgerlijk hoofd van een dei-
militaire departementen dan doen?
„De heer vaa de Putte is echter, dat moet gezegd
worden, Diet bang voor werk. Ik verneem dat de zaak
der spoorwegen op Java weder met kracht aan hel
departement in behandeling is genomen eu dat de minis
ter gelukkig voor de schatkist! ook den raad
van andere deskundigen inroept dan van den ntaf dei-
bekende bankierscommissie. Nu ziju alle deskundigen
wel altijd duur, maar wie het rapport, dor bankiers-
commissie gelezen heeft zal mij wei willen toegeven,
dat deze commissie wat do duurte betreft, 'ttoch wel
van alle anderen wint.
„Ik sprak daar over de marine: het zal u zeker wei
belang inboezemen dat bij den doortocht van den kei
zer van Rusland doi-r ons land, ons gepantserd eska
der, monitors en rammen, te Vlissingen zal geposteerd
worden om den scheepgaanden soeverein buide te be
wijzen. Daar tegelijkertijd cea Russisch eskader ter
reede verschijnen zal om den czaar over het kanaal
naar Engeland te begeleiden, zal er dus te Vlissingen
in het einde van April of het begin van Mei een bui
tengewoon maritiem schouwspel te zien zijn, dat de
schoonste zeehaven van ons land ten volle waardig zal
wezen. Moge de Nederlaudscue koopvaardijvloot zich
bij die gelegenheid niet onbetuigd* latenVan het
oprichten van een maildienst tusschen Harwich ea Vlis
singen met subsidie van ons gouvernement, zoo ik mij
niet vergis in uw blad het eerst vermeld en waarvan
werkelijk sprake is geweest, verneem ik au weer niets.
Wij blijven liever vau een ander afhankelijk, al worden
wij slecht bediend en dat is met de buiteniandsche
postgemeenschap het geval dan dat wij een cent.
nuttig besteden. De heer Godefroi heeft dat punt in de
tweede kamer dezer dagen nog aangeroerd maar, dea
heer van Dolden kennende, verwacht ik niet anders
dan dat hij nu den doove eecs tegenover den heer Godefroi
spelen zal."
üeiioemingen en bestuiten*
RIDDERORPEN. Vergunniog verleend aan A. Cler
mont directeur van dea Luik-Maastrichtscben spoorweg,
tot het aannemen en dragen der versierselen van ridder
der Leopoldsorde, hem door Z. M. den koning der
Belgen geschonken.
RECHTERLIJKE MACHT. Benoemd tot kantonrechter
te Sliedrecht uir. J. C. Tak, kantonrechter te Sluis.
marine. Bepaald dat Zr. M8. adjudant in buitenge-
woneu dienst, de vice-admiraal O. A. Ühlerbeek, be
schouwd zal worden met den 15on Januari jl. eervol
te zijn ontheven van de betrekking van-;'
der zeemacht en chef van bet departement ttcr marine
in Nedcriandsch-Indië, onder dankbetuiging voor zijne
daarin bewezen diensten.
Kerknieuws.
Bedankt voor de beroepen naar Pernis en naar
Uithoorn door den heer A. Brinkpredikant bij de
Christelijk gereformeerde gemeente te Neuzen.
De kerkeraad der Christelijk gereformeerde ge
meente te Bruinisse heeft, om te voorzien in de vacature,
die weldra ontstaat door het ven rek van den heer
J. A. iiiercq, het volgendo drietal van predikanten ge
maakt: de heeren M. Kealemanste Middelburg,
J. W. A. Notteu, te Leeuwarden, eu P. den Boer, te
Veere. Hieruit zal den 30en dezer een beroep gedaan
worden.
Marine en leger.
De luitenant ter zee ie klasse E. L.Ehnle, dienende
ais 1° officier aan boord van Zr. M8. raderstoomsehip
Valk, wordt met den lpn April a. in die betrekking
vervangen door den luitenant ter zee lc klasse W. J. A.
Nolthenius.
Vau de zes adspiranten, die van Maandag tot Don
derdag in den Haag aaa het examen voor officier bij
het Oost-Indische leger deelnamen, zijn 5 toegelaten
en 1 afgewezen. Toegelaten z:ju de heeren: Kirchner,
van het le regiment iaianteiiela Feber, 4e regiment
le Grand ea Menno, 6e regiment; de Weertb, régiment
grenadiers eu jagers. Daarna is het examen voor het
volgende zestal aangevangen. Leiduch dagblad.)
Rechtzaken.
Bij bevelschrift der airondissements rechtbank te
Zierikzee, is naar den procureur generaal bij het pro
vinciaal gerechtshof in Zeeland verwezen Leendert
Janssens, oud 59 jaren, commissionair, wonende te Scher
penisse, thans voortvluchtig, ter zake: dat hij als agent
van den directeur der naamlooze maatschappij „Suere-
rie de Schooien" in België, valsche contracten, door hein
opgemaakt, aan voormelden directeur heeft overgelegd,
volgens welke hij in de maanden Maart, April en Mei
1873 is overeengekomen met de landbouwers A. Hage,
te Scherpenisse, L. de Keyzer, C. de Wilde eu A. Har-
tog te Westkerke, gemeente Scherpenisse, Jacob Hage,
J. Bogerd en II. Bogerd te Poortvliet en M. Mol te
Sint Maartensdijk, dat deze op zekere voorwaarden een
gedeelte land zouden afstaan aan gezegde maatschappij,
waarop beetwortclea moestee- worden gezaaid, aan die
maatschappij te leveren in 1873, terwijl achterop die
contraeten door hem kwijtingen zijn geschreven, volgens
welke die landbouwers verschillende sommen als: f 240,
f 200, f 200, f 320, 250, f 120, f 360 eu 320 vau
die maatschappij op voorschot zouden hebben gekre
gen, welke contracten, kwijtingen ea daaronder gestelde
handteekeningea zijn geschreven door den beklaagde,
terwijl hij ue gelden, daarop van de maatschappij ver
kregen, zich heelt toegeëigend; dat hij teveri3 ia voor
melde hoedanigheid van bezoldigd agent dier maat
schappij den 4eQ November 1873 eene som van 4000
heelt ontvangen, waarmede hij zich heeft verwijderd en
sedert spoorloos ia verdwenen, welke gele en hij alzoo
heelt weerloos gemaakt en verduisierd.
De hooge raad (kimer van strafzaken) deed gisteren
uitspraak in de zaak van F. F. J. II. Hussel, drukker
te Maastricht, die zich fn cassatie had voorzien tegen
een vonnis der rechtbank aldaar en tegen eea arrest
van het hof in Limburg, waarbij bij ter zake van me
deplichtigheid aan laster, jegens uea commissaris des
konings iu de provincie Limburg, is veroordeeld tot
drie maanden eenzame opsluiting en een boete van 500.
Overeenkomstig het gevoelen van het openbaar ministerie
heeft de hooge raad het beroep in cassatie ten aanzien
van het vonnis niet ontvankelijk verklaard en dat tegen
het arrest ingesteld verworpen. Het Vaderland.)
