MIDDELBURGSCHE
COURANT.
r ei.
Donderdag
i874.
12 Maart.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Middelburg 11 Maart.
Gisteren namiddag is alhier voorbijgestoomd en te
2,50 aan het haveDStation te Ylissingen aangekomen
een extra-trein, bestaande uit een zestal Russische
waggonswaarin zich bevond de heer Alquié, directeur
der Russische spoorwegen, vergezeld van zijn secretaris,
alsmede van den controleur van het mouvement der Maat
schappij tot exploitatie van staatsspoorwegen, den heer
Obreen. Te 5,30 is die trein met genoemde heeren van
Vlissingen hier teruggekeerd en heden morgen te 8.55
naar Keulen vertrokken. Naar wij vernemen was het
doel der reis zich op de hoogte te stellen van den
aard onzer spoorweginricbting en de werken te Vlis
singen, in verband met de voorgenomen reis van Z. M.
den keizer van Rusland over Vlissingen naar Engeland.
De uitslag van het onderzoek schijnt gunstig te zijn
geweest, zoodat de keizer en gevolg den llcn Mei a.
te Vlissingen verwacht worden, teneinde zich van daar
naar Engeland in te schepen.
Sedert eenigen tijd hebben gerachten geloopen dat
de rijks militaire gebouwen te Veere, benevens het ge
deelte der kerk, thans tot kazerne ingericht, weder
door het departement van oorlog zouden in gebruik
genomen worden.
Voor zoo veel ons echter bekend is hebben de on
derhandelingen, welke daaromtrent schijnen gevoerd te
zijn, nog tot geenerlei resultaat geleid.
Het Vaderland betreurt het, dat bij de beraadsla
gingen over art. 1 van het wetontwerp tot regeling
van het vestingstelsel, alle technische bijzonderheden
in den breede zijn besproken ineen openbare zitting
der tweede kamer, en nog meer dat dit alles in het
Bijblad zal worden gedrukt en zoodoende vertaald zijn
weg zal vinden naar die Janden, vanwaar voor ods in
de toekomst gevaar te wachten kan zijn. Want bij de
discussie zijn verschillende sprekers zoo ver in bijzon
derheden getreden, dat zij zich niet hebben bepaald
tot het belang om deze of 'gene positie te verdedigen,
maar uitvoerig hebben aangetoond, wat de vijand al
niet zou kunnen doen om deze onze verdediging der
verschillende stellingen geheel nutteloos en ïjdel te
maken.
In comité generaal ware dit alles vrij wat beter op
zijn plaats geweest dan in een openbare bijeenkomst
der volksvertegenwoordiging. Al mogen de buitenland-
sche mogendheden zich op andere wijzen in het bezit
weten te stellen van een volledige omschrijving van
ons verdedigingsstelsel, zoo behooren toch naar Het
Vaderland meent de beraadslagingen in de tweede
kamer niet juist het middel te zijnom de oogen te
doen opengaan of slapenden wakker te schudden.
De gemeenteraad van 's Gravenhage heeft gisteren
met 23 tegen 11 stemmen besloten, om aan de directie
van den Franschen schouwburg, te beginnen met het
volgende jaareene subsidie van f8000 te verleenen.
De directie zal voor gegadigden worden opengesteld
en aan den directeur voor het eerstvolgend jaar de
eerste helft van het subsidie bij tien aanvaDg en de
tweede belft aan het einde van de exploitatie worden
uitbetaald, wanneer het blijkt, dat de gagementen van
artisten voldaan ziju.
Blijkens de Staats courant van gisteren zijn in de week
van 1 tot 7 Maart jl. aan Aziatische cholera over
leden 3 personen (allen te Utrecht) tegen 2 in de week
van 22 tot 28 Februari7 in de week van 15 tot 21
Februari3 in de week van 1 tot 7 Februari9 in
de week van 25 tot 31 Januari, 10 in de week van
18 tot 24 Januari, 7 in de week van 11 tot 17 Januari,
5 iu de week van 4 tot 10 Januari, 2 in de week van
28 December tot 3 Januari, 13 in de week van 21 tot
27 December, 19 in de week van 14 tot 20 December, 9
in de week van 7 tot 13 December, 11 in de week van
30 November tot 6 December, 24 in de week van 23
tot 29 November, 28 in de week van 16 tot 22 No
vember, 39 in de week van 9 tot 15 November, 36 in
de week van 2 tot 8 November, 34 in de week van
25 October tot 1 November, 26 in de week van 19 tot
24 October, 21 in de week van 12 tot 18 October, en
9 in de week van 5 tot 11 October.
Uit de gemeente Stavoren zal eerstdaags een adres
aan de tweede kamer der stateu-generaal worden op
gezonden, waarin verzocht wordt, dat de kamer in
zake den Noord-Hollandsch-Friescben spoorweg, een
stemmig met de regeering, bare voorkeur moge
schenken aan de lijn van het comité Wouda.
Bij resolutie van den minister van fiuanciën van
den 9en dezer is benoemd tot commies ter directie der
registratie en domeinen voor de provincie Gelderland,
de heer P. H. Veisenthans adjunct commies bij het
departement van financiën.
Marine en leger.
Het contingent militairen, «'at in den loop van dit
jaar naar Nederl. Iudië zal worden uitgezonden, is
vastgesteld op 1412 man, waaronder zullen worden be
grepen twee stafhoornblazera (sergeanten) van het wa
pen der infanterie.
Gemengde berichten.
Wij vernemen dat tbans de richting der spoorweg-
lijn Arnhem-Nijmegenwat betreft het gedeelte Nij
megen Eist, officieel is vastgesteld. Het station-Eist
zou komen achter den huize „de Eshof", bewoond door
den beer Sipman.
Naar men verneemt, bestaat er gegronde hoop
dat de overeenkomst, betreffende den overgang van
den Oosterspoorweg over den Riju spoorweg, voor de
aansluiting van laatstgenoemden spoorweg aan de staats-
baan aan de Houtensche vlakte, spoedig tot stand zal
komen, zoodat alsdan .de werkzaamheden aldaar een
aanvang zullen nemen.
In de omstreken van Eindhoven vindt men zooveel
eekhorentjes, dat sommige gemeentebesturen een premie
van 10 cents gesteld hebben op elk dezer dieren dat
gedood wordt. Na dien tijd zijn er reed3 vele van
die schadelijke beestjes bemachtigd.
Zondag 1 dezer heeft te Brussel een verkooping
plaats gehad van 61 duiven, toebeboorende aan den
vermaarden liefhebber Jakob Donckerwolken van Ninove.
Deze duivenwaaronder 4 waren welke vleugelziekte
hadden hebben te zamen10 pet. verhooging daaronder
begrepen, 3589 franken opgebracht.
Yerkoopingen en ianbestedingen.
Aan het departement van marine is gisteren aanbesteed
het bouwen van een lichtwachterswoning en het maken
van een fundeering voor een ijzeren liebtopstand: beiden
op een terrein gelegen in den Noorddijkpolder bij Hon-
tenisse. Vijf inscbrijvingBbiljetten zijn ingekomen; de
minste inschrijver was de heer J. Dubois, te Hod ten isse,
voor f4787.
Thermometerstand.
10 Mrt. 'sav. 11 u. 33 gr.
11 'smorg.7u.33gr.s' midd.l n.36gr.'sav. 6u.34gr.
Stateu-generaal.
tweede kamer.
Zitting van Dinsdag 10 Maart.
{Nader verslag
De beraadslagingen worden voortgezet over art. 1
van het wetsontwerp tot regeling en voltooiing van
het vestiDgstelsel.
Bij litt. g (stelling van Amsterdam) betoogde de heer
Rutgers van Rozenburg dat de verdediging van het
reduit, zooals zij bij de toelichting van het ontwerp was
uiteengezet, zeer onvolledig is, maar dat het voorge-
dragene op zich zelf in het stelsel der wet past, zooda;
hij deswege aan 'tontwerp zijn stem niet zou onthou
den, in de hoop dat zijne bezwaren zullen kunnen
worden opgeheven.
De heer Stieltjes toonde ook in 't bijzonder aan, dat
de inrichting dezer linie haar niet genoegzaam in ge
meenschap zal laten met de buitenwereld, hetgeen voor
onze hoofdstad van het grootste belang is. In dit
opzicht wordt voor deze stelling te weinig geld ge
vraagd en van den anderen kant te veel, omdat de
groote werken naar de Noordzee niet noodig zijn, aan
gezien de houding daar nagenoeg onmogelijk is. Hij
deed verder uitkomen dat Pampus moet verdedigd
worden.
De minister van oorlog verklaarde, dat bij deze wet
alleen wordt uitgemaakt dat er eene stelling van Am
sterdam zal zijn. Het opgemaakt ontwerp dier verde
diging vindt echter de kamer niet. Daarin zijn vele
leemten, die aangevuld moeten wordcD. Hij zal daartoe
uit eigen oogen zien.
De heeren de Roo van Alderwerelt en Stieltjes advi
seerden den minister zich bij de uitwerking der plannen
te doen voorlichten door eene commissie van officieren
en van personen, met de locale omstandigheden, waar
van zooveel afhangt, door en door bekend.
De laatstgenoemde spreker gaf daarbij in overweging
om officieren van den staf en officieren van de genie
en* artillerie in die commissie op te nemen.
De minister van oorlog verklaarde zich met dit denk
beeld geheel te vereenigen.
De heeren Storm van 's Gravesande en Nierstrasz
merkten op, dat zoodoende meer en meer blijkt, dat de
tegenwoordige beraadslagingen tot niets leiden en niets
kunnen doen beslissen.
Naar aanleiding van een antwoord van den minister
van marine ad interim aan den heer Rutgers, protes
teerde de heer Nierstrasz tegen de stelling van dien
minister, dat onze zeegaten niet zullen verdedigd worden.
De minister antwoordde echter, dat dit eene misvat
ting is; hij bedoelde: geene verdediging door de
marine.
Litt. g werd daarop goedgekeurd.
Bij litt. h (zuidwaterlinie) werd tusschen de heeren
Stieltjes, Storm, van Zinnicq Bergmann, van Wassenaer
en den minister een debat gevoerd over bet behoud
der beide forten Isabel en St. Antooie in de vroegere
stelling 's Hertogenbosch.
Litt. h werd daarop goedgekeurd.
Litt. i betreft de werken aan de Wester-Sehelde.
De beer de Roo van Alderwerelt heeft voorgesteld
dat onderdeel te doen vervallen. Bij de mondelinge
toelichting daarvan wees hij op de tegenstrijdigheid
tusschen de alschaffing der linie GroningenDelfzijl
en het behoud der vestingen te Neuzen en te Elle-
woutsdijk. Is 'tomdat tegen de laatste nooit veel en
tegen de eerste krachtige oppositie werd gemaakt?
Zoo ja, dan bevestigde dit zijne vroegere verklaring
dat in het stelsel geene gedachte ligt, dat het als bij
toeval is ontstaan. Moet de Wester-Schelde verdedigd
worden, waarom dan ook niet de Ooster-Schelde en de
Eem8? Betreft het de handhaving onzer neutraliteit,
waarom verdedigt men dan den mond niet en worden
dan da werken bij Breskens, bij Viissingeu, bij Bath
opgeheven? Kan de vijand tot Neuzen en Eüewonts-
dijk doordringen, dan is de neutraliteit reeds geschon
den. Voor België beh.even wij geen vestingen te be
houden. Maar bovendien, de beide forten kunnen de
Wester-Sehelde niet afsluiten. Kan 't al, dan mogen
wij eene rivier niet eenzijdig voor éene mogendheid
afsluiten.
De heer Saayinans Vader heeft steeds de verdedi
ging van Walcheren, van den voormuur van Zeeland, zelfs
een voormuur van Noord-Brabant, altijd van groot belang
geacht, omdat wij ook in verband met de versterking
van Antwerpen, op Engelands hulp moeten rekenen.
Nu echter eenmaal de Zeeuws^he stel ing is opgeheven,
waren de forten te Neuzen en te Ellewoutsdijk, om
hunne ligging zonder verder nut.
De heer Stieltjes verdedigde met kracht het behoud
der beide forten. Ds Schelde beheersc'at tot bij Bath
het geheele Nederlandsche grondgebied, zoodat men
daar 7eel beter de neutraliteit kan verdedigen dan op
de Eems. De Ooster-Schelde geeft geen directen
toegang tot een vreemd land. Eu wanneer men de
verdediging niet begint tusschen Breskens en Viissin
geu, dan is 't omdat daar een onveilig en zeer diep
vaarwater is, niet te bestrijken door de zwaarste bat
terijen. Niemand kan ons zaker dwingen eene vesting
te bouwen, maar niemand kan ons ook dwingen eene
vesting te verlaten, die ons voor een bondgenootschap
nut kan doeo. In zoover moeten wij ons eigenbelang
wel degelijk raadplegen.
De heer Nierstasz betreurt 't, dat de positie van
Vlissingen is opgeheven. Voor de verdediging van Zee
land acht hij tbans Ellewoutsdijk en Neuzen niet on
misbaar. Maar er is een ander puut waar men de rivier
kan afsluiten; nl. te Bath. Die positie aao de uiterste
punt van Zuid Beveland kan zóo worden ingericht, dat
geen enkel schip zonder onze goedkeuring de rivier zou
kunnen passeeren. Dewijl nu, naar de verklaring des
ministers, de in deze wet opgenomen punten aan latere
uitvoering geheel ondergeschikt zijn, zoo meende hij
gerust de werken aan de Wester- Schel de te bunnen
aannemen.
De heer van Eek bestreed de éenige overwegende
reden, voor het behoud dezer positiën en dus voor het
breken met het geheele stelsel der wet aangevoerd, nl.
de handhaving onzer neutraliteit. Deze wet Bluit ech
ter die handhaving nit. Als wij de neutraliteit aan de
Wester-Sehelde moeten handhaven, waarom dan niet
in Limburg? Bovendien, men moet den vijand van de
Schelde meester laten tot Neuzen. Ook tusschen Vlis
singen en Breskens kan men den vijand niet beteugelen.
Begon men hiermede, dan komen wij al verder eo ver-
