MIDDELBURGSCHE
COURANT.
F 58.
laandag
1874.
9 laart.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2«» Paasch- en Pinksterdag
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
en een der Kerstdagen.
Middelburg 7 Maart.
Een bij de regeering ontvangen telegram van gene
raal van Swieten van den 28c0 Februari heden na
middag per bulletin aan onze geabonneerden binnen de
stad medegedeeld meldt, dat de politieke toestand
onveranderd is.
De omtrek der legerplaats bij den kraton is rustig.
De uit het westen van Atsji gekomen hulptroepen
zijn naar hunne woonplaatsen teruggekeerd. Alleen
was een klein getal van Pedir gebleven, maar wat zij
uitvoeren is onbekend.
Op de passers bij het kamp vermeerdert de aanvoer
Aan de versterkingen van den kraton wordt ijverig
voortgewerkt.
Den 18en Februari zijn drie oorlogschepen naar de
staatjes op de west-, noord- en noordwestkust gezonden
met proclamatiën en stukken ter voorbereiding en rege
ling van hunne toekomstige verhouding tot Nederland.
In de gisteren avond alhier gehouden vergadering
der Middelburgsche af deeling van de Vereeniging ter
bevordering van fabriek- en handwerksnlj verheid in
Nederland is onder anderen rapport uitgebracht door
de in de vorige vergadering benoemde commissie, in
wier handen was gesteld de bekende missive van het
hoofdbestuurwaarbij de afdeeling wordt uitgenoodigd
haar gevoelen mede te deelen omtrent een verzoek van
de Nederlandscbe vereeniging tot afschaffing van sterken
drank, om bij de regeering zoo krachtig mogelijk te
ondersteunen eene verklaring der algemeene vergade
ring van de Nederlandsche maatschappij ter bevorde
ring van nijverheid, dat het de roeping der regeering
is om openbare dronkenschap en misbruik van sterken
drank te beteugelen, naar aanleiding waarvan de direc
tie dier Maatschappij is uitgenoodigd de aandacht der
regeering hierop te vestigen. De conclusie van de
meerderheid der commissie strekt, om gevolg te geven
aan het in de missive uitgedrukte verlangen der Neder
landsche Vereeniging tot afschaffing van sterken drank,
in de hoop dat de stemmeD, opgegaan van vereenigingen
als die van Nijverheid en van Fabriek- en bandswerk-
nijverheid, bij de regeering weêrklank zullen vinden.
Zonder discussie is deze conclusie goedgekeurd.
Na de pauze hield dr. F. Seelheim, naar aanleiding
van een schriftelijk tot hem gericht verzoek van eenige
leden, weder eene belangrijke voordracht. In de eerste
plaats herinnerde hy de waarheid, dat ieder die veel
noodig heeft hnlp van anderen behoeft, tengevolge
waarvan ruil- en daardoor de wereldhandel is ontstaan,
die beheerscht wordt door twee groote mogendheden
vraag en aanbod. Na voorts op de herkomst van het
geld gewezen te hebben, behandelde bij het goud, zijn
voorkomen in de natuur, de productie, zijne voornaam
ste eigenschappen en zijne betrekking tot den wereld
handel. Een en ander werd door proeven, kaarten enz.
toegelicht en verklaard. Uit zijne statistieke mededee-
lingen bleek onder anderen dat de goudprodnetie op de
geheele aarde gemiddeld per jaar bedraagt 210,000 kilo
gram, vertegenwoordigende eene waarde van ƒ326,000,000,
terwijl de hoeveelheid zilver op de geheele aarde ge
middeld 1,65 millioen kilogram 'sjaars bedraagt, verte
genwoordigende eene waarde van slechts 165,000,000.
Met die waarden kunnen echter de verschillende pro
ducten niet betaald worden, zoodat men tot den ruil
handel terngkeert. De productie van kolen toch is
191,000,000 ton 'sjaars ƒ2,292,000,000; die van ijzer
13,8 millioen ton 1000,000,000die van katoen
7,000,000 balen 650,000,000die van wol ƒ625,000,000
kilogram ƒ750,000,000; die van zijde 5,000,000
kilogram ƒ500,000,000 terwijl de waarde der gr inen
die van al de genoemde producten nog overtreft.
Evenals de vorige werd ook deze voordracht door de
aanwezigen met belangstellende aandacht gevolgd.
GistereD namiddag te zes uren passeerde te Vlissin-
gen het Engelsche koninklijk stoomschip Victoria
Albert.
Aan boord bevonden zich de hertog vaa Edinbarg
met zijne gemaliD, laatst komende van Antwerpen en
zich naar Londen begevende.
Het vorstelijk echtpaar werd begroet door een konink
lijk salvo van het Nederlandsch oorlogschip de Valk,
liggende ter reede van Vlissingen.
Voor de verkiezing van een lid der provinciale staten
van Friesland zijn uitgebracht 1017 stemmen; van on
waarde 14volstrekte meerderheid 502. De heer M. H.
Tromp, van Woudsend, verkreeg 443, de heerH. Jou-
stra, van Sneek, 375, de heer C. L. van Beyma thoe
Kingma, te Lemmer, 157. Herstemming alzoo tusschen
de heeren Tromp en Joustra.
Onze Haagsche correspondent schrijft ons het vol-
„Dat ik mij voor u en uwe lezers diep schaam,
behoef ik wel niet te zeggen. Daar lees ik Maandag
middag met eene zekere satisfaction cfauteur mijne
laatste correspondentie nog eens naen vind dat ik
die zaak van de muntwet naar mijn domme verstand
nog al heel netjes had uit elkander gezet. Ik verheugde
mij al op het vooruitzicht, dat ik over een paar maan
den de lastige rijksdaalders voor prettige gouden tien
tjes en vijfjes zou zien verdwijnen, dank aan het red
dend amendement dat, zooals ik gehoord en u geschreven
had, door de staatscommissie als eene soort deus ex
machina ontworpen was. In die aangename stemming
ga ik naar de sociëteit om mijn voor den eten bezoek
te breDgenen wat is het-eeiste dat ik hoor? „De
wet is naar de haaien roept een onzer wetgevers
dien ik in de veBtibule reeds ontmoette. „En van
Del den er bij"laat een collega er op volgeD, en bei
den, in naam tot de liberale partij behoorende, hadden
veel pleizier in mijne in het oog vallende verbazing.
„Tegen de verdenking dat ik, zooals men 'tin de
wandeling zegt berichtjes uit mijn duim zuig, zal ik
me wel niet behoeven te verdedigen. Trouwens het
reddende amendement is in de kamer geweesthet is
voorgesteld door de heereu Kops en Mackay, maar het
is verworpen, zooals alle andere amendementen en zoo
als het voorstel der regeering ten slotte ook. Het
steldein verband met het plan om later de aanmun
ting van gouden twaalfguldenstukken voor te stellen,
de voorstanders van het frankenstelsel in de gelegen
heid een muntstuk te verkrijgen met fr. 25 gelijkstaan
de, terwijl de voorstanders van het sovereignstelsel
daarin den weg konden zien om hun doel te bereiken,
daarzooals bekend isde Engelsche regeering vau
plan is althans do vorige Engelsche regeering
van plan was den sovereign te verzwakken tot
het goudfrankengehalie. Ea toch werd dit voorstel
niet alleen verworpen, maar zelfs leden die vóór het
voorstel-Bredinsgave aansluiting aan het franken
stelsel, gestemd hadden, brachten tegen het conciliante
amendement, waardoor toch zooveel mogelijk aan hunne
wenschen werd tegemoet gekomen, hunne Btemmen uit.
Heb ik de stemlijst goed nagezien, dan waren het er
vier, de heeren Bergmann, van Eek, van den Heuvel
en Smitz. Hadden deze vier heeren anders gestemd
en my dunkt dat hadden ze veilig kunnen doen dan
ware het amendement van de beeren Kops en Mackay,
dat nu met 37 tegen 32 stemmen verworpen is, inte
gendeel met 36 tegen 33 stemmen aangenomen geworden.
Ook waarom er van de 28 stemmen vóór het amende-
ment-Blussé zich maar 15 aan het andere amendement
hebben aangesloten is mij niet duidelijk.
„Maar wie zal de raadslagen van de Nederlandsche
tweede kamer der staten-generaal in dat jaar 1874 kun
nen begrijpen; wie zal zich rekenschap kunnen geven
van de motieven waarop de veelvuldige neenzeggingen
werden uitgesproken, die onze vertegenwoordiging seder
anderhalf jaar langs haar pad strooit! Vergun mij al
leen tot mijne verantwoording te zeggen dat ik minder
schaamte dan ergernis gevoel, en de bekentenis at te
dat ik gedwaald heb in de meening dat de
kamer den verstandigen weg zou gaan, wanneer er ook
een andere openstond, 't Is treurig zoo'n bekentenis te
moeten afleggen; niet voor mij, maar voor de kamer.
„Wat nu? zult ge vragen, en ik vraag hetuweder-
keerig. Men verwacht nu de aftreding van den heer
van Delden, maar ik meen uit sommige omstandigheden
te moeten opmaken dat het ministerie nog niets beslis
sen zal voordat er een besluit over de vestingwet zal
zijn gevallen. Mocht die niet aangenomen worden
en wat kan men eigenlijk anders verwachten? dan
zou de geheele regeering denkelijk het bijltje ec bij
neêrleggen. En natuurlij kmet de vestingwet is men
het gansche kringetje van brandende quaestiën rond
geweest, en overal is men afgestuit op den onwil, niet
van eene krachtige oppositie, maar van zoogenoemde
vrienden, die, wanneer zij om de vier jaren vcor de.
kiezers komen, zich met ophef en ernst liberaal noemen en
zich zeker ook te goeder trouw liberaal wanen, maar
die, wanneer het er op aankomt, om hun liberalisme te
toonen in het parlement, de maatregelen door liberale
ministers voorgesteld onveranderlijk verwerpen en
niet willen hooren van me dewerking of overleg.
De heer Kuyper zal eerst over een veertien dagen
als lid der kamer optreden omdat hij eerst nog zijne
catechisanten te Amsterdam aannemen wil. De man
heeft gelijk; wanneer hij iets aannemen wil, dient hg
dat te Amsterdam nog te doen; in de tweede kamer
wordt tegenwoordig alleen verworpen.
„Maar ik begin te merken dat mijn ergernis over de
kamer mij demo raliseert en me tot afschuwelijke woord
spelingen doet afdalen; wat anders dus. Veel anders
kan ik u nit deze residentie niet melden dan dat gis
teren avond en heden hier groote sensatie gewekt werd
door een bericht uit Amsterdam, dat de koning ver
zocht had dat de voor een nationaal cadeau op 12 Mei
bestemde gelden voor een liefdadig doel mochten be
stemd worden. Het is van den eenen kant te begrijpen
dat, na al de onhandigheid waarmede die zaak is aan
gevat en de boerschheid en indelicatesse, waarmede ze
is behandeldbesproken en beschreven, in de hoogste
kringen een gevoel van ergernis en walging bijna de
overhand bekomt, maar met dat al is het toch niet
aangenaam voor die duizenden inden lande die, noch
aau de onhandigheden van de eerste opzetters, Doch
aan het gehakketeer en gekibbel van commissiën en
belangen debet zijnde, uit waarlijke genegenheid voor
het vorstelijk huis gaarne hunne bijdragen voor een
nationaal cadeau hadden geschonken. En eilieve tot welk
een menschlievend doel zal dat geld worden bestemd?
Voor een gasthuis, een invalidenhuis, een ondersteu
ningsfonds voor teleurgestelde eikenkroontjes-bejagers,
een fonds van bedeeling voor bedrogen Amerikaansche
spoorweg- of zilvermijnspeculantec, of broodelooze cre
diteuren van Spanje? Wat zullen nu bovendien uwe
Zeeuwsche broedersde ingezetenen van Veere met
hunne konterfeitsels doen? Kunnen hunne tronies ooit
dienen voor een menschlievend of weldadig doel? Maar,
alle scherts ter zijde, het ware te wenschen dat de Am-
ster damsche courant, die het bericht mededeelde, niet
wèl ingelicht was geweest, omdat het, waar zijnde, al
licht invloed op de feestelijke stemming van 12 Mei
zal kunnen hebben. De relatiën van de Amsterdamsche
courant met het gemeentebestuur van de hoofdstad,
welks voorzitter aan het hoofd der bekende burge
meesterscommissie staat, geven echter hierop niet veel
hoop.
„Nog altijd geen nader bericht uit Atsji; ik geloof dat
er reeds 14 dagen verloopen zijn sedert de laatste tele
grammen. Het Haagsche publiek, gohe-mouche als de
bevolking van elke residentie, weet al weer precies
wat de reden van dit stilzwijgen is: de generaal van
Swieten is dood, zoo luidt de dood eenvoudige con
clusie, waartoe uw barbier of kapper komt, en, vraagt
men naar het waarom, dan luidt het: wel, anders zou
hij immers wel geschreven hebben?
„En met dat al amuseert het Haagje zich maar. In
den koninklijken schouwburg wordt de Fille de mad.
Angot tot stichting der hoogere kringen ten tooneele
gevoerd, tableaux vivantscasino's en concerten wisselen
elkander af, en wij verheugen ons dat het althans mooi
