MIDDELBIJRGSCHE
COURANT.
F 23,
Dinsdag
1874.
27 Januari.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2" Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/rri., franco is f 3.50.
Middelburg 26 Januari.
Bij de regeering is een voorloopig bericht ontvangen
van den Nederlandschen consul te Penang van heden
morgeD, volgens hetwelk de kraton van Atsji met
een zeer gering verlies is genomen.
Wij vernemen dat bij het gemeentebestuur het voor
nemen bestaatom, als uiting van vreugde over deze
belangrijke gebeurtenis, morgen de Nederlandsche vlag
van de openbare gemeentcgebouwen alhier te doen wap
peren, en dat vele ingezetenen van hunne woningen de
vlag insgelijks zullen uitsteken.
Aan de Staats-courant van Zondag en Maandag 25
en 26 dezer ontleenen wij het volgende bericht:
„De minister van koloniën in verband met de bij
hem inkomende aanvragen om inlichtingen aangaande
krijgslieden van de expeditie tegen Atsji, ook nadat
bun sneuvelen, overlijden of hunne verwonding is publiek
gemaakt brengt ter kennis van het algemeen
dat alle te dien aanzien bij het departement van
koloniën ontvangen wordende berichten en bijzonder
heden dcor middel van de Nederlandscce Staats courant
worden openbaar gemaakt, de namen der gesneuvelden
of overledenen evenwel eeist ra voorafgaandemededee-
ling aan hunne naaste betrekkingen, voor zoover deze
hier te lande kunnen worden opgespoord; en dat mits
dien aanvragen om meerdere bijzonderheden zonder
eenige vrucht' worden ingediend.
Voorts wordt opgemerkt, dat bet Indisch bestuur,
evenals bij de eerste expeditie plaats vond, bereids langs
telegrafischen weg is uitgenoodigdom van alle bij
do expeditie gesneuvelden, overledenen en gewonden
zoo spoedig mogelijk opgave te deen per mail. Na ont
vangst zullen ook die opgaven zonder verwijl ter ken
nis van het algemeen worden gebracht."
De werken, welke volgens de bepalingen van het
bestek voor de aanbesteding van 1 Mei ten behoeve
der staatsspoorwegen onderhouden moeten worden,zijn:
a de buitenhaven en de havendammen to Veere; b de
dubbele schutsluis te Veere, met plateaux en opreden;
o het gedeeltt van het kanaal dcor Walcheren van
Veere tot Middelburg, met leidijken en bermend het
kanaal door de Oude Arne met deu zijtak naar Nieuwland
en dien naar Arnemuiden, met leidijken en bermen,
benevens den afsluitdata door de voormalige Artemuid-
sche haven; c de berinwegcn en bermslooten langs de
kanalen, met do in die siooten aanwezige duikers;
J de griotwegeu en de bestratingen; g het pontveer op
het kanaal met aanlegsteigers en ijzeren ponten; twee
ijzeren draaibruggen met steenen landhoofaen en penan
ten, met de daarbij behc-orende remming werken; i de
woningen, de doorgat,gen, bergplaatsen enz. bij de
sluizen en langs de kanalenk de langs de Laven te
Veere en de kanalen geplaatste meer-, schamp- en
alstandpalenlantaarnpalen met lantaarns, rolpaal, leu
ningen, balies en afrasteringenl de vaartuigen, gereed
schappen en werktuigen bij do sluizen, bruggen en
ponten.
FIct onderhoud eindigt met I Mei 1875.
Het b;. drag der begrooting is f 2f*,635.
Vrijdag had te Zaandam de aangekondigde meeting
plaats, ter bespreking van het wetsvoorstel van den
heer van Houten tot regeling van deu arbeid van kinderen
in labrieken, die door een groot aantal belangstel
lenden en door den heer van Houten zelf werd bijge
woond. De heer Meinders opende de vergadering met
een kort woord, waaiin bij uiteenzette hoe deze bijeen
komst haar ontstaan te danken had aan den wensch,
dat door aanneming van het te behandelen wetsvoor
stel een einde worde gemaakt aan het schoolverzuim.
Verschillende sprekers voerden achtereenvolgens het
woord en ontwikkelden hunne argumenten voor en
tegen het voorstel; de laateten waren vooral gericht
tegen het tweede gedeelte, waarin do facultatieve in
voering van den leerplicht wordt voorgeschreven,
hetzij dat men tegen het beginsel zelve zich verzette,
dan wel dat meu alleen bezwaar had tegen de wijze
van uitvoering. Op een enkele uitzondering na ver
klaarden echter alle sprekers zeer te zijn ingenomen
met de hoofdbeginselen van het eerste gedeelte van
het wetsvoorstel, betreffende deiegeling van den arbeid
van kindereu, hoewel zij tegen enkele bepalingen be
zwaar hadden.
Ten slotte kreeg de heer van Houten zelf het woord
tot verdedigiug van zijn voorste! eu verklaardena een
korte inleiding, te betreuren dat men zich vooral met
de details en minder met het hoofdbeginsel van zijn
voorstel had bezig gehouden. Men had te veel uit het
oog verloren hoe de tweede kamer thans was samen
gesteld; men hield geen rekening met de kerkelijke
parfijen. Ook hij zelf wenschte wel verder te gaan,
en was het volkomen eens met de door verschillende
sprekers geuite wenschen, maar hij zag in, dat zijniet
vervuld konden worden. Zonder dus bij de détails stil
te staan achtte bij 't verkieselijk om bet beginsel van
het ontwerp nader toe te lichten. Het hoofdpunt der
sociale quaestie dus sprak hij bet moet ieder
opvallen, is: men kome goed voorbereid tot den arbeid
en men overwerke zich niet. Tegen dezen grondregel
wordt in eiken kring op de schromelijkste wijze gezon
digd. Er wordt te veel gewerkt, maar men verliest
hier ten eenemale uit het oog dat, wie lang werkt,
daarom nog niet meer of beter werkt. Dit geldt ook
teD opzichte der industrie. Men meent: hoe langer er
gewerkt wordt, dat er meer wordt gedaan, maar dit
is onwaar. Hij meende dit met verschillende voor
beelden te kunnen aantoonen. De bepaling van den
arbeid der werklieden wenschte hij echter niet aan
de beslissing der regeering te onderwerpen. Geheel
iets anders is het met kiuderarbeidhier moet de re
geering tU8èchenbeide komen, den arbeid beperken eu
het onderwijs verplichtend stellen. Er is dit staat
vast veel schoolverzuim eu de scholen worden onregel
matig bezocht. Moet do regeering dat werkeloos aan
zien? Moet zij zeggen: laat de sociale krachten maar
werken? Dan zal het kwaad toenemen; waar de ouders
in gebreke blijven, moet de staat voor bet kind zor
gen; v/aar do belangen van het kind verwaarloosd
worden, moet de staat de macht der ouders beperken.
En tochwat is die macht Men sla er den Code Pénal
op naen men zal ziendat de vader het recht niet
heelt het kiDÖ ie slaan. Waar staat geschreven dat
de ouders winsten mogen doen met hun kinderen?
Waar staat geschreven dat de fabrikanten er van mo
gen profiteeren? Do fabrikant zegt: ik kan 'tkind in
mijn werkplaatsen niet missenmaar de ondervinding
iu andere landen leert dat het wel kan. Er zijn echter
werkzaamheden die door kinderen in fabrieken kunnen
worden verricht vandaar art. 2 van het voorstel,
dat aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid
geeft verder verlof te ge ven om kinderen in fabrieken
te gebruikeuals hc-t raar bun meening zonder schade
geschieden kan.
Hij is en blijft overtuigd dat een gemengd stelsel
van arbeid en onderwijs heilzame vruchten kan en
heeft gedragen. Hij is evenwel bereid artikel 2 to
schrappen, indien daardoor het ontwerp meer kans
op aanneming zou krijgen; want hij zelf wil nog
liever volstrekt verbod, maar zal dat nog niet veel
meer bestrijding vinden? is een transactie dan niet
beter dan in het geheel niets? Ook wat de samen
koppeling van aid. I en afd. II van 't ontwerp betreft
wil hij meegaande zijD. Stemt men de II" afdeeling
af, dan nog zal hij het wetsvoorstel niet intrekken;
het doel zal dan tocu bereikt zijn.
Een ander bezwaar wordt geopperd: mag men den
arbeider het brood uit den mond nemen? Doch ziet, 3100
arbeiders teekeaden een petitie om den arbeid van kin
deren bij de wet te verbieden; zijn voorstel zegt de
heer van Houten is ook bepaald in het belang van
den arbeider, aangezien 't kind de loonsverhooging in
den weg staat. Vereer is bij ht.t met die sprekers eens
die wiiien dat aan het kind van den arbeider ook
beter onderwijs worde verstrekt dan tot heden het ge
val was; er moeten flinke werklieden en geen sjouwer
lui van hen gevormd worden; op hel verwijt dat hij
niet radicaal genoeg zou zijn antwoordde hij men ver
geet dat dit is een eerste stap. Als men mijn politiek
leven en dit hangt aan eeu zijden draadje spaart,
zal de kamer nooit een orgaan ontbreken om een stap
verder te gaan. Ten slotte drong hij er nogmaals op
aan om minder op de détails dan v/el op de algemeene
strekking van het ontwerp te letten.
De vergadering vereenigde zich daarna met de volgende
motie
1°. De vergadering betuigt baar warme sympatbic
voor de gedachtedie den heer van Houten bezielde
bij het ontwerpen van zijn voorstel, en dankt hem voor
zijn tegenwoordigheid in deze vergadering.
2°. De vergadering spreekt den wensch uit dat eeu
wet in den geest van de le afdeeling van het voorstel
des heerea vau Houten, maar zonder beperkende bepa
lingen, eerlang in het Staatsblad verschijnen moge.
Men deelt mede dat aan de Maatschappij tot exploi
tatie van staatsspoorwegen ook de exploitatie van de
lijn ArnhemNijmegen is toegestaan. Vaderland
Eenigen tijd geleden heeft zich te Leeuwen eenecom-
raisGio gevormd voor de oprichting van een monument,
ter plaatse waar in 1861 de doorbraakpn den "Waaldijk
viel. Zij beeft zich thans tot den minister van binnen-
landsche zaken gewend met verzoek om tegen den krain
van den nieuwen dijk te mogen bouwen, en hoopt op
12 Mei a. gereed te zijn met het gedenkteekendat
tevens ter herinnering zal strekken aan 's konings be
zoek aldaar bij gelegenheid van dien watersnood.
Als een staaltje hoe slecht de redactiën der buiten-
landsche bladen op de hoogte zijn omtreut alles wat
op Nederland betrekking heeft kan weder dieneD, wat
La repubüque Frar^aise verhaalt omtrent den dood van
generaal Nino Bixio, die te Atsji aan de cholera ge
storven is. Het eerste gedeelte van het bericht kan
wellicht waarheid bevatten:
„De Italiaausche regeering heeft aan het Nederland
sche gouvernement gevraagd om het stoffelijk overschot
van generaal Nino Bixio aan haar af te staan; dezer
dagen is daarop een gunstig antwoord bekomen. Het
lichaam van den grooten patriot zal naar Italië worden
overgebracht, inaar zonder hoofd. Het lijk van Bixio
zou namelijk door de A3hantijneü zijn verminkt, die
hem het hoofd hebben afgehouwen en in triomf mede
gevoerd. Volgens gerucht zou Bixio aan de cholera
bezweken zijn, maar dat gerucht is niet bevestigd; hij
is gesneuveld iu een schermutseling tegen de Ashan-
tijnen."
In tegenstelling met de gewoonlijk onjuiste beoor-
deeiing van onzen poütieken toestand iu het buitenland
bevat de IllustrirteZeitung een hoofdartikel, hetw. Ik be
wijst dat men niet overal even verkeerd is ingelicht. De
groote kosten, die de Atsji-corlog wegsleept, zegt het blad,
doen zien welk belang Nederland in bet volledig bezit
van Sumatra stelt, dat zijne handels politiek de kioou
opzet. Intusschen zijn de Atsjineezeo, die vroeger de
beheerschers van Sumatia waren, door bun onophou-
delijken binnenlandschen strijd tot op buu tegenwoor
dig weinig beteekenend politiek standpunt teruggebracht.
Het ware dus een weldaad voor ben zeiven, evenzeer
als voor don gehe len wereldhandel, als de Nederlan
ders er even als i.p geheel Sucrat a de noodige orde,
met behoud eener geschikte zelfregeering dcor eigen
sultans, herstelden. Moge het den Nederlanders geluk
ken ook dit rijke wouderland voor het vreedzaam wereld
verkeer te openen 1
benoemingen en besluiten.
IJKERS. Benoemd tot adjunct-ijker der maten, ge
wichten en weegwerktuigen, G. van den Berge, G. H.
Geertsema, J. B. Henrard en A. J. H. Sar; en t.ot
ijker der maten, gewichten en weeg werktuigen, de
