MIDDELBIJRGSCHE
F 14.
Vrijdag
1874.
COURANT.
16 Januari.
Dit Mad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2e° Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
TDe prijs per 3/m., franco is 3.50.
iemjflï^
Middelburg 15 Januari.
Uit het door het departement van financiën openbaar
gemaakt overzicht van de opbreDgst der middelen
(hoofdsom en opcenten) over 1873 blijkt, dat die op
brengst in het vorige jaar heelt bedragen/" 84,781,466.45
tegen 82,511,301.86^ over de twaalf maanden van 1872.
De raming voor 1873 bedroeg f 76,649,323.50.
De vergadering van het Hiddelburgsch departement
der Maatschappij tot nut van 't algemeen werd gisteren
avond, als zijnde de eerste bijeenkomst in dit jaar, door
den waarnemenden voorzitter, den heer J. F. L. Abresch,
geopend met een heilwensch, zoowel voor de leden als
voor het departement.
Voorts werd mededeeling gedaan, dat het bestuur,
naar aanleiding van het in de vorige vergadering daar
toe genomen besluit, eene missive tot den minister van
binnenlandsche zaken heeft gericht met de vraag of
zijnerzijds vergunning wordt verleend tot de voor eene
bad- en zweminrichting alhier vereischte waterverver -
scbiDg. Van den minister is nog geen antwoord ont
vangen.
De heer J. C. Altorffer bracht, als afgevaardigde van
het departement ter jongste algemeene vergadering, het
tweede gedeelte van zijn zeer belangrijk verslag uit,
waarvoor hem namens de vergadering door den voor
zitter hulde en dank werd betuigd.
Na de mededee ing, dat in de eerstvolgende verga
dering met dames de heer J. J. Cremer vermoedelijk
weder als spreker zal optreden, werd op voorstel van
het bestuur besloten, dat de leden ter tegemoetkoming
in de kosten 75 cent voor eene dameskaart zullen moe
ten betalen.
Op voorstel van het bestuur der Vereeniging voor het
houden van toezicht op het redden van goederen in
geval van brand zijn in de reglementen dier vereeniging
eenige wijzigingen gebracht. De voornaamste hiervan
zijn, dat de twee af deelingen, waarin de Vereeniging tot
dusver gesplitst was, om beurtelings gedurende drie
maanden dienstplichtig te wezen, zullen worden opge
heven, zoodat voortaan alle leden ten allen tijde bij brand
dienstplichtig zullen zijn. Het getal commissarissen
waardoor de Vereeniging wordt bestuurd zal van twee
gebracht worden op vijf, zooveel mogelijk in verschil
lende deelen der gemeente woonachtig.
Bij de benoeming van een voorzitter, uit de drie
bestuursleden, werd de beer J. F. L. Abresch gekozen,
terwijl de heer mr. P. Romeijn verzocht had buiten
aanmerking te blijven. De heer Abresch maakte, op
grond van zijn vele andere bezigheden, bezwaar de be
trekking van voorzitter van het departement te aan
vaarden, doch verklaarde zich, op uitnoodiging van zijn
mede bestuurslid, mr. J. W. T. Swaters van Schaumburg,
bereid om nader te overwegen of hij de benoeming al
of niet aannemen zal.
Naar aanleiding van het besluit der algemeene ver
gadering van 1873 heeft het hoofdbestuur de uitnoo
diging tot het departement gericht, om de vraag te
overwegen: „welke middelen in het algemeen gebezigd
kunnen worden, om overleg en eensgezindheid tusschen
arbeidgevers en arbeiders te versterken of aan te
kweeken, en in 't bijzonder in hoeverre tot bevordering
van dit overleg de raden van bemiddeling ook hier te
lande nuttig werkzaam kunnen zijn en aanbeveling
verdienen?" Deze vraag zal gesteld worden in handen
eener commissie, te benoemen door het bestuur met
toevoeging van drie leden, zijnde de heeren C. L. van
Sorge, J. C. Altorffer en J. Gr. van der Harst.
De commissie te 's Gravenhage voor een geschenk aau
Z. M. den koning op 12 Mei a. heeft besloten zich aan
te sluiten aan de commissie van burgemeesters voor
een nationaal geschenk en aan deze volkomen vrij
heid te laten, om naar gelang der beschikbare gelden
zoodanig geschenk te kiezen als zal worden geoordeeld
het meest aangenaam te zijn aan den koning en het
meest in overeenstemming met de wenscben der ver
schillende locale commissiën.
Ook de Rotterdamsche commissie zal zich aansluiten
aan de commissie van burgemeesters, doch heeft te
kennen gegevendat zij de keuze van het gesenenk
door deze commissie verre van gelukkig oordeelde. De
heer Joost van Vollenhoven zal laatstgenoemde com
missie met de denkbeelden en wenschen der Rotter
damsche bekend maken.
Omtrent de inrichting van het bestuur iu Atsji deelt
de Staats-couraut van heden de volgende bijzonder
heden, aan Indische bescheiden ontleend, mede
De sultan J) wordt in het dagelijkseh bestuur bij
gestaan door vier grooten, mantri hari hari genoemd,
wier betrekking van vader op zoon overgaat. De tegen
woordige titularissen zijn: 1° Tokoe Kadli Milikoel
Adil; 2® Tokoe Neg Radja Moeda Setia 3° Tokoe
Nanta Setia; 4° Panglima Mestdjid Raya s). Het zijn
deze vier grooten, die in December 1872 hun vertegen
woordigers naar Riouw zonden. De sjahbandar van
Atsji, Panglima Tibang, die het gezantschap geleidde,
kan daarbij als gemachtigde van den sultan worden
Hooger in rang dan de raantri's hari hari, staan de
hoofden der drie districten, waarin Groot-Atsji verdeeld
is. Ook hun titel gaat van vader op zoon over. Zij
worden gewoonlijk Panglima tiga sagi genoemd, en
behooren in gewichtige bestuurszaken geraadpleegd te
worden. In de afvaardiging van het gezantschap naar
Riouw schijnen zij niet gekend te zijn geweest. De
tegenwoordige tilularissen zijn1° Tokoe Tjoet Bantah
galar Sri Moeda Perkasa, in de wandeling genaamd
Panglima Poelim, hoofd van de XXII moekim (bezui
den den kraton); 2° Tokoe Moeda nja Bantab, hoofd van
de XXVI moekim (oostelijk van de rivier); 3° Tokoe
Abas nja galar Sri Oelama, hoofd van de XXV moe
kim (ten westen van de rivier).
Onder deze districtshoofden staan mindere hoofden,
die een of meer moekim, elk een of meer kampongs
omvattende, onder hun beheer hebben. Van de boven
genoemde mantri's bari hari is de eerste moekimhoofd
in de XXVI moekim, terwijl de drie anderen moekim-
hoofden zijn in de XXV moekim.
Van de eilanden benoorden Atsji behoort Poeloe Way
tot het gebied van de XXVI moekimPoeloe Bras tot
dat van Tokoe Neg Radja Moeda SetiaPoeloe Nassy
tot dat van Tokoe Nanta Setia.
De titel vaD rijksbestierder is niet inbeemscb. De
bekende Habib Abdoel Rachman, die zich als zoodanig
deed gelden, had zijnen invloed aan zijne Arabische
afkomst en aan zijne persoonlijke hoedanigheden te
danken."
De tegenwoordige sultan, Makmoed Allaiddin Yskander
Sjah, is de kleinzoon van den voorlaatsten sultan, Mohamad
Sjah, wiens broeder, Alaiddin Mansjoer sjah, hem in het be
stuur opvolgde, aanvankelijk als voogd van den minderjarigen
wettigen troonsopvolger (Radja Soleiman), die echter nimmer
het bestuur in handen heeft gekregen en spoedig na de ge
boorte van den tegenwoordigen sultan is gestorven. Mansjoer
Sjah had twee zonen; vader en zoons stierven in 1869 en 1870.
De tegenwoordige sultan is gehuwd met eene dochter van den
Radja van Pedir en stond in Februari 1872 op het punt om
in het huwelijk te treden met eene dochter van Tokoe Kadli
Malikoel Adil.
2) Schoonzoon van den Radja van Troemon.
s) Door sommigen wordt nog een vijfde genoemd: Yman
Longbatah (schoonvader van" den Radja van Troemon), maar
deze schijnt een zuiver persoonlijken invloed uit te oefenen.
Benoemingen en besluiten.,
ridderorden. Benoemd tot ridder der orde van den
NederJaudachen leeuw de kapitein-luitenant ter zee
A. Rietveld.
Marine en leger.
Aan het Utrechtsch dagblad wordt het volgende
medegedeeld
„Voor eenige maanden werd door den inspecteur van
den geneeskundigen dienn) eene aanschrijving gericht
tot de eerstaanwezende officieren van gezondheid in de
garnizoenen, waarbij bun werd verzocht in de maand
Januari een vertrouwelijk rapport in te dienen over den
lust, den ijver enz. der ondor hunne orders dienende
officieren van gezondheid.
„Toen reeds werd eenige vrees geopperd voor deze
rapporten en, zooals thans blijkt, niet zonder reden,
aangezien er reeds eerstaanwezende ofl£eieren van ge
zondheid zijn geweest, die niet slechts den lust en ijver,
maar ook op zulke indiscrete wijze het intieme leven
hunner inferieuren hebben beschreven, dat de'inspecteur
deze inquisitie-achtige heeren heeft moeten verzoeken
binnen de perken te blijven en slechts datgene te mel
den wat studie en bekwaamheid betrof."
Met den 21cn dezer worden geplaatstaan boord van
Zr. M'. wachtschip te Amsterdam, de luitenant ter zee
2e klasse F. Bühtlingken aan boord van Zr. Ms. wacht
schip te Hellevoetsluis, de luitenant ter zee 2e klasse
M. F. F. J. de Neróe tot Babbei'ich.
Koloniën.
Bij beschikking van den minister van koloniën van
den 8en dezer, is de hoofdonderwijzer L. J. Westrik
gesteld ter beschikking van den gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indiëom te worden benoemd tot
onderwijzer derde klasse voor den dienst daar te lande.
Het aantal Atsjineesche krijsgevangenen, dat zich
op dit oogenblik te Batavia bevindt, bedraagt 68.
Men schrijft ons uit Magelang dd. 25November:
In het koffiepakhuis te Pingeh, tusschen Ambarawa
en Magelang, is een tekort ontdekt vau 12 3 J picols
De pakhuismeester mantrie Soemo Prawiero, die ver
dacht wordt van verduistering van ?s lands koffie, zal
te dier zake vervolgd worden. Reeds geruimen tijd
rustte op hem de verdenking, zich aan kwade praktij
ken schuldig te maken, doch pas weinige dagen geleden
gelukte het den gar does eenige koelies te arresteeren,
die op bevel van dea mantrie bezig waren de koffie
weg te pikelen. Soemo Prawiero zal te dier zake na
tuurlijk vervolgd worden. Java Bode.)
Padang. De Aneikloof wordt sedert eenige weken
buitengemeen onveilig gemaakt door een op de hellingen
van den Singalang genestelde rooverbende, bestaande,
naar men verzekert, uit weggeloopen kettinggangers
van Padang. BiDneu een betrekkelijk kort tijdsverloop
hebben zij twee huizen geketjoed, een drietal inlanders
vermoord en een groote hoeveelheid goederen en geld
geroofd. De bevolking van de kloof is dan ook niet
weinig geeonsteAieerd. Als een bewijs daarvan kan
dienen, dat zij hare goederen van waarde grootendeels
in bewaring heeft gegeven aan de hoofden, wier wonin
gen door bevolkingspatrouilles afwisselend bewaakt
worden.
Omtrent de in de residentie Soerakarta bewerk
stelligde aanhaling van f 20,000 aan valsch bankpapier,
zijn door den resident van dat gewest nog de volgende
bijzonderheden medegedeeldDe bankbiljetten werden
den Chineeschen handelaar Tjan Pang Liong ter wisse
ling aangeboden. Deze, argwaan voedende, zond,
terwgl bij bezig was met uitbetaleneen gedeelte dei-
biljetten naar den adsistent-resident, wiens kassier ze
onmiddellijk voor valsch verklaarde. Daarop geschiedde
de aanhaling der overige biljetten, en werden de Cbi-
neezen Jap Bing Kong en Oei SingTjong, benevens de
Javaan Niti Wirio, als de schuldigen in verzekerde
bewaring genomen. Javcour.)
Gemengd© berichten.
Te Assen zal morgen een congres van jagers wor
den gehouden ter bespreking van het wetsvoorstel
van de heeren Gratama c. s. tot afschaffing der jachtwet.
Zondag avond en Maandag namiddag hebben te
Roermond vrij ernstige ongeregeldheden plaats gehad
tusschen de aldaar in garnizoen liggende rijdende artil
lerie en het gepeupel uit de achterbuurten. Zondag
avond laat had de vechtpartij een zeer dreigend aanzien;
minstens een zevental burgers en militairen werden vrij
