Rechtzaken.
Zooals wij in ens nommer van 2 December jl. mede
deelden, was aan de beslissing der arrondissements-recht-
bank alhier de belangrijke vraag onderworpen, of bij
afkoop van een tiendblokingevolge de wet van 12
April 1872 (Staatsblad n° 25), do aan den tiendheffer
te betalen schadevergoeding alleen moet berekend wor
den naar de jaarlijksche verpachtingen of de landelijke
marktprijzendan wel of daarbij ook in aanmerking
moet worden genomen de waarde van het zoogenaamd
slapend tiendrecht.
De vordering tot afkoop is ingesteld door den heer
M. Volkrijk Liebert, te Middelburg, tegen het kroon
domein, met betrekking tot een tiendblok, gelegen in
de gemeenten Vrouwepolder en Serooakerke (Walche
ren). Door den eischer werd eene som aangeboden, bere
kend naar den maatstaf der jaarlijksche verpachtingen der
tienden, op den voet voorgeschreven bij de eerste drie
zinsneden van art. 3 van de bovenbedoelde wet. Door
den gedaagde werd de aangeboden som onvoldoende
geacht, vermits daaronder niet begrepen was de waarde
van het slapend tiendrecht in het blok.
De rechtbank heeft heden uitspraak gedaan en in
strijd met de vroeger medegedeelde conclusie van den
officier van justitie mr. J. W. T. Swaters van Schaum-
fcurg de door den eischer aangeboden som voldoende
verklaard en mitsdien zijn eisch toegewezen, met ver
oordeeling van den gedaagde in de kosten der procedure-
Gemeiigde berichten.
Uit Zwolle wordt gemeldAchter de fabriek van
de heeren Ct. J. Wispelwey &C°. aldaar, waar men een
ijzeren brug heeft vervaardigd voor een der kunstwer
ken van den Oosterspoorweg tusschen Amersfoort en
Amsterdam was men Maandag avond bezig die brug op
pontons te plaatsen tot vervoerdoch het ijzeren gevaarte
bleek te zwaar, zoodat brug en pontons in de diepte
verdwenen.
Het gemeentebestuur van Munchen heeft 900 huis
vaders, wier kinderen op de openbare school kosteloos
van leermiddelen worden voorzien, op de lijsten der
kiezers voor den rijksdag geschrapt, op grond dat zij
laugs dien weg uit de openbare kas ondersteuning ge
nieten en daardoor volgens de wet van het kiesrecht
zijn uitgesloten.
Door de Brasselsche rechtbank zal eerstdaags een
zonderlinge zaak worden behandeld Een aanzienlijke
dame, wonende in de Rue du Palais, heeft een conduc
teur van den tramway een slag in het aangezicht ge
geven. Het rijtuig was aan den gang, en de bediende
oDtviDg bet geld, toen de dame hem toeriep de deur toe
te doen. De bediende antwoordde hierop zeer beleefd,
dat liij moest binnenkomen om t- kunnen ontvangen.
De vriendelijke dame verstond dit zoo niet, want zij
smeet hem de deur voor den neus toe, en toen de ont
vanger deze weer opende, stond zij op en gaf hem een
oorveeg. Gelnkkig bedwong de jongeliög zijn gramschap,
doch diende hierover een klacht bij de overheid iD,en
deze zal de dame gerechtelijk vervolgen.
Op Maandag 12 dezer zal te Sheffield de 68 jaar
lijksche vergadering van afgevaardigden der Engelsche
vakvereenigingeu plaats hebben. De vergadering belooft
dit jaar zeer belangrijk te zijn ten opzichte van de
onderwerpen die aan de orde zijn gesteld. Ongeveer
een millioen leden zal, naar men kan berekenen, worden
vertegenwoordigd. Voor de eerste maal zal de verga
dering worden bijgewoond dcor gedelegeerden van vak-
veresaigingen uit Frankrijk, Italië, Duiischland, Spatje,
Zwitserland, Denemarken en Amerika. Bij deze opgave
staat uitdrukkelijk vermeld, dat deze afgevaardigden
in gren enkel opzicht in betrekking staan met de oude
internationale werkliedenvereeniging. Onder anderen
zal gesproken worden over de waardige vertegenwoor
diging van den arbeid in het parlement.
Men schrijft uit Nizza, dat de gevangenschap van
Bazaine niet zoo licht is als de meesten denken, ofschoon
ook niet zoo streng, als van den roan met het ijzeren
masker, die ook op bet eiland St. Marguérite opgeslo
ten was. lederen dag mag Bazaine eenigen tijd op het
terras wandelen, dat een heerlijk uitzicht biedt op Cannes
en verder tot aan de Savooische alpeü. Slechts enkele
personen worden tot hem toegelaten. Zijn zevenjarig
zoontje dat voorloopig bij hem is, kolonel Villette, die
hein vrijwillig in de gevacgeois gevolgd is, zijne vrouw
en een bediende mogen alleen met hem verkeeren. De
regeering heeft voor een priester en een dokter gezorgd.
De kapitein van het Hamburgsche stoomschip Urania,
welks schipbreuk op de Ilannoversche kusten dezer
dagen vermeld werd, geeft in de Duitscbe dagbladen
verslag van de hem overkomen ramp en beklaagt zich
over de weinige hulp, die hem van do reddingsboot
ter plaatse der stranding ten deel gevallen ie, alsmede
over den gebrekkigen staat der reddingsmiddelen aldaar;
de jniste plaats wordt niet opaegeven. Ten zeerste roemt
bij daarentegen het gedrag van den schipper en de be
manning eeuer Hollandsche visschersboot, die hem en het
meerendeel zijuer equipage, toen de reddingboot hen in
den steek liet, met levensgevaar gered heeft. De naam
der visschersboot of van den schipper wordt niet opge
geven. De boot had bij de redding nogal schade gele
den het stoomschip was toen reeds in tweeën geslagen
en is geheel verloren.
Yerkoopingen en aanbestedingen.
Gisteren is te Ritthem in het openbaar te koop aan
geboden een huis, zijnde eene herberg en winkelhuis,
met stallingvarkenshokkenerf en tuin. Verkocht
voor f 3605.
Thermometerstand.
6 Jan.'a av. 11 u. 39 gr.
7 'smorg.7u.39gr.'smidd. lu.40gr.'sav.6u.39gr.
<3uitc tanïr.
Algemeen overzicht.
Eerst beden brengen de buitenlandsche dagbladen
verscheidene telegrammen uit de hootdatad en andere
plaatsen van Spanjewaaruit menhoewel gebrekkig
en onvolledig, niettemin eenige bijzonderheden omtrent
de gebeurtenissen van 3 tot 6 Januari kan vernemen.
Bovenaan staan de uitvoeiige berichten welke the Times
van zijn correspondent te Madrid heeft ontvangen, en
daaronder in de eerste plaats de beschrijving dio hij
van de zittiogen der Cortes op Vrijdag en Zaterdag geeft.
Dit uitvoerige en hoogst interessante telegram laten wij
hierachter in zijn geheel volgen terwijl wij ons hier
meer bijzonder zulleD bezighonden roet hetgeen onmid
dellijk Da de bezetting der zittingzaal door de troepen
van generaal Pavia voorgevallen is, voor zooveel al
thans daaromtrent uit de verschillende telegrammen
blijkt.
Generaal Pavia, of misschien juister gozegd maarschalk
Serrano, schijnt er inderdaad ernstig aan gedacht Je
hebben om Castelar in het bestuur te handhaven en
met zijn pronunciamiento niets anders beoogd te hebben
dan Pi y Margall en zijne federalistische vrienden te
beletten de teugels vau het bewind in handen te nomen.
Op stelligen en verontwaardigden toon bleef Castelar
echter alle aanbiedingen van de hand wijzenom on
danks de ondubbelzinnige nederlaag in de vertegen
woordiging geleden de leiding der regeeriDg op zich te
nemen. „Mijn geweten zeide hijverbiedt mij elke
verwantschap met de demagogiemijn eer scheidt mij
van een toestand die door het geweld der bajonetten
in het leven is geroepen." Eerst na die pertinente
weigering aanvaardde Serrano zelf de regeering. Of
men hierbij slechts aan eene ijdele vertooning moet den
ken of dat Serrano inderdaad zoo belangeloos was,
om Castelar de eer te bewijzen die hem, zoo al niet
ais practised staatsman, dan toch voor zijne opoffe
rende vaderlandsliefde en zijn karakter toekwam, is nu
althans nog niet wet zekerheid te zeggen. Serrano's
verleden wettigt echter de eerste opvatting het meest.
Mag men aan de tot dusverre ontvangen bericht* n
geloof schenken, dan is de staatsgreep van 3 Januari
in het algemeen door geheel Spanje met kalmte opge
nomen, met uitzondering alleen van Saragossa ea Val
ladolid. Vooral in de eerste stad hebben ernstige onge
regeldheden plaats gehad. Door gemeente- en proviccia'en
raad opgeruid, hebbea de vrijwilligers der vrijheid
aldaar naar de wapenen gegrepen en zich tegen de
troepen verzet, die den coup d'etat van Serrano onder
steunden. Na acht uren strijdens maakten de troepen
200 gevangenen en namen zij 6 kanonnenverscheidene
geweren en eengrooten voorraad amunitie buit. Des avonds
te 9 uren waren zij den opstand geheel meester; ge
meente- en provinciale raad werden ontbonden en talrijke
patrouilles waakten voor het behoud der openbare rast
in de stad. Te Madrid is door groot machtsvertoon
generaal Pavia had 14,000 man in de hoofdstad onder
zijne bevelen de goede orde gehandhaafd gebleven;
de vrijwilligers der vrijheid zijn aldaar, evenals in de
meeste andere plaatsen, ontbonden en ontwapend.
In de Gaceta van den 5cn Januaridie Zondag ver
schenen is, komen tal van besluiten der nieuwe regee
ring voor, waaronder die tot benoeming der ministers,
tot aanstelling van eenige genersals ala chefs der ver
schillende wapens, tot vervanging van den civielen
gouverneur van Madrid eDZ. enz. Onder de maatregelen,
welke onmiddellgk door de regeering van Serrano zijn
genomennemen een voorname plaats in de besluiten tot
schorsing der constitutioneele rechten en waarborgen
der burgers, het opnieuw in kracht verklaren der wet
op de openbare orde van 23 Apri. 1870 en Let bevel
aan alle provinciale gouverneurs tot onmiddellijke op
heffing van alle Carlistische en federalistisc e dagbla
den. De vervanging van generaal Moriones als bevel
hebber van het noorderleger door generaal Dominguez
is slecht3 een gerucht, dat nog niet door de officieele
Gaceta bevestigd is.
Wat eergisteren 1' Univers nog met stelligheid loo
chende, wat ie Monde en enkele officieuse organen
der Fransche regeering nog slechts ten halve toegaven,
namelijk dat de minister Fourtou een waarschuwende
circulaire aan de Fransche bisschoppen zond, gisteren
na de ontvangst van the Times konden zij niet
meer bij hunne démentis volharden. Het ieit is niet
meer te loochenen, de bewuste circulaire bestaatthe
Times oütving die onder dagteekening van 3 Januari
in haar geheel en in de oorspronkelijke taal van zijn
correspondent te Rome. Het is zeer de vraag, of de
Fransche regeering met die onverwachte onthulling
bijzonder ingenomen zal zijn. De inhoud althans is
niet van dien aard om de gevoeligheid, welke de krasse
woorden en de uitdagingen der Fransche geestelijkheid
in Duitschland en Frankrijk deden ontstaan, weg te
nemen. De minister is het au fond geheel met de bis
schoppen eeus, hij „begrijpt de smart waarvan zij de
tolken zijn", en weet dat zij overtuigd zijn dat „do
regeeriug de kerk en den Heiligen stoel in hunne
beproevingen met hare sympathie omringt." Maar de
minister wenschte wol dat zij wat meer voorzichtigheid
aan den dag legden bij de uitdrukking der gevoelens, die
hij met hen deelt, en dit niet meer geschiedde door aan
vallen op bevriende regeeringen; hij hoopt „dat zulke
zaken niet herhaald zullen worden". Het verschil van
meening tusschen de regeering en de bisschoppen ia
derhalve slechts eene quaestie van vorm; duidelijker
dau door deze circulaire kon de minister aan Duitsch
land en Italië niet te kennen geven, dat de Fransche
regeeriug er eene is naar het hart der ultramontanen,
eene zuiver clerfeale regeering.
Uiteen Berlijnsch telegram van den 5en dezer schijnt
opgemaakt te mogen worden, dat de Pruisische regee
riug de overtuiging erlangd heeft dat de accamulatie
van geldboeten, bij rechterlijk vonnis aan de bisschoppen
opgelegd, haar geen schrede nader aan baar doel brengt.
De minister Falk zou, volgens dit bericht, voornemens
zijn om een ontwerp tot wijziging der Mei-wetten bij
den Pruisischen landdag in te dienen, waarbij de geld
boeten door gevangenisstraf vervangen zullen worden.
Maar ook dit systeem kan bezwaren opleveren. Het is
toch te voorzien dat do staatsgevangenissen in dat
geval voor een groot gedeelte door de geestelijkheid
bevolkt zullen worden, en thans heeft men 1e Posen
ïeeds geen plaats om den aartsbisschop, graaf Ledo-
cbowski, te detineoren. De minister van justitie heeft
geen keus gedaan, maar bepaald dat hot gerechtshof
te Posen de plaats zou aanwijzen waar de aartsbisschop
zijn straf ondergaan zal.
Zondag is de hertog van Edinburgh te St. Peters
burg aangekomen en bij zijne ontvangst door den keizer
ia persoon verwelkomd. Eene groote menigte begroette
de vorstelijke personen met luide toejuichingen. Het
huwelijk zal in de laatste helft der maand voltrokken
worden.
De staatsgreep te Madrid.
Madrid verkeerde den 2en in opgewonden stemming,
omuat men verwachtte dat Castelar in de minderheid
blijven en het leger een pronunciamiento maken zou, wan
neer een ministerie-Pi y Margali geconstitueerd werd.
Voor de Cortes was niet buitengewoon veel volk; de
kleinste groepjes werden onmiddellijk door de burger
garde uiteengedreven.
Te 3 uren werden de Cortes door den president Sal-
meron geopend. Na de voorlezing van de notulen riep
Orense: leve de federale republiek! welke kreet door
door de uiterste linkerzijde herhaald werd.
Daarna las Castelar zijne boodschap voor. De Cortes
hoorden hem met ijzingwekkende stilte aan, welke alleen
verbroken werd, toen er sprake was van Carthagena
en het gemor der linkerzijde gevolgd werd door het
applaus der rechterzijde. Een der leden dezer laatste
partij, Ollas, stond op en stelde eene motie voor ojq der
regeering dank te betuigen. Santa Maria antwoordde
eu vroeg eene beslissing omtrent de praealabele quaestie.
Castelar verklaarde in een korte en welsprekende
rede dat de regeering onmiddellijk zou aftreden, wan
neer dit laatste voorstel werd a-angeuomen. Op de tribu
nes werdtn zijne woorden luide toegejuicht, maar Sal-
meron verweet den president der regeering op heftigen
toon zijue handelwijze, die de openbare orde in gevaar
bracht. Castelar repliceerde met warmte dat de regee
riDg zich alleen verantwoordelijk beschouwde voor bet
behoud der orde en herhaalde de bedreigiug van zijn
ontslag. De motie Santa Maria werd daarop door den
voorsteller ingetrokken. De zitting werd geschorst. Het
was toen 7 uren 'o avonds.
Te 11 uren werd de zitting heropend. Silmeron be
streed op zeer levendige en hartstochtelijke wijze de
politiek der regeering als anti republikeinsch. Castelar
antwoordde met een schitterende redevoering, waarin
hij betoogde dat die politiek republikeinsch was in de
beste beteekenis van bet woord, maar niet demagogisch
eu socialistisch. Het verbond met de radicalen was
noodzakelijk om zich tegen de intransigente* to kunnen
verdedigen, die do republiek vernietigden en de reactie
provoceerden. De tegenwoordige Cortes maakten, vol-
