MIDDELBURGSCHE COURANT. F 2/6. 1873. Donderdag 20 November. Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen. De prijs per 3/m.» franco is f 8.50, Middelburg 10 November. De afdeeling Middelburg van de Maatschappij tot nut van den Javaan gat gisteren avond weder een levens- teeken. In eene gewone bijeenkomst van leden, welke tevens ter bijwoning opengesteld was voor belangstel lenden, traden de heerea mr. G. A. Fokker en J. H. de Fremery, van Java, als sprekers op. De eerste vond aanleiding in de tegenwoordigheid van vele niet- leden om met nadruk op het doel en de strekking der Maatschappij te wijzen en gelooide geheel in dien geest te bandelen, wanneer hij eene beschouwing gaf van de eenige op Java nog bestaande dwangcultuurnamelijk die der koffie. Hij verheugde zich dat aan het hoofd van het departement van koloniën weder een man was geplaatst, die vaak het bewijs loverde dat hij een open oog en hart had voor de welvaart en de belangen van den Javaan. Eenige teleurstelling ten aanzien van de in de vorige week in de tweede kamer aangenomen Indische begrooting kon hij zich echter niet ontveinzen. Nu evenmin als in vorige betrekkingen was het heat duidelijk geweest, welke bezwaren de regeering, en met name de heer Fransen van de Putte, tegen de afschaffing der dwangcultures ook ten aanzien der koffie had. Naar zijne meeuing eene meening die blijkens oificieele bescheiden ook door de regeering gedeeld werd was het behoud der koffiecultuur niet alleen onbillijk tegenover den Javaan, maar ook lijnrecht in strijd met alle oeconomische beginselenmet de ordonnantie van graaf van den Bosch en met art. 56 van het regeerings reglement. Doch bovendien was het behoud van het cultuurstelsel, waaraan overigens door niemand meer een lang leven werd toegekend, nadeelig voor de schat kist. Zijne conclusie was daarom in korte woorden deze, dat het bouwen der koffie op Java geleide lijk behoorde over te gaan in de handen der particu liere industrie, tegen een pacht of huurschat door den ondernemer aan de sehatkist te betalen. Terstond daarna erlangde de heer de Fremery het woord tot het leveren eener bijdrage over de heere- dïensten op Java. Die diensten splitsten zich in ver schillende categorie», waarvan hij de eene, het verplichte bouwen van koffie, na de voordracht van den heer Fokker niet nader behoefde te behandelen. Met een enkel woord schetste hij de persoonlijke diensten der Inlanders aan hunne hoofden, bestaande in boodschappen doen, brieven bezorgen, stal en paarden reinigen eDz. Van deze lieden, die met luieren, praten en slapen hun lijd verbeuzelen, vond men tien- en twintigtallen in den voorhof der woning van een inlandsch regent bijeen. Meer uitvoerig stond bij stil bij de verplichte heere- diensien voor den aanleg van openbare werken. Uit eigen ervaring kon hij wijzen op de ongelooflijke ver spilling van tijd en werkkrachten, en erger nog op het •vaak onvoldoende van den in heeredienst verrichten arbeid. Niet het tot stand brengen van het werk, maar „een wit voetje krijgen bij den resident of adsistent- resident" was het eenige doel der inlandsche ambte naren, onder wier leiding werken verricht werden, waaromtrent zij zelveu alle kennis misten en waarvoor hun trouwens de opleidiDg ontbrak. Door een sprekend voorbeeld, uit eigen ondervinding geput, karakteriseerde hij de eigenlijke misbruiken bij de toepassing der heerediensten, misbruiken zoowel nadeelig voor den staat als voor den heeredienstplichtige. Afdoende ver betering in dien toestand te brengen, mocht oppervlak kig gemakkelijk scbijoen, hij geloofde dat daaraan onoverkomelijke bezwaren verbonden waren. Maar eerst en vooral moest het gehalte der inlandsche ambtenaren verbeterd worden. Hunne kennis bepaalt zich thans tot gebrekkig lezen en schrijven en misschiea tot de vier hoofdregels der rekenkunde, en wanneer zij door onderïinding eenigszins met het administratieve rader werk hebben kennis gemaakt, klimmen zij door rang of protectie op tot ambtenaren, aan wier zorg het wel zijn van duizenden is toevertrouwd. Voldoend onderwijs en desnoods vergelijkende examens voor de inlandsche ambtenaars achtte hij noodig, om in dit opzicht althans een eersten stap op den weg van verbetering te doen. Hij eindigde met den wenach dat weldra door regee ring en vertegenwoordiging, van die noodzakelijkheid doordrongen, zegenrijke maatregelen in die richting genomen zouden worden. Nadat de heer Fokker den heer de Fremery dank betuigd had voor zijne belangrijke bijdrage en de af deeling Middelburg der Maatschappij tot nut van den Javaan in zijne belangstelling had aanbevolen, werd de openbare bijeenkomst gesloten en bleven de leden nog bijeen tot het bespreken van enkele huishoudelijke aangelegenheden. Door eene voorloopige commissie, bestaande uit de hee- ren J. Steenbeek en H. E. Wullinga, uootdonderwijzers te Herwijnen eQ te Hellouw (Geld-fland), is een circu laire gericht aan de hoofdonderwijzers en hoofdonder wijzeressen van de openbare en bijzondere scholen in Nederland, waarin het denkbeeld wordt geopperd, dat ook de hoofdonderwijzers en hoofdonderwijzeressen in Nederland aan Z. M. den koning, bij gelegenheid van het feest zijner 25jarige regeering, een geschenk zullen aanbieden, bestaande in een album met de portretten der hoofdonderwijzers en hootdonderwijzeressen, wier namen vermeld zullen staan in het album van het eeQtraal-comité voor het geschenk door de kinderen aan Z. M. aan te bieden. De bijdrage voor het album wordt geraamd op hoogstens 50 cents per hootd. Volgens het Venloosch Weekblad heeft in de zitting van de provinciale btaten van Limburg van 4 November de heer van Wintershoven na vooraf gewezen le hebben op het ongeriefdat overal voor den land bouw ontstaat door het trekken der dienstboden naar het buitenland en de verwildering die daarvan het gevolg is voorgesteld een commissie van 5 leden te benoemen om te adviseeren ot er redenen bestaan een politie-reglement voor de dienstboden en werklieden te ontwerpenen zoo jaeen zoodanig ontwerp in te dienen. Met algemeene stemmen werd dit voorstel aan genomen en door den voorzitter een commissie van vijf l8den benoemd. Naar wij vernemen bestaat door het laten loopen van een beurstrein, die te 11 uren 45 minuten 's morgens uit Rotterdam vertrekt, weder gelegenheid om de beurs te Amsterdam te bezoeken en de brieven op de beurs te doen afgeven. Eergisteren avond, op den geboortedag vau Vondel, hield mevrouw Lina Schneider, uit Keulen, in het letterkuudig genootschap Oefèniog kweekt kennis te 's Gravenhage, eene lezing over dien dichter. Hare voor dracht van verschillende gedeelten van Vondel's wer ken wordt bijzonder geroemd, en zoowel daaruit als uit hare opvatttng vau zijne werken bleek duidelijk hoezeer zij hem vereerde. In eenige algemeene beschouwingen over den dichter deed zij vooral uitkomen zijn universaliteit, waardoor hij niet is geweest de vertegenwoordiger van slechts éen richting in kerk en staat, en bovenal zijn moed, die hem tegenover de prinsgezinde partij den handschoen deed opnemen voor Oldenbarneveldt (Palamedes), en tegenover het CalvinistiseheNederland de nagedachtenis van Maria Stuart als martelares en heilige deed verde digen. Hierop volgde de voordracht van Maria's af scheid en eenige kleinere gedichten van Vondel, die zij zoo schoon in het Duitsch heeft overgebracht. Na de pauze droeg zij Schiller's Lied von der Gloeke voor. BENOEMINGEN EN BESLUITEN. rechterlijke macht. Benoemd tot president van het provinciaal gerechtshof in Overijsel mr. I. J. H. de Bruyn, thans raadsheer in gemeld gerechtshof, en tot raadsheer in het provinciaal gerechtshof in Friesland mr. E. Jongsma, thans rechter in de arrondissements rechtbank te Leeuwarden. Benoemd tot rechter in de arrondissements rechtbank te Amsterdam mr. C. A. Chais van Buren, thans rechter- plaatsvervaDger in die rechtbank en advocaat aldaar. Eervol ontslag verleend, op verzoek, aan E. P. van Hoboken als plaatsvervangend kantonrechter te Cortgene. politie. Benoemd tot tweeden commissaris van po litie te Leiden R. N. van der Maaren, thans inspecteur van politie te Rotterdam. belastingen. Ingesteld een grenskantoor der directe belastingen, in- en uitgaande rechten en accijnsen te Roode sluis, gemeente Overslag, waar te nemen door een commies-ontvanger. posterijen. Eervol ontslag verleend, op verzoek, aan H. B. Wilkecs uit zijne betrekking van directeur van het postkantoor te Oudenbosch. schutterijen. Benoemd tot 2en luitenant bij de dienstdoende schutterij te Goes P. van der Meulen, thans fourrier. leger. Benoemd bij het wapen der artillerie tot ltn luitenant (naar ouderdom van rang), bij het regiment veld artillerie, de 2e luitenant M. A. Gelinck, van het korps; bij bet tweede regiment vesting artillerie, de 2e luitenants W. J. van Hoytema en S. J. van Nooten, mede van het korps. Eervol ontslag uit den militairen dienst verleend, op verzoek, aan den luitenant-kononel der gc-nie bij het leger in Nederlandsch-Indië M. A. van Walcheren, thans met verlof hier te lande, met toekenning van den titulairen rang van kolonel en van pensioen. KERKNIEUWS. De kerkeraad der Evangelisch Luthersche gemeente te Zierikzee heeft ten gevolge van het bedanken van den heer Kinderman te Helder, tot predikant beroepen den heer Gonlag te Harlingen. Ter voorziening in de vacature bij de Nederduitsche hervormde gemeente te Rotterdam is het volgende drietal van predikanten opgemaaktE. B. Gunning, te Nunspeet; C. H. Koopman, te Waspik, en G. J. Vos, te Katwijk aan Zee. MARINE EN LEGER. De minister van oorlog heeft, in aanmerking nemende de voortdurende behoefte aan officieren van gezondheid bij de landmacht en overwegende, dat het vooral voor kleine garnizoensplaatsen noodig is maatregelen te nemeD, speciaal wanneer door de bestaande behoefte geen offi cieren van gezondheid bij de schietoefeningen kunnen tegenwoordig zijn, bij circulaire verordend, dat gedu rende dezen winterbij alle garnizoeneneen cursus voor de officieren van alle wapens gehouden zal wor den om hen te bekwamen in de eerste beginselen der heelkunde. GEMENGDE BERICHTEN. De groothertog van Luxemburg heeft tot officier der orde van de Eikenkroon benoemd den heer J. A. Kolff, kommandaut van de 2" compagnie, atueeling Arnhem, der koninklijke scherpschutters van de Veluwe, te Arnhem. Op het meteorologisch instituut te Utrecht ligt eene op last der regeeriDg vervaardigde hydrugraphi- sche kaart van het verdronken land van Zuid-Beveland, Eendracht en Ooster-Scheldewaarvan do teekening is gemaakt naar de opname van oilicieien der marine. Te Leuven is een circulaire verspreid, waarin wordt gewezen op het feit, dat de prijzen van het vee met eiken dag zóo verminderen, dat men er ten hoogste over verbaasd moet zijn, zoo al niet verontwaardigd, dat do vleeschhouwers het eeas blijven om de prijzen van het vleesch zóo hoog te houden, dat zij, die over geen ruime beurzen hebben te beschikken, zich het gebruik moeten ontzeggen. Te Kassei is eene Vereeniging van huisvrouwen uit alle standen opgericht. Deze heeft voor al de noodzakelijkste levensbehoeftenbijv. vleesch, eieren, melk, boter, enz., een matigeu, doch naar de omstan digheden behoorlijken prijs vastgesteld (naar de laagste prijzen elders, met bijberekening der kosten vau ver voer naar Kassei), terwijl allen zich verbonden hebbeD, geen penning meer dan dien prijs te betalen. Door standvastig en eendrachtig zóo te handelen, gelooven

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1873 | | pagina 1