MIDDELBURGSCHE
F 253.
Vrijdag
1873.
COURANT.
24 October.
Dit Wad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/ra., franco is f 3.SO.
BIJ DEZE COURANT BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
Middelburg 23 October.
H. M. de koningin heeft ji. Zondag Weenen verlaten
en zich naar Pesth begeven. Tot afscheid waren aan
het station tegenwoordig de aartshertogen Albrecht en
Reinierde aartshertogin Maria, de Nederlandsche ge
zant baron van Heeckeren, de Engelsche ambassadeur
de heer Buchanan met zijn gemalin, de keizerlijke cere
moniemeester baron Willfried en eenige vertegenwoor
digers der aristocratie.
Voor haar vertrek had ELM. nog een bezoek gebracht
aan den kroonprins van Denemarken.
Tengevolge van de benoeming van den hoofdingenieur
B. J. Tideman tot hoofdingenieur-adviseur zullen de
volgende mutatiën onder het korps scheepsbouwkundige
ingenieurs plaats vinden. De eerstaanwezende ingenieur
L. C. P. W. Visser wordt met 1 November a. van
Hellevoetsluis naar Amsterdam overgeplaatst om onder
de onmiddellijke orders van den adviseur werkzaam te
zijn, terwijl de ingenieur J. W. Calten met gemeld tijd
stip van Amsterdam naar Hellevoetsluis wordt ver
plaatst als eerstaanwezend ingenieur, chef van het vak
van scheepsbouw.
heden bevat
verschillende
van het
met hen onze
te noodigen
twintigjarig
jepaste wijze,
het Park te
en een feest-
Het bijvoegsel van het Handelsblad van
een manifest, door 115 landgenooten van
staatkundige richtingen uit een aantal
rijk onderteekend, strekkende om allen die
grondwettige instellingen liefhebben, uit
op den derden November a. het vijf en
bestaan der wijzigingen in de grondwet, op
te vieren, nl. door eene bijeenkomst in
Amsterdam des voormiddags te 11 uren
maaltijd in het Paleis voor volksvlijt des
5 uren.
Op het gisteren te Leiden gehouden congres van de
Vereeniging voor volksvoordrachten en volksvermaken,
sijn de volgende motiën aangenomen:
1°. Om het centraal-bureel op te dragen in onderhan
deling te treden met het hoofdbestuur der Maatschappij
tot nut van 'talgemeen, ten einde te onderzoeken of
een aansluiting aan die maatschappij in het belang is
van de vereenigingen voor volksvoordrachten.
2°. De vergadering spreekt den wensch uit, dat de
Vereeniging voor volksvoordrachten ook dienstbaar
worde gemaakt aan het bespreken en aanbevelen van
maatregelen, waardoor de werkman door eigen kracht
zijn toestand zal kunnen verbeteren.
Het volgende congres zal waarschijnlijk gehouden
worden te Amsterdam, een dag vóór de algemeene
vergadering der Maatschappij tot nut van 't algemeen.
De gemeenteraad van 's Gravenhage heeft de trakte
menten van een aantal gemeente ambtenaren zeer aan
merkelijk verbeterd, o. a. van de ambtenaren tersecre-
rie, den commissaris van politie te Scheveningende
leeraren in de Latijnsche taal- en letterkunde, den
onder-directeur der hoogere burgerschool en de hoofd
onderwijzers der lagere scholen. De wedden dezer
onderwijzers zijn met f 200 verhoogd op voorstel van
den heer Polak Daniels. Burgemeester en wethouders
hadden eene verhooging van /TOO voorgesteld.
De redactie van het Matjonniek weekblad heeft het
voornemen onder vrijmetselaars een verbond op te richten
tot .ondersteuning van minvermogende onderwijzers. Dit
verbond zou den naam dragen van Minimum-bond. Het
zou over gansch Nederland zijne vertakkingen hebben.
Van de leden zou eene contributie worden gevorderd
van minstens éen gulden, en het bedrag zou op het eind
van het jaar verdeeld worden onder die onderwijzers,
welke de grootste armoede lijden. Ziedaar de hoofdstrek
king van een plan, waarvan de Arnhemsche courant
het beginsel bestrijdt, nl. „het beginsel om tegenover
gemeentebesturen, die in hunne verplichtingen te kort
schieten, zelf in den zak te tasten."
Een gezeten man zal wel niet verarmen door jaarlijks
eenige guldens meer of minder uit te geven, maar eene
andeie vraag is 'tof het op den weg van particulieren
ligt om slecht bezoldigde ambtenaren te gaan bezoldigen
„Over het algemeen zijn gemeentebesturen, vooral in
kleine plaatsen, niet zeer mild, waar het de school be
treft; zij verlangen intellectueele diensten voor een prijs,
waarvoor men ternauwernood materieele diensten kan
verlangen, en in de laatste jaren heeft menige gemeente
ondervonden, dat voor het geld, hetwelk zij voor een
onderwijzer besteden wil, geen onderwijzer te bekomen
is. In andere gemeenten worden de bezoldigingen een
weinig verhoogd, meer oua aan de klachten een einde
te maken, dan om de positie van den onderwijzer
flink te verbeteren. Lag dit in de bedoeling, dan zou
men zeer zeker meer geven." In het geval dat een
gemeente te arm is om behoorlijk te salarieeren voor
ziet de wet, maar als de gemeente niet onvermogend
is en zij den onderwijzer slecht betaalt, omdat zij van
oordeel is dat hij zijne betrekking toch niet zal opgeven,
dan begaat zij eene onbillijkheid, die vroeger of later
haar loon niet zal ontgaan. Als nu particulieren tusschen-
beiden komen dan zal dit eene aansporing voor gemeen
tebesturen wezen, om de bezoldigingen zoo laag mogelijk
te houden want: wat de onderwijzer te kort komt om
te leven vult Het boni aanhoe lager bezoldiging,
zooveel te hooger zal de onderstand zijn. Die onderstand
zal echter niets anders wezen dan een aalmoes; geen
betaling voor bewezen diensten.
Over de schande dat zij hunne ambtenaren zóo slecht
bezoldigen, dat de particuliere liefdadigheid hun te
hulp moet komen, zullen de gemeentebesturen zich
spoedig heenzetten, maar zal het ook tot verheffing van
den stand der onderwijzers strekken, dat zij jaarlijks
behalve hun verdiend loon, nog een sommetje als be
deeling ontvangen? Geld verdienen spoort tot arbeid
aan, bedeeling ontvangen demoraliseertde stuiver,
dien men verdient, heeft meer waarde dan de gulden
dien men ten geschenke krijgt. Dit zou het nieuwe
bond spoedig ondervinden. Er valt toch niet aan te
denken om van alle onderwijzers het inkomen zóo
hoog op te voeren, dat geen van allen meer gebrek
lijdt; het plan spreekt ook maar van de „meest
behoeftigen"maar wie zal beslissen welke onderwijzer
de meest behoeftige is. De toestanden verschillen
naar gelang van woonplaats, talrijkheid van gezin, enz.
Men zal er dus toe moeten komen om de behoefti
gen zich zeiven te laten aanmelden, en dan juist zal
men ondervinden„dat de waardigen onder het aantal
slecht bezoldigde onderwijzers de voorkeur geven aan
armoede boven een ruimer inkomen door middel van een
aalmoes. In buitengewone gevallen kan de publieke
liefdadigheid te gemoet komen; maar een stelsel van
onderstand te scheppen voor arme ambtenaren is niet
in het belang van het onderwijs en zal geen doel tref
fen."
De Arnhemsche courant wijst voorts op het groot aan
tal andere ambtenaren wier bezoldiging eveneens te laag
is. „Zal men nu ook voor hen een arme-ambtenaars-en-
geëmploieerde-onderstennings-fonds oprichten?" Men
zal zeggen dat men het eene kan doen en het andere
laten, naar als men aanneemt, dat staat, provincie of
gemeeDte zorgeu moeten, dat hunne ambtenaren met hunne
jaarwedden kunnen rondkomen, rust dan niet evenzeer
op de gemeenten de plicht om voor hare onderwijzers
te zorgen? Het besef dier verplichting zal door eene
Vereeniging om onderwijzers te bedeelen worden onder
drukt. „Er moet noodzakelijk eene verandering komen
in de bezoldigingen der onderwijzers; het aantal van
hen, die zich op het onderwijs toeleggen, wordt voort
durend geringer. Het eenige middel om in dat gebrek
te voorzienis, dat aan de betrekking van onderwijzer een
bezoldiging worde verbondendie hem die ze bekleedt
op eervolle wijze voor broodsgebrek behoedt. Het
vooruitzicht om, wanneer men niet voldoen de bezoldigd
wordt, in de termen van bedeeling te vallen, zal geen
jongmensch aansporen om zich aan het onderwijs te
wijden, en de gemeentebesturen eer weerhouden dan
bewegen om het lot der onderwijzers.te verbeteren?"
BENOEMTNGEN ENT BESLUITEN.
leger. Gedetacheerd bij het leger in Nederlandsch-
Indië de officieren van gezondheid 2C klasse A. J. Boe-
kelman en L. B. E. Ledeboer van het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht, eerstgenoemde
voor den tijd van een jaar en laatstgenoemde voor den
tijd van twee jaren.
Benoemd bij het personeel van den geneeskundigen
dienst van het leger in Nederlandsch-Indiëtot officier
van gezondheid 2° klasse, de student voor genoemden
dienst (arts) E. de Wolff, en tot officier van gezondheid
2e klasse bij het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht in West-Indië, de student voor
genoemden dienst (arts) J. Coronel.
Op pensioen gesteld, op verzoek, ten bedrage van
f 1050 's jaare, de kapitein C. L. Walther van het wapen
der infanterie, thans op nonactiviteit.
ONDERWIJS.
Sedert onze vorige opgave zijn door de provinciale
commissie in Zeeland voor het afnemen der examens
ter verkrijging van akten van bevoegdheid tot het geven
van lager onderwijs nog geëxamineerd:
In de Fransche taal: 10 onderwijzers, waarvan
5 toegelaten zijn, zijnde de heeren D. Ie Clercq, te
Oost- en West-Souburg; A. J. Dekkers, te Middelburg;
H. M. Hubregtse, te Retranchement; C. van Loo, te
Vlissingen, en F. A. Rosendaal, te Schoondijke.
In de Engelsche taal: 1 onderwijzer en 1 onder
wijzeres, heiden met ongunstig gevolg.
Als hoofdonderwijzer 1, die is toegelatenzijnde
dr. P. Schuringa, te Zierikzee.
In de vrouwelijke handwerken 7, waarvan 1
zich onder het examen heeft teruggetrokken; de 6 toe-
gelateoen zijn de dames A. G. Fleerakkers, te Vlissin
gen; M. C. Huijer, te Middelburg; G. Okkerse, te Vlis
singen; J. M. Sielof, te Zierikzee; M. H. G. Strackvan
Schijndel, te Vlis iugen; M. Wijtman, te Middelburg.
De le, 3e, 4e en 5e voor de nuttige, en de 2e en 6C voor
de nuttige en fraaie handwerken.
Voor het teekenen 4 onderwijzers, welke allen zijn
toegelaten, zijnde de heeren P. J. Haccou, te Tholen;
L. Kuiler, te Middelburg; D. Lako, te Middelburg, en
C. J. W. Nuijs, te Middelburg.
Voor de gymnastiek 1 onderwijzer, welke is toe
gelaten, zijnde de heer P. B. Oost Lievense, te Middel
burg.
Het Nieuws van den dag verneemt, dat de dames
studenten aan de Leidsche hoogeschool weder zijn ver
trokken. Door een der hoogleeraren werden zij niet
toegelaten tot de lessen over de practische geneeskunde,
omdat zij daartoe geene voldoende voorbereiding be
zaten. Volgens de wet toch kan men eerst tot die
lessen toegang verkrijgen, wanDeer het propaedeutiach
examen is afgelegd. Waren aan beide dames hare
studiën geluktdan waren zij weldra door een tien- of
twintigtal andere gevolgd. Nu zijn zij naar Bern gegaan
om hare studiën voort te zetten.
KOLONIËN.
De gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië heeft
de volgende beschikkingen genomen
(Javasche courant van den 2cn September.)
civiel departement. Verleend: een veriof naar
Europa, voor den tijd van zes maanden, aan den chef
van het scheikundig laboratorium voor het mijnwezen
in Nederlandsch-Indië dr. C. L. Vlaanderen.
Benoemd: tot len substituut-griffier bij het hoog
gerechtshof van Nederlandsch-Indië, de griffier by den
