MIDDELBÜRGSCHE
COURANT.
1° 242.
Zaterdag
1873.
11 October.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2ea Paasck- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50,
Middelburg 10 October.
Z. M. de koning is gisteren ochtend te 4 uren per
«xtra trein nit 's Gravenhage naar het Loo vertrokken.
De Staats-courant van heden bevat het koninklijk
besluit van den 29cn September jl., houdende intrekking
van het koninklijk besluit van 30 April 1871 (Staats
blad n° 37), tot aanvulling van dat van 8 December 1870
(Staatsblad n° 194), betrekkelijk het verbod van in- en
doorvoer van buitenslands van rundvee enz.
In een der bijvoegsels van hetzelfde nommer is opge
nomen het verslag, ingediend aan den minister van
koloniën door de commissie, belast met het afnemen
van het examen, vermeld in art. 4 van het koninklijk
besluit van 10 September 1864 (Staatsblad n° 93), zoo
als het is gewijzigd bij art 1 van het koninklijk besluit
van 30 October 1872 (Staatsblad n° 106).
Bij herstemming is tot lid der provinciale staten van
Noord-Brabant, in het hoofdkicsdistrict Zevenbergen,
gekozen de heer L. J. Smits, geneesheer te Zeven berg -
schenhoek, met 645 stemmen; op den heer mr. W. van
Oldeneel, te Oosterhout, waren 410 stemmen uitgebracht.
Op de onlangs gehouden algemeene vergadering van
het Nederlandsch tooneelverbond is, op voorstel van
den heer Vuylsteke, besloten, dat het hoofdbestuur
eene commissie van drie leden benoemen zouwelke
zou overwegen wat dienstig is om eene wettelyke rege
ling van het eigendomsrecht van dramatische schrijvers
te verkrijgen. De heeren Vuylsteke, H. J. Schimmel
en mr. J. A. Molster zijn uitgenoodigd deel uit te
maken van die commissie.
Het Handelsblad, do rede van den heer Wintgens
bij de discussie over bet adres van antwoord op de
troonrede, tegen het drijven der kerkelijke richtin
gen, besprekende, is van oordeel dat die afgevaardigde
blijkbaar niet blind is „voor de gevarenwaarmede
de kerksche staatkunde ons vaderland bedreigt, maar
ongelukkigerwijze vergeet zijne oogen geheel te openen.
Zijn blik wordt slechts getroffen door de schelle kleuren,
waarmede de protestantsche confessioneelen zich thans
tooien; kleuren, die op zijne conservatieve oogen den
zelfden invloed oefenen als het helrood op die van
zekeren welbekenden pronker onder het pluimgedierte.
Maar zijno gezichtszenuwen schijnen volkomen ongevoe
lig te zijn voor donkere tinten, voor het zwart der
ultramontaansche geestdrijvers."
Hoewel zijne redevoering de strekking moest hebben
om een bond tusschen liberalen en conservatieven tegen
kerkelijken dwang als noodzakelijk voor te stellen,
keerde hij zijne wapenen alleen tegen de anti-revolu
tionairen. Mag zoo vraagt het Handelsblad
de liberale partij de hand, die haar openlijk is toege
reikt, om het clericalisme te bestrijden, met.broeder
lijke gevoelens aanvatten? „De heer Wintgens zelf
heeft het onmogelijk gemaakt, omdat zijn redevoering
vóór alles den twijfel wettigt, of de andere hand wel
vrij is."
Reeds jaren achtereen strijdt de liberale partij zoo
in Nederland als elders tegen het clericalisme; zij
stond in dien strijd tot dusver alleen. De conservatieve
partij deed niet mede; zij loochende het gevaar, of
schoon allengs geheel Brabant en Limburg moesten
bukken onder het „Caudijnsche juk". Thans, nu een
ander kerkelijk beginsel met meer kracht dan ooit te
voren op het staatkundig terrein is getreden en de con
servatieve partij zelve aantast, begint deze het gevaar
te beseffen; een harer bekwaamste woordvoerders pre
dikt uren lang tegen die gevaarlijke anti-revolutionairen,
maar kan slechts woorden van vriendschap vinden waar
hij ultramontanen ontmoet.
„Zulk een dubbelzinnig bondgenootschap mag de
liberale partij niet aanvaarden. Zoolang de conserva
tieven zich niet openlijk en rondweg verklaren tegen
alle kerkelijke richtingen op staatkundig gebied, gelijk
de heer Wintgens zich nu uitsluitend tegen de anti
revolutionairen geuit heeft, zoolang ontmoeten elke
conservatieve caudidaat ea elk conservatief kabinet bij
liberalen slechts een gewettigd wantrouwen. Geen grens
scheiding, geen vaststelling van het gemeenschappelijk
territoir tusschen liberalen en conservatieven is in onzen
tijd mogelijk, alvorens de laatsten de lage, op zoo veel
plaatsen open heg, die hen van de ultramontanen heet
te scheiden, hebben vervangen door een even hoogen
en breeden muur, als hun gebied thans afzondert van
dat der anti-revolutionairen."
De Parijsche Presse, de muntquaestie besprekende,
wijst er op hoe buitengewoon snel in de laatste 8 maan
den het verschil tusschen de werkelijke waarde van
het goud en zilver en de wéttelijke waarde-verhouding
daarvan is toegenomenzoodat de inwisseling van sil
ver tegen goud een voordeel van bijna 3 percent ople
vert, tengevolge waarvan veel gondgeld wordt uitge
voerd, vooral uit België en Zwitserland.
In Zwitserland wordt het goudgeld ook in groote
hoeveelheden gesmolten ten behoeve van de horloge
industrie die daardoor aanzienlijke voordeden behaalt
omdat zij het goud nu niet tegen marktprijs behoeft aan
te schaffen. Te Bazel heeft do uitvoer op zoo groote
schaal plaats, dat een bankiershuis onlangs in enkele
dagen 72,000 gouden Napoleons tegen zilver had ge
ruild. Tegenover dezen uitvoer van goud staat een over
vloedige toevoer van zilveraan de munt te Brussel
werd dezer dagen 100 millioen francs in Oostenrijksche
guldens aangeboden.
De Presse dringt er op aan dat toch spoedig worde
overgegaan tot eene herziening van de muntconventie
van 1865daar ieder uitstel nadeelig is voor het ge
meenschappelijk kapitaal van de vier verbonden staten,
terwijl naburige rijken reeds maatregelen hebben geno
men om in den toestand te voorzien.
Den 22en dezer zal te Leiden het derde congres van
bestuurders en voorstanders der Vereeniging van volks
voordrachten en volksvermaken in Nederland worden
gehouden.
Als vraagpunten zijn o. a. aangewezen:
Is de Zondag een geschikte dag voor volksvoordrachten
en volksvermaken en, zoo de Zondagswet daartegen
bezwaren oplevert, hoe kunnen deze uit den weg ge
ruimd worden?
Is 'tniet wenschelijk jaarlijks een algemeenen vader -
landsehen gedenkdag feestelijk te vieren? Zoo ja, welke
gebeurtenis komt daartoe 't meest in aanmerking, en
hoe moet die viering worden ingericht?
Hoe moet volksontwikkeling worden geleid, om te
voorkomen, dat de eerste en dikwijlseenigevrucht, die
zij bij den werkman achterlaatbesta in een gevoel van
ontevredenheid over den toestand, waarin hij zich ge
plaatst ziet, zonder dat, bij gemis aan de noodige
energiehet juist besef in hem levendig wordt van den
weg, waarlangs hij tot verbetering van dien toestand
kan geraken?
Moeten onder de openbare volksvermaken de kinder
feesten niet een eerste plaats innemen, en hoe worden
zij het doelmatigst ingericht?
Moeten en kunnen wij 't daarheen leidendat de volks
voordrachten van de werklieden zelf uitgaan?
Wat kunnen onze vereenigingen voor en door mili
tairen doen
In hoever kunnen de volksvoordrachten zich bewegen
op het gebied der letterkunde en haar geschiedenis?
Wat is er te zeggen voor het organiseeren van festi
vals, b. v. tentoonstellingen van bloemen, gekweekt
door den arbeidenden stand, met uitloving van prijzen?
BENOEMINGEN EN BESLUITEN.
ridderorden. Vergunning verleend aan A.Kappler,
posthouder bij de bevredigde boschnegers en ambtenaar
van den burgerlijken stand aan de Marowijne (kolonie
Suriname), tot het aannemen der decoratie van ridder
le klasse der Frederika-ordehem door Z. M. den kening
van Wurtemberg geschonken.
registratie en domeinen. Benoemd tot ontvanger
der registratie en domeinen: te Drutea S. W, Middel
koop, thans ontvanger te Texel; te Gulpen F. Gordon;
thans ontvanger te Ommen; te Texel B. Haga, thans
surnumerair.
marine. Bevorderd tot hoofdingenieur bij de marine
de ingenieur le klasse L. C. P. W. Visser.
Toegekend de titulaire rang van kapitein-luitenant
ter zee aan den eervol uit het korps zee-officieren afge-
voerden luitenant ter zee le klasse O. van Slooten,
inspecteur over het loodswezen, de betonning, bebake-
niug en verlichting in het eerste district, en aan den
gepensioneerden luitenant ter zee 1" klasse jonkheer
F. L. Brantsen.
ONDERWIJS.
Benoemd tot leeraar aan de hoogere burgerschool te
Dordrecht, de heer G. A. C. van Goor, hoofdonderwij
zer te Breda.
De hoogleeraar E. J. Diest Lorgeon heeft gisteren
het rectoraat der Groninger hoogeschool overgedragen
aan professor C. M. Franckenmet eene redevoering
in de Nederlandsche taal over de verdeeldheid in de
Nederduitsche hervormde kerk.
KERKNIEUWS.
Bedankt voor het beroep tot predikant bij de
Nederduitsche hervormde gemeente te Axei door den
heer P. Deetman, te Reitzum c.a.
De Hervorming deelt mede dat de commissie, door de
synode benoemd tot het ontwerpen van een reorganisa
tieplan, zich naar de verschillende richtingen in drie
deelen heeft gesplitst, van welke ieder zijne inzichten
in een ontwerp geformuleerd heeft. Thans tracht men
uit deze drie ontwerpen éen plan samen te stellen, dat
aan de synode kan worden voorgelegd. Dit werk i s
opgedragen aan de heeren Cramer, van Griethuizen en
Hugenholtz.
MARINE EN LEGER..
Naar aanleiding van Zr. M'. besluit van den 8cn Oc
tober worden de kapitein-luitenant ter zee A. N. L.
Koops en de luitenant ter zee 1* klasse C. J. Smith,
met den laatsten dezereervol ontheven van het bevel,
respectievelijk over Zr. M". ramschip Schorpioen en
monitor Tijger, en worden genoemde bevelhebbers met
den le" November a. vervangen door den kapitein
luitenant ter zee W. H. baron van Heerdt, adjudant
des konings in gewonen dienst, en den luitenant ter
zee le klasse J. M. L. A. P. Wirix.
De luitenant ter zee ie klasse L. F. H. Tucker-
mann, laatst behoord hebbende tot het eskader in
Oost Indië en van daar den 3en dezer in Nederland
teruggekeerd, is met dieu datum op nonactiviteit gestold.
Uit Harderwijk wordt gemeld, dat aldaar gemid
deld 25 man daags worden aangebracht, meerendeels door
de Fransche wervers. In de kazerne zijn dan ook
meerendeels Franschen of Belgen* De wervers ontvan
gen voor iederen man, dien zij aanbrengen, 78 gulden.
Over het geheel is de geest der troepen uitmuntend.
RECHTZAKEN.
Het provinciaal gerechtshof in Gelderland heeft giste
ren A. Kaspers tot 12 jaren tuchthuisstraf veroordeeld
ter zake van verminking van zijn kind. Ter terecht
zitting van den 2en dezer bekende de beschuldigde dat hg
zijn kindje, toen 11 en nu 14 maanden oud, de armen en
beenen heeft omgedraaid, terwijl zijne vrouw, de moeder
van het kind verklaarde dat zij wist dat haar man
het kind meermalen mishandelde en het reeds een
armpje had verdraaid, en niettegenstaande die weten
schap toch nooit een dokter geroepen had. Het bleek
ter terechtzitting dat de linkerarm van het meisje geheel
was vergroeid, daar geen geneeskundige hulp was in
geroepen toen de vader die had omgedraaid; dat de
beentjeswaaraan bij dezelfde bewerking had doen
lam bij het lichaampje hingen, en dat de rech-
