MIDDELBUBGSCHE
COURANT.
F 132.
Donderdag
1873.
5 Juni.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2tm Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Middelburg 4r Juni.
De kiesvereeniging Eendracht maakt macht te Naar-
den heeft tot candidaat voor liet lidmaatschap der
tweede kamer geproclameerd mr. W. baron van Goltstein.
De algemeene kiesvereeniging te Assen heeft het aftre
dend lid, den heer mr. L. Oldenhuia Gratama, tot can
didaat voor de tweede kamer gekozen.
De liberale kiesvereeniging te Meppel beeft tot can
didaat voor de tweede kamer geproclameerd den heer
mT. L. Oldenhuia Gratama, aftredend lid.
In eene vergadering door de centrale kiesvereeniging
te Tiel gehoudenom deflnietief een candidaat te stel
len voor het lidmaatschap der tweede kameiweid
door den voorzitter medegedeeld, dat de heeren van
Bosse en Dullert de candidatuur niet zouden aannemen.
Daarop werd de heer Lodewijk Mulderoud-inspecteur
van het lager onderwijs, tot candidaat geproclameerd.
Aan de hecren Docen c. s. is concessie verleend voor
een buurtspoorweg van Delfzijl over Sauwert naar
Groningen, en van Zcltkamp over Ba£bnaar Uithuizer-
meeden; beide lijnen komen te Baflo bijeen.
Tot eerstaanwezend ingenieur bij den Oosterspoorweg
is benoemd de heer R. van Hasselt, ingenieur bij den
aanleg van staatsspoorwegen te Rotterdam, onder wiens
leiding de werken van de spoorwegbrug over het
Noordei kanaal en Nieuwe Maas aldaar, benevens de
bovenbouw van die te Dordrecht, zijn uitgevoerd.
Volgens een brief in de Augsburgsche Allgemeine
Zeitung heeft de gezant van den sultan van Atsji den
19ca Mei jl. zijn geloofsbrieven aan den sultan van
Turkije overhandigd. Zocals men weet is het doel der
reis van dezen gez-iLt om de Turkicbe regeering over
te halen, dat zij bij de Nederlandach9 tusschenbeide
feome in den oorlog tegen Atsji. De correspondent
voegt er bij, dat de gezant van Atsji te Konstanlino-
pel beweert, dat Atsji reeds in 1516 en laatst in 1851
zich voer een provincie van het Turksche rijk heeft
verklaard, en de sultan vaa Turkije derhalve als sou-
vereine vorst en als geestelijk opperhoofd vaa den Is
lam verplicht is tegen de Nedeilanders te hulp te ko
men. Genoemde correspondent gelooft niet, dat de
Turksche ïegeering zich aan do zaak zal laten gelegen
liggen, al zijn de oud-Turksche bladen zeer tegen
Nederland ingenomen om den oorlog met Atsji.
*Onze Haagsche correspondent schrijft ons bet volgende:
„Be veikiezing8ctrijd zal hier geanimeerd zijn, en
aangaande den vermoedelijken uitslag valt niets te
zeggen. Ik zeg dit niet uit verblinding of bovenmatige
ingenomenheid met de Haagsche liberalen en hun doen.
maar op giond eener onpartijdige beoordeeÜDg der
omstandigheden. Zooals bekend is hebben wij, naar
orde van benoeming, den straatprediker Esser, den
oud-miuister graaf Schitnmelpenoinck en den adjunct
archivaris de Jonge als candidaten der antirevolutio
nairen, conservatieven en liberalen; van de ultramon-
tanen en hunne voornemens is nog niets bekend. De
heer E^ser zal bij do verkiezing Datuiwlijk gaau strijken
met de 180 (of daaromtrent) stemmenwaai op de streng-
orthodoxe richting in den Haag rekenen kan; van
benoeming kan voor hem geene sprake wezen. De strijd
zal worden gevoerd tusschen Schinmelpenninck en de
Jonge. Oppervlakkig oordeeleude zou men do verkie
liug van den graaf hier ter stede verzekerd achton,
en toch is dat bet geval niet. Wel is hij als groot
meester van het huis des konings in staat grooten in
vloed uit te oefenen faveurs te geven, zooals hij
'tals minister noemde, op de talrijke hofleveranciers
in eetwaren van de residentie; wel heeft hij als hoofd
inspecteur of zoo iets van de weerbaarheid
zijue attaches in de harten der grauwe (scherp schut
ters van den Haag; wel neemt hij sedert eenigen fijd
het praesidium waar van den Haagscben apentuindie
onder 's mans leiding met het in een anderen zin echt
Haagsche product van beren en een berenkuil verrijkt
is geworden; wel is hij de man om al die invloeden te
gebruiken, en staat hem bet blad van oud-collega
Heemskerk en van den adviseur voor drukpersaange-
legenheden van 't ministerie 1S6668 ter ophemeling ten
dienstemaar wie uit dit alles op zou maken dat
graaf Rutger Jan, „die brave man", zooals Piet van Os
zaliger van hem zongin den Haag populair is
zou zich bedriegen, 's Mans candidatuur is in de con
servatieve kiesvoreenigiDg Vaderland en koning geforceerd
door een Schab expresselijlc daartoe voor deze gelegen
heid aan geworven nieuwe leden. Om die wel te ver
staan moet men weten dat die kiesvereeniging hoofd
zakelijk bestaat uit een talrijk bestuur, maar uit. luttel
leden. Het bestuur wijst, naar j «.ren heugen de usantie,
meestal op instigatie van de conservatieve persmannen,
de candidaten aan, en de goedmoedige Hagenaars
verkiezen die. Hit resultaat is onder anderen een
gemeenteraad, dien ik als Chrislen mensch aan den
sultan van Atsji zelfs niet z?ü mogen toewenschen.
In de laatste jaren hebben echter de bedaarde en
bezadigde mannen onder de conservatieven tij herha
ling van nabij kannen zien hos 't eigenlijk in degoed-
conservatieve keuken toeging, de viezigheden en
onhebbelijkheden van de ko&s die de spijzen klaar
maakten en de bedorven ingrediënten, wier walgelijke
smaak door vet gesmeerde sausen gedeguiseerd werd.
Van de goed-conservatieven zijn ze daarom minder
en minder gediend. Voor deze ve. kiezing had het
bestuur van Vaderland en koning, waarin de goed-
con8ervatieve kliek de minderheid heeft, den heer
W. van Goltstein, van de eerste kamer, op het oog,
en in spijt van al de moeite die men zich gegeven
heeft om das Grdjlün hier te pousseeren bij de liefheb
bers van apen, beren, uniformen en eikenkroontjes,
bleef het bestuur bij zijn eerste denkbeeld, en lachte
't hem niemendal toe dat aan den Haag de eer zou
besehoren zijn iemand af te vaardigen, waarover alle Leid-
sche kiezers, op 187 na, den neus hadden opgetrokken
„Men kon het bestuur niet ontbindenmaar men
kon 't forceereB. Er werden in de onderste lagen van
het Haagsche kiezerspersoneel hulptroepen aangewor
ven; teu getale van 20 a 30 werden zij in den gang
van het lokaal waar de algemeene vergadering gehou
den werd verdekt opgesteld; zij werden als leden
aangenomen en teen 't op stemmen aankwam op het
terrein gebracht, waar zij medewerkten om aan den
graaf de 47 stemmen te bezorgen, waarmede hij candi
daat werd geproclameerd.
„Dct heer de Jonge is daarentegen eene even uitstekende
keuze vau de libera'en als die van de tegenpartij eene slechte
is. Van eene in deze stad algemeen geachte familie,per
soonlijk gewaardeerd als bekwaam, humaan en werkzaam,
is de beer de Jonge, schoon ontwijfelbaar liberaal en
niet alleen door grondige historische studie maar ook
door een veertienjarige observatie als commiesgriffier
van de eerste kamer veelzijdig politiek gevormd, geen
blind partijman en juist een van die mannen welke de
tweede kamer tegenwoordig zoo hoogst noodig heeft.
Juist die in mijne oogen goede hoedanigheid doet hem
kwaad ia de oogen van sommige meer heet gebakerde
dan handige liLeralissimi\ maar zij maakt hem tot den
bij uitnemendheid geschikten candidaat in den Haag,
daar de malle overdrijving en kwaadwillige logentaal,
dio bij de veikiezingeu in de hoogst fatsoenlijke resi
dentie den boventoon voert, afstuiten op de rechtma
tige achting, die zijn peisoou en zijn naam hier ter
stede ondervinden. Eigenlijk gezegd is de heer de
Jouge di eeiste serieuse candidaat van de liberale kies-
veieeoiging De grondwet voor ce tweede kamer. In
18S9 stelde zij Metelerkarcpeen bij de groote meer
derheid zijner medeicgezetenen van den Haag onbekend
lid der gedeputeerde staten van Zuid Hollandin 1871
moest zij zich tegenover Wintgens met eenen candidaat
d''occasion behelpen, omdat mannen van naam onder de
liberalen de c.:Ddidatuur afwezen. Niettemin wist de
eerst in 1869 opgerichte kiesvereeniging door deze
candidaten een tamelijk goed figuur bij de stembus te
doen maken. Bij verkiezingen voor den gemeenteraad
en voor de provinciale staten behaalde zij later eenige
overwinningen, vooral op de goed- en clericaal-con-
servatieven. Licht mogelijk dat het op 10 Juni evënzoo
gaat. De onderstelling dat aan den graaf behalve de
g o e d conservatieve alleen de clericaal-katholieke stem
men ten deel zullen vallen komt mij niet onwaarschijn
lijk voor; in dat'geval zal het mooi zijn zoo hij er 459
haalt. De liberale kiesvereeniging, die in 1869 bijna
500 stemmen tegenover de 800 van het aftredende lid
in het veld bracht en er in 1871 onder de allerongun
stigste omstandigheden toch nog 300 aan haren can
didaat tegen 780 op den in den Haag zeer populairen
Wintgens bezorgde, is in den iaatsten tijd goed voor
uitgegaan in invloed. Het beste bewijs daarvoor is te
vinden in het feit dat zij iemand als de Jonge als can
didaat heeft kunnen krijgen; daarenboven zijn de libe
ralen thans wakker, en zien in dat de kans voor hen
uitstekend is.
BENOEMINGEN EN BESLUITEN.
burgemeesters. Herbenoemd als burgemeester van
Gianw P. Verhagen.
ROTARISSEN. Benoemd tot notaris binnen bet arron
dissement Zutfen ter standplaats gemeente Groenlo,
J. H. R. van Koolwijk, candidaat-notaris te Helmond,
en tot notaris binnen bet arrondissement Breda, ter
standplaats Etlen, B. G. C. van der Ven, candidaat-
notaris te Gel drop.
K0LCNIEN. Eervol ontslag uit 's lands dienst ver
leend, op verzoek, aan den Oost-Indischen ambtenaar,
P. A. Panser, gewezen opziener over den timmermans
winkel en de houtzagerij bij den artillerie constructie
winkel te Soerabaija, thans met verlof bier te lande
en aan den Oost Iedischen ambtenaar P. H. van Diest,
laatstelijk hootd-iDgeuieurchef der af'deeling mijnwezen,
in Nederlandsch-Indië, thans met verlof hier te lande,
beiden met behoud van recht op pensioenbijaldi. n zij
volgens de bestaande bepalingen daarop aanspraak
hebben.
ONDERWIJS.
Benoemd tot directeur van de hoogere burgerschool
te '8 Gravenhage dr. van Akenthans directeur der
rijks hoogere burgerschool te Alkmaar.
MARINE EN LEGER.
Volgens een bij het departement van marine ontvan
gen telegramis Zr, M\ schroefstoomscbip Metalen kruis,
onder bevel van den kapitein ter zee H. B. Kip, den
31eu Mei jl. te Point de Galle aangekomen, tot het
innemen vaa steenkolen, teneinde daarna de reis naar
Oost-Indië verdei' voort te zetten. Aan boord was alles wel.
De luitenant ter zee le klasse A. P. Hooghwinkel,
behoorende tot de rol van ZT. MB. wachtschip te Wil-
lemsooid, wordt met den 15en dezer op nonactiviteit
gesteld.
Het aantal adspirauten dat zich dit jaar aange-
meld heelt tot het afleggen van examen om als cadet
op de koninklijke militaire academie te worden ge
plaatst, bedraagt 38, en wel bij voorkeur bij de vol
gende wapens: bij het leger hier te lande: voor het
wapen der artillerie 5, voor dat der genie 16; bij het
leger in Oost-Indië: bij het wapen der infanterie 1, tij
dat der artillerie 3 en bij do genie 13.
Het getal opengestelde plaatsen was 96, en wel: bij
het leger hier te lande: infanterie 34, ci valere 4,
artillerie 13, genie 5; bij het leger in Oost-Indic:
infanterie 18, cavalerie 2, artillerie 8, genie 12.
De eerste officier van gezondheid 1® klasse (luite-