tot 2en commies M. W. C. Prey, onlangs van verlof uit
Nederland teruggekeerd, en de 3e commiezen G. P. Fet-
menger en B. R. U. Hoff; tot 3encommies, deleklerk
R. Haije en de klerk H. L. Steup.
Vergunning verleend: aan J. Reerink om proef
boringen te doen tot het opsporen van bronnen van aard
olie, petroleum of andere bitumineuse zelfstandigheden
in het district Palimanang in het regentschap Madja-
lengka.
Benoemd: bij de in- en uitvoerrechten tot onder
commies 2e klasse bij de controle en recherche te Bata
via J. F. J. van Sonthans commies-ontvanger der in-
en uitvoerrechten, tevens fuDgeerend havenmeester te
Indramaijoe; A. E. Dronkers, eervol ontslagen luitenant
ter zee 2e klasse bij de koninklijk Ne derlandsche marine.
departement van oorlogVerleend een twee
jarig verlof naar Europa, wegens ziekte, aan den kapi
tein der genie H. J. C. W. Lutjens een tweejarig ver
lof naar Nederland, wegens ziekte, aan den officier van
gezondheid 2e klasse A. Van der Eist; een tweejarig
verlof naar Nederland, aan den kapitein der infanterie
J. M. van der Groen.
Bevorderd: tot len luitenant bij het wapen der ar
tillerie, de 2C luitenant G. de Wijs.
Geplaatst: infanterie, bij het 6C bataljon als adju
dant de 2e luitenant J. W. Ernste van het korps.
Overgeplaatst: infanterie, bij het 5e bataljon,
de 1° luitenant H. E. Schoggersvan het 7e bataljon;
bij het lle bataljonde majoor L. W. A. Kessler, de
le luitenant A. Et. Furstner en de 2e luitenants E. Blaawe-
noordL. F. Botter en H. P. M. W. van der Wedden,
eerstgenoemde van het 17f en de laatstgenoemden van
het 15e bataljon bij het subsistentenkader te Soerabaija,
de kapitein H. K. F. van Teyn, van het 13e bataljon;
bij het 17e bataljon de majoor J. F. Haus, van het
16u bataljon; artillerie, bij het materieel, als nomman-
dant der artillerie in de 2C militaire af deeling op Java,
de majoor H. L. Kilianvan het personeel; bij het
personeel, als kommandant der divisie veldartilleriede
majoor W. A. Brugman, van het personeel.
Hersteld in activiteit: artillerie, de kapitein
W. C. de Jongh, en zulks te rekenen van af den
6en Maart 1873.
departement van marine. Benoemd: tot 2cn
machinist bij de gouvernements-marinede machinist
2e klasse bij de koninklijke Nederlandsche marine J. F.
Platte.
GEMENGDE BERICHTEN.
Met betrekking tot de sigarenmakers-beweging
wordt aan de Standaard uit Utrecht gemelddat
zich aldaar een vereeniging heeft geconstitueerd van
patroons-sigarenmakersmet den heer van den Arend,
oud-sigarenhandelaar, thans rentenieraan'thoofd. On
derling zijn hare leden overeengekomen geen sigaren
makers aan te nemen die lid zijn van het Bondop
een boete van 500. Bij de heeren Peletier, wier perso
neel uit 125 man bestaat, zijn slechts 4 of 5 leden van het
sigarenmakersbond. Niet een enkele is bereiddoor
onderteekening blijk te geven van instemming met of
aanvaarding van bovenbedoelde voorwaarden, ook niet
na een overleg van omtrent 3 dagen tueschen patroons
en knechts.
Het voorloopig onderzoek in de zaak van Gélivier
of der „zwarte petten", anders gezegd van de bende
jeugdige boosdoenersdie onlangs te Parijs is in hech
tenis genomen, is thans nagenoeg afgeloopen. Het
blijkt uit eene mededeeling van la Gazette des Tribu-
naux dat van deze zaak veel te veel ophef is gemaakt,
en dat het grootste gruwelfeit, dat door deze jeugdige
Cartouches bedreven is geworden, de verwonding van
een koetsier is geweest, die hoegenaamd geen ernstige
gevolgen heeft gehad. De verdere moorden en moord
dadige aanslagen, waarvan sprake is geweest, moeten
op rekening gesteld worden, eensdeels van de verbeel
ding van de verslaggevers van sommige Parijsche bla
den, anderdeels op de snorkerijen der jonge gauwdieven
zeiven. Het is echter zekerdat zij dezen laatsten naam
in allen opzichte verdienen, daar zij een overgroot
aantal diefstallenafzetterijenzakkerollerijen enz.
bedreven hebben.
Volgens eene in Frankrijk door het departement
van openbare werken in het licht gegeven spoorweg
statistiek, zijn van de nagenoeg 896 inillioea passagiers,
die van 18591870 op de Fransche spoor weg lijnen ver
voerd zijn geworden, 65 omgekomen en 1285gekwetst.
Derhalve is 1 per 13,770,000 reizigers gedood en 1 per
689,000 gewond geworden.
Te Konstantinopel is eene maatschappij opgericht,
uitsluitend bestaande uit Mahomedauendie zich ten
doel stelt Jiddah en Mekka door een spoorweg te ver
binden. Later zal een lijn Mekka-Mediua volgen. Alleen
Muzelmannen worden als aandeelhouders toegelaten.
Bij den keizer van Japandie door meerdere com
missarissen op de Weensche tentoonstelling vertegen
woordigd is, bestaat het voornemen om in 1877 ook
een internationale tentoonstelling te houden.
Als een staaltje van de letterkundige schatten,
die in de kloosters te Rome worden bewaardwordt
medegedeeld, dat de bibliotheek van de Dominicaners
20,000 deelen gedrukte boeken bevat en 300,000 hand
schriften; het klooster Angelika van Augustijners van
Sant Agostino bezit 150,000 gedrukte boeken en 2945
handschriften; in de andere belangrijke bibliotheken
bevinden zich nog ongeveer 293,000 banden, en die
met die in do kleinere bibliotheken meêgerekend
400,000; het gezamenlijk aantal beloopt dan 760,000
deelen en 307,945 handschriften.
Aan een der uit New-York aan de Nieuwe Rotter-
damsche courant geschreven brieven is het volgende
ontleend: „Het grootste dagblad dat ooit het licht zag,
kwam jl. Zondag alhier uit. Het was de New-York He
rald het blad besloeg dien dag vijf vellenongeveer
van dezelfde grootte als van de Nieuwe Rotterdamsche
courant; de druk is echter veel kleiner. De 20 blad
zijden, ieder van zes kolommen, bevatten ongeveer
1,800,000 letters. Dit is meer dan de inhoud van een
Engelschen bijbeloude en nieuwe testament en apro-
cryphe boeken te zamen. Yan de 120 kolommen waren
er 42 met algemeen nieuws en 78 met 2962 adverten-
tiën gevuld; de annonces brachten ongeveer 20,000 dol
lars op. Zij waren onder 77 afzonderlijke hoofden
geplaatst, met een alphabetischen aanwijzer, om het
opzoeken gemakkelijk of liever mogelijk te maken. De
advertentiën werden den avond te voren tot 9 uren
aangenomen en Zaterdag jl. werden er tusschen negen
en half tien uur 3£ kolom geweigerd. Van de Brooklyn
en Uptown-kantoren werden langs de particuliere tele
graaflijnen van den Herald door tien telegrafisten 20,000
woorden voor advertentiën overgeseind. Nadat alles
onder de verschillende rubrieken geplaatst is, gaan te
ongeveer 11 uren de eerste vellen, waarin de adverten
tiën voorkomenter perse. De laatste vellen, bevat
tende het nieuws van de geheele wereld, worden zoo
laat mogelijk, dat is te 3 uren, afgedrukt. Ongeveer
te 4 uren werden de eerste exemplaren afgeleverd
en tegen 5 uren is de geheele oplaag, dat is onge
veer 100,000 exemplaren gereed. Van deze Zondag
editie werden echter 150,000 exemplaren gedrukt en
desniettemiu was alles op den gewonen tijd gereed. Elk
exemplaar kost alleen aan papier en inkt meer dan de
prijs dien men er voor betaalt, namelijk des Zondags 5 en
de andere dagen 4 cents Amerikaansch. Natuurlijk wordt
aan de verkoopers nog rabat toegestaan. De winst spruit
alleen uit de advertentiën voort, en deze stroomen den
Herald, als het meest gelezen blad toe. Zoo men 's na
middags of den volgenden dag een exemplaar van den
Herald wil hebben, kan men 't nergens meer krijgen;
ik heb het dikwijls beproefd, maar altijd te vergeefs.
De oplaag kon nog veel grooter zijn".
V EB KG OPIN GEN EN A ANBESTEBINGEiY.
Gisteren zijn te Domburg te koop aangeboden:
1° Een huis, schuur, erf en tuin, te Domburg, groot
9 aren 50 centiaren, en 2° 32 aren bouwland, te Aagte-
kerke. Gezamenlijk verkocht voor 2686.
3° 55 aren 60 centiaren bouwland, te Aagtekerke.
Verkocht voor ƒ1313.
4° 53 aren 10 centiaren bouwland, te Aagtekerke.
Verkocht voor 1103.
5° 64 aren 50 centiaren bouwlandte Aagtekerke.
Verkocht voor ƒ1234.
6° 34 aren 70 centiaren bouwlandte Aagtekerke.
Verkocht voor 845.
THERMOME TERSTAND.
2 Mei 's av. 11 u. 51 gr.
3 'soiorg. 7 u. 53 gr. 'smidd. I u. 56 gr. 'sav. 6 u. 51 gr.
STATEN-GENERA AL.
tweede kamer.
Zitting tan "Vrijdag 2 Mei.
{Nader versiat/.)
De beraadslagingen zijn voortgezet over het wetsont
werp tot aankoop van de spoorwegen RoosendaalHol-
landsch-Diep en RoosendaalBreda.
De heer Gratama bestreed het wetsontwerp wegens
den te hoogen koopprijs enomdat bij het tegenwoor
dig oogenblik daartoe ongunstig achtte 1° omdat thans
de Belgische regeering nog eenigszins in deze zaak is
gemengd en wij veel vrijer in onze onderhandelingen
zouden wezen met eene particuliere maatschappij; 2° om
dat wij van gunstiger conditie zullen worden als wer
kelijk gevolg wordt gegeven aan de voornemens in
België om de spoorwegen in handen van den staat te
brengen; 3° omdat de lijnen zeer improductief dreigen
te worden; 4° omdat het tijdstip weldra zou daar wezen,
waarop de naasting zou kunnen plaats hebben. Het
ïibre parcours, dat ons aangeboden is, waarborgt inmid
dels onze onafhankelijkheid van de Belgische maat
schappij.
De heer Heijdenrijck beval de overeenkomst aan, opdat
de staat de handen vrij kreeg tegenover eene machtige
maatschappij en later eventueel tegenover het Belgische
gouvernement.
De heer Bredius vond bet hoofdbezwaar in het uit
zicht, dat de exploitatie-maatschappij met de exploitatie
der nieuw aan te koopen lijnen zal worden belast en
deze slechts op het belang der aandeelhouders bedacht
is, niet op dat van den handel. Daarom was het nuttig
en noodig eene concurreerende maatschappij in het leven
te houden.
De heer Stieltjes, betreurende dat men in 1860 de
gunstige gelegenheid tot aankoop dezer lijnen heeft
laten voorbijgaanbegreep niet boe de regeering met
zulk een voorstel heeft durven voor den dag komen.
Den bedongen koopprijs achtte hij exorbitant hoog en
ook hij had bezwaar tegen de oveidracht der exploita
tie aan de exploitatie-maatschappijonder de bestaande
voorwaarden.
De heer van Kerkwijk herinnerde, hoe indertijd aan
den Grand central de verplichting was opgelegd de
lijn RoosendaalBreda te maken en trad in een breed
geschiedkundig overzicht van het gebeurde in 1860,
toen men de gelegenheid had laten voorbijgaan om
goedkoop deze lijnen te verkrijgen. Thans moest men
niet op 3, 4 ton zien om de* noodwendige aanvulling
van de kostbare Zeeuwsche spoorweg-en kanaalwerken
tot stand te brengen. Ook hij wees op de heerschende
richting in België ten aanzien van de vereeniging van
al de spoorwegen in de hand van het gouvernementen
op de moeilijkheden waarin dit ons zou kunnen bren
gen. De koopsom noemde hij niet te hoog wanneer
men haar vergeleek met hetgeen Be'gië voor den Grand-
Luxembourg heeft betaald en wanneer hij lette op den
hoogen koers der aan deelen van de Antwerpen-Rotter-
damsche-maatschappij. "Wachten wij nog langer met den
aankoop, dan zouden wij later óver onze thans mis
plaatste zuinigheid berouw hebben. Wat de exploitatie
betreft, de regeering was vi ij haar aan den Grand cen
tral op te dragen, indien zij van de exploitatie-maat
schappij geen billijker voorwaarden kon verkrijgen.
Zoowel uit een financieel oogpunt als vooral met 'toog
op de billijkheid en de goede trouw verzette hij zich
tegen het denkbeeld om parallel-of concurreerende lijnen
aan te leggen naast die van de maatschappij.
De minister van binnenlandsche zaken verdedigde
daarna in het breede de voordracht. Deze was hoofd
zakelijk gebaseerd op den wensch om niet een gedeelte
van de groote spoorweglijn van Vlissingen naar Venlo
en naar Rotterdam iu handen van eene vreemde maat
schappij te laten. Welbegrepen handelsbelang vorderde
de vrije beschikking en de verzekering van de kortste
verbindingen. De energie waarmede wij in 1860, onder
minder fiuai.cicclcn voorspoed, ons tot millioenen ver
bonden hebben voor den a: nleg van het spoorwegnet,
mocht ook ons thans niet verlatennu het er op aan
kwam, aan den vooravond der voltooiing"" van de kos
telijke Vlissingsehe haven, op deze het verkeer direct
te richten en haar zooveel mogelijk tegen de concur
rentie van Antwerpen te vrijwaren. Datiseennationaa
belang, dat nu kon behartigd worden zonder dat er
eenige pressie hoegenaamd van buiten plaats had en
waarmede wij ons ook zullen vrijwaren tegen de ge
beurlijkheid 'dat zulk een lijn eenmaal in handen van
onzen vijand kome. De koopprijs was hoog, maarniet
te hoog. De maatschappij had geen roeping de lijnen
ons bijzonder voordeelig af te staan. De bloei van
hare onderneming belette dat. Men bedenke dat de
opbrengst jaarlijks vooruit gaat. De minister verde
digde de exploitatie-maatschappij en verklaarde dat de
tegenwoordige directeur-generaal alles doet om de be
langen der aan deel houdero te concilieeren met 't algemeen
belang. Het bezwaar in de exploitatie voor den handel
lag in den fautieven grondslag van het contract en tot
wijziging daarvan zijn op dit oogenblik besprekingen
aanhangig, die de minister tot een goed eiude hoopte
te brengen. Ook hij verzette zich in naam der loyauteit
tegen den aanleg van concurreerende lijnen. Zoolang
de maatschappij aan hare verplichting voldoet, zal de
tegenwoordige regeeriug daarvoor nooit te vinden zijn.
De overeenkomst omtrent libre parcours was subsidiair
aan de tegenwoordige overeenkomst en aangegaan voor
't geval eener mogelijke verwerping.
Nadat de minister van financiën geruststellende ver
klaringen had afgelegd omtrent de financieele zijde
der zaak en de heer Haffmans het voorstel nog had
bestreden als onnoodig en onvoordeelig, verdedigde de
minister van bnitenlandsche zaken nog het ontwerp,
waarbij hij mededeelde dat de langdurige onderhande
lingen te dezer zake hebben geleid tot de moreele over
tuiging dat de koopprijs behoorlijk was gerechtvaardigd.
De heer van Naamen bestreed dit laatste.
Na repliek van den minister van binnenlandsche
zaken werden de beraadslagingen gesloten.
Het wetsontwerp werd verworpen met 45 tegen
29 stemmen.
Tegen stemden de heeren Rutgers, van Sypesteijn,
van Akerlakende Jong, Gratama, van Loon, Begram,
Heemskerk, Smitz, Sandberg, llingst, van Foreest,
Westerhofi', van den Berch, Haffmans, Bergsma, van
Ivuyk, Zijlker, Hoffmann, Jolles, Vader, de Lange,
Idzerda, Durabar, van VoorthuijsenNierstrasz, van
Beijma, vin Lijnden, MoeDS, Stieltjes, Bergmann, van
Har den broek, 'Gevers, de Roo, Gremersvan Houten,
van Zuylen, Bredius, de Brauw, vanNispea, Arnoldts,
van Reenen, Cremers, Wybenga en van der Linden.
Vóór stemden de heeren vau Rees, Verheijen, van
Eek, Pyls, Heijdenrijck, Rombach, van Kerkwijk,
Brouwer, Dam, van deu Heuvel, Borret, de Biebeistein,
van der Maeseo, Blussé, Mackay, G. van Nispeu, Luyben,
Tak, Wintgens, Godetroi, Viruly, Bots, van Wassenaer,
Mirandolle, 's Jacob, Jonckbloet, Kappeijne, Kops en
de voorzitter.
Daarop kwam iu behandeling het weisontwerp tot
amortisatie van schuld uit het beschikbaar gedeelte
der afkoopsom van de onvervreemdbare rome ten laste
van België.
De minister van financiën wijzigde het wetsontwerp
thans in dien zin dat nu de geheele afkoopsom ad
ƒ8,900,000 ter amortisatie wordt voorgedragen.
De heer van Houten stelde voor om, wegens het
gewijzigd karakter van het ontwerp, een nader sectie-
onderzoek te doen plaats hebben, teneinde te overwegen
of het niet raadzaam was die som tot andere doeleinden
