dusverre predikant te Amsterdamin het groot audito
rium der hoogeschoolhet hoogleraarsambt in de god
geleerde faculteit aan de Groningsche hoogeschool met
het uitspreken eener inaugurale oratie, over „hetkarak
ter der onafhankelijke theologie".
KERKNIEUW S.
De algemeene synodale commissie der Nederduische
hervormde kerk heeft aan de tweede kamer ingezonden
een breed gemotiveerd adres, gedagteekend 8 November,
houdende verzoek: 1° niet te bewilligen in de dooi
den minister van financiën voorgestelde vermindering op
art. 67 van hoofdstuk VIIder staatsbegrooting voor
1873, en 2° de intrekking van den posttraktementen
voor nieuwe standplaatsen verhoogingen of personeele
toelagen, hare plaats vervangende(art. 63 van hoofd
stuk Vlli der staatsbegrooting voor 1873) niet goed
te keuren.
KOLONIËN.
De uit Nederlandsch Indië aangekomen berichten
loopen tot den 17en October.
Aan het overzicht van het Nieuw Bataviaasch Han
delsblad is het volgende ontleend
In de laatste dagen is het nieuws betrekkelijk schaars
geweest.
Van Deli noch van Makassar zijn berichten ontvangen.
Het bericht dat de minister van koloniën een tarief
van 6 pet. bij den invoer voorgesteld heeft, is met wel
gevallen ontvangen. Daarentegen bestaat weinig reden
van tevredenheid over het gerucht, dat de minister niet
alleen de spoorwegwet heeft ingetrokken, maar ook de
voorgenomen opmetiDgen op Java niet wil doen plaats
hebben. Die opnemingen achten wij toch hoog noodig
om den aanleg te bespoedigen en concessionarissen een
basis te verschaffen, willen zij hunne plannen niet weder
op zeer losse gegevens bouwen.
Te Ambarawa en omstreken heeft zich weder eene
sterke aardbeving, drie dagen achtereen, den 10cn,
llcn en 12cn dezer doen gevoelen. Vele gebouwen zijn
daardoor gescheurd. De troepen kampeerden in de
open lucht. De schade meet echter niet van beteekenis
zijn. Het wordt intusschen meer dan tijd naar een
ander en beter emplacement voor ons militair kampe
ment in Midden-Java om te zien.
Het nieuwe onderzoek in de zaak van den voorma-
ligen adsistent-resident van Djokja heeft zijne arrestatie
ten gevolge gehad. Er loopen ook geruchten over
valsche vendu-acceplatiën tot een aanzienlijk bedrag.
De Javasche courant van 11 dezer bevat ordonnan
tiën, waarbij eene nieuwe instructie en een nieuw tarief
van leges voor de weeskamers worden gearresteerd,
in werking te brengen met 1 Juli a. Uit de benoeming
van een vice-president bij elke weeskamer meenen wij
te mogen afleiden, dat nog steeds het voornemen bestaat
de boedelkamers op te heffen en met de weeskamers
te vereenigen.
Bij eene ordonnantie van 8 dezer is een krediet van
f 280,000 geopend boven de loopende begrooting, ter
aanvulling der 103de onderafdeeling, levensmiddelen,
brand- en lichtstoften en fourrages voor het departement
van oorlog.
Omtrent de veroordeeling van den zendeling de
Bode deelt de Locomotief mede, dat de zaak opnieuw
onderzocht wordt. De officier van justitie te Soerabaija
heeft reeds aan een geneesheer te Samaraug verzocht
om een visum repertum van zijne hand.
GEMENGDE BERICHTEN.
Naar de Goesehe courant verneemt is eergisteren
avond de laatste trein van Breda naar Rotterdam bij
de brug aan de Moerdijk gederailleerd. Ongelukken
zijn niet te betreuren, maar het oponthoud duurde tot
laat iu den nacht.
De buitenplaats Schoonoord bij Arnhem is aan
gekocht door eenige heeren, die er een lOOtal villa's
zullen bouwenin verband met den aanleg van villa's
op Hulkenstein.
Zaterdag den 16cn November jl. overleed te Kain
bisschop Labis, wiens lijk naar Doornik werd getrans
porteerd, nadat door het gemeentebestuur van Kain
daartoe vergunning was verleend. Dinsdag morgen
werd aan het bestuur van het bisdom kennis gegeven,
dat de begrafenis niet kon plaats hebbenzonder toe
stemming van deu ambtenaar van den burgerlijken
stand. Door den kanunnik Ponceau werd geantwoord,
dat men zijne verplichtingen wel zou kennen en dat,
zoo dit noodig was, wel om vergunning zou worden
gevraagd. Woensdag was het gerucht in omloop, dat
het lijk van den bisschop hetwelk in eene kapel was
geplaatst, des nachts in een der grafkelders van de
kathedraal was bijgezet. Het stedelijk bestuur stelde
een onderzoek in en werkelijk bleek, dat het lijk was
verdwenen; er was geen toestemming gevraagd en men
beweerde, dat het lijk in een grafkelder was bijgezet.
Donderdag werd de lijkdienst gevierd, en nu zal een
nader onderzoek plaats hebbendaar men eigenlijk niet
weet waar zich het lijk van den bisschop bevindt.
De Seine blijft nog steeds wassen, zoodat de toestand
op sommige plaatsen onrustbarend, begint te worden. De
scheepvaart is geheel gestremd; ook de stoomboot-om
nibussen hebben den dienst moeten staken. De directeur
van de scheepvaart te Parijs heeft de kabeltouwen van
alle aan den oever liggende schepen doen inspecteeren
en versterken, terwijl al de goederen, die zich nog aan
boord bevonden, worden gelost en op hoog gelegen
plaatsen geborgen. Alle sluizen zijn ges'oten. Reed3
zijn verscheidene lijken door den stroom aangevoerd en
ook in Parijs zelve zijn eenige personen slachtoffers van
den vloed geworden. Bij troepen van honderden komen
de ratten uit de riolen zwemmen en allen, die niet
verdrinkenvluchten in de huizen. Ook de Eure heeft
reeds groote verwoestingen aangericht en menschenlevens
gekost. Het departement du Calvados is bijna geheel
overstroomd. De Meurthe beeft de barakken weggerukt
die aan de vluchtelingen uit den Elzas en Lotharingen
een tijdelijke schuilplaats verleenden. Zoowel uit het
westen als het noorden en oosten van Frankrijk komen
berichten van geweldige overstroomingen.
Le Figaro verhaalt, dat een jeugdige Engelsche
actrice, mevrouw Swanborough, tegen de Londensche
spoorwegmaatschappij een eisch tot schadevergoeding
had ingesteld omdat zij bij eene botsing aan het station
te Lvennington eene wond aan bet hoofd heeft gekregen,
aan de knie werd geblesseerd en eenigen tijd buiten
kennis is gebleven. De rechters waren van oordeel,
dat de ongeschonden schoonheid en sierlijke gang voor
mevrouw Swanborough, in hare hoedanigheid van too-
neelspeelstereen gedeelte van haar kapitaal uitmaakte
zij veroordeelden daarom de spoorwegmaatschappij tot
eene schadevergoeding van 40,000 francs.
In den Jar din d'acclimatation te Parijs zal in Maart a.
eene tentoonstelling van honden worden gehouden, waarop
de meeste rassen en soorten vertegenwoordigd zullen
zijn. Reeds is aangifte voor 800 inzendingen ontvangen.
Gedurende eenige dagen wordt dagelijks het
bosch van Meudon doorkruist door een dertigtal aard-
werkers, gewapend met spaden, aangevoerd door een
voormalig boschwachter en begeleid door een drietal
krulhonden. Hun doel is het zoeken van truffels, die
in vrij groote hoeveelheid in het bosch aanwezig zijn.
De honden zijn op het zoeken van truffels afgericht
door hen gedurende eenige maanden truffelsoep te laten
eten. Zij ruiken terstond op welke plaatsen zich truffels
bevinden en beginnen daar in den grond te wroeten?
zoodat de mannen terstond weten waar zij moeten
graven. Een hond die hiertoe goed is afgericht kost
f 150 tot f 200. Hoewel de oogst tengevolge van de
hevige regens dit jaar niet zeer groot is, gebeurt het
toch, dat de truffelzoakers in het bosch van Meudon
tot 30 kilogrammen op een dag iuoogsten.
Bij verscheidene ingezetenen te Miinchen, tot de
Spitzeder-club behoord hebbende, heeft men huiszoeking
met zeer interessante resultaten gedaan. Zoo werd in
de woning der gezelschapsdame van Adèle Spitzeder
(die haar meesteres nu ook in de gevangenis gevolgd is)
zulk een rijkdom van kostbaarheden gevondendat men
zich in een juwelierswinkel verplaatst waande en eene
garderobe van de kostbaarste stoften in een overvloed
als ter rauwernood eene vorstin bezit. Hoezeer alles bij
jufvrouw Spitzeder op bedrog en speculatie berekend
wasbewijst o. a. het feitdat in alle kasten een gouden
kruis zóo was neergelegd, dat het bij het opentrekken
der laden terstond in het oog vallen moestnooit ver
toonde zij zich ook in het publiek zonder zulk een
kruis op de borst; in haar huis hingen talrijke spreuken
in lijsten aan de wanden, zooals: „Aan Gods zegen
is alles gelegen"; „Wees altijd trouw en eerlijk" enzo
voorts kruis- en Mariabeelden enz. Hoe met het geld
omgesprongen werdgaat alle begrip te bovenhet lag
overal verspreid, op de vensterbanken, kasten, sofa's,
het scheen alsof het geen waarde had; de wissels
lagen op den vloer, in een kachel zelfs vond men een
zak met geld, een obligatie op een plaats waar nie
mand ze zou vermoed hebben. De kelder bevatte
een overdadigen voorraad der fijnste wijnen; slechts
de uitgezochtste tafel-serviezen en het kostbaarste
damastgoed werden gebruikt; de prachtigste speelklokken
en orgelwerken streelden de ooren der vrome vrouw
de rijkste equipages stonden gereed om haar met hare ge
zelschapsdame en verderen aanhangdoor stad en land
te voeren; het was waarheid dat men uit het Spitze-
dersche hotel de reis naar Salsburg geheel in eigen
rijtuig met eigen postpaarden deed.
In Rusland is het voor de werklieden zeer gevaar
lijk een strike te organiseeren. Onlangs had eene werk
staking plaats door de werklieden van de fabriek van
Kranholm bij Narva. 35 arbeiders werden als rad
draaiers aangeklaagd; daarvan werden 8 vrijgesproken,
14 werden veroordeeld tot kortstondige gevangenisstraf,
6 tot inlijving in strafcompagniën voor den tijd van
12 tot 30 maanden1 tot verbanning naar een van de
meest verwijderde plaatsen van Siberië en 6 tot dwang
arbeid in fabrieken, vestingen en mijnen van 4 tot
8 jaren, gevolgd door ballingschap naar Siberië.
Het eiland Rugen in de Oostzee, vooral bekend
door de landing van Gustaaf Adolf in 1630, heeft bij
den laatsten storm zooveel geleden, dat het onmogelijk
zal zijn het daar aanwezige station voor den loots- en
postdienst en het kantoor der belastingen er langer
te houden. Men vreest dat het eiland bij een nieuwen
storm gepaard met ijsgang geheel zal ten ondergaan.
Een zoo groot gedeelte van de duinenrij is weggeslagen,
dat de gebouwen op het eiland aan den golfslag bloot
staan.
Uit Konstantinopel wordt van den 17e" dezer ge
meld, dat de bosschen langs de kust van Australië,
waaronder zich veel olijfboomen bevonden, die een
rijken oogst beloofden, gedurende negen of tien dagen
in brand stonden, zoedat de nabij gelegen plaatsen door
het vuur werden bedreigd.
De Eugelsche Spectator heeft een lijst medege
deeld van de in de laatste tien jaren in Engeland ge
storven millionairs. Volgens die opgave overleden in
dien tijd 76 personen die ieder over vier millioen,
19 die bijna vijf en 20 die meer dan vijf nalieten; de
overige op de lijst voorkomende nalatenschappen be
droegen tot 30 millioen. Zij die 400,000 pond sterling
nalieten vindt men haast niet waardig om te worden
vermeld; het aantal dat van 3J- tot 4 millioen naliet
bedraagt 161. Bij de vermelde sommen is het vermo
gen in vaste goederen niet medegerekendanders zou
de lijst veel grooter en de sommen veel hooger zijn
geweest. Zoo komt b. v. de markies van Westminster
op de lijst voor met een vermogen van 800,000 pond
sterling en toch vertegenwoordigden de inkomsten van
den lord een vermogen van 8,000,000 pond sterling.
Men beweerde dat hij 1 pond sterling per minuut kon
uitgeven als hij zijne inkomsten wilde verteeren.
De leden eener Engelsche jury, die 3 achtereen
volgende dagen over een zaak hadden beraadslaagd
ontvingen voor hun moeite een shilling per hoofd.
Eenigen tijd geleden had ten huize van den heer
F. Klein in Gincinnatti eene bijeenkomst van elf oude
vrouwen plaats, die te zamen eene nakomelingschaj) van
109 personen bezittenvoor 30 jaren allen nog dienst
meisjes waren en thans een vermogen van 1,200,000
dollars vertegenwoordigen.
De epidemie onder de paarden te New-York neemt
af, zoodat de zaken weder haar gewonen gang gaan. In
Philadelphia, Baltimore en Washington daarentegen
neemt de ziekte zoo sterk toedat 4/5 der paarden zijn
aangetastdoch weinige sterven. Te Philadelphia staat
het vervoer van koopmansgoederen geheel stil, terwijl
men bijna geen rijtuigen op straat ziet, eu die men ziet
worden nog meestal allen door menschen getrokken,
zelfs de tramways. Voor deze laatste zijn twaalf man
gespannen en de tarieven voor hendie er gebruik van
maken, zijn verdubbeld.
Men schrijft uit Melbourne dat het parlement van
Victoria heeft vastgesteld, dat men met de zuster zijner
overleden vrouw mag trouwen.
THERMOMETERSTAND.
25 Nov. 'sav. 11 u. 52 gr.
26 's morg.7u.54gr.'sinidd.lu.55 gr. 'sav. 6 u. 51 gr.
STATEN-GENER A AL.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 25 November.
Nader verslag
In deze zitting is de behandeling van hoofdstuk V
(binnenlandsche zaken) der staatsbegrooting voor 1873,
met art. 85 aangevangen, tot art. 106 gevorderd.
Bij eerstgenoemd artikel is een post uitgetrokken voor
de verbetering van den waterweg van Zwolle naar de
Zuiderzee. De heeren Stieltjes en van Naamen traden
in eenige bijzonderheden omtrent de uitvoering van dat
werk in de voor- en nadoelen daaraan voor handel,
scheepvaart, landbouw en defensie verbonden, vooral
met betrekking tot de plaats waar de keersluis zal
worden aangelegd. Daar de zaak nog bij het departe
ment van oorlog in onderzoek is, kan de minister van
binnenlandsche zaken daaromtrent nog geene bepaalde
verklaring afleggen.
Nadat dit artikel was goedgekeurd, ontstond een vrij
uitvoerig debat van het volgende, art. 86 kosten tot voort
zetting van den Rotterdamschen waterweg. De heer
Nierstrasz meende te moeten doen uitkomen, dat er nu
voldoende gegevens voorhanden zijn om daaruit te
kunnen besluiten, dat die waterweg zal mislukken als
de regeering op den ingeslagen weg blijft voortgaan.
Vóór de monding van het nieuwe kanaal heeft zich
toch nu reeds eene zandbank gevormd; de diepte ver
mindert daar in plaats van toe te nemen. Hij wijst de
andere middelen aandie z. i. beter tot het doel zouden
leiden. Hij zou wenschendat eene enquête door des
kundigen, zoowei zeevaarlkundigen als waterstaatkun
digen werd ingesteld. En in elk geval vindt hij geen
vrijheid om nog weder een millioen voor een zoo ge
waagde onderneming goed te stemmen. De heer
Bredius gaf mede twijfel aan den goeden uitslag van
het werk te kennen. De heer Stieltjes wees op de
verschijnselen die de hoop gevendat het werkzij het
dan ook na veel langeren tijd, dan waarop men aan
vankelijk had gerekend, gelukken zal; maar andere
staan daar weder tegenover welke dat vertrouwen moe
ten schokken. Omtrent eenige technische bijzonderheden
was hij het niet met den heer Nierstrasz eens. De