illengcluirrli.
3eetttöin«en.
£janïrelsbmcl]ten.
gische gouvernement met gunstigen uitslag bekroond
te zien.
Onverdeelden bijval vindt het nieuwe tractaat echter
in Engeland niet. Maandag nog maakte het in de kamer
van koophandel te Manchester het onderwerp van een
lang debat uit, waaraan door mannen als Jacob Bright,
Hugh Mason, sir Edward Watkin en anderen werd deel
genomen en in den loop waarvan zelfs niet het geringste
ten gunste daarvan werd aangevoerd. Onder de talrijke
aanwezigen was niemand die de verdediging van het
tractaat op zich wilde nemen. Nooit zou het, dit was
het thema van bijna alle sprekers, de goedkeuring heb
ben weggedragen van den grooten Cobuen, die vóór
twaalf jaren van de Fransche regeering de toezegging
ontving, dat hare politiek steeds gericht zou wezen op
een geleidelijke vermindering en afschaffing der rechten,
welker verhooging thans werd voorgesteld. Het ware
daarom verkieslijker geweest, dat geen tractaat met
Frankrijk gesloten was dan dat Engeland daarvoor
nieuwe offers bracht aan zijne politiek van vrijen handel.
Op verzoek van den heer Ayrtonhoofdambtenaar
voor publieke werken en gebouwen is eene vervolging,
ingesteld tegen de leiders der groote meeting, welke Zon
dag ten gunste van eene amnestie voor alle fenians in
Hyde-park gehouden is. Zij zullen voor de Police-Court
wegens schending der Park-bill terechtstaan.
Ofschoon nog tot dusverre niets met zekerheid
daarvan bekend is, loopt het gerucht in Berlijn dat
von Bismarck dezer dagen naar de hoofdstad zal
komen om aan de beraadslagingen naar aanleiding van
de crisis deel te nemen. „Dit vermoeden ligt trou
wens voor de band, zoo schrijft o. a. een Berlijnsch
correspondent aan de Kölnische Zeitungen het is nau-
welijks aan te nemen, dat zoo gewichtige maatregelen
als thans verwacht worden zonder persoonlijke mede
werking van den premier zouden genomen worden, te
meer daar zijn gezondheidstoestand volgens overeen
stemmende berichten zeer gunstig moet zijn." Het zou
echter de eerste maal niet wezen dat von Bismarck in
een gewichtig oogenblik te Yarzin blijft. Zijn Uluize
naarsleven op het Pommersche landgoed is niet altijd
alleen het gevolg eeuer geschokte gezondheid, ook de
politiek is daar gewoonlijk niet vreemd aan.
Het gerucht omtrent het ontslag van den opperpresi-
dent der provincie Saksen, den heer von Witzleben,
die de Kreiserdnung als lid van het heerenhuis bestreed,
wordt bevestigd. Dit gebrek aan di&cipline in den
Pruisischen ambtenaar, die het waagde een regeerings-
voorstel af te keurenmoest voorbeeldig gestraft wor
den! Men zegt zelfs dat de koning hem vóór de
stemming persoonlijk met dit voornemen der regeering
bekend maakte, en nog klagen Duitsche liberalen dat
de regeering niet genoeg pressie op het heerenliuis
uitoefende!
Uit Washington wordt gemeld dat de algemeene
opinie een schitterende zegepraal van Grant over zijnen
concurrent Greely verwacht. Ook in den staat New-
York gelooft men dat de meerderheid zich voor Grant
verklaren zal, in welk geval men berekent dat de
president met ongeveer der stemmen herkozen zal
worden. Omtrent de resultaten der stemming van Maan
dag is echter nog niets bekend. Iutusschen hebben de
aanhangers van Greeley in den staat Louisiana met
10,000 stemmen de o ver wie ning behaald. De democraat
Mac Every werd tot gouverneur gekozen.
De oorlogsmarine der- toelïoxnst.
In een tijd, waarin de quaestie der verdediging te
water evenzeer aan de orde is als die der verdediging
te land, kunnen de volgende beschouwingen van A. Ver
nier in le Temps over de oorlogsmarine niet onbelang
rijk worden geacht.
Het is bekend, dat men in plaats van de groote
schepen, die met dunne platen waren gepantserd, tot
den bouw van kleinere schepen met zwaar gepantserde
torens is overgegaan. Dit type van oorlogsschepen,
hetwelk ternauwernood bij de marine is ingevoerd, schijnt
bij de Engelscben reeds weder in ongenade te zijn ge
vallen.
De Engelsche admiraliteit doet al het mogelijke om
de Engelsche marine steeds den eersten rang onder de
zeemogendheden te doen innemen, die zij altijd heeft
gehandhaafd, maar zij is natuurlijk niet gewaarborgd
tegen den naijver der andere mogendheden en daarom
neemt de admiraliteit voortdurend nieuwe proeven en legt
zich op nieuwe uitvindingen toe, teneinde hare concur
renten steeds vóór te blijven.
Noord-Duitschland heeft tegenwoordig twee gepant
serde fregatten in aanbouw en reeds Óen dat geheel gereed
is, hetwelk een pantser van 9 duim of meer bezit; het
kan met de beste Engelsche schepen wedijveren. Het
Oostenrijksche fregat Custozza heeft een pantser van 9
duim. De Palestro en de Principe Amadeo, hoewel met
zoo groot als de Engelsche Hercules en Sultan, waarop
de admiraliteit zoo trotsch is, zullen pantsers krijgen
van gelijke dikte als die schepen. De beide laatstge
noemde schepen gelden tegenwoordig voor de beste
der Engelsche marine, maar wat beteekent dit, nu zelfs
de Turken weldra twee gelijksoortige schepen met nog
zwaarder pantsers zullen bezitten? De keizer van
Brazilië laat ook een torenschip bouwen met een zeer
zwaar pantser voorzien. De heer Reed, voormalig con
structeur der admiraliteit, schrijft niet zonder ongerust
heid over de toekomst der Engelsche marine„Wat de
gepantserde, met masten voorziene, zeewaardige oorlogs
schepen betreft zien wij, dat ook Noord-Duitschland,
Turkije en Brazilië in het bezit zijn van schepen die
zwaarder zijn gepantserd dan onze Hercules en Sultan,
terwijl Italië en Oostenrijk schepen hebben die even
zwaar gepantserd zijn."
Met betrekking tot de gepantserde schepen zonder
masten is Rusland voor Engeland de gevaarlijkste con
current; het heeft een schip, Peter de Groote doen bou
wen, dat de Devastation en de Thunderer, die tegen
woordig de beste Engelsche typen in deze soort zijn,
zal overtreffen. De Engelsche admiraliteit bezit alle
mogelijke middelen om dezen strijd niet te moeten
opgevenmaar zij vreest dat de kosten voor de
nieuwe construction nutteloos zullen zijn; de proefne
mingen omtrent de werking van het geschut op de
pantserplaten heeft de vrees bij baar opgewekt, dat de
pantserplaten nooit voldoende bestand zullen zijn tegen
de kracht der artillerie. Zij wil er zich niet aan wagen
nieuwe schepen van de soort van de Devastation te
laten bouwen.
De laatst uitgebrachte rapporten van de admiraals
Elliot en Roden zijn van het grootste belang, omdat
men ze niet kan lezen zonder dat de vrees ontstaat,
dat ook schepen als de Devastation evenmin tegen bet
geschut bestand zullen zijn als anderede artillerie
heeft hare meerdeiheid getoond en aan de Devastation
heeft men alle mogelijke middelen van wederstand,
waarover men kan beschikkenin toepassing gebracht.
Het „Comité voor het ontwerpen van schepen" zegt
uitdrukkelijk: „Wij naderen het oogenblik waarin het
kanon eindelijk en definitief de meerderheid zal ver
krijgen." Sir W. Armstrong en sir J. Whitworth heb
ben op zich genomen monsterkanonnen vau 50 ton te
vervaardigen, die meer dan tweemaal zoo zwaar zullen zijn
als die van de Devastation; en het comité van de
admiraliteit is van oordeel, dat er geen enkele reden is
om te betwijfelen, dat men kanonnen van dat kaliber
zal kunnen vervaardigen, doch dat het daarentegen
vrij zeker is, dat men geen schepen zal kunnen ma
ken geschikt ooi eeu pantser te dragen dat bestand
zou zijn tegen de lading van zulke stukken, terwijl,
indien men zulke schepen kon bouwen, de pant
sering (minstens 24 duim) toch op den duur zou blijken
onvoldoende te wezen. „Het blijft nog te bezien
zegt het rapport, of het pantseren van schepen wel
eenige waarde heeft en of men het niet geheel moet
opgeven als een kostbare, nuttelooze Jast."
Deze woorden verdienen de aandacht, omdat zij het
resultaat zijn van langdurige en zeer kostbare onder
zoekingen en proefnemingenen omdat zij het vonnis
uitspieken over eea stelsel, dat rwen niet langer kan
handhaven, maar hetwelk men zal moeten opgeven.
De oorlogsmarine zal andermaal een belangrijke hervor
ming moeten ondergaanhet oogenblik voor nieuwe
proefnemingen en een nieuw onderzoek is weder voor
haar aangebroken.
Men moet partij kiezen, nu de artillerie hare over
winning heeft gevierd. De laatste proefnemingen in
Engeland hebben bewezen, dat het kanon van 35 ton
nen een ijzeren plaat van 18 duim doorschiet, wat
zal er dus van de Devastation met een pantser van
18 duim worden? Ik spreek niet eens over de zee
waardigheid van schependie met zulk een massa ijzer
zijn belast, maar alleen van hunne waarde als gepant
serde vaartuigen, en als zoodanig reeds beantwoorden
zij niet aan bet doel. Deze logge monsters, die zonder
eenige vlugheid of lichtheid zich over de zee bewegen,
kunnen gemakkelijk worden doorboord en niets waar
borgt hen, dat ze niet lek zullen worden geschoten.
Wat zal de admiraliteit thans doen? Wat zal bet
oorlogschip der toekomst, wezen? De commissie is op
dit punt niet recht duidelijk: „Het is volstrekt niet
zeker, zegt zijdat er geen middel zou bestaan om de
lichtheid der schepen met de soliditeit te vereenigen."
Men wil thans om bet zoo eens te noemen
een cellulair-scbip ontwerpen het zou niet gepantserd
worden, maar onder de waterlinie in verschillende kleine
afdeelingen worden verdeeld; een kogel die er in door
drong zou dus slechts eenige cellen vernielen, maar
het schip zou blijven drijven. Men gelooft, dat het
cellulaire stelsel aan de schepen een groote mate van
lichtheid zou verschaffen. De kogel kan er wel in door
dringen, maar de baan die hij doorloopt is aan alle
zijden door cellen afgesloten. Indien deze omwenteling
in de oorlogsmarine werkelijk tot stand komtzullen
de oorlogschepen wederom in lichtheid en vlugheid
gaan wedijveren, en de oude gepantserde schepen zullen
geheel nutteloos zijn en volstrekt geene waarde meer
hebben.
Men kan zich gemakkelijk voorstellen welke gevolgen
zulk eene hervorming der oorlogsmarine zal hebben.
Men zal de schepen alléén boven de waterlinie behoeven
te pantseren en de stoommachine door een zwaar pantser
moeten omgeven, opdat de kogels, na eeist de wanden
van het schip te hebben doorboordhaar niet meer
zullen kunnen beschadigen; men hoopt de machine bij
de nieuwe inrichting voor alle gevaar te kunnen be
veiligen.
Het oorlogschip der toekomst kan men zich dus
voorstellen als een zeer krachtige stoommachine omge
ven door een ijzeren muur; deze machine vormt het
middelpunt van een zeer licht, volgens het cellulaire
stelsel gebouwd, schip, dat zonder gevaar voor zinken
in verschillende richtingen moet kunnen worden door
boord. Omtrent de détails van dit stelsel, zooals bijv.
de plaatsing der kanonnende meest gewenschte vorm
voor de cellen, enz. is nog niets bepaald,'maar het is
zeker dat de scheepsbouwkundigen met hunne plannen
reeds ver gevorderd zijn.
De Engelschen denken er ernstig over om te beproe
ven bij deze nieuwe schepen het hout van den kurk
boom aan te wendenhetwelk zeer licht is en daaren
boven aan de kogels geen tegenstand zou bieden. Het
moge een vreemde paradox schijnendat men in plaats
van schepen te willen bouwendie door geen kogel
kunnen worden doorboord, integendeel er Daar zou
streven een schip te vervaardigen, dat op de meest ge
makkelijke wijze kan worden doorschotendoch men heeft
de hoop opgegeveD om schepen te bouwen, die tegen
het geschut bestand zijn. De cellenwaarvan boven
is gesproken maken het schip bestaud tegen de werking
van het geschut en nu wil men door den tegenstand
te verminderen de verschikkelijke verwoestingen en
schokken voorkomen, die het verlies van het vaartuig
ten gevolge kunnen hebben. Het is boven allen twijfel
verheven, of de Engelsche admiraliteit zal hare denk
beelden weldra in toepassing brengen en schepen ver
vaardigen, die in stukken kunnen worden verdeeld en
toch een zóo hechte en uitgebmd« massa kunnen vor
men, dat een gioot aantal gaten niet zooveel water
kunnen binnenlaten dat het schip zou zinken.
Heden namiddag is te Ylissingen binnen gekomen de
Nederlandsche schooner Franqois, gezagvoerder van Eyk,
met steenkolen van Engeland naar Ylissingen.
Van Yeere uitgezeild het schip Wodan, gezagvoerder
J. Sinninger, van Middelburg naar Noorwegen met ballast.
GRAANMARKTEN ENZ.
Amsterdam, 6 November. Raapolie op zes weken f 451.
Lijnolie op zes weken 40-1.
PRIJZEN VAN EFFECTEN.
Amsterdam 6 November 1872.
Nederland. *Certific. W erkelij ;e schuld 21- pet. 54-^
«dito dito dito .8 „64$
«dito dito dito .4 S7
«Aand. Handelmaatschappij 44 1361
dito exploitatie Ned. staatssp.115$
België. «Certificaten bij R Mhschild 2$
Frankrijk. «Inschrijvingen3 50$
«dito 5
Rusland. «Obligatiën 1798/1H16 5 98
«Certific. adm. Hamburg 5
*ditoHope& 0.1855, 6e serie 5 86
«Cert. 1000 1864 5 „97$
«dito f 1000 18665 „971
«Loten 18665 245
«Oblig. Hope O. I .eening 1860 44 88$
«Certific. dito4
*Inscript.Stieglitzo-.C0.2Ka4' L. 4
«Obligatiën 1867—69 4 75$
«Certificaten6
«Aand. spoorweg G r. Maatsch. 5 229
«Oblig. dito4
Obl. spoorweg Po i-Titlis5
dito dito Jeh'Z Orel5 921
dito dito CharkowAzow. 5 91$
Polen. «Schatkistobligatië 4 72$
Oostenrijk. «Oblig. rnetall. in zilver Jan./Juli. 5 64,1
«dito dito April/Oct. 5 641
*dito in papier Mei/Nov. 5 60$
«dito dito Febr/Aug. 5 601
Italië. Leening 18615
Spanje. «Obligatiën.Buitenl186771. 3 29$$-
dito Binnenlands.:he 3 25$
Portugal. «Obl. 1856—69 3 „414
Turkije. dito (binnen!.)5 „51$
Egypte. Obl. 18687 89|
Amerika. «Obl. VereenigdeStaten(1874) 5
«dito dito dito (1904) 5
«dito dito iito (1882) 6 981
*dito dito lito (1885) 6 „991
«Obl. Illinois7 „90
«dito dito Redemtion. .6 „85
