Ouitmlanö.
voorschijndientengevolge twisten zij nu in hun eigen
kamp. Het is waarschijnlijk dat het Hollandsehe gouver
nement tot een bevredigende oplossing zal komen met
de Battaksche hoofden, die niet betrokken waren in de
laatste onlusten en die inderdaad begeerig schijnen om
op vriendschappelijken voet te blijven. Men heeft beloo
ningen uitgeloofd voor de gevangenneming van de twee
oproerige datoes die oorzaak zijn van de jongste rust
verstoringen. Men zegt dat de Battaks over het alge
meen welwillende gevoelens koesteren jegens de Euro
peanen en dat zijdie onlangs in verzet kwamenschelmen
zijn, dio niets omhanden hadden en onder belofte van
geldelijke belooningen aangeworven werden: terwijl het
thans blijkt dat zij in sommige opzichten door hunne
trouwelooze aanvoerders bedrogen zijn.
GEMENGDE BERICHTEN
Eergisteren avond half zeven uur is de bliksem
geslagen in de spits van de Nieuwe kerk te Delft. Spoe
dig ontdekte men dat daardoor brand was ontstaan in
de houten zoldering. Snel waren alle autoriteiten, bran d-
bluschmiddelen enz. aangesneld en aangebracht om hulp
te verleenen. Er zijn bewonderenswaardige bewijzen van
moed en onverschrokkenheid aan den dag gelegd. De
militaire macht heeft in ruime mate bijgedragen tot blus-
sching van den brand. Het is vooral aan die hulp te
danken, dat de brand zich bepaald heeft tot het boven
gedeelte van den toren. Het kerkgebouw is ongeschonden
bewaard gebleven. Z. M. de koning had zich dadelijk
na het vernemen van het bericht derwaarts begeven en
is aldaar gebleven, totdat hij zich overtuigd had dat
het gevaar was geweken. Gisteren morgen zijn H. M. de
koningin, HH. KK. HH. prins Alexander en prins Ere-
derik mede naar Delft gekomen om de geleden ramp
te overzien. H. M. de koningin heeft tot gedachtenis aan
deze treurige gebeurtenis den gesmolten haan van den
toren gekocht. De commissaris des konings mr. C. Fcck
was eveneens bij den brand tegenwoordig. De bewo
ners van naburige straten hebben voorzichtigheidshalve
hunne woningen moeten verlaten. Yoor zoover be
kend is, hebben er geen ongelukken plaats gehad, hoe
zeer het vuur vreeselijk woedde en het lood als water
van den toren afliep. De schade is aanzienlijk. De spits en
bovenste omloop zijn ingestort, doch stuitten op 't steenen
verwulf dat 75 duim dik boven 't klokkenspel is,- dit
laatstedat te midden van het woedende element boven
zich steeds voortspeelde, heeft niets geleden wegens de
doeltreffende middelen om den brand te stuiten, welken
men ten ongeveer 1 uur 's nachts meester werd.
(liet Vaderland
Dezer dagen heeft een, anders zeer verdienstelijk
hoofdonderwijzer aan een der openbare tnsschenscholen
te Amsterdamde heer Rankzich schuldig gemaakt aan
een feit, dat burgemeester en wethouders aanleiding
heeft gegeven hem voor drie maanden in zijne betrekking
te schorsen. Hij moet namelijk een zeer ondeugenden
jongen met een geesel van touwtjes zulk een dracht
slagen op het daartoe ontbloote lichaam hebben toege
diend, dat deze, thuis gekomen, door schrik en onstel-
tenis, naar men zegt, een zenuwtoeval heeft gekregen.
De hoofdonderwijzerdie den jongen tot dat einde
heeft laten schoolblijven en eerst na eenigen tijd de
genoemde straf heeft toegediendverontschuldigt zich
met de beweringdat de vader van dien jongen reeds
van plan is geweest hem in een verbeterhuis te doen
opnemen en hem (onderwijzer) verzocht haddien on
deugenden zoon eens ernstig onderhanden te nemen.
Naar men verneemt, wordt de zaak ook door de
justitie nader onderzocht. (N. Roll, cour.)
De feestelijke stemming in het Malieveld te's Gra-
venhage werd gisteren namiddag door een komische
scene een oogenblik verstoord. De kapel der schutterij,
onder leiding van den heer Becht, was bezig een der
nommers van het muziekprogramma uit te voeren, het
geen veel leden rondom den tempel had gelokt, toen
plotseling het geheele muziekkorps voor de oogen dei-
omstanders verdween; de vloer namelijk van den tem
pel was, zeker niet zeer hecht aan den romp der tent
bevestigd zijnde, ingestort. Oogenblikkelijk kwamen
echter de muzikanten weder te voorschijn en vervolgden
spoedig, aan den ingang van het tentoonstellings-ge-
bouw, waar men stoelen en muzieklessenaars had ge
plaatst, hunne werkzaamheden, die op zoo onzachte
wijze waren afgebroken. Dagblv. 's Grav.)
Aan den grooten internationalen tooneelwedstrij d
in het winterseizoen 18721878die te Gorinchem zal
gehouden worden en den 15cn October e. k. zal aanvan
gen, zal door 14 vereenigingen uit Holland en België
worden deelgenomen. Door elk daarvan zal een too-
neelspel of drama en een blijspel worden opgevoerd.
De orde, waarin zij zullen voorkomen, is als volgt:
15 October, „Olympia" van Rotterdam, Mathilda of
een vrouwenhartgevolgd door Het kind van den huize
29 October, „Oefening baart kunst", van Rotterdam,
John de bedelaar, gevolgd door De twee invalieden;
19 November, „Vriendschap vereenigt ons", van Rot
terdam Zij is krankzinniggevolgd door De drie min
naars in angst of de laatste wil van de overledene;
1 December, „De wijngaard" van Brussel, De fabriek
werkers, gevolgd door De degen van Donderraans;
10 December, Thalia" van Dordrecht, De koopman
van Antwerpen, gevolgd door Siska van Roosemaal;
30 December, „De Genestet" van Utrecht, Een booze
eed, gevolgd door Zangvogeltje7 Januari 1873 „Kunst
min" van DordrechtRuij Biasgevolgd door De ver
strooiden; 21 Januari, „Kunstmin" van Rotterdam,
Miss Multon, gevolgd door Nicht en tante; 4Februari,
Thalia" van Amsterdam, De straatjongen van Amster
dam, gevolgd door Goede morgen heer Fischer; 18Fe
bruari, „Jan van Beers" van Utrechtlvatharina Howard,
koningin van Engeland, gevolgd door De bloedzuigers;
4 Maart„Vrede en vriendschap" van Rotterdam, Eduard
in Schotland of de nacht eens vluchtelings, gevolgd
door De straatjongen van Parijs; 11 Maart, „Rhetorica
et Amicitia" van Amsterdam Zoo werd hij rijkgevolgd
door De twee dooven; 28 Maart, „Hoop en liefde" van
Antwerpen, De dronkaard, gevolgd door Fortunatus
beurze; 1 April, „Kunstliefde" van Rotterdam, Jacob
Beukei, heer van het slot Weena, gevolgd door Een
klein misverstand.
Te Lissabon is een schipbreukeling behouden aan wal
gebracht, die vier dagen en drie nachten in het Kanaal
op een stuk wrakhout had rondgedreven. Van een beman
ning van 30 personen was hij de eenig overgeblevene.
Het stelsel van kustverdediging te Plymouth
wordt thans, volgens the Times van 28 September, ter
genoemde stede bestudeerd door den kapitein Oom-
kout der Nederlandsehe genie, door den kapitein de
Grandy van het 25° regiment Franscke artillerie en
door drie officieren van het Italiaansche leger.
BURGERLIJKE STAND.
Middelburg. Eerste huwelijksafkondiging van den
29en dezer: F. C. Coulon, jm. 23 j. met D. van der
Heijdt, jd. 24 j. J. N. Eestermans, jm. 37 j. metE. H.
Meeuwsen, wede. van P. M. Dijkwel, 36 j. P. Wisse,
jm. 28 j. met C. Franse, jd. 27 j.
(Van 212S September.)
Vlissingen. Bevallen: J. F. de Vos, geb. van dei-
Horst, z. M. Stroo, geb. van Maarelen, d. M. J. Nobels,
geb. Haarzakker, d. J. C. Kolenbrander, geb. Kop-
mels, z. J. J. V. van Ouwerkerk, geb. Suiling, d.
A. M. C. Koninckx, geb. Wolfaert, d. C. Kokelaar,
geb. Bouwensd. C. I. Dehenauwgeb. Beyéz.
N. Vrceke, geb. Baard, d. F. C. van de Sande, geb.
Eraserz. P. Lichtenberggeb. Haged. W. M. Mos,
geb. de Koning, z.
Overleden: F. van den Broeke, jd. 75j. M. M. Vader,
z. 5 w. R. Kokelaar, z. 10 m. H.G.Dobbelaerez.4w.
A. de Koninck, z. 4 w. F. J. Wouters, z. 3 w. J. An-
theunissen, man van S. Jarrij, 77 j. M. C. Wibaut,
wed®, van L. F. van Hilst, 57 j. J. F. Daalman, jm.
32 j. A. Corneelissez. 15 d.
Goes. Bevallen: B. van Luijk, geb. Reijnout, d.
W. C. van Zweedengeb. van der Bleekz. G. Mange,
geb. Vermaas, d.
Overleden: M. van Oosten, eerst wedr. van P. Reijn-
kout, daarna van J. van 't Leven, 84 j. A.C. vauLoo,
gehuwd met N. Scheller, 69 j. I. van den Berge, d.
20 m. S. van Luijk, d. 3 m. J. van der Bliek, gehuwd
met A. de Dreu, 42 j. A. Meijler, z. 8 w. W. Buiten
dijk, z. 7 w.
Zierikzee. Bevallen: H. Arnold, geb. de Haan, z.
J. Peute, geb. Bakker, d. E. Aleman, geb. Gans, d.
A. Verheul, geb. Vingerhoed, z. M. Doeleman, geb.de
Waardt, z. P. Slegt, geb. Taberné, z. J. de Bie, geb.
Schoenmaker, z. M. Spork, geb. Admiraal, z. P. van
der Hucht, geb. Tromp, z.
Overleden: T. Berkkoudt, d. 4 m. P. J. Geerards,
z. 4 j. A. A. Schippers, z. 11 j. H. C. Vingerhoed,
d- 7 J-
THERMOMETERSTAN D.
30 Sept. 'sav. 11 u. 52 gr.
1 Oct. ^morg. 7 u. 54gr. 'smidd. 1 u. 64 gr. 'sav. 6 u. 58 gr.
STATEN-GENERAAL.
tweede kamer.
De commissie van rapporteurs voor de Indische be
grooting voor 1873 heeft geoordeeld, dat de door den
minister van koloniën ingezonden wijzigingen, van ge-
wichtigen en omvangrijken aard zijnde, een nieuwe
overweging in de afdeelingen tengevolge moeten hebben.
ALGEMEEN OVERZICHT.
„Met een hartvel-lichtend „Eindelijk!" is in Duitscli-
land door allen, die in de ontwikkeling der vrijheid
het edelste doel van den modernen staat zien, het schrifte
lijk bewijs begroet, dat de Pruisische regeering het
moede geworden is om zich langer door den Erme-
landschen bisschop te laten ringeloorenaldus vangt
de Neue freie Presse een artikel aan, waarin zij een
parallel trekt tusschen de Pruisische regeering en den
Geneefschen kantonalen raad ten aanzien van hunne
maatregelen tot beteugeling van clericalen overmoed.
Het Duitsch-Oostenrijksche blad, dat vooral na de keizer-
bijeenkomst een blind bewonderaar van het Duitsche
rijk en zijnen kanselier is geworden en derhalve aller
minst onder de verdenking staat van een parlipns tegen
Duitschland te hebben, kan het toch niet over het hart
verkrijgen om die vergelijking ten gunste van het Prui
sische ministerie te doen uitvallen. Dat „Eindelijk!"
is volgens het blad alleen gerechtvaardigd, omdat de
brief van den minister tenminste iets is, maar wel
licht ware niets beter nog dan dit iets geweest.
Na het lange talmen der regeering en het onver
moeid wringen en draaien der getrouwe pers, om dit
talmen der regeering te rechtvaardigen, had men iets
degelijks, iets ferms kunnen verwachten. „Met sarkas-
tisch glimlachen zal dr. Krementz bij het lezen van
dezen brief er notitie van genomen hebben schrijft
het blad o. a. zeer terecht hoe zwaar het zijnen
tegenstanders valt dit offer aan de eischen van den
tijd en van de rechtvaardigheid te brengen. Die krachts
inspanning zal noodzakelijk door een lange verademings-
pauze gevolgd worden, tenzij het ultramontanisme,
door zijn feitelijke overwinning overmoedig, zich te
ver waagt. Daarvoor bestaat gelukkigerwijze alle kans."
De overmoed der clericalen is inderdaad het eenige
middel om den slechten indruk weg le nemen, dien de
maatregel van het Pruisische ministerie gemaakt heeft,
al beweren de nationaal-liberale bladen ook allen in
koor, dat die indruk allerwege zeer gunstig was Be
gaan de clericalen echter niet die foutdan gelooven wij
dat zij in macht, prestige en aanzien slechts gewonnen
hebben door de weifelende en aarzelende houding der
regeering.
„Hoeveel krachtiger en doortastender daarentegen is
het kleine Genëve in de uitoefening van zijn gezag,
aldus gaat de Presse voort. Het aantal katholieken en
protestanten is in dit kanton nagenoeg gelijk en toch
heeft de kantonale raad met algemeenej stemmen de
machtsoverschrijding van het Vaticaan veroordeeld en
machteloos gemaakt. Daar, evenals in Pruisen, werd
een bestaande wet geschonden; te Genève handelde
men naar de leuze: principiis obsla! te Berlijn verloor
men zijn kostbaarsten tijd met bezinnen en overleggen,
of men als beschermer der wet met energie handelen
of ter wille der oude vriendschap het een en ander
door de vingers zien zou. Wij wenschen en hopen
dat de laatste schrede van den Pruisischen minister
van eeredienst verder zal voeren dan tot het einde
van den aanvang." Dit juiste oordeel der Daitsch-
gezinde Presse verdient door de blinde bewonderaars
van alles wat van de Pruisische regeering uitgaat, met
aandacht gelezen en overwogen te worden. De roem
volle wijze waarop Duitschland den buitenlandschen
vijand overwon moge de algemeene bewondering ver
dienen, met den strijd tegen den binnenlandsclien vijand,
dien von Bismarck reeds in het vorige jaar in naam
van den modernen staat zeide te aanvaarden, legt het
al bitter weinig eer in. Had von Moltke zoo getalmd
en geweifeld als thans von Bismarck en Falk doen,
Parijs zou nooit in handen der Duitschers gevallen zijn.
Het is trouwens zeer twijfelachtig of zij in dezen strijd,
op dezelfde wijze doorgevoerdwel ooit Rome aan zich
zullen onderwerpen.
Geen enkele politieke gebeurtenis ncch eenig feit van
gewicht valt heden mede te deelen. In Pruisen wordt
de opening der kamers, die den 21en October zal plaats
hebben, met groote spanning afgewacht. In het heeren
huis moet de Kreisordnung in behandeling komen en in
het lagerhuis zijn het de toegezegde wetten, regelende
de verhouding van de kerk tot den staat, die deze
zitting tot eene der belangrijksten belooft te maken.
In Frankrijk vormt Gambetta's „colportage voor de
radicale republiek", zooals een der provinciale bladen
zijne rondreis noemt, het onderwerp van gesprekken en
couranten-artikels. Het orgaan van Thiers, le Bien
public, berispt den ex-dictator over zijne te Grenoble
gehouden redevoering en zegt dat iedere opwinding van
dien aard de republiek meer schaden moet dan haar
voordeelig zijn kan. La République frangaise, Gam-
hetta 's orgaanbeantwoordt deze berisping door op
vrij scherpen toon te betoogen dat Gambetta's politieke
reis de zaak der republiek meer voordeel brengen zal
dan de kunstmatige onderdrukking der openbare mee
ning, waartoe andere republikeinen hunne toevlucht
nemen. Ondanks dezen twist tusschen beide organen
verzekert men dat tusschen Thiers en Gambetta de
beste verstandhouding blijft bestaan en de president der
republiek persoonlijk Gambetta's propaganda voor de
republiek volstrekt niet afkeurt.
Een telegram uit New-York meldt dat Horace Greeley
na eene afwezigheid van 10 dagen aldaar is terugge
komen in welk tijdsverloop hij 3000 mijlen doorreisd
en 200 redevoeringen uitgesproken heeft. Hij gelooft in
Pensylvanië, Ohio en Indiana de overwinning te zul
len wegdragen. Wordt aan die verwachting beantwoord,
