handwerken toe enwat vooral merkwaardig is, zij
behandelen over 't algemeen hunne vrouwen niet meer
zoo ruw als vroeger.
THERMOMETERSTAK D.
28 Aug. 's av. 11 u. 57 gr.
29 'smorg. 7 u. 61 gr. 'smidd. 1 u. 68 gr. 'sav. 6 u. 65 gr.
GEMEENTERAAD VAN GOES.
Eergisteren werd eene zitting gehouden die door 9 le
den werd bijgewoond.
Door den voorzitter werd mededeeling gedaan van
de volgende ingekomen stukken1° het jaarverslag der
provincie Zeeland over 1871, hetwelk in het archief
ter inzage voor de leden wordt geplaatst; 2° missive
van gedeputeerde staten van Zeelandhoudende bericht
van goedkeuring van het raadsbesluit omtrent de jaar
wedde van den 3cn hulponderwijzer ran de school
3e klasse; 3° idem van het besluit tot afstand van grond
aan de heeren Enthoven; 4° idem van het besluit tot
afstand van grond aan de Maatschappij tot nut van
het algemeen voor zweminrichting5° idem van den af
koop van jachtrecht door J. J. van den Broeke. Al
deze mededeelingen worden voor kennisgeving aange
nomen. Voorts zijn ingekomen: van burgemeester en
wethouders het proces-verbaal van kasopneming van
den gemeente-ontvanger op 21 Augustus jl., met kennis
geving dat afschrift is gezonden aan gedeputeerde sta
ten; de rekening van het gasthuis over 1871, welke aan
de financieele commissie is gezonden om adviesbericht
van den heer L. Posthumus, dat hij de benoeming tot
leeraar aan de hoogere burgerschool aanneemthetwelk
voor kennisgeving aangenomen wordt; rapporten van
de financieele commissie omtrent de aanvrage van het
comité voor schoolverzuim om subsidie, omtrent de ge
meenterekening over 1871, en de rekening en begrooting
van den schuttersraadwelke worden gelezen en in
een volgende vergadering behandeld zullen worden.
Namens burgemeester en wethouders wordt aange
boden de begrooting der gemeente voor 1873 met memo
rie van toelichting.
De heeren Fransen van de PutteDelbaere en Busing
worden benoemd tot leden der commissie tot onderzoek
der rekening enz. van het gasthuis over 1871.
Eene wijziging van het plan van rooiing in het ge
dempte gedeelte der vest (noordzijde) wordt zonder
discussie of hoofdelijke stemming aangenomen.
Een veroek van den heer E. L. van Mervennee, om
nog 1 are grond in eigendom te verkrijgen bij het hem
vroeger afgestane, wordt ingewilligd tegen betaling
van f 60.
Eene wijziging der voorwaarden waarop aan J. F. W.
van der Dongen grond is afgestaan, wordt mede zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Aan G. J. van der Weelewoods wordt op zijn ver
zoek, in erfpacht afgestaan 10 meter gemeentegrond
tegen 2£ cent per centiare, nadat die grond niet meer
tot den publieken dienst noodig is verklaard.
GEMEENTERAAD VAN ZIERIKZEE.
In de gisteren gehouden zitting, waarin 7 leden tegen
woordig waren, werd o. a. met algemeene stemmen tot
lid der plaatselijke schoolcommissie benoemd jonkheer
mr. G. L. Schorer.
Op voordracht der plaatselijke schoolcommissie werd5
overeenkomstig het voorstel van burgemeester en wet
houders, besloten een zesden hulponderwijzer aan de
armenschool en een derden hulponderwijzer aan de
tusschenschoolieder op eene jaarwedde van f 350, aan
te stellen.
Op voorstel van burgemeester en wethouders werd
voorts besloten eene gemeente-vroed vrouw op eene jaar
wedde van ƒ200 aan te stellen.
Bij monde van den heer Labrijn wordt namens de
commissie ad hou rapport uitgebracht op de gemeente
rekening over 1871, waarvan de conclusie strekte tot
goedkeuring in ontvang op f 109,586.67in uitgaaf op
f 104,923.10.^, goed slot f 4663.56^. Aldus wcrdt be
sloten.
De gemeentebegrooting voor 1873 met de ingekomen
begrootingen van de schutterij en de gesubsidieerde
armbesturen voor 1873, wordt gesteld in handen eener
commissie, bestaande uit de heeren Moolenburgh, van
der Vliet en Schorer.
De belooning van den leeraar, tijdelijk belast met de
waarneming der lessen in de staatswetenschappen aan
de hoogere burgerschool wordt, overeenkomstig het
voorstel van burgemeester en wethoudersvastgesteld
op f 400 's jaars.
Het voorstel van burgemeester en wethouders tot-
wijziging van de inrichting der 2e openbare school voor
gewoon en meer uitgebreid lager onderwijs, strekkende
om op die school ook de beginselen der landbouw
kunde en de handwerken voor meisjes te doen onder
wijzen, eene hulponderwijzeres bevoegd tot het geven
van onderwijs in de nuttige handwerken voor meisjes,
op eene jaarwedde van f 400, aan te stellen, en de
betrekking van hulponderwijzer aan die school op te
heffenwordt, overeenkomstig het advies der commissie
ad hoegoedgekeurd.
SuifÉttlattü.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Gisteren morgen heeft de Duitseke keizer Gastein
verlaten en zich naar Salzburg begevenvanwaar hij
heden over Gmiindcn verder reist om morgen te Ber
lijn aan te komen. Hoewel aan de ongesteldheid des
keizers door niemand eenige beteekenis gehecht werd
en men in diplomatieke kringen zeer goed begreep dat
een andere oorzaak dan een voeteuvel den keizer be
lette een bezoek aan de Oostenrijksche keizerfamilie te
Ischl te brengenheeft de gemoedelijke Kreuz-Zeitung
het toch noodig geoordeeld, zijne lezers omtrent den
gezondheidstoestand des keizers gerust te stellen. Het
blad verzekert dat de ongesteldheid, door koude of te
groote inspanning ontstaanhoegenaamd geen zorg
inboezemt en den keizer slechts bij het gaan pijn ver
oorzaakt. Overigens verheugt de keizer zich in den
besten welstand, hetwelk door andere berichten uit
goede bron bevestigd wordt. De onderstelling zal wel
niet te gewaagd zijnwanneer men nu reeds aanneemt dat
de ongesteldheid ten juisten tijde wel weder geweken
zal zijn, m. a. w. dat bij de aanstaande keizer-confe-
rentie daarvan wel geen sprake meer wezen zal.
In Weener bladen is weder een nieuwe commentaar
op deze bijeenkomst te Berlijn opgedoken. Keizer Alexan
der zou daarom alleen besloten hebben daaraan deel te
nemen, om, gesteund door den Duitschen keizer, tegen
het verleenen van meerdere politieke vrijheid aan de
Polen in Galicië te protesteeren. Merkwaardigerwijze
weten slechts organen der cnnstitutioneele pers deze
tijding mede te deelenzoodat men bijna geneigd zou
zijn te gelooven, dat het eenige doel van dit beweren
is om zich later achter Rusland te verschuilen, wan
neer officieel blijken zal dat het der constitutioneellibe-
rale regeering weinig ernst is met hare pogingen tot
verzoening met de Polen.
Eindelijk verneemt men eenige bijzonderheden omtrent
het einde der ongeregeldheden te Essen. Zooals te ver
wachten was, is de militaire macht, bestaande uit twee
bataljons infanterie en een detachement gendarmes, er
Zaterdag terstond in geslaagd de orde te herstellen en
gedurende den ganschen Zondag te handhaven. Maandag
morgen te 6 uren echter hadden weder eenige ongere
geldheden plaats tengevolge van het bevel derregee-
ring, dat alle paters-jezuïeten de stad onmiddellijk ver
laten moesten. Na talrijke arrestatiën en eenige verwon
dingen werd de rust weder hersteld. Dinsdag morgen
werd een venster der vrijmetselaarsloge ingeworpen, doch
verder vonden dien dag gecne rustverstoringen meer
plaats. De militaire macht blijft voor onbepaalden tijd
en is bij de burgers ingekwartierd. Dat men voor ern
stige conflicten bevreesd was, kan hieruit blijken dat ook
te Wesel Zaterdag een detachement troepen tot uitruk
ken naar Essen gereed stond.
Het gisteren uit l'Etoile beige overgenomen bericht
omtrent de aanstaande betaling van het vijfde halve
milliard door Frankrijk en de daarmede gepaard gaande
ontruiming van twee Fransche departementen wordt
heden door de officiense Provincial-Correspondenz be
vestigd. Het blad meldt dat de regeering van het
Fransche gouvernement mededeeling heeft ontvangen
van zijn voornemen om in de volgende week een aan
vang te maken met de betaling van 500 millioen francs.
Uit de Fransche dagbladen van heden blijkt dat het
gerucht, hetwelk in de vorige week liep omtrent eene
circulaire van den minister van binnenlandsche zaken
aan de prefecten, waarin alle banketten of openbare
bijeenkomsten bij gelegenheid van den 4on September
verboden worden, op waarheid berust. Reeds den
21en Augustus werd zoodanige circulaire rondgezonden
en den prefecten aangezegd „alle banketten en openbare
bijeenkomsten evenals die, welke onder den vorm van
private bijeenkomsten niettemin een publiek karakter
dragen of doen vreezen bijzondere ongeregeldheden uit
te lokken" streng te verbieden. Dc minister geeft voor
dit besluit der regeering als reden op, dat vooral thans
Frankrijk behoefte heeft aan rust, „om de belangrijke
financieele operatie tot een goed einde te brengen, de
bevrijding van het grondgebied te bespoedigen en dc
conservatieve republiek te bevestigenmaar dat het
verbod daardoor gerechtvaardigd wordt, dit is zeer
twijfelachtig. Deze redenen mogen overwegend zijn
voor het geven van instruetiën aan de ambtenaren ten
aanzien van hunne deelneming aan zulke feesten, zeker
zijn zij niet voldoende om het recht van vergadering
in een vrijen staat zelfs zoo te verkorten, dat private
bijeenkomsten naar goedvinden van den prefect of zijne
ondergeschikte ambtenaren kunnen verboden en zelfs
uiteengejaagd wordenwanneer de autoriteit daarin
slechts eene demonstratie gelieft te zien.
De berichten omtrent het eindresultaat der Spaansche
verkiezingen loopen in de cijfers eenigszins uiteen. Hierin
stemmen zij echter allen overeen dat de meerderheid
der Cortes uit regeeringsgezindeu bestaan zal. Het
laatste particuliere bericht, door le Temps uit Madrid
ontvangenmeldt dat van 10 districten het resultaat
nog niet bekend is, o. a. van de verkiezingen opPorto-
Rico en de Canarische eilanden, en dat in 3 districten
eerst later dc stemming zal plaats hebben, omdat de
kiezerslijstenwelke voor de vorige verkiezingen aldaar
waren opgemaakt, onvolledig en vervalschtwaren. Zoo
kwamen op de lijst te Cadixeene stad met 80,000
zielen, slechts 2000 kiezers voor. Onder de gekozenen
behooren 11 tot de Alphonsisten3 tot de Sagastis-
ten10 tot de unionisten3 tot de aanhangers
van de Montpensier,80 tot de republikeinsche partij
en de rest tot do radicalen. Daar de Cortes 410
leden tellen zouden derhalve thans reeds 290 aanhan
gers der regeering gekozen zijn. Van de leden van het
vorige kabinet werden slechts de heeren Malcampo,
Beranger en Ulloa gekozenterwijl zelfs de vorige pre
sident der CortesRios Rosasniet de vereischte meer
derheid kon verkrijgen. De verschillende leiders der
republikeinen werden echter allen weder gekozen.
De quaestie der geesteüjke orden te Eome.
Aan le Temps wordt door zijn bekenden Romeinschen
correspondent, den heer A. Er dan, o. a. het volgende
geschreven.
De nieuwe minister van onderwijsde heer Scialoja,
heeft, zooals men reeds aangekondigd had, de tijdelijke
sluiting bevolen van vier scholen, waarvan twee van
Fransche nonnen. Uit den tekst van dit besluit blijkt
dat de andere godsdienstige gestichten van onderwijs
zich aan de inspectie van staatsambtenaren onderwor
pen hebben.
Een andere gebeurtenis van niet minder beteekenis heeft
deze week plaats gehad, namelijk het in bezit nemen van
vier kloosters, waarvan een het generalaat der jezuïeten
sna onteigening ten openbaren nutte. Ik weet nog
niet welke rente voor die vier inrichtingen is vastgesteld.
Waarschijnlijk zal die som evenals vroeger bij afzon
derlijk besluit vastgesteld worden. Voor het noviciaat
van St. André du-Quirinal, waarvan slechts de helft ont
eigend is, hebben de jezuïeten eene jaarlijksche rente
van 10 a 12 duizend francs bekomen. Voor het Gesu
zullen zij zonder twijfel minstens 20 duizend krijgen.
Aan de jezuïeten is de vleugel van het ontzaglijke ge
bouw gelaten, welke aan de kerk grenst, den gang,
waarin zich de kamer van den heiligen Ignatius bevindt,
en de noodige ruimte in den tuin voor den dienst in de
kapel. Slechts 30 personen zullen nog in dit gedeelte
van het gebouw verblijf houden.
De vraag is echter of, ingeval van opheffing der orde,
de verschillende renten aan den staat terug zullen
keeren. Door tegen schadeloosstelling de bezittingen
der jezuïeten te onteigenen schijnt de regeering echter
niet voornemens te zijn deze orde door een exceptioneele
wet op te heffen, in welk geval de staat deze bezittin
gen kosteloos zou hebben kunnen verkrijgen. Deze
quaestie ligt echter nog geheel in het duister. De regee-
ringsgezinde bladen sporen wel is waar voortdurend
tot gewelddadige onderdrukking der orde aan; ik blijf
echter van meeciug dat het ministerie in dit opzicht
liberaler wezen zal dan zijne vrienden en aanhangers
in de pers.
Ik heb te meer reden dit te onderstellen, nu mijne
voorspel'!ingen betreffende de 52 generalaten van orden,
welke zich in Rome bevinden, schijnen vervuld te zul
len worden. In strijd met de verzekeringen van goed-
ingelichte bladen en de verwachtingen der openbare
meening heb ik altijd blijven gelooven, dat de Itali-
aansche regeering ten aanzien van deze quaestie een
gematigde wet zou voorstellen, geheel in overeenstem
ming met den geest der garantiën-wet. Ik hield dit
zelfs vol tegen de Opinione, die anders als autoriteit
geldt. Sedert eenige dagen erkent de Opinione het
echter, zooals het blad er bijvoegt, diep betreurende
dat volgens de ontwerp-wet de bezittingen der geeste
lijke orden, hoewel deze zonder uitzondering het ka
rakter van eigendommen in de doode hand zullen ver
liezen, niet staatsdomein zullen worden, en dat de
generalaten in zekere mate als zedelijke lichamen de
rechtspersoonlijkheid zullen behouden, omdat zij deel
uitmaken van het pausschap als zoodanig, en daarmede
in onafscheidelijk verband staan.
Ik deelde u reeds mede, dat de Opinione na den
bekenden brief van den paus over de kloosters eischte
om thans geen enkele uitzondering meer te maken, en
verzekerde dat de regeering in het parlement nooit
eene meerderheid zou vinden, welke haar na deze uit-
tartende houding van den paus op dezen weg zou
willen volgen. De waardigheid en de eer van den
staat, aldus riep het blad verstoord uit, eischten na de
uittarten de taal van het Vaticaan een min of meer
radicale wet. Het verdient inderdaad de aandacht dat
diezelfde Opinione heden erkent, dat het ministerie zich
ondanks alles met de meeste kalmte aan de hoogst ge
matigde beginselen der garantie-wet blijft houden. Dit
