MIDDELBÜRGSCHE
F 194
Vrijdag
1872.
COURANT.
16 Augustus.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2'u Paascn- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
3De prijs per 3 na. franco is f 3.GO.
Middelburg 15 Augustus.
Het begin der volgende maand zal voor Middelburg
merkwaardige dagen opleveren. Onze goede stad zal
dan tal van vreemdelingen en landgenooten uit alle
x cofCtcïr~"van ons vaderland tot zich zien stroomen en
gelegenheid hebben om te toonen dat zij haren ouden
roem van gastvrijheid ook nu waardig weet cp te
houden. Wij hopen zelis dat die loffelijke eigenschap
zich gedurende de dagen van het XIIC Nederlandsch
taal- en letterkundig congres in vollen glans vertoonen
zal en dat onze gemeente daardoor op allen die haar
zullen bezoeken een goedeu indruk zal maken.
Gul en harfe'ij'.c zij dan de ontvangst der congres
leden van tlders, levendig de feestvreugde gedurende
dètWijd- dat zij in ons midden vertoeven, maar alge
meen zij dan gok de deelneming aan het congres dooi
de ingezetenen, als een blijk van waardeering dat Mid
delburg ditmaal het punt is waar zoovelen die onze
taal- en letterkunde liefhebben en voor een deel ten
haren opzichte zich verdienstelijk hebben gemaakt, zich
vereenigen. En mag dan dit congres, zich streng
onthoudende van elke politieke bemoeiing, tevens vrucht
baar zijn in Ksultatcncp taal- en letteikundig gebied,
dan zal het onze stad tot eer verstrekken dat zij in
meer dan éen opzicht daaraan hare medewerking heeft
verleend.
Laten allen alzoo samenwerken om het aanstaande
congr< s feestelijk op te sieren, maar vooral om het
eeue goede strekking te geven!
Aan het uitgegeven programma ontleenen wij het
volgende.
De van elders komende congresleden zullenvoor
zoover zij niet reeds met andere gelegenheden zul'en
aangekomen zijn, Maandag den 2 September des avonds
te half acht uien worden afgehaald aan het stationsge
bouw van den spoorweg, om zich van daar in stoet
naar het schuttershof De edele handboog te begeven.
Onmiddellijk na hunne aankomst zal de plechtige ont
vangst door den burgemeester van Middelburg, eeve-
voorzitter, aldaar plaats hebben.
Het congres wordt gesplitst in drie afdeelingen. De
afdeeüngen hout'en hare zittingen de3 morgens van halt
tien tot half éen uur. De3 namiddags te twee uren worden
de algemaene vergaderingen van het congres geopend.
De openingszitting wordt Dinsdag 3 September
'smorgens te 9 uren, gehouden. Na de opening van
het congies door den voorzitter der regelingscoramissie,
zal mededeeling van ingekomen stukken gedaan wor
den en daarna de benoeming geschieden van het bureel
van het congres, bestaande uit éen voorzitter, vier
ondervoorzitters en vier secretarissen; en van deburee-
len der afdeelingen, bestaande ieder uit éen vooizitter,
twee endervoorzitters en drie secretarissen.
De werkzaamheden in de algeraeene vergadering,
dien dag en volgende dagen te houden, zullen, behalve
in de mededeeling van ingekomen stukken, bestaan
in de behandeling van verslagen van commission, op
het XIC congres te Leuven benoemdte weten
1° Voorstel van den heer S. GilleHeringa, van Utrecht,
aangevuld door den heer J. F. J. llereinansvan Gent,
over de oprichting van een gedenkteeken voor Zeve-
cotius en het daarover met bet gemeentebestuur van
Gent gehouden overleg.
2° Voorstel van den heer L. W. Sehuermans, van
Wilsele, gewijzigd door den heer J. Vuylsteke, van
Gent, oratient een verzoek aan de staats-, provincie-
en gemeentebesturen, alsook aan de geestelijke onder
wijs besturen in de Vlaamschegewesten, teneinde voort
aan in alle takken en graden van het onderwijs de
Nederlandsche taal niet langer al3 een bijzaak te be
handelen.
3° Voorstel van den heer mr. D. van Becelaire, te
Kortrijk, om hij het staatsbestuur de noodige pogin
gen aan te wenden, opdat tenminste bij énne van de
rijks hqogere scholen een stoel worde opgericht ter aan
leering der Gcrmaanschc taal- en lettei kunde, met bij
zonderen terugblik op het Nederlaudsch.
4° Voorstel van de heeren J. F. Hendrickx, van Wil
sele en Th. Roucourt, van Mechelentot het stichten
van eene acad mie van taalkundigen, teneinde door
deze tot eenheid van spelling te geraken.
5° Voorstel omtrent (le reeds in viocge'e congressen
besproken „qu .estie der beschaafde uitspraak." Aan
eene commissie, bestaande uit de heeren: H. Conscience,
J. van MeersJ. F. J. Heremans, K. L. Ternest,
J. Brouwers, E. van Dri»ssch3 en G. D. Minnaèrt, is
opgedragen om, in verband hiermede, de bestaande
wei ken over uitspraak, zoowel in Noord- als in Zuid-
Nederland te raadplegen, daarover een werk samen te
stellen, en dit te onderwerpen aan de goedkeuring van
het staatsbestuur, opdat de aangenomen uitspraak alge
meen in alle staats onderwijsinstellingen worde gevolgd.
6° V oorstel van den he r mr. J. Vt.ylsteke, te Gent,
nopeu^vde bewerking van een historischen atlas der
NederlavMrm, voor schoolgebruik geschikt en voorzien,
ais opheldering, van de onpartijdige aanhaling der
voornaamste feiten, gebeurtenissen en staatsinstellingen,
zonder zich nogtans met waardeering of beoordeoling
er van in te laten.
7° Vei slag over de handelingen van de commissie,
benoemd tot oprichting van een tooneelverbond.
8° Voorstel der derde ufdeeling van het XLe congres te
Leuven, betrekkelijk de stichting van een algemeen
Nederlandsch zangverbond. Ter bereiking van dit oog
merk heeft die afdeel/ng in overweging gegevendat
vanwege het congres aan het reeds bestaande Nuord-
Nederlandsch zangers vei bond liet verzo k zal gericht
worden, zijne statuien zoodanig te wijzigen dat ook
de Zuid-Nederland3che zangersvereenigingen er in zuUeu
kunuen opgenomen worden. Zij vestigen tevens de aan
dacht op de zangprijska rapen, uitgeschreven door het
Willemsgenootschap te Gent, welke eene gunstige gele
genheid aanbieden voor de oprichting van zoodanig al
gemeen Nederlandsch zangverbond.
9° Verslag der commissiebenoemd op voorstel van
de Vereeniging ter bevordering van de belangen des
boekhandels, aan welkemet het oog op eene gewenschte
nieuwe wet op den boekhandel, het onderzoek is op
gedragen omtrent do boste wijze, waarop het kopierecht
in Nederland en België op eenpaiigen voet zou kunnen
geregeld worden.
10° Voorstel van den heer dr. A, van der Linde, te
'sGravenhage (thans le Berlijn), omtrent de wensche-
lijkheid om op volgende congressen het voorlezen van
geschreven opstellen en re de voeringen tc verbiedeu.
De ter bespreking opger.omen onderwerpen zijn de
volgende: Joukheer A. de Maere-Limraander (vanThou-
rout). De Vlaamsche beweging op het gebied der kunst.
Prof. G. W. Vreede (van Utrecht). Een woortl tot aan
denken aan dr. F. A. Sncliaeit. Pief. K. Stallaort,
(van Brussel). Over de eenvoudigheid van stijl en uit-
diukking, als reden van staat voor de Nedeilandsehe
taal, ten minste in schriften die voor het volk bestemd
zijn. Dr. H. J. Schaeptnun (van Rijsenburg). Over
Neêrlands grootsten dichter uit den nieuweien tijd:
mr. Isaac da Costa. Prof. J. F. J. Heremans (van
Gent). De Nederlandsche letterkunde in de zuidelijke
provinciën van het koninkrijk der Nederlanden (1815
1830). Prof. W. G. Brill (van Utrecht). Over den
raensch, getuige de taal, rechter over het geschapene.
J. de Geyter (van Antwerpen). Marnix van St. Alde-
gonde. Mr. J. H. de Stoppelaar (van Middelburg).
Willem van IlillegaertsberchMeeus van Dordt, Dierik
van Beverwijk, Jan van Diest, Pieter van der Minnen,
Willem van Leiden, Floris van der Goude en andere
vertegenwoordigers van de Midden-Nederlandsche dicht
kunst, te Middelburg (13651415) J. Bloclch ty s (van
Antwerpen). Over de opvoeding der Belgische vrouwen.
Prof. G. Ph. F. Groshans (van Rottei dam). Coenvaed
Droste, (16431734). Prof. Mich. Smiets (van Roer
mond). Over Nederland als bronader der wereldbescha
ving. Dr. R. A. Soetbrood Piccardt (van Goes). De
taal en het volk. D. Sleeckx (van Lier). Over de
Nederlandsche romanschrijfsters Bekker en Deken.
mr. W. van der Kaaij (van Alkmaar). Uitnoodiging
aan de Zuid-Nederlandsche leden van het congres, dat
door hunne zorg op elk congres verslag worde uitge
bracht omtrent het gebruik van de Ne der la; dsche taal
in België door 's lands regeering, door de gewestelijke
en plaatselijke besturen, in de rechtspleging, in ver-
eenigingeu van kunsten, wetenschappen, handelnijver
heid enz., in kerk en school, in de dagbladen, in den
huiselijken kring en in den dagelijksehen omgang van
de verschillende klassen der samenleving. MA J.Vuyl-
stede (van Gent). Mededeelingen omtrent het laatsge-
noerade onderwerp. Max. Rooses (san Gent). Over
het postverkeer tusschen Noord- en Zuid-Nederland,
inzonderheid met het oog op vermind'ring van het dag-
bladport. Dr. E. Laurillard (van Amtterdam). Over
woordspelingen in onze taal. Adolf Muny (van Brugge).
Het onderwijs in het leger.
Voorts zal in de algemcenc vergadering verslag wor
den uitgebracht van het verhandelde in de afdeelingen
en zullen de daaruit voortvloeiende vooistellen behan
deld worden, terwijl tevens de plaats zal worden be
paald waar het volgende congres zal gehouden worden.
De eerste afdeeling heeft betrekking op Neder
landsche taal- en lettor kun de. Daarin zullen een
aantal onderwerpen behandeld worden door de heeren:
pref. P. Wiliems, van Leuven; mr. P. Rnneijnvan
Middelburg; mr. Odilcn-Périervan Gent; dr. A. de
Jager, van Rotterdam; mr. B. IJ. J. Galland,,t lluet, van
Haarlem; A. L. Lestnrgeon, van Zweeloo; J. A. Alber-
dingk Tüijm, van Amsterdam; mr. A. F. S.fflé, van
Middelburg; dr. N. B. Donkerslootvan Dordrecht;
dr. J. ten Brink, van 's Graverhage; prof. P. Alberdingk
Thijra, van Leuven; G. A. Vorsterman van Oijen, van
Aar den burg; Lod. de Vriese, van St. Amandsberg bij
Gent, en dr. W. L. van Hel tenv. n Tiel.
De tweede afdeeling omvat Nederl an dsche ge
schiedenis en oudhei dkunde, opvoeding en
onderwijs. Als sprekers over verschillende onderwer
pen hebben zich aangemeld de heeren: Ed. van Even
en J. P. van der Auwera, beiden van Leuven; mr. P.
Ecrevisse, van Eccloo; J. Blokhuijs, van Antwerpen;
J. de Vriendt en A. de Vriend', beiden van Brussel;
jonkheer M. Salvador, van Haarlem; dr. C. J. Hansen
van Antwerpen en L. Geel hand an Merxem, van B ussel.
Voor de eerste ea tweede afdeelingm zijn, behalve
de door de sprekers opgegeven onderwerpen, nog eaaige
vragen door de regelingscoramissie aanbevolen.
De derde afdeeling betreft het Nederlandsch too-
neel zangkunst en boekhandel. Verschillende
onderwerpen zullen besproken worden door de heeren: prof.
E. van D.iessche, van Brussel; G. Spoor, van Rotter
dam; J. Blockhnys, van Antwerpen; Joh. Russel, van
Maastricht; J. Scherpenzeel, van LuikJ. C. Altorffer,
van Middelburg; G. P. Roos, van Aardenburg; jonk
heer M. Salvador, van Haarlem, en P. van Santen,
van Leiden.
Behalve de genoemden hebben onder anderen nog een
vijftigtal niet te Middelburg wonende heeren bericht
gezondendat zij aan de vergaderingen en werkzaam
heden van het congres zullen deelnemen. Door sommi
gen hunner is ook eene dichterlijke bijdrage toegezegd.
De navolgende maatschappijen hebben gemeld, dat zij
door een of meer barer leden zullen vertegenwoordigd
worden: bet Davidsgenootschapte Aalst; de Holland-
sche maatschappij van fraaie kunsten en wetenschappen,
afdeeling Amsterdam; de Vereeniging Ier bevordering
van de belangen des boekhandelsheiden te Amsterdam;
de letterkundige afdeeling van den liberalen Vlaam-
schen bond, te Antwerpen; de Nederlandsche afdeeling
van den Cerele artistique, te Antwerpen; de Diederiks
van Assenede, teAss. nede; De taal is gansch het volk,
te Gent; ILt Willemsfonds, te Gent; De Vlaamsche
broeders van Limburg, te HasseltSt.-Tiuiden; de
maatschappijen: Roos en eikel, Vlamingen vooruit,
Met tijd en vlijt en Het Kersouwken, allen te Leuven;
het studentengenootschap De Vlaamsche eendracht, te
Luik; De taalzucht, te Mechelen; de Zuid-Nederland
sche maatschappij van taalkunde, te Mechelen; Het
Zeeuwsch genootschap der wetenschappen, te Middel
burg; de Kunst en wetenschap bevorderende maat
schappij V. W.afdeeling Middelburg, te Middelburg;
de Hollandsche maatschappij van fraaie kunsten en
wetenschappen, afdeeling Rotterdam, te Rotterdam;
