MIDDELBURGSCHE
COURANT.
F 167.
Dinsdag
1872.
16 Juli.
Dit blad verschijnt dagelijks niet uitzondering van den Zondag, den 2e,: Paascli- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/rrufranco is f 3,£50.
Bij deze courant bekoort een bijvoegsel.
Middelburg 15 Juli.
een onwettig miedel voob een goed doel.
De provinciale staten van Friesland hebben dezer
dagen, als alteram, tantumvoor de verböóging tier on
derwijzerstraktementen in 30 gemeenten,-èier provincie
eene som van f 2651.25 toegestaanzoo bericht men uit
Leeuwarden.
Wij achten zoodanig besluit, schoon het niet de eerste
stap is op den door de provinciale staten van Fries
land gevolgden weg, zeer bedenkelijk.
Na hetgeen wij vóór eenigen tijd over de onderwij
zerstraktementen schreven, naar aanleiding van het rap
port van liet departement van binnenlahcfSclfè zaken,
over de twaalfjarige werking der onderwijswet, zal men
kunnen begrijpen dat onze bedenkingen niet voort
vloeien uit het besef dat de Nederlandsche onderwijzers
eene voldoende bezoldiging genieten. Meer dan iemand
zijn wij overtuigd vau de overdreven, schandelijke en
in de gevolgen schadelijke karigheid, waarmede de
gemeentebesturen ten aanzien van eene der meest nuttige
klasse van staatsburgers te werk gaatmeer dan iemand
verontwaardigd over de onverschilligheid waarmede de
regeering, uit zeker doctrinarisme of wellicht uit vrees
om de onderwijsquaestie opnieuw gaande te maken, dit
plichtverzuim der plaatselijke besturen bejegent en dus
aanmoedigt. Wij zullen iedcren stap van de gemeente
besturen, om het lot van de onderwijzers te verbeteren,
toejuichen, iedere poging der regeering oui, door eene
wijziging der onderwijswet of op eene andere wijze, de
gemeentebesturen te dwingen dien weg in te slaan, met
warmte ondersteunen. Maar wat geschiedt moet langs
wettige wegen geschieden, en het verleenen van een
alteram tantum uit do provinciale fondsen, tot verbetering
van de traktementen der openbare onderwijzers, wordt
niet door do wet toegelaten.
Eerst dan kan door de provinciale autoriteit, en
terecht, bijgedragen worden in de gewone of buiten
gewone kosten van het lager onderwijs in de gemeenten,
wanneer van koningswege is uitgemaakt „dat eene ge
meente door de uitgaven, tot eene behoorlijke inrich
ting van haar lager ouderwijs vereischt, te zwaar zou
gedrukt worden"; en het rijk draagt dan in die kosten
even veel bij als de provincie (art. 36 der wet). Ziedaar
de eenige uitzondering op den algemeenen regel, dat
elke gemeente voorziet in de kosten van haar onderwijs.
liet ligt, dunkt ons, voor de hand dat voor het in
Friesland (evenals in alle andere provinciën) voorko
mend geval, geenerlei aanleiding bestaat om deze uit
zondering toe te passen. Forineele en essentieele om
standigheden verhinderen dat. Formeel is het beschikbaar
stellen van zeker alterum tantum onwettig, omdat de
in artikel 36 der wet gevorderde verklaring van be
trekkelijk onvermogen ontbreekt; essentieel omdat er
hier geen sprake is van zoodanig onvermogenmaar
alleen van een afkeurenswaardig misbruik door de
gemeentebesturen, van de in de wet genoemde minimum-
cijfers gemaakt, teneinde de onderwijzers schandelijk
laag te bezoldigen.
Nu verdedigt men dit besluit wel als eene soort van
volgens de wet onverplichte, doch geheel binnen de
bevoegdheid der provinciale staten vallende vrijgevig
heid, waardoor men het lot der onderwijzers verbetert.
Maar men bedenke wel dat men dan eigenlijk de trak-
tementsverhooging beschouwt als een aalmoes, eene
gift uit de eene publieke kas om de karigheid eener
andere publieke administratie goed temaken. De waar
digheid van den onderwijzersstand laat dergelijke aal
moezen niet toe. De onderwijzer moet overeenkomstig
de groote diensten die hij den lande bewijst, naar bil
lijkheid bezoldigd worden. Het rijk drage daarvoor
zorg, daar het hier geen gemeentebelang, maar het
gemeen belang van den staat geldt. Daartoe dient het
in de wet genoemd minimum-cijfer. Dat minimum-e\)ier
is gering, zeer gering; ieder weet het, vele gemeente-
bestuien overschrijden het dan ook verre. Maar wan
neer er zijn, die van dat minimum-aijfer misbruik
maken om de bezoldiging te laag te stellen, dan ver*
helpe het rijk dit kwaad door óf het minimum-cijfer
naar billijkheid te verhoogenóf te bepalen dat een
deel der jaarwedden ten laste zullen komen van een
andere, hetzij de rijks-, hetzij de provinciale kas. Dit
behoort echter bij de wet te worden bepaald, en niet,
zooals in Friesland, buiten de wet om, te geschieden.
Wij drukken op deze onwettigheid welke door
hare goede bedoelingen niet wettig te maken is
omdat zij niet het eerste voorbeeld is, waarin de pro
vinciale autoriteiten aan de gemeentebesturen, ter weg
neming van de nadeelige gevolgen van eenige wet, als
expedient aanrieden om tegen de wetalthans buiten de
wet om, te handelen. Vóór de heilzame herziening dei-
wet op het armbestuur veroorzaakte de restitutie dei-
kosten wegens geneeskundige verpleging, welke de wet
met alle andere kosten gelijkstelde, groote ongelegen
heid aan de gemeentebesturen. En wat deden nu
gedeputeerde staten van Noord-BrabantV Zij bevorder
den eene overeenkomst tusschen de verschillende ge
meenten van hun gewest, waarbij ze zich verbonden
elkander dergelijke kosten niet in rekening te bren
gen. Die overeenkomst diende dus eenvoudig om een
deel der wet op het armbestuur voor do provincie
Noord-Brabant buiten werking te stellen; wij hebben
nooit gehoord dat de regeering aanmerkingen gemaakt
had op deze wetsontduiking, welke toch bekend ge
noeg was.
Dergelijke onwettigheden kunnen geene verontschul
diging vinden in de goede gevolgen die zij voor sommi
gen hebben. Wil men de onderwijzerstraktementen ver
beteren, dan wijzigo men dc- wet evenals moivde bezwa
ren der wet op het armbestuur door wijziging der wet
heeft weggenomen.
Men werpe ons de spreuk niet tegenla légalité nous
tuewelke in Frankrijk zooveel onheil heeft gesticht
want wij beroepen ons op het zooveel eeuwen ouderen
in zooveel menschenleeftijden beproefd beginsel, dat
Cicero reeds uitdrukte in deze woorden; om een vrij
volk te zijn en te blijvenmoeten wij de slaven zijn van
de wet.
Uit Zierikzee wordt ons van gisteren gemeld, dat
de morgen aldaar aan te vangen feestviering ter herden
king van de gebeurtenissen van 15721576, blijkens de
allerwegen goraaakte toebereidselenzeer luisterrijk be
looft te zijn. Er zijn reeds vele personen van elders aan
gekomen en er heerscht eene zeer feestelijke stemming.
Z. M. de koning heeft jl. Vrijdag namiddag in een
bijzonder gehoor ontvangen jonkheer mr. de Paul
Duchastel, die ten gevolge der opheffing van het ge
zantschap te Rome op de meest eervolle wijze onthe
ven is uit zijn betrekking van vertegenwoordiger van
Nederland bij den heiligen stoel.
In een eergisteren gehouden buitengewone zitting
van den gemeenteraad van Zwolle isop verzoek van
het bestuur en een aantal leden der Vereeniging Thor-
becke" aldaar, besloten, dat de dijk waar het geboor
tehuis van wijlen den staatsman Johau Rudolph Thor-
becke staatvoortaan den naam zal dragen van „Tlior-
becke-gracht." ProvOverijsselsche on Zwolsche cour.)
Het dezer dagen verspreid gerucht, als zou de IIol-
landsch-Westfaalsche spoorwegmaatschappij concessie
hebben verkregen voor den aanleg en de exploitatie
van het gedeelte van dien weg op Pruisisch grondge
bied, kan, naar dc Zutfensche courant met zekerheid
verneemtvoor 't minst voorbarig worden genoemd.
van Gelder, te Amsterdam: in plaats van dr. L. H. von
Baumhauer, te Haarlem, de heer A. C. Kruseman, te
Haarlem: in plaats van prof. II. C. van Hall, te Beek,
de heer J. K. Schober, te Utrecht. Tot president uit
directeuren werd door de vergadering bij acclamatie
herbenoemd d1'. A. Vrolik,
BEI-TOEMIjNGEFT E3ST BESLUITEN.
eereteekenen. Toegekend de bronzen medaille, in
gesteld bij besluit van 22 September 1855alsmede een
loffelijk getuigschrift aan H. van Wijngaardente Am
sterdam, als blijk van 's konings goedkeuring en tevre
denheid, wegens do redding eener vrouw uit het water
aldaar op 4 Juni jl.
hypotheken. Benoemd tot bewaarder van de hypo
theken en het kadaster te Leeuwarden H. Beekkerk,
thans directeur der registratie en domeinen voor Fries
land en Groningen.
posterijen. Benoemd tot directeur van het postkan
toor te Amersfoort C. Smitt Hz., commies der poste
rijen le klasse, te Amsterdam; tot commies lc klasse
J. W. J. Yssel de Schepper, thans commies 2e klasse;
tot commies 2e klasse de commies 3C klasse M. Yellinga;
tot commies 3° klasse de surnumerair L. J. Keiser.
leger. Eervol ontslag verleend aan F. m. Luther,
als officier van gezondheid 2e klasse, en aan C. H. W.
Boers, als adsisteut voor den dienst der Nederlandsche
bezittingen ter kuste van Guinea, en benoemd bij het
leger in Nederlandsch-Indië; F. M. Luther, tot officier
van gezondheid 2e klasse, en C. H. W. Boers, tot
2cn luitenant-kwartier mee ster.
OUDERWIJS.
Van de 22 aspirantendie de vorige week het toela-
tings-examen aan 'srijks veeartsenijschool aflegden, zijn
12 toegelaten.
Op het in de vorige week te Sneek gehouden con
gres der Maatschappij ter bevordering van nijverheid
zijn tot directeuren dier maatschappij benoemd: in
plaats van dr. L. Mulder, te Arnhem, de heer P. Smidt
KOLOETEI7.
De gouverneur-generaal van Nederlaudseh lndië heeft
de volgende beschikkingen genomen.
(Javasche courant van 24 Mei jl.)
civiel departement. Verleend: een tweejarig
verlof naar Europa, wegen3 ziekte, aan den hoofdon
derwijzer aan de openbare tweede lagere school te
Soerabaija, A. de Brayn Mz.
Ontslagen: eervol, uit 's lands dienst, met behoud
van aanspraak op pensioen, de gewezen adjunct-inge
nieur bij den telegrafischen dienst P. Harting, thans met
verlof in Nederland; op verzoek, eervol, uit 's lands
dienst, de gewezen klerk op het residentiekantoor te
Palembang J. A. Weersop verzoek, eervol, uit 's lands
dienst, met behoud van recht op pensioen, de gewezen
klerk op het residentiekantoor te Pattie J. G. Samuels
op verzoek, wegens ziekte, eervol, uit 's lands dienst,
met behoud van recht op pensioen, de boomwachter te
Madegan P. P. Foss.
Benoemd: bij de algemeene rekenkamer, tot len
commies, de 2e commies W. A. Everstot 2en commies,
de 3e commies A. Ph. Barbier; tot 3en commies, de
klerk G. A. Ritsema; bij de in- en uitvoerrechten, tot
ontvanger te Batavia, de ontvanger te Samarang J. Ad
miraal; tot ontvanger te Samarang, de hoofdcommies
bij den ontvanger te Batavia A. H. Beijertot pakhuis
tevens havenmeester te Ban da (Amboina), de gewezen
commies bij de pakhuisadministratie te Ban da F. J.
Hoedt, thans op wachtgeldtot letterzetter le klasse
bij 's lands drukkerij, de letterzetter J. van der Laar.
Ingetrokken: wegens vertrek uit Nederlandsch
lndië, de aan C. F. A. Schneider en C. W. Mogk
verleende admissiën tot de uitoefening der genees- en
heelkundige praktijk respectievelijk te Soerabaija en
Samarang.
departement van oorlog. Verleend: een twee
jarig verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
ridmeester bij het regement Oost-Indische cavalerie
K. F. Verdam.
(Javasche courant van den 28en Mei.)
civiel departement. Ontslagen: op verzoek,
eervol, uit 'slands dienst, de opzichter van het stads-
