MIDDELBURGSCHE
COURANT.
1° 82.
Zaterdag
1872.
6 April.
Bit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2'» Paaseli- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/ixi.francois f 3.50.
Middelburg 5 April.
Ö3TZE POLITIEK.
•Van bet in -onze vorige artikelen aangevoerde
eisclit éen punt terstond eene nadere bespreking.
Nu en dan stuitten wij op bepalingen der grond
wet, waar we noodzakelijke behoeften ter vervulling
aanbevalen. Grondwetsherziening is een woord dat
wij niet met ontzetting en vrees maar eer met
sympathie begroeten. Vele bepalingen der grond
wet, zooals ze in 1848 werd gewijzigd strooken
geheel met onze overtuigingen wij vreezen niet
dat de natie die-.ooit zal willen loslaten; van hare
nadere- bespreking is integendeel niet dan beves
tiging in de publieke opinie te wachten. Wij be
doelen hier o. a. din monarchalen regeeringsvorm,
het constitutioneel stelselde vrije verkiezingen
het openbaar neutraal onderwijs. Op andere pun
ten, waarvan we jeeds 's lands defensie en het
kiesstelsel noemden, voldoet de grondwet ons ecli-
ster niet.
Is de tijd voor herziening reeds gekomen? Vol
gens sommigen niet. De minister Thorbecke beant
woordde- den in de -fweede kamer ten vorigen jare
uitgesproken wensch; met de exceptiemeer toch
was het niet dat ale grondwet pas meerderjarig
geworden was, en dus herziening nog ontijdig moest
worden geacht. Maa - tegenover deze verklaring
van den vader onzer-,grondwet stellen wij die van
een .anderdid der-commissie van 17 Maart, mede-
onderteekenaar van het. voorstel van 1844, L. B- Storm.
In de dubbele kamer verklaarde deze, dat hij de
regeer ings-ontwerpen tot grondwetsherziening zou
aannemen als „wetten van overgang van het tijdperk
van behoud tot een tijdperk van vooruitgang, als een
eersten stap op de baan van vooruitgang die ons tot
meerder stappen leiden zalals den weg openende tot
nog moer gew.enschte verbeteringen.'1 Van dit reeds
in 1848 Ingenomen standpunt, en iedere bladzijde 1
van de geschiedenis dier 'herziening getuigt dat -dit j
het ware standpunt is als overgangswet be-
schouwd, kan de grondwet moeilijk haar 23jari-
gen leeftijd als exceptie tegen verbetering en her
ziening doee gelden. Doch al ware dit het geval
piet, in de laatste vijf en twintig jaren is de
politieke en sociale toestand van Nederland zoo
zeer veranderd, een menseheplee f tij d is in onzen
tijd van snel leven voor den wetgever zoo lang, j
«lat de eenvoudige exceptie vaoi den lieer Thor- 1
becke niet voldoende is om liet debat over eene j
wensehclijke herziening der grondwet af te snijden, j
De grondwet van '48 heeft de groote fout van 1
te veel in détails af te dalen. Hadde de grond
wetgever zich bepaald met de organisatie van den i
staat en de grondtrekken van het constitutioneel
stelsel te formuleeren, de beginselen der ministe-
rieele verantwoordelijkheidde inrichting van het
parlementhet administratief beheerde directe
verkiezingenen meer andere grondbeginselen van
liet stelsel van zelfregeering en de constitutioiieele j
rechten der staatsburgersvroeger onbekend of
tot schijn geworden, te huldigen hij zou een
werk kunnen geleverd hebben van een duurzaam
karakter. Maar een aantal bepalingen, bijv. liet j
stellig omschrijven der eisclien van kiesbevoegd- i
beidde verhouding tusschen den census voor de i
plaatselijke en voor de gewestelijke en algemeene j
vertegenwoordiging, de voorschriften op het stuk j
der leger-formatic en de schutterij als plaatselijke
wapenmacht, regelen onderdeden en sluiten dus
den gewonen wetgever in een keurslijf. Zij stellen
hem in het alternatief van óf eene in 's lands
belang minder wenschclijkedoor 23jarige onder
vinding ondoelmatig gekeurde regeling te verkiezen
om trouw aan de grondwet te blijven, öf wel door
allerlei spitsvondige redeneermgen met liaar bepa-
I lingen schijnbaar in overeenstemming te brengen
I wat met geest en letter strijdt. Men herinnero zich
de verschillende voordrachten tot regeling der
j schutterijen, wier centraliseering door de tegen -
i woordige eisclien van 's lands defensie gevorderd
I wordt, terwijl de grondwet haar plaatselijk karak-
ter op den voorgrond stelt. Men herinnere zich
ook het door den lieer Heemskerk opgeworpen
expedient, dat men aan alle meer ontwikkelden,
I gegradueerden enz. liet kiesrecht kan verleenen
door het eenvoudig wetsartikel dat zij geacht
{zouden worden den census te betalen
Om deze en andere redenen stellen wij herzie
ning der grondwet op ons program, met het twee
ledig doel ora sonunige bepalingen te verbeteren,
en aan die wet haar eigenaardig karakter van
duurzaamheid terug te geven, door alle regelingen
van détails daaruit te lichten en aan de prudentie
•van den -gewonen wetgever over te laten. Maar wij
stellen den eiscli van grondwetsherziening niet voor
alle andere; die herziening k<*st veel tijd, te veel
dan wij na zooveel nutteloos tijdvermorsen voor
eerst missen kunnen.
Thans moet er gehandeld worden.
Tien herziening van de censns-tabel voor de alge
meene verkiezingen van liet volgend jaar; het
verbeteren van 's lands weerbaarheid (met een
overgangsmaatregel ten aanzien der schutterijen,
wier hervorming tot eene landweer eerst na grond
wetsherziening mogelijk wordt) regeling van het
hooger onderwijs, verbetering van het rechtswezen,
een paar flinke stappen tot grondige hervorming-
van :ens belastingwezen en van het financieel stel
sel van Indië, ziedaar, dunkt ons, voor het
oogerihlik werk genoeg-, ook voor de werkzaamste
regeeiing en de ijverigste volksvertegenwoordiging.
Kan ons dit in het tegenwoordige en liet volgend
zittingsjaar der .-staten-generaal geschonken worden,
de Nederlandsche natie heeft dan reden om over
haar politieke mannen tevreden te zijn.
Wij hebben in deze reeks artikelen de beginse
len aangegeven die naar onze meening in dezen
tijd lief programma eener Nederlandsche liberale
partij beboeren te vormen, en naar wier toepassing-
deze onvermoeid behoort te streven. Vervult zij dien
placht, dc dank der natie zal liaar niet ontgaan;
verzuimt ze 3iem öf uit traagheid óf uit kleingees
tige» naijver, het rechtvaardig vonnis der natie
zal niet uitblijven.
Bij het gevcai van ons program bleven wij uit- 1
sluitend op politiek gebieden raakten groote
sociale quaestiën van den dag niet aan. Tegenover
dc beweging die men in den laatste» tijd met den j
naam van de sociale quaestie gedoopt heeft, past
aan de regeering onthouding; haar plicht strekt
hier niet verder dan onbillijke bepalingen die tot
rechtmatige ontevredenheid aanleiding geven, uit de I
wetten te verwijderen. Die beweging welke niets
anders is dan eene phase van het steeds voortdu- j
rend ontwikkelings-proces der maatschappijver- 1
eisclit afzonderlijk ernstige bespreking. Ten haren j
opzichte late men ieder de meest mogelijke vrijheid f
om zijne belangen voor te staan. Van directen aan- 1
drang van den staatin welken zin ook is even
j als van beschermende of voogdij uitoefenende genoot
schappen en maatschappijen, slechts verwikkeling der
quaestie te wachten.
Den godsdienst beschouwen wij als eene neiging
van het menschelijke gemoed, die geenszins vat
baar is voor publiek debat. Waar echter kerkelijke
partijen, onverschillig tot welke richting die ook
mogen behooren, zich, onder voorwendsel van gods
dienstige bezwaren, aankanten tegen de ware vrij
heid in den staat, tegen de maatschappelijke orde,
tegen de versterking der nationale krachten, zullen
wij haar naar ons vermogen bestrijden.
Gedeputeerde staten van Zeeland hebben aan dc be-
j sturen en beheerders der polders en waterschappen in
deze provincie een afdruk toegezonden van een ontwerp
van een Algemeen reglement voor de polders of water-
schappen. Dit ontwerp zal eerlang bij de provinciale staten
van Zeeland in overweging worden gebracht. Genoemde
I toezending geschiedt, om gelegenheid te geven tot het
I mededeelen van bezwaren aan de provinciale staten,
i indien zij mochten bestaan.
1 De commissaris des konings heeft tevens aan de be-
i sturen die zulks behoeven, machtiging verleend, om in-
j gelanden buitengewoon bijeen te roepen zoo dikwijls
dit ter behandeling dezer zaak wordt noodig geacht.
De voorgenomen ovatie door de leden der sociëteit
1 de Unie te Vlissingen aan het standbeeld van de Ruij-
i terwaarbij het personeel van het Nederlandsch loods-
i wezen zich had aangesloten, heeft gisteren avond plaats
gehad. Een der leden droeg op een rood fluweelen
kussen een krans, waarmede, onder het houden eener
1 toespraak en daverende toejuiching, het beeld gekroond
i is. De optocht werd opgeluisterd door muziek, fakkèl-
licht en Bengaalseh vuur, terwijl uit veldgeschut salvo's
werden gelost. Ook waren een aantal gas-iluminaties
ontstoken. De officier van gezondheid Ruisch en de lui-
1 tenant-adjudant Trouillart Hansen hielden bij het stand-
beeld eene toespraak. Toen later de muziek voor u5
1 sociëteit het Volkslied aanhief werd dit door het publiek
I mede gezongen. De geestdrift was zeer algemeen.
lieden middag werd het muziekkorps der veldartil-
lerie door een deputatie uit de feest-commissie van het
j spoorwegstation te Middelburg afgehaald; onder het
j spelen der volksliederen deed dit omstreeks 1 uur zijn
intocht te Vlissingen.
I Van onzen correspondent te Neuzen ontvangen wij
I nog een uitvoerig verslag van dejl. Maandag en Dinsdag
I gehouden feestviering. Daaruit blijkt., onder meer, dat
I aan den optocht op Maandag minstens 500 personen
f hebben deelgenomen. De triomfwagen De vrijheid, voor-
stellende de Nederlandsche maagd enz.getrokken door
vier paarden, alsmede drie andere wagens, voorstellen
de Nijverheid en Koophandel, Zee-en Riviervaart, en
Landbouwhebben bijzonder voldaan. Een versierde
sloep met daarin geplaatste bootslui trok mede aller
aandacht. De heer J. Sturmvoorzitter der feestsom-
missie, hield eene feestrede; Neuzen's mannenkoor zong
een feestcantatede burgemeester hield mede een toe
spraak; op de doelmatig versierde Markt was een kiosk
opgericht, waarin muziek werd gemaaktverschillende
volksspelen werden gegeven met muziek-en zanguitoefe-
niugen; des avonds waren het raadhuis en de huizen
van vele particulieren geïllumineerdde toren van het
raadhuis was met Bengaalseh vuur verlichten met het
afsteken van vuurwerk werd het feest van dien dag
besloten. De armen werden met krentenbrood bedeeld
en aan de schoolkinderen zijn feestplaten uitgereikt.
Dinsdag hadden weder muziek- en zanguitvoeringen
en eenige volksspelen plaats, en des avonds bracht de
regelings-commissie met het muziekgezelschap Apollo
serenades aan den burgemeester, den garnizoens-kom-
mandant en den voorzitter der feestcommissie. Hier en
