MIDDELBURGSCHË
248.
Woensdag
1871
COURANT.
18 October.
Bij dit nommer ontvangen de geabonneerden in
deze gemeente en omstreken een bijvoegselinhou
dende het vervolg van het verslag der zitting van
den gemeenteraad van Vlissingen van 14 October
(behandeling gemeentebegrooting 187 2).
Middelburg 17 October.
In de zitting van heden der tweede kamer hebben de
heeren Zylker en van Lijnden van Sandcnburg zitting
genomen.
De behandeling der Indische begrooting is gevorderd
tot art. 73. In de zitting van morgen wordt de beraad
slaging over de geniewerken aangevangen.
Jl. Zaterdag hebben de minister van justitie en de
hoofdinspecteur der gevangenissen, mr. Greveling, het
huis van arrest te Goes geïnspecteerd. Tevens bezich
tigden zij de putboring die bij de gevangenis geschiedt.
Volgens de Goessche courant was het resultaat der ge
houden inspectie zeer bevredigend.
Na den afloop van het onderzoek werd den minister
en den inspecteur een collation aangeboden, waartoe ook
genoodigd waren de president der rechtbank en de
officier van justitie, benevens de geestelijken die aan de
inrichting dienst doen.
Des avonds te 6 uren ziju de ministèren de inspecteur
per spoortrein weder vertrokken.
Onderwijs.
De uitslag van de jl. Zaterdag in den Haag geëindigde
akte examens voor het middelbaar onderwijs wat
betreft de afdeeling wis- en natuurkundige wetenschap
pen enz., is als volgt: wiskunde K 1, toegelaten 5, en
afgewezen 9, terwijl 4 zich onder het examen terug
trokken; wiskunde K 5, toegelaten 0, afgewezen 2;
mechanica K 2, toegelaten 1, afgewezen 0; natuurlijke
historie, toegelaten 4, afgewezen 2; zeevaartkunde,
toegelaten 1 en 1 afgewezen; handteekcnentoegelaten
12 en afgewezen 5, terwijl 3 zich terugtrokken; recht
lijnig teekenen, toegelaten 3, afgewezen 5, terwijl 2
zich terugtrokken boetseeren toegelaten 0 en afge
wezen 0, daar de eenige opgekomen candidaat zich
onder het examen terugtrok. Onder de geslaagden
voor de natuurlijke historie en voor het handteekenen
behoorde éen vrouwelijke candidaat.
Kerknieuws.
Bedankt voor het beroep tot predikant bij de Neder-
duitsche hervormde gemeente te Poortvliet, door den
heerG. J. Noomen, te Bruinisse.
Andermaal bedankt voor het beroep naar Bode
graven door den heer A. Brink, predikant bij de christelijk
gereformeerde gemeente te Neuzen.
Ter vervulling der vacature ontstaan door het
aan den heer Th. Fruin verleend emeriaat en voortdu
rende door het bedanken van dr. G. J. Vos, predikant te
Goes, is gisteren avond door het kiescollege der Neder-
duitsche hervormde gemeente te Dordrecht het volgende
zestal van predikanten samengesteld: de heeren
B. Mossel, te Renkum; J. P. Nonhebei, te Middelburg;
P. S. van Konkel, te Zutfen; L. Schouten, te Harder
wijk ;H. W. F. Verhoeff, te Charlois, en C. de Wilde, te
Schiedam.
Marine en leger.
De luitenant ter zee 1« klasse C. ten Bosch wordt met
den 1«d November a. geplaatst In de rol van Z<*. M».
wachtschip te Hellevoetsluis en gedetacheerd op Zr. M».
flotille-vaartuig Hector. Staatscour
Gemeiigde berichten.
Zaterdag-middag is te 's Gravenhage aangekomen
en aan de hotels Bellevue en Poulez afgestapt een gezel
schap JapanneezeD, bestaande uit negen personen. Men
verneemt dat het door het Japansche gouvernement is
uitgezonden met het doel om wetenschappelijke nasporin
gen in Europa te doen. Het Vaderland
De gemeenteraad te Meppel heeft, na jarenlange
onderhandelingen, aan de katholieken aldaar subsidie
gegeven voor een afzondelijke begraafplaats.
Eergisteren heeft te Utrecht eene vergadering
plaats gehad van eenige heeren uit verschillende plaat
sen des lauds, ter bespreking van een plan tot oprich
ting van eene maatschappij tot landontginning in Cali-
fornie. Verschillende deelhebbers hebben het voorne
men, om zich op de door die maatschappij aan te koopen
gronden te vestigen, terwijl anderen de zaak door hun
geld wenschen te steunen. De regeling der noodige
voorbereidende werkzaamheden is opgedragen aan de
heeren B. van der Feen te RenkumJ. A. Obreen,
lc luitenant der infanterie te Bredaen dr. H. llartog
Heys van Zouteveen, te Delft.
In Weenen dry ft men de zorg voor de goede
zeden nog verder dan te Goes. De hof organist Bruckner
is uit zijne betrekkiug van onderwijzer in de orgelmu
ziek aan het Paedagogiutn ontslagen, omdat hij tot een
zijner leerlingen: „lief kind" gezegd heeft.
Nieuws v. d. da ff.)
Volgens gisteren bij de stoomvaart-maatschappij
Nederland ontvangen telegram, dato Batavia 15 dezer, is
het stoomschip Prins van Oranje op dien datum naar
Nederland vertrokken met een volle lading en een
aantal passagiers.
Na een levendig debat heeft de gemeenteraad van
Groningen met 13 tegen 9 stemmen besloten, dat de
vaceerende betrekkiug van rentmeester der stadsveenen
enz., hoewel met gewijzigde instructie, weder zal
worden vervuld.
Het Utrechtsch dagblad erneemt dat het bericht
in de Groninger courant en het Nieuws van den dag,
dat de heer Richard Hol tot directeur van het conser
vatoire te Gent zou zijn benoemd, welk bericht ook
wij gisteren hebben opgenomen niet juist, minstens
voorbarig is.
Tliermoiiieterstand.
16 Oct. 'sav. 11 u. 47 gr.
17 'smorg.7 u.47gr. 'srnidd. lu. 56gr.'sav. 6 u.52gr.
Stateii-gelie raai.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 16 October, -s* Behandeling der
Indische bcgrooting.
Ingekomen zijn de geloofsbrieven van den heer van
Lijnden.
De algemeene beschouwingen over de Indische
begrooting worden aangevangen door den heer Gevers
Deynoot, die het nut van vaststelling der Indische
begrooting bij de wet betoogt, maar ook de schaduwzijde
daarvan erkent, voornamelijk gelegen in het treden in
te veel detailswaardoor de behandeling vertraagd
wordt en Indië niet genoeg in Indië zelf kan bestuurd
worden. Veel ware te voorkomen wanneer meer globale
begrootingen werden voorgedragen. In Indië heeft men
volgens spreker blijken gegeven niet op de hoogte te
ztjn van ee..^ goede comptabiliteit. Hij keurt daarom
uitzending van bekwame ambtenaren naar ginds goed,
mits deze worden voorzien van gestrenge instructiën.
Hij beklaagt zich over het vele geld dat steeds op
aanvraag van het Indisch bestuur is toegestaan voor
openbare werken, waarvoor echter zoo luttel tot nogtoe
is tot stand gebracht. Hij vestigt bepaald de aandacht
op de noodzakelijke verbetering van de havens te Batavia
en te Samarang, op de verbetering van de kustverlichting
en het gevangeniswezen. Hij wijst op het voorbeeld van
Singapore, waar de Britsche rtgeering voor de gevan
genen eene uitnemende gevangenis heeft doen oprichten.
Voor de inrichting van het defensiewezen acht hij ook
in de eersteplaats uitbreiding der communicatiemiddelen
noodig. Na op meer doortastend handelen te hebben
aangedrongen, verklaart hij zijn volle vertrouwen te
schenken aan den nieuwen landvoogd. Hij hoopt dat de
minister gebruik zal hebben gemaakt van de gelegen
heid om menige zaak persoonlijk met den nieuwen
gouverneur-generaal te bespreken.
De heer Nierstrasz treedt in eenige algemeene be
schouwingen over den toestand van Ned. Indië, die hij
alles behalve rooskleurig acht. Vooraf brengt hij hulde
aan den heer Hasselman, wiens aftreden hij betreurt en
dien hij de eenige ware koloniale specialiteit in de ka
mer achtte, wegens zijne dertigjarige ondervinding op
Java opgedaan. Spreker verwijst naar de dagbladartike
len, die gedurig van onveiligheid en verstoring der
rust op Java gewagen, en begrijpt zich niet hoe de
minister die over het hoofd ziet.
De minister van koloniën antwoordt aan den heer
Gevers, dat omtrent vele zaken die verbetering behoe
ven, de hand aan 't werk is geslagen. Ten aanzien van
de reede van Batavia zijn van regeeringswege herhaalde
aanmaningen uitgegaan om daarin verbetering te bren
gen.. Eene aansporing daartoe door prins Hendrik ge
daan, schijnt weerklank gevonden te hebben. De
minister hoopt dat de Indische regeering voortaan even
veel gehoor zal hebben voor regeeringsaandrang als
voor dien van prinsen van vorstelijken bloede.
Wat aangaat de verdediging van Java kan de minister
niet ontveinzendat het daarmede gaat als met het
werk van Penelope, naarmate men vordeit breekt men
ook weer af. Voor de verdedigingswerken van de drie
hoofdplaatsendie in allertreurigsten toestand verkee-
ren, heeft hij geen gelden mogen weigeren.
De minister wenschte wel dat de kamer genoegen kon
nemen met meer globale cijfers en minder details dan
zou de Indische begrooting veel doeltreffender en
spoediger kunnen totstandkomen.
Hij ontkent verder de onveiligheid op Java. Aan cou
rant-artikelen kan hij niet'heehten, hetgeen men nu van
de zijde der conservatieven zou verlangen, die echter
vroeger alle couranten-mededeelingen hebben afgewe
zen eu zich steeds aan de offieieele berichten hebben
vastgeklampt.
De heer Mirandolle heeft met leedwezen de uitzending
van Nederlandsche ambtenaren naar Indië gezien. De
fout in het bestuur ligt in den te grooten omvang van
de algemeene secretarie en de slechte organisatie der
depai tementen. Hij betreurt daarom de klachte van den
minister over de Indische ambtenaren, welke niet in
eene memorie bij de begrooting te huis behoort. De
minister moest handelend opgetreden zijn, en desnoods
bij plichtverzuim den gouverneur-generaal hebben
teruggeroepen. Hij geeft eene vereeuvoudiging der
algemeene secretarie en eene wijziging in de inrichting
van den raad van Indië in overweging. Deze laatste zou
kunnen samengesteld worden uit de hoofden van de
verschillende departementen van algemeen bestuur; ook
dringt hij aan op spoedige wijziging van het besluit
tot uitvoering van de agrarische wet.
De heer Heemskerk Az. bespreekt de financieele
quaestie. Hij vindt het vreemd dat nu de minister van
koloniën de overschotten van 231 millioen onzeker
acht, terwijl de minister van financiën die als beschik
baar voor de Indische spoorwegen reeds in zijn begroo-
tiugsredehad aangewezen. Deze ministerzietuu met eene
soort van minachting neder op batige Indische sloten
terwijl hij viermaal in zijn ministerieel leven daarvan
gebruik heeft gemaakt en met het grootste welgevallen,
om drukkende belastingen niet in te voeren.
De minister van koloniën ontkent minachting te heb
ben voor batige saldo's; maar hij heeft alleen daarop
niet willen steunen. In de uitvoering van de agrari
sche wet zal verandering komen. Wijziging van
secretarie en raad van Indië kan een punt van overwe
ging uitmaken.
De heer van de Putte betoogt met den hoer Miran
dolle dat het in Indië ontrokken heeft aau eene leidende
kracht. De fout ligt aan het niet uitvoeren van den
nieuwen toestand door de comptabiliteitswet gescha
pen. Hij hoopt dat de nieuwe landvoogd dit zal
inzien.
De heer van Zuylen meent dat niet de schuld van den
verkeerden toestand aan den heer Myer ligt, maar wel
