van redactie heeft gemeend in te stemmen met den lof
in de troonrede op de voldoende werking van de instel
lingen van onderwijs, antwoordt de commissie ontken
nend. Zij heelt alleen een weerklank willen geven.
De heer van Kerkwijk dringt op eene comptabiliteits
wet aan waardoor de bezwaren aan credietwetten van
den gouverneur-generaal verbonden, zonden vermeden
kunnen worden.
De minister van financiën meent dat men niet alles
te gelijk kan vergen.
Het geheele adres van antwoordt wordt daarop goed
gekeurd met G5 tegeu 4 stemmen, die van de heeren
Vader, van Loon, Hoffmann en van Wasscnaer.
Op voorstel van den heer van Kerkwijk wordt besloten,
na de behandeling van de begrootingswetten en de wet
tot wering van besmettelijke ziekten, het wetsontwerp
van den heer 's Jacobs c. s., betreffende de stoomvaart
VlissingenAmerika in openbare behandeling tenemen.
ömitmlanD.
Algemeen overzicht.
Onder de voorstellen, welke achtereenvolgens door
de Duitsche rijkskanselarij bij den bondsraad ingediend
zijn, is er een, dat Duitschland een belangrijken stap
verder op den constitutioneelen weg brengt. Vóór den
laatsten oorlog bestond in Pruisen een zoogenaamde
staatsschat, uitsluitend bestemd voor onvoorziene
oorlogsuitgaven. Daarin lagen 30 a 40 millioen baar
renteloos opgehoopt, alleen met het doel om bij het uit
breken van een oorlog terstond een mime kas te heb
ben. Het beheer dezer som was zelfs aan de contróle
der commissie voor de staatsschuld Staatsschulden-
Controls Commission) onttrokken en verantwoording aan
de vertegenwoordiging kon voor deze som niet geëischt
worden.
Bij het tot stand komen van het Duitsche rijk en de
daaruit voortspruitende noodzakelijkheid, om ingeval
van nood rijksgelden bijeen te hebben, ontbrak het ook
in Duitschland niet aan bestrijders van het voornemen
om de Pruisische staatsschat teverhoogen met de bijdra
gen der bondgenooten en ze tot rijksschat te verheffen.
In de eerste plaats werd beweerd, dat, bovenal met het
oog op den toegezegden vredestoestand, het rentever
lies der in den rijksschat gedeponeerde som grooter
zijn moest dan het verschil tusschen de nominale waarde
en de koers van uitgifte eener leening van hetzelfde
bedraguitgeschreven bij het uitbreken van een oorlog.
De tegenwoordige positie van Duitschland doet er toch
niet voor vreezen, dat mogelijk dergelijke leening niet
geplaatst zou kunnen worden.
Niet minder tegenwerking ondervond de bepaling
dat die gelden aan alle controle onttrokken zijn en zon
der eenige bewilliging uitgegeven kunnen worden,
zoodat het eenige middel, dat Duitschland tegen te
groote zucht naar oorlog zijner regeering beschermde,
het recht tot weigering van het noodige geld, feitelijk
geneutraliseerd was. De heer von Bismarck heeft met
deze laatste tegenwerpingen blijkbaar ingestemd, doch
in beginsel de rcntelooze staatsschat behouden. Bij
het genoemde voorstel wordt een rijksschat gesticht,
alleen bestemd voor wapening tot den oorlog, doch
den keizer slechts de beschikking daarover toegekend
onder goedkeuring van den bondsraad en den rij ksdag.
Of de parlementaire contróle op eene oorlogsverklaring,
welke hierdoor indirect aan de volksvertegenwoordi
ging toegekend wordt, feitelijk veel te beteekenen
hebben zal, in ernst kan zich toch niemand met deze
illusie vleien, en von Bismarck kon daarom deze
schijnbaar groote concessie doen, zonder gevaar te
loopen om ten opzichte van eventueele oorlogsplannen
door den rijksdag gedwarsboomd te zullen worden.
Hetgeen dan ook alleen de wijziging belangrijk maakt,
is dat eene instelling van het absoluut gezag thans
gegoten is in een zuiver constitutioneelen vorm.
De derde week van September was voor Beieren
een gewichtige week. Daarin toch werd met de ver
gadering der oud-katholieken een aanvang gemaakt
en bijna gelijktijdig de zitting der kamer heropend.
In onze mededeeling aangaande het oud-katholieken
congres in een der vorige nommersis niet medege
deeld dat prof. Schulte uit Praag het eerevoorzitter-
schap bekleedde, en slechts de opening en de sluiting
der zitting door den heer Wolff plaats vond. Boven
dien had het eerste telegram tot het misverstand geleid,
dat alle zittingen niet publiek zoudeu zijn. Dit was
niet het geval eu slechts werd de voorbereidende zit
ting met gesloten deuren gehouden.
De zittingen zijn reeds Zondag gesloten. Het pro.
gramma, dat na eenige discussie aangenomen werd,
behelst in hoofdzaak het volgende. Het eerste artikel
protesteert tegen de besluiteu van het concilie in het
Vaticaanhet tweede geeft eene definitie van het
begrip „kerk", regelt de algemeene conciliën en de
vaststelling van dogma's en erkent ook het recht van
de leeken, om bun oordeel over de theologie als
wetenschap uit te spreken, het derde eindelijk somt de
hervormingen op, welke de oud-katholieken in de kerk
noodig achten, en drukt de hoop uit op eene hereeni-
ging met de van de katholieke kerk afgescheideu
gezindten.
Tot zoover loopt het programma slechts over inwen
dige belangen en regelen der kerk, de vier overige
artikelen bewegen zich meer direct op staatkundig gebied
en stellen eischen aan de burgerlijke wetgeving. De
beide eerste artikelen bespreken de verhouding tusschen
kerk en staat.
Uit het korte bericht over deze belangrijke quaestiën
moet men opmaken, dat het congres zich op een zuiver
standpunt geplaatst heeft. Verlangt de kerk dus
wordt geredeneerd als godsdienstige vereenlging
voorrechten, die andere zedelijke lichamen niet genieten,
dan moet zij zich onderwerpen aan de billijke eischen
van den staat, dat die voorrechten niet tegenstrijdig
mogen zijn met het staatsbelang, en aan de beperkende
bepalingen die de staat noodig oordeelt. Onderwerpt
zich de kerk hieraan niet, dan moet zij van hare voor
rechten afstand doen en zich tevreden stellen met gelijke
rechten als alle andere zedelijke lichamen genieten.
De artikelen 6 en 7 zijn tegen de Jezuïeten gericht
en reclameeren de rechten der oud katholieken op de
goederen en eigendommen der kerk. Het geheele pro
gramma is kort en zaakrijk opgesteld en de staat zal
zich niet lang meer tegen de eischen der oud-katholieken
kunnen verzetten.
Zijn eigen belang vordert dit bovendien, en wanneer
hij zich daardoor laat leiden, moet hij tot dezelfde gevolg
trekkingen komen als thans door het congres te Miiuchen
geformuleerd zijn.
De eerste werkzaamheden der Beiersche kamer zijn
nog weinig in overeenstemming met deze besluiten der
oud-katholieke bijeenkomst. Met groote meerderheid
van stemmen zijn de ultramontaausche candidaten tot
leden van het bureau gekozen. De heer von Ow werd
tot president, de heer Seinsheim tot vice-president en
de heer Jörg, bekend door zijne geschriften over de
politiek eu zijne gehechtheid aan Ilome, tot eersten
secretaris benoemd. Van deze kamer is dus iu dien zin
niets te verwachten, eu zal men dus vroeg of laat tot de
ontbinding daarvan moeten overgaan. Het is echter de
vraag, of de regeering sterk genoeg is om deze proef te
doorstaan eu er ten slotte wel bij winnen zou. Zooveel is
zeker, dat alle partijen de noodzakelijkheid eener ont
binding der kamer inzien, doch geen enkele in haar
belang het waagt, om met ijver daarop aau te driugen.
De kermis te Saint Cloud.
Jaarlijks wordt te Saint Cloud in de laatste drie
weken van September een feest gevierd, dat talrijke
bezoekers, vooral uit Parijs, tot zich lokt. La fête de
Saint Cloud, dat altijd een uitstekende gelegenheid aan
biedt, om de eigenaardigheden der Parijzeuaars te
leeren kennen en om allerlei kluchten en dwaasheden
te zien, levert vooral op dit oogenblik een zeer vreemd
schouwspel op.
De staat van verwoesting en vernieling waarin de
oude stad verkeert, geeft voor de Parijzeuaars iets bij
zonder aantrekkelijks aan het jaarüjksch feest der
mirlitons. Voor sommige burgers van Parijs schijnt het
een buitengewoon vermaak te zijn, om met vrouw en
kinderen een schoonen Zondag middag tusschen de ver
koolde en verbrande overblijfselen van de vroeger zoo
schoone plaats door te breugen. Welk een genot voor
menig Parijzenaar, om een bruilofsfeest te vieren te
midden van die belangwekkende ruïnes! En werkelijk
ziet men menigmaal een gehcelen bruiloftsstoet zich te
midden der ruïnes bewegen. De bruid in het wit gekleed
met een krans van oranjebloesems op de lokken wan
delt met wit satijnen laarsjes over de puinhoopen,
terwijl de heeren in groot toilet met witte handschoenen
aan, een geschikte rustplaats zoeken op een half ver
woeste trap.
Te midden en rondom de ruïnes zijn tenten opgesla
gen, waarin allerlei gelegenheden tot uitspanning worden
aangeboden of waarin men ververschingen kan krijgen.
Koffiehuizen, kramen, spellen eu wijnhuizen heeft men
zooveel mogelijk in voor de brandende stalen der zon
beschutte plaatsen opgericht. Een menigte van uatiouale
vlaggen wappert van de toppen der tenten of van uitge
stoken stokkenhet doek der tenten vertoont de schit
terendste kleuren; overal hoort men gezang en gejuich
het oorverdooveud leven van de muziekkorpsen vermengt
zich met het geschreeuw der hansworsten, die de gapende
menigte uitnoodigen om de dikste vrouwen of de
vreemdste dieren van de wereld te komen bezichtigen
onophoudelijk komen omnibussen rijtuigen en kleine
stoombooten in menigte aan, die voortdurend bezoekers
in feestgewaad overbrengen.
Langs de rivier is op de oppervlakte van een halve
kilometer een geheele straat van tenten en kramen
waar iuen de vreemdste zaken kan koopen en de meest
uiteenloopende dingen kan zien; voorwerpen van glas
en aardewerk tusschen de puinen verzameld en photo-
graphiën van de ruïnes en de verwoestingen der commune
worden te koop aangeboden, maar vooral bonbons en.
mirlitons.
Als het feest van den dag geëindigd en iedereen ver
moeid is door het dansen en de opgewondenheid, dan
keert men naar de ruïnes van Saint C'loud terug eu laat
de lucht weergalmen van de onuitstaanbare tonen uit
de mirlitons. Een schitterende en lachende menigte
beweegt zich tusschen de tenten, waarvan vooral éene
de aandacht trekt, die het opschrift diaagt„Garibaldi
onder de muren van Dijon!" Op de estrade marcheeren
eenige Pruisische soldaten en Fransehe francs tireurs op
de maat vau eenige koperen instrumenten vriendschap
pelijk heen en weer om het publiek te lokkendat naar
binnen stroomt om te zien hoe het Pruisische leger
wordt verslagen
De voorstelling wordt door Garibaldi zelve geopend,
die zijnjrancs tireurs mededeelt, dat de mobiele garde van
Morbihan en eenige andere plaatsen bij de nadering van
den vijand op de vlucht is gegaan eu dat de verdediging
van het bosch waarin zij zich bevinden, moet geschieden
door het dappere legioen van verdedigers der vrijheid
waarover hij het bevel voert! Terwijl hij zoo spreekt
verschijnt plotseling de vijand op het tooneel, wordt
terstond, hoewel bij verreweg talrijker isin een ge
vecht van man tegen man gewikkeld en door Garibaldi
en de zijnen verslagen. Deze uitslag wordt natuurlijk
met donderende toejuichingen begroet.
Daarop verschijnen eenige van de gevallen Pruisen
weder op het tooneel met Garibaldi als gevangene in
hun midden, dien zij op eea slimme wijze hebben weten
meester te worden. De held zwaait een rood-groen
vaandel boven het hoofd, verklaart liever daarin te
willen sterven, dan zijne beginselen ontrouw te worden
en begint zich in het vaandel te wikkelen, als eenige
schoten uit het bosch vallen, waardoor de vijanden van
Garibaldi allen snenvelen.
Het feest van Saint Gloud draagt ditmaal in vele
opzichten een politiek karakter. Bij de voorstelling van
„Garibaldi onder de muren van Dijon" ziet men geen
enkele driekleurige vlag, maar alleen rood groene vlag
gen. De gesprekken tusschen de sergeants en korporaals
hebben een even roode kleur als hunne vlaggen en
banieren, hoewel zij wel zorgen niet te ver te gaan met
het oog op de aanwezige politie.
Ook op de kermis van Saint Cloud, onder de druk
kende omstandigheden waariu het land verkeert, ver
loochenen de Franschen hun karrakter niet, maar toonen
zij hunne lichtzinnigheid en him eigenwaan, en verma
ken zich met valsche voorstellingen van door hen
behaalde overwinningen.
ifi'ttjömgcn.
Volgens brief van den gezagvoerder M. Th. Larsen,
voerende het barkschip Walcheren, lag hij den 20^ Sep
tember te London, gereed om de reis naar Nyham te
aanvaarden.
Heden is van Veere naar zee gezeild de Engelsche
brik Arabgezagvoerder D. Bayter, van Middelburg
in Ballast naar New-Csstle.
Zondag jl. is ter reede van Veere gekomen de
Engelsche schooner Paragongezagvoerder P. Stamp,
van New-Castle met kolen naar Middelburg bestemd.
£janöelsbmcl)i£n.
Graanmarkten enz.
Rotterdam; 26 September. Ter markt van heden waren
aangevoerd: 1361 runderen,238 vette, 18 nuchtere kalve
ren, 483 schapen, 283 varkeus en 150 biggen. Runderen
D qual. 75, 2e qual. 56 centkalveren le qual. 95,
2equal. 75 cent: schapen 80 cent per kilogram.
Vlissingen, 26 September. Boter f 1.50 a f 1.60 per
kilogram.
