MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°" 190.
Vrijda
1871.
Augustus.
Middelburg 10 Augustus.
In de 86« algeraeene vergadering der Maatschappij tot
nut van't algemeen zooals wij gisteren meldden Dins
dag jl. te Amsterdam geopend zijn eergisteren de vol
gende besluiten genomen.
Naar aanleiding van een volgens besluit der algemeene
vergadering van het vorige jaar uitgebracht rapport van
het hoofdbestuur, door prof. A. D. Loman toegelicht, is
bij acclamatie besloten aan de Maatschappij tot nut van
den Javaan een som van 1000 ter hand te stellen tot
het uitgeven van school prenten of geïllustreerde school
boeken, onder voorwaarde dat de permanente commissie
dier maatschappij mededeoling doe van het gebruik dier
gelden, en inlichting geve omtrent verdere behoeften,
die aan leermiddelen bij hetinlandsch onderwijs bestaan.
De commissie, ten vorigen jare benoemd tot onder
zoek naar de bezoldiging der openbare hoofd en hulp
onderwijzers, werd diligent verklaard.
Naar aanleiding van een voorstel van het hoofdbestuur,
werd bij acclamatie besloten aan alle leden der maat
schappij uit te reiken een exemplaar der herziene en
vernieuwde uitgave van het werkje der Maatschappij:
„Leven en gezond zijnwaartoe in het vorige jaar, op
voorstel der departementen Rotterdam en Kampenwas
besloten.
Vervolgens had een uitvoerige gedachten wisseling
plaats over het voorstel van het hoofdbestuur, om 1° te
worden gemachtigd om zoo spoedig mogelijk een ge
schrift te doen samenstellen, niet uitgebreider dan 4 vel
len druks groot octavo, waarin het vraagstuk der in den
toestand der arbeidende klasse te brengen verbeteringen
in zijn ontstaanaard en beteekenis wordt gescnetst;
2°. alle departementen uit te noodigen om het bedoelde
maatschappelijk vraagstuk tot een voorwerp van nauw
gezette behandeling te maken en zoowel over den toe
stand en de onderlinge verhouding van arbeidgevers en
arbeiders in hun kring, onder opgave van feitelijke
bijzonderheden, als over de middelen, die aan het depar
tement ter verbetering van dieu toestand het beste voor
komen, aan het hoofdbestuur rapport uit te breDgen;
en 3°. aan het hoofdbestuur op te dragen om in de alge
meene vergaderiug van 1872 mededeeling te doen van
het resultaat waartoe de rapporten der departementen
hebben geleid, en daaraan zulke voorstellen te verbin
den, als in het belang der zaak wenschelijk zullen toe
schijnen. Punt 1 van dit voorstel werd met groote meer
derheid van stemmen, de beide overige punten bij accla
matie aangenomen.
Evenzeer werd uitvoerig beraadslaagd over het voor
stel van het hoofdbestuur: dat de vergadering besluite
I. Tot weder intiekking van dit besluit wordt op de
jaarlijksche begrooting eene som van f2500 beschikbaar
gesteld tot veredeling van het volksvermaak:
II. Het hoofdbestuur wordt gemachtigd deze som jaar
lijks uit te keeren aan de departementen, die zich het
eerst daartoe aanmelden; en wel onder de navolgende
voorwaarden:
a. de uitkeering bedraagt ten hoogste f 250 en kan
niet meer dan tweemaal aan hetzelfde departement ge
schieden;
b. het departement dat de ondersteuning verzoekt
moet ten genoege van het hoofdbestuur doen blijken,
dat in ae gemeente, waar het gevestigd is, hetzij het
departement zelt, hetzij eene vereeniging van het depar
tement uitgaande, ot waarin leden van zijn bestuur als
zocdanig zitting hebben, in den besproken geest tot
veredeling van het volksvermaak werkzaam is;
III. De vereischte middelen voor het loopende jaar
worden ontleend aan den eersten post van de begroeting.
Bij de uitvoerige over deze voorstellen gehouden de
batten vroeg de heer Hugenpoth, of het de bedoeling is
alleen voor veredeling van het volksvermaak deze
men te geven en niet voor elke organisatie van een
volksvermaak, zooals b. v. harddraverij, zakloopen,
muziekfeest, enz. De heer Modderman antwoordde na
mens het hoofdbestuur, dat de heer Hugenpoth de be-
doeling juist vatte, daar de Maatschappij niet als
ondernemer van publieke vermakelijkheden moest op
treden.
Punt I van het voorstel werd alsnu met 441 tegen
197 stemmen, de punten II en III bij acclamatie aange
nomen.
Een voorstel van het hoofdbestuur om eene commissie
van desbevoegden uit te noodigen een onderzoek in te
stellen omtrent den staat en den werkkring van spaar-
bailkèhï spaarkassen, hulp- en beleenbanken, werd door
nf. Aug. Philips, namens het hoofdbestuur, toegelicht
in den zin dat men licht verlangde, zonder dat men
wantrouwen in eenige inrichting bedoelde, gelijk ver
leden jaar wegens de toen bestaande tijdsomstandig
heden gevreesd werd. Daar dezó tijdsomstandigheden
thans niet bestaan, beveelt de spreker nu de aanneming
van het voorstel aan. Na eenige discussie, wordt dit
N^orstcl bij acclamatie goedgekeurd.
ESfi®tï>órstel van het. departement Dordrecht betref
fende de oprichting van spaarbanken en het toestaan
van f 750 aan het hoofdbestuur om daaruit aan de 25
zich eerst aanmeldende departementen ter dekking van
opriebtings kosten een subsidie van f 30 te verstrekken,
is ingetrokken.
Vervolgens werd de vergadering tot Woensdag ver
daagd.
Het Volksblad zegt het volgende omtrent „loonsver-
hooging"
„Er zijn twee middelen van loonsverhooging door de
staathuishoudkunde aangewezen, die wel in hare oorza
ken en gevolgen behooren onderscheidon te worden.
Wanneer door overvloed van het circuleerend medium
dat in het geld dea maatstaf der waarde heeft, die
maatstaf vermindert, dan rijzen de prijzen, en het is
natuurlijk dat op loonsverhooging wordt aangedrongen.
Sedert de ontdekking van Amerika is telkens op loons
verhooging van den handenarbeid aangedrongen, en het
is te voorzien, dat zulks nog zeer lang zal geschieden.
De verhooging in geld zal echter weinig baten, want
juist door de loonsverhooging komt meer geld in al de
klassen der maatschappij in omloop, en na weinige jaren
zullen de prijzen stijgen. Met den geheelen gang der
samenleving in den tegen woord igen tijd, waardoor tel
kens het circuleerend medium toeneemt, zullen de
prijzen in geld uitgedrukt telkens stijgen en is loonsver
hooging in vele opzichten billijk maar men verwachte
van die loonsverhoogingen geen duurzame welvaart. De
loonsverhooging met 5 pet. bijv. zon weinig baten
wanneer de prijzen van het benoodigde met 6 pet.
rezen.
„Er is echter nog een andere loonsverhooging, die
veel duurzamer is. Zij is dat de voorraad van nuttige
zaken voor de arbeidende klasse aanzienlijk vermeerderd
wordt, en de zaken daardoor in prijs dalen. Wanneer
vele arbeiderswoningen worden aangebouwd en de huis
huur daardoor beterkoop wordt, wanneer de kleding
stoffen en de voedingsmiddelen vermenigvuldigd worden
en daardoor in prijs dalen, dan wordt het loon in waarde
vermeerderd, ook dan wanneer de uitdrukking in pry's
dezelfde blijft. Zoo heeft de Engelsche economist Mac
Culloch in een boekje over de werkloonen de stelling
doen uitkomen, dat in waarheid de waarde van het loon
bestaat in hetgeen voor het loon te verkrijgen is, zoodat
bij lage loonen en geld betrekkelijk meerder welvaart
kan plaats hebben dan bij hoogere loonen, wanneer door
schaarschte alles duurder wordt.
„De staathuishoudkunde zal telkens meer een weten
schap worden, die noodig is om volkstoestanden te doen
kennen. Het onderwijs daarvan op de middelbare scholen
kan veel toebrengen om gezonder denkbeelden te ver
spreiden, maar inderdaad moet ook dat onderwijs op de
lagere scholen niet geheel ontbreken."
Benoemingen en besluiten.
ridderordes. Benoemd tot ridder der orde van den
Nederlandschen leeuw de regent van Bandongraden
adhipati Wira Nata Koesoema.
■11
rechterlijke macht. Eervol ontslag verleendop
verzoek, aan jonkheer mL J. W. M. Schorer als plaats
vervangend kantonrechter te Middelburg.
belastingen. Eervol ontslag verleend, op verzoek
aan J. J. H. de Ponthier uit zijne betrekking van ont
vanger der directe belastingen, in- en uitgaande rech
ten en accijnsen te Oude PekeJa (Groningen), behoudens
aanspraak op pensioen.
Onderwijs.
In de Staats-courant van heden is opgenomen een
koninklijk besluit van den 5en dezer, waarbij wordt
beschikt op adressen van J. C. de Back, hoofdonderwij
zer aan de openbare school teAlmkerk, en van den
kerkeraad der hervormde gemeente aldaar'skonings
voorziening inroepeude tegen een besluit van gedepu
teerde staten van Noord-Brabant van 23 Februari jl.,
waarbij aan eerstgenoemden de vergunning is geweigerd
om, tegelijk met zijne onderwijzersbetrekking, die van
voorzanger in de hervormde kerk waar te nemen.
Op advies van den minister Thorbecke hetwelk in
strijd is met dat van den raad van state, afdeeliDg voor
de geschillen van bestuur is bet besluit van gedepu
teerde staten van Noord Brabant gehandhaafd en het
verzoek der adressanten afgewezenop grond dat de
gevraagde vergunning het bekleeden van een kerkelijke
bediening betreft en de taak van den openbaren onder
wijzer, zooals de wet die voorschrijftin den regel niet
wel vereenigbaar is met kerkelijke dienstbetrekking,
waarom gedeputeerde staten dienovereenkomstig gewei
gerd hebben de gevraagde vereeniging goed te keuren,
en geen voldoende reden blijkt om de gevraagde ver
gunning bij uitzondering toe te staan.
Marine en leger.
Aan den 1" luitenant M. de Bas van het 8e regiment
infanterie is door den koning een buitenlandsch verlof
voor zes maanden verleend, teneinde hem in de gelegen
heid te stellen om aan de Fransche expeditie in Algerië
deel te nemen.
Rechtzaken.
De rechtbank te Arnhem heeft eergisteren uitspraak
gedaan in de zaak van den persoon, die beklaagd was
als hoofd des huisgezina geen aangifte te hebben gedaan
aan het gemeentebestuur zijner woonplaats, van ten
zijne huize geheerscht hebbende pokken. De rechtbank
beeft overwogen, dat het wettigen overtuigend was be
wezen docr de verklaringen der deskundigen en van
sommigen der gehoorde getuigen, dat die persoon zelt
in April en Mei de pokken had gehad, zonder dat hij
daarvan aangifte had gedaan, die hij volgens de verorde
ning der gemeente Barneveld, binnen 6 uren had moeten
doen. De rechtbank nam aan, dat deze bepaling moest
worden uitgelegd, als beteekenende 6 uren nadat het ver
moeden van het bestaan der ziekte was geconstateerde
Dit vermoeden had volgens de rechtbank ontwijfelbaar
bij den beklaagde bestaan, hetgeen was gebleken uit
de verklaringen van onderscheidene getuigen en uit
de bonding van den beklaagde. Diens opgave, dat
hij den aard der ziekte niet had gekend, kon dus niet
aannemelijk worden geacht; een dergelijk excuus zou
trouwens altijd de bepaling der verordening illusoir
maken. De rechtbank vernietigde het vonnis van den
kantonrechter te Nijkerk, waarbij de beklaagde was vrij
gesproken en veroordeelde hem tot 3 dagen gevauge-
nisstrat en een geldboete van f 25.
Het provinciaal gerechtshof in Gelderland behan
delde de vorige week in appèl de zaak van een persoon
die door de rechtbank te Tiel wegens hoon tot f 20
boete was veroordeeld, omdat hij, vooreen kantonge
recht wegens een ander feit terechtstaande, op de vraag
van den kantonrechter of hij iets had aan te merken op
de getuigenis van een veldwachter, tot laatstgenoemden
gezegd had: „jij bent een gauwdief; met jou kan ik wel
een paard stelen."
De advocaat-generaal was het eens met het vonnis der
