MIDDELBURGSCHE
N°' 127.
Maandag
1871.
COURANT.
29 Mei.
GRASGEWAS TE VEERE.
Openbare Yerpachting
VAN
De Burgemeester en Wethouders van Vcere, zullen
op Zaterdag 3 Juni as., des morgens te tien uren,
op het Raadhuis, in het openbaar, bij inschrijvingen
opbod, trachten te
VERPACHTEN:
Het Gfrasgewas van de binnen-omwal-
lingden Singelde Begraafplaats
de Zijkanten der Wegen en dammen,
mitsgaders het Yischwater der Bin
nengrachten, alles gelegen in de ge
meente YEEHE.
De voorwaarden van verpachting liggen van heden
af ter lezing op de secretarie van het raadhuis en inlich
tingen zijn verkrijgbaar bij den gemeente bouwmeester
en opzichter aldaar, door wien op Woensdag31 Mei
en Vrijdag 2 Juni a., telkens van des voormiddags
10—12 uur, te beginnen aan den Zandijkschen dam, aan
wijzing in loco zal worden gedaan.
Veere den 24 Mei 1871.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
SNIJDER, Burgemeester.
J. P.' VAN DEN HEUVEL, Secretaris.
fiHrtneitlaniX
Middelburg 27 Mei.
De leden der eerste kamer zijn ter vergadering bij
eengeroepen tegen Maandag den 5cn Juni, des avonds
te half acht uur.
Het wetsontwerp op den Oosterspoorweg is, in de zit
ting der tweede kamer van heden, aangenomen met
46 tegen 13 stemmen.
Vervolgens werden de wetsontwerpen tot verandering
der grens tusschen Dordrecht en Dubbeldam en tot in
voering eener belasting op het gebruik van gedistilleerd
in de kolonie Suriname, benevens eenige conclusiën
van rapporten, aangenomen.
De kamer is op reces gescheiden, en zal in strijd
met ons bericht van gisteren bij hare terugkomst de
ingediende tractaten en het wetsvoorstel van de heeren
's Jacob c. s, betreffende de stoomvaart tusschen Vlissin-
gen en New-York, in behandeling nemen.
De kiesvereeniging Burgerplicht te Amsterdam heeft
uit de voorloopige candidaten voor het lidmaatschap
der tweede kamer gisteren medegedeeldthans tot
candidaten gekozen de heeren mr. O. Fockmr. A. S.
van Nierop en J. P. de Bordes. De heeren Asser en
Godefroi verlangden bij deze verkiezing niet in aan
merking te komen. De heer Opzoomer had ook te ken
nen gegeven dat hij, om particuliere redenen, op dit
oogenblik geen candidatuur kon aannemen. De heer van
Woudrichem van Vliet wilde alleen eene candidatuur
aanvaarden indien eene vergadering van Grondwet en
Burgerplicht beiden werd belegd en hij dan tot can-
didaat werd gekozen.
In de gisteren avond alhier gehouden vergadering van
den geneeskundigen raad in Zeeland, onder voorzitter
schap van den inspecteur voor het geneeskundig staats
toezicht, werd in de eerste plaats mededeeling gedaan
van ingekomen stukken. Daaronder kwam onder anderen
voor een brief van den heer W. J. Jansente Renesse,
die onder dankbetuiging mededeelt dat hij verplicht i3
ontslag te nemen als correspondeerend lid van den raad,
uithoofde van het verlaten dezer provincie; alsmede een
brief van gedeputeerde staten van Zeeland, houdende
mededeeling dat bij besluit van 18 November jl., in over
eenstemming met het advies van den geneeskundigen
raad, is afgewezen het verzoek van den heer I. J. Massée,
genees- en heelkundige teKruiningen, zoodat hij aldaar
geen geneesmiddelen raag gereedmaken en afleveren.
Uit de door den voorzitter medegedeelde handelingen
van het geneeskundig staatstoezicht bleek onder meer
het volgeji^e.
De tf&mmis^ie—yooj^geneeskundige armverzorging is
dilig^tgeWevén, in'afw^bhting van de algemeene maat
regelen die te dien aanzien zullen genomen worden na
de w^ziging van de wet op het armwezen. Daaromtrent
werd medegedeeld dat de inspecteurs aan den minister
van binnenlandsche zaken eene regeling hebben voor
gesteld naar een vast planter aanbeveling aan de
gemeentebesturen. Volgens ben zou dit moeten bestaan
in: 1<> beperking van de geneeskundige armverzorging
tot de werkelijk behoeftigenmet strenge controle
hierop; 2° vast jaarlijksch honorarium in eens voor den
geneeskundige; 3° vast jaarlijksch honorarium in eens
voor het gereedmaken van de geneesmiddelen; 4<> leve
ring van de geneesmiddelen volgens een tarief van
schadeloosstelling. Hierbij ware het wenschelijk om de
oprichting van ziekenfondsen voor mingegoeden zooveel
doenlijk te bevorden.
De minister heeft daaromtrent berichtdat het hem
niet raadzaam voorkomt dat de regeering zich in deze
aangelegenheid menge, en dat het niet ongepast zou zijn
als de geneeskundige ambtenaren zich dienaangaande
wendden tot de gemeentebesturen. Wat de inspecteurs
doen zullen moet worden afgewacht.
De mededeelingen omtrent het onderzoek naar de
volksgezondheid hadden betrekking op de sterftestatis-
tiek, de epidemische ziekten en het bezoek van ge
meenten.
Wat eerstgenoemde rubriek betreft blijkt uit het over
1870 opgemaakt verslag, dat ïu 'dat jaar 127 personen
meer overleden zijn dan in 1869, in weerwil dat het ge
tal zieken, naar het schijnt, alom een lager cijfer heeft
opgeleverd. De sterfteverbouding was wederom en zon
der in het oog loopende aanleiding, het ongunstigst te
Arnemuiden, namelijk 1 op 18.95 inwoners, terwijl het
gemiddelde voor Zeeland 1 op 34.91 inwoners bedroeg.
De verhouding te Sint Jansteen was 1 op 22 inwoners,
doch deze ontleende hare beteekenis aan de epidemie
van kinderziekte. De sterfte is overigens weder betrek
kelijk gunstiger geweestin de grootere gemeenten dan in
de kleine landelijke, en slechts te Middelburg, wegens
menigvuldig aldaar voorgekomen typhusiets meer dan
het gemiddelde voor Zeeland, te weten 1 op 34.25 inwo
ners. In het oog springend was echter weder het groot
aantal levensloos aangegevcnen, die te Brouwershaven
onder anderen een vierde der geheele sterfte vertegen
woordigden. Wat de sterfte over de vier afgeloo-
pen maanden van dit jaar aangaat, heeft zij geen
kwaad aanzien. In Januari bleven van sterfte geheel
bevrijd 14 gemeenten, in Februari zelfs 26, in Maart
15 en in April 14 gemeenten, terwijl te Serooskerke
in Schouwen nog geen enkel persoon bezweek.
Aangaande de epidemische ziekten vingen de mede
deelingen aan met Januari van dit jaar, zijnde de morta
liteit aan die ziekten in 1870 opgenomen in een afzon
derlijk overgelegde tabel. Zij hadden betrekking op:
a Variolae. Deze ziekte is, blijkens de ingezonden
berichten, waargenomen in 29 gemeenten, te weten:
Hoek, Neuzen, Kruiningen, Breskens, Axel, Zaamslag,
Koewacht, Stoppeldyk, GoesTholen's Heer-Arends-
kerke, Middelburg, Kattendljke, Yeere, Oost-Souburg,
Hulst, Aardenburg, Ylissingen, Westdorpe, Grijpskerke,
Oud-Vossemeer, Noordgouwe, Sas van Gent, Oostburg,
Brouwershaven, Kapelle, St. Philipsland, Stavenisse en
Hontenisse. Sterfte daaraan kwam tot 1° Mei voor, ten
getale van 105 personen, in 11 gemeenten, namelijk
Kruiningen, Tholen, Zaamslag, Neuzen, Iloek, Axel,
Yeere, Vlissingen, Breskens, Middelburg en Brouwers
haven. In de meeste dier 29 gemeenten zijn sporadische
gevallen voorgekomen,met uitzondering van Neuzen,
AxelZaamslag en Kruiningenwaaromtrent de vol
gende cijfers zijn mede te deelen terwijl uit later inge
komen opgaven blijkt dat de epidemie overal aan het
dalen is. Van 1 tot 15 Mei werden aangetast te Neuzen
24 personenvan 1 tot 18 Mei te Axel 11in de eerste
helft van Mei te Zaamslag 15; zijnde uit Kruiningen
na 26 April geen nader bericht ingekomen.
De toepassing van vaccinatie en vooral van revaccina-
tie schijnt alom zeer levendig te hebben plaats gehad
zelfs daar waar men gewoon was den grootsten tegen
stand aan te treffen (Neuzen en Axel) is meer dan ge
woonlijk gevaccineerd. De inspecteur is geneigd de be
trekkelijk beperkte verwoestingen van de pokziekte in
ons gewest in tegenstelling van andereplaatsen in ons
rijk voor een deel daaraan toe te schryven. Het bureau
van vaccinatie en revaccinatie te Middelburg zag dan
ook zyne bemoeiingen op uitgebreide schaal ingeroepen.
I) Scarlatina. Blijkens de berichten is deze ziekte
waargenomen te Zierikzee Biggekerke, AxelNeuzen,
zonder zich epidemisch te verbreidendaarentegen heeft
zij eene epidemie gegeven te Koewacht, Zuiddorpe en
Overslag. Sterfte daaraan kwam voor in de gemeenten;
Zierikzee in Januari 1Oosterland in Maart 1Axel in
April 1, Neuzen in April 1, Koewacht in Februari 2 en
in April 7 Zuiddorpe in April 6, Overslag in April 2,
totaal 21.
c Mazelen. Blijkens bericht van Maart zijn deze waal
genomen te Axelin Februari stierf een lijder daaraan
te St. Laurensin April een te Oosterland.
d Typhus en febris lyphoidea. Eikerzee, Clinge, Haam
stede en Oudelande zijn gemeenten van waar geneeskun
digen opgaven daarvan deden toekomenterwijl de
sterftestaten van 28 gemeenten daarenboven die ziekten
als doodsoorzaken vermelden. Naar het schijnt is febris
lyphoidea in dezen winter epidemisch heerschende ge
weest te Ylissingenbijzonder bij het personeel van het
Belgisch loodswezen; ook nam men in Oudelande veel
gevallen daarvan waar. Overigens heeft typhus hier en
daar naar het schijnt eene huis-epidemie doen ontstaan.
zooals op het gehucht Scharendijke, gemeente Eikerzee,
en te St. Philipsland. Het totaal der sterfte in de eerste
vier maanden aan typhus en febris lyphoidea bedroeg 45.
e Angina diphtheritica. Deze gaf aanleiding tot berich
ten uit Oostburg en Zuidzande, en tot den dood van
2 personen in Januari en Maart te Overslag en van 1 per
soon in Januari te Neuzen.
f Croup. Hieraan bezweken te Zuidzande's Heer
Arendskerke, Kapelle, Sas van Gent, Nisse, Groede,
Schoondijke 1 kindte Neuzen 2 kinderen.
g Kinkhoest. Blijkens bericht van Maart scheen deze
ziekte te heerschen te Zierikzee, waar zij 1 sterfgeval in
Maart heeft opgeleverd; maar dat zij ook elders, en wel
epidemischvoorkwam bewijzen de sterftelijsten onder
anderen voor Biervliet en IJzendijke, in Januari ieder
met 5 dooden wegens kinkhoest ingevuld. In 8 gemeen
ten (Arnemuiden, Middelburg, Biervliet, IJzendijke,
Vlissingen, Zierikzee, Aagtekerke en Wissekerke) stier
ven daaraan in de eerste vier maanden van het jaar
22 personen.
Bij de mededeeling van de handelingen ter bevorde
ring der volksgezondheid werd het eerst melding gemaakt
van de gevraagde adviezen.
Door den minister van binnenlandsche zaken werd den
inspecteur den 9e« Maart een adres in handen gesteld
van den tandheelkundige I. L. Pinto betrekkelijk de
bevoegdheid van een werktuigkundige om kunsttanden
in te zetten. Het gevolg daarvan is geweest dat de
minister den adressant heeft te kennen gegeven, dat het
vervaardigen en inzetten van kunsttanden en gebitten
niet behoort tot de genees- of heelkunde en dus aan
ieder vrijstaat, mits hij zich onthoude van het verrichten
van heelkundige bewerkingenzooals het trekken of
afvijlen van tanden, en van het voorschrijven of aanbe
velen van geneesmiddelen.
Dezelfde minister vraagde-den 22« Februari 1871, of
de gemeenteraad van Zoutelande van de verplichting
zou kunnen ontheven worden tot den aanleg van een
nieuwe begraafplaats, op grond dat de door den inspec
teur afgekeurde oude begraafplaats volgens het gemeen
tebestuur, wat het hooge gedeelte betreft, bij een gemid
delde sterlte nog 10 jaren te gebruiken zou zijn. Het
