eerit had willen uitvoerengeen ondernemer er voor te
vinden was. De geheele bouw het gevaarte zal tot
zijn geheele voltooiing f 40,000 kosten is door de
Gebroeders Gehrlein voor f 20,500 aangenomen. In Maart
1870 wérd met het bouwen van het schip begonnen
zoodat het renzengevaarte van 270 voet lang, 70 voet
breed en 8 voet hoog met een draagkracht van 50,000 cen
tenaars den 18en Juni van stapel kon gelaten worden.
Tot de maand Juni was de bovenbouw zooverre gevor
derd dat men tot de inrichting van logesamphiteater
stallen, kleedkamers enz. kon overgaan, toen de plot
seling gevolgde oorlogsverklaring en de daardoor ont
stane versperring van den Rijn de onderneming deden
staken. Hiermede vangt de lijdensgeschiedenis van het
circus en zijn eigenaars aan. Het groote vaartuig werd
als hinderlijk voor het vervoer beschouwd en ongeveer
ten tijde van den slag van Sedan, op hooger bevel,
van de plaats waar het gebouwd we rd, op den rechter
Rijnoever bij Maxau, naar de vesting Germershein
overgebracht. Ook hier zou de verlaten ark echter nog
niet tot rust komen want een storm op 26 October deed
het gevaarte wegdrijven en op een zandbank in de nabij
heid stranden vanwaar het eerst met veel moeite los
gemaakt werd. Nadat halt Frankrijk door de zegevie
rende Duitsche wapenen bedwongen was, hoopte de
eigenaar dat men van regeeringswege het circus
weder op zijn vroegere plaats zou laten terugbrengen,
te meer omdat het buiten zijn toedoen weggevoerd was.
Maar hij vergiste zichde eigenaar moest den heeren
Gehrlein het vaartuig naar Maximiliansau laten terug
brengen om het daar te doen voltooienhet vervoer
kostte hem echter f 700. Zonder nog te rekenen het
verlies hetwelk het vaartuig door verscheidene bescha
digingen op zijn tochten her- en derwaarts leedvoorts
van de interestverliezendie bij zulk een grootsche
onderneming vrij aanzienlijk zijn, de schadeloosstellin
gen van kunstenaars met wie reeds een contract geslo
ten was, zonder dit alles te rekenen werd den eigenaar
tot dusver niet eens de geringste schadeloosstelling voor
het terugbrengen verleend. Ondanks al die wedervarin
gen ligt het drijvende Rijn-monster thans te Maxau in
de haven waar het nog in den loop der volgende maand
voltooid zal worden daarna zal het zijne kunstreis met
artisten van alle natiën beginnen en misschien ook onze
aan de rivierg elegen steden een bezoek brengen.
6uitmlcmir.
Algemeen overzicht.
Na een onafgebroken burgerstrijd van een tiental dagen
beginnen zich eindelijk'teekenen te vertoonen, die met
eenigen grond op het einde doen hopen. Met blijdschap
worden zij begroet, want geheel Europa gruwde van dien
broedermoord, die in een tijd als de tegenwoordige niet
anders dan algemeene veroordeeling kan vinden,
zelfs al kon men zich vereenigen met de beginselen
waarvoor hij werd gevoerd. Hoe is'tmogelijk, vroeg
men dikwijls bij het lezen der berichten van de hevige
gevechten, dat de burgers van hetzelfde land zoo tegen
elkander kunnen strijden? Met ons zooveel kalmer
karakter kunnen wij ons daarvan geene voorstelling
vormen. Wij zijn niet gewoon om testrijden voor een denk
beeld, voor eene theorie waarvan de deugdelijkheid niet
altijd is bewezendat doen de Franschen.
Zeker falen zij in de aanwending der middelen om
hunne denkbeelden in toepassing te zien brengen; ge
weld en bloedvergieten kuifnen niet worden vrijgespro
ken. Toch zijn er verzachtende omstandigheden, en tot
zekere hoogte moet men hen bewonderen dat zij voor
hun vrijheidlievendedenkbeelden strijden tot het uiterste.
Menig martelaar, die voor eene dwaling stierfwerd
later een heilige verklaard. Zoo zal het misschien ook
nog met de Franschen gaan; de strijd dien zij voeren zal,
evenals hunne vroegere omwentelingen, menigen vrucht
baren zaadkorrel over Europa verspreiden. Sanguis mar-
tyrum semen liter talis, het bloed der martelaren is het
zaad der vrQheid!
Verleden Woensdag werd door eenige voormalige
afgevaardigdenmaires, adjunct-maires van Parijs en
andere personen gesticht eene „Republikeinsche
vereeniging voor de rechten van Parijs," die tot grond
slagen van haar programma stelde: de handhaving der
republiek, de erkenning van het recht van Parijs om
zich dooreen vrij en onafhankelijk gekozen gemeenteraad
te besturen binnen de wettige grenzenen het opdra
gen van de bewaking van Parijs aan de nationale garde.
Op deze grondslagen wil zij onderhandelingen tot ver
zoening aanknoopen met het gouvernement te Versailles.
Ten huize van den heer FJoqnet, die als lid der natio
nale vergadering zijn ontslag heeft genomen, werd
Maandag eene bijeenkomst gehouden. Er waren berich
ten van Thiers ontvangen, die zich bereid had verklaard,
om drie leden van de vereeniging als afgevaardigden te
Versailles te ontvangen, waartoe hij gisteren drie vrij
geleiden zou zenden voor hen die men zou afvaardigen.
De vergadering koos daartoe de heeren Desonnaz, Bon-
valet en Lafont, en besloot, dat de eerste, met het oog
op de dringende omstandigheden, onmiddellijk zou ver
trekken, zonder op het vrijgeleide van Thiers te wachten,
terwijl de andere heeren later zouden volgen.
De heer Desonnaz zou onmiddellijk met het lid van de
nationale vergadering Peyrat spreken, opdat deze de
vergadering zou bekend maken met de wenschen der
vereeniging tot verzoening. De commune maakte bezwaar
om de afgevaardigde der vereeniging naar Versailles te
laten vertrekken, doch men hoopte, dat de bezwaren
zouden worden overwonnen.
Deze pogingen nu geven eenige hoop op een gunstige
verandering, maar nog meer hoop daarop geeft de
oneenigheid onder de leden der commune zelve. Er zal
niet veel meer behoeven te gebeuren of zij zullen hun
gezag niet langer kunnen handhaven en de voorstanders
der orde zullen zich haasten om van de zwakheid der
commune gebruik te maken door het bestuur over de
zaken in handen te nemen.
Tusschen het hoofdcomifé en de leden der commune
zijn ernstige oneenigheden ontstaan over de maatrege
len tot voortzetting van den strijd, en', behalve de giste
ren reeds medegedeelde arestaties, is ook Amouroux
gevangen genomen, terwijl dr. Goupil, bataljonschef en
lid van de commune, Parijs heeft verlaten.
Intusschen duurde de strijd voort, waarvan echter
weinig nieuwe bijzonderheden worden medegedeeld.
In de Avenue de la grande armée, in de Champs Elysées
en op de Place de la Concorde werden voortdurend nieuwe
barricades opgericht, terwijl de Rue de Rivoli, de hoog
ten van Montmartre en Chaumont, benevens de Place de
Clichy met kanonnen werden bewapend. Men verwachtte
ieder oogenblik een aanval van het leger van Versailles
op verscheidene punten te gelijk.
Blijkens de verklaring van Jules Favre in de nationale
vergadering zijn door de Duitsche autoriteiten aan de
regeering te Versailles aanbiedingen gedaanom haar
tegen de opstandelingen hulp te verleenenwaarvoor
echter is bedankt De aanleiding tot die aanbieding is
misschien een gevolg van pogiBgen die, volgens de
Kreuz Zeitung, door het Engelsche gouvernement zijn
aangewend, om eene iuterventievan de Duitsche troepen
te bewerken. Dat blad verzekert, dat in de diplomatieke
kringen van Berlijn de geruchten omtrent die pogingen
thans bevestigd zijn.
In Spanje hebben nog altijd woelingen en ongeregeld
heden plaats; men schijnt nog niet geheel tot rust te
kunnen komen en de verschillende partijen laten zich
tusschenbeide weer eens gelden. Eergisteren is een
schot gelost op den minister van justitie, den heer
Zorilla, terwijl hy zich op den noorderspoorweg op reis
bevond. Het schot miste echter zijn doel.
Het huis van volksvertegenwoordigers te Washing
ton heeft Maandag een wet aangenomen waarin de bur
gerlijke en staatkundige bevoegdheden weder worden
teruggegeven aan allen die haar, omdat zij bij den
oorlog tot afscheiding betrokken zijn geweest, hadden
verloren. Evenwel zijn van dezen maatregel uitgesloten
de leden van het federalistisch congres, de officieren van
het leger en van de marine der Vereenigde staten en de
leden van de volksvertegenwoordiging die vóór de
scheiding hebben gestemd.
Wederom worden middelen beraamd, om de Alabama-
quaestie, die reeds zoolang een twistappel tusschen
Engeland en Amerika was, te vereffenen. Het Ameri-
kaansche huis van volksvertegenwoordigers heeft eene
commissie benoemd, om deze zaak overeenkomstig de
beginselen van internationale onzijdigheid te regelen.
Laatste berichten.
Parijs.
De troepen van het gouvernement te Versailles heb
ben gisteren avond een aanval gedaan in de richting
van Montrouge en werden door de nationalen met hevig
geweer- en kanonvuur ontvangen. De uitslag van het
gevecht is nog niet bekend.
De ophaalbrug bij de poort van Maillot is weder
hersteld.
De afgevaardigden van de, republikeinsche ver
eeniging voor de rechten van Parijs zijn naar Versailles
vertrokken, om Thiers met de wenschender vereeniging
bekend te maken, zijnde: handhaving der republiek,
volkomen vryheid der gemeente in het beheer harer
aangelegenheden en de opdracht van de bewaking van
Parijs aan de nationale garde.
Uit Frankrijk.
In de zitting van Maandag heeftin de nationale ver
gadering te Versailles, de heer Jules Favreminister
van buitenlandsche zakeneene rede gehouden over de
pogingen tot herstel van den vrede. Hij verzekerde, dat
de opstand van Parijs de afkeuring van alle regeeringen
ondervindt, blijkens de bewijzen van sympathie die zij
aan het gouvernement van Versailles hebben doen toe^
komen.
De Duitsche autoriteiten hadden hun billijke vrees te
kennen gegevendat het gouvernement niet aan zijne
verplichtingen zou kunnen voldoen, doch de minister
verklaarde ernstig te moeten opkomen tegen de beschul
diging, dat men in overeenstemming met de Duitschers
handelde. Door de overlegging van stukken kon het
gouvernement bewijzen, dat de aangeboden hulp der
Duitschers stellig wals geweigerd. De houding der Duit
sche autoriteiten tegenover de opstandelingen te verkla
ren was onnoodig, daar die autoriteiten, evenals als alle
Europeesche regeeringen, steeds het gouvernement, dat
door het algemeen stemrecht de macht heeft verkregen
als het eenige wettige heeft beschouwd en dat voldoende
waarborgen aanbiedt.
Wat de geruchten betreft, dat de leden der commune
onderhandelingen met de Duitsche autoriteiten hadden
aangeknoopt en dat hun een gunstig gehoor was ver
leend, verzekerde Jules Favre dat het volkomen waar
was, dat een lid der commune eene mededeeling aan ge
neraal Fabrice had gedaan, waaruit blijkt dat de man
nen die te Parijs aan het hoofd der commune staan uit
sluitend aan hunne hartstochten voldoening willen
verschaffen. In het stuk was te kennen gegevendat de
commune van Parijs zich, evenals de andere gedeelten van
Frankrijk, aan het vredestraktaat wcnscht te houden
en daarom den inhoud daarvan verlangde te weten.
De commune heeft aan generaal Fabrice gevraagd of,
indien door het gouvernement van Versailles de eerste
storting van 500 millioen voor oorlogskosten was ge
schied, de forten ten noorden van Parijs, die een deel der
commune uitmakenzullen worden ontruimd. Hierop was
echter geen antwoord gegeven.
Ook deelde Jules Favre mede, dat de commune eenecir-
culaireaan debuitenlandscheregeeriDgen heeft gezondeD,
waarin zij kennis geeft van hare samenstelling en den
wensch uitdrukt, om met alle natiën in vrede te leven. Do
opstandelingen hadden de geldkist van het ministerie
van buitenlandsche zaken geheel geplunderd. Jules
Favre doet opmerken, dat zij de betaling der oorlogs
kosten willen overlaten aan een gouvernement hetwelk
zij niet erkenneDdoch dat zij de voordeeleu daarvan
zeiven willen genieten. Hij eindigt met de hoop uit te
drukken, dat de ordelievende bevolking van Parijs
weldra zich zal doen gelden en de rust zal worden
hersteld.
Maandag hebben de opstandelingen twee vergeef-
sche pogingen aangewend, om de hoogten van Chatillon
stormenderhand te veroveren; zij werden telkens door
de troepen van Versailles met kracht teruggeslagen. Gis
teren werd de kanonnade tusschen de forten en de
batterijen van de troepen der regeering met kracht
voortgezet.
De opstandelingen hebben de leden van den ge.
meenteraad van Boulogne gearresteerd. De maire is het
gevaar ontvlucht.
Het Journal officiel van Versailles bevatte Maandag
een artikel waarin werd geprotesteerd tegen de beschul
digingen die dagelijks tegen de nationale vergadering
worden ingebracht dat zij de republiek zou verraden, de
witte vlag zou willen opsteken en een koning benoemen.
De maarschalk Mac Mahon heeft het opperbevel
over bet leger van Versailles aanvaard. Ladmirault
voert het bevel aan de zijde van den Mont Valérien,
generaal Gissey bij Chatillon.
Te Chatillon is een aanzienlijke voorraad mnnitie
gevondeDdie door de opstandelingen was verborgen.
De dagbladen verhalendat de Duitsche generaal
Fabrice zijn hoofdkwartier naar Saint-Dénis heeft over
gebracht. Zij verzekeren, dat die generaal aan het gou
vernement van Versailles heeft kennis gegeven, dat de
commune hem haar voornemen had medegedeeld, om den
dienst op den noorderspoorweg te doen staken.
Te Toulouse hebben eenige ongeregeldheden plaats
gehad, doch de orde werd terstond weder hersteld.
Nationale garden, die buiten dienst zijn, mogen
Parijs niet verlaten zonder voorzien te zijn van een pas,
afgegeven door den kommandant der stad of van den
prefect van politie. Andere personen kunnen ook vertrek
ken indien zij een pas hebben van den voormaligen pre
fect van politie.
In het gevecht van Zondag zijn 21 officieren van
het leger van Versailles gesneuveld.
