OURANT.
r 6.
Zaterdag
1871.
7 Januari,
Middelburg 6 Januari.
HET KIEÜVVE MINISTERIE.
Wij resumeeren thans wat door eenige dagbladen naar
aanleiding van het optreden van het nieuw ministerie
geschreven is.
De Nieuwe Rotterdamsche courant verklaart met de
uitkomst der ministerieele crisis tevreden te kunnen
zijn, omdat zij een nieuwe zege is voor de liberale begin
selen, terwijl, hoe ook de reactie op het bewind vlamde
en door hare organen constateerde, dat het liberalisme
machteloos was ineengezonken en dat de liberale partij
geen besliste meerderheid in de kamers had, toch alleen
een liberaal bewind mogelijk is geweest, terwijl aan een
goed conservatief ministerie in ernst niet eens isgedacht.
Er zijn volgens dat blad geen bewijzen, datThorbecke
den krachtigen vooruitgang op liberalen weg minder
welgezind is dan vroeger, wat in den laatsten tijd wel
eens werd beweerd, want het verlaten der zaal voor de
stemming over do Preanger-hervorming wil men ten
onrechte aan politieke redenen toeschrijven, terwijl de
stem vóór het amendement—Mirandolle over het plant
loon der koffie voor de liberaal-koloniale beginselen van
Thorbecke pleitte.
De Nieuwe Rotterdamsche courant vreest niet, dat de
heerThorbecke den vooruitgang zal trachten tegen te
houden, en heeft te hooge gedachte van zijn liberale
aspiratiën om te kunnen gelooven, „dat de zon, die zoo
lang den schoonsten glans verspreidde, in vochtige
nevelen zou ondergaan." En zij gelooft te vast aan de
eenheid der liberale beginselen, om te kunnen aannemen,
dat een liberale geest nu en dan ook niet-liberaal zou
kunnen denken of handelen.
„De diensten, zegt het blad, door den heer Thorbecke
aan het land bewezen, zijn zóo groot, zijn liberalisme zóo
beproefd, zijn bekwaamheden zóo zeldzaam, zijn oog zóo
scherp en zeker, zijn hand zóo vast, dat een ministerie
onder zijne leiding door de overgroote meerderheid dei-
liberalen met ingenomenheid wordt begroet," doch mocht
het vertrouwen der Nieuwe Rotterdamsche courant in
den heer Thorbecke falen, dan zal zelfs zijn hoogver
eerde naam haar niet weerhouden tegen hem de zaak van
het liberalisme te bepleiten. „Liberale namen zijn niet
genoeg; liberale daden hebben wij noodig!"
De Arnhemsche courant zegt het volgende:
„De Staats-courant, gelijk wij gisteren avond reeds
aan een deel onzer lezers mededeelden, bevat heden de
namen der leden van het nieuwe kabinet.
„Dat uit de crisis een liberaal kabinet zou voortkomen
was te venvachten. Er bestond geenerlei reden voor een
conservatief kabinet om op te treden; behalve in het
geval dat het onmogelijk bleek, onder de liberalen zeven
mannen te vinden die zich met eene portefeuille wilden
belasten. Voor deze eventualiteit heeft men een oogen-
blik vrees gekoesterd; die vrees is niet verwezenlijkt.
Integendeel, wij hebben een liberaal kabinet, samen
gesteld uit staatslieden, die bijna alleen in de politieke
wereld zich hebben doen kennen, en wier bekwaamheden
algemeen worden gewaardeerd. Zij zijn evenzeer voer
hunne taak als minister als voor den parlementairen
strijd opgewassen; zij vormen een krachtig ministerie
en de oppositie, die het wacht, zal het eer versterken
dan verzwakken.
„Dat de heer Torbecke zich heeft laten bewegen,
weder op te treden, is een offer aan de publieke zaak,
maarhetbewijs tevens,dathij zich nog geenszins versleten
acht, gelijk zijne tegenstanders zoo gaarne zouden doen
gelooven. Van hem verwachten wij integendeel veel;
ook de wet op het hooger onderwijs en op de schutterijen.
Nu de heer de Waal agrarische wetten tot stand bracht,
rust op den heer van Bosse voorloopig slechts de taak
voor de toepassing en invoering er van te zorgen. De
taak van den heer Blussé is zwaarder, en met verlangen
zien wij zijne financieele plannen tegemoet. De beer
Brocx heeft zich doen kennen als een bekwaam, ijverig
man, die zijn betrekking met ernst opneemt. Door de
heeren Booms, Gericke en Jolles heeft het kabinet een
krachtigen steun bij allen, die in de eerste plaats vragen
naar de bekwaamheden; ook zij zijn een waarborg voor
een actief ministerie, terwijl aller beginselen de zekerheid
geven voor de zuivere een vrijzinnige uitlegging der
grondwet."
Dfi^SS^terdamsche courant ziet in de kabinetsformatie
dwDjtïen- heer,. Thorbecke veeleer een nieuw ziektever-
«trgnsél dan ^een gezond teeken", en juist in hem zeiven
ligt de grond van het gering vertrouwen van dat blad
in de goede oplossing der crisis, omdat de heer Thor
becke „volstrekt niet ten onrechte, van liberale zijde
bijna eenstemmig werd veroordeeld en zijne vroegere
partijgangers hem met wantrouwen aanzagen."
Het blad wijst op de houding der Nieuwe Rotterdam
sche conrant, Het noorden en het Handelsblad tegen
over den heer Thorbecke, op het figuur dat hij als „kabi-
netsformeerJR*" maakt, na zijne verklaring, „dat de
liberale partij ziek is en den regeeringslast niet meer
verdragen kan, en kan niet gelooven dat de oude veeten
vergeten zijn, of dat de verschillende fractiën de wapens
tegen hem hebben neergelegd. Mocht dat echter gebeu
ren en de meerderheid der tweede kamer die het kabinet
Foek steunde zich eensklaps voor Thorbecke buigen,
dan zou de Amsterdamsche courant beweren, dat de
toestand, verre van gezond te zijn, integendeel uiterst
ziekelijk is. „Wij beklagen den heer Thorbecke. Hij
overleeft zijn roem."
Bij de daden die verricht moeten worden denkt de
Amsterdamsche courant het eerst aan de uitbreiding der
kiesbevoegdheid, want de volksvertegenwoordiging is,
op den bestaanden voet, een jammerlijke fictie, en dan
vraagt zij of Thorbecke die daad zal verrichten? „Tem
poriseeren zal hem niet gelukken." En toch is dit niet
de eenige moeilijkheid-die hem wacht; zijne positie
tegenover de kamér en zijn „onderstuurman" van Bosse
wordt nog moeilijker.
In het optreden van den heer van Bosse als minister
van koloniën, terwijl hij als minister van financiën eene
onmogelijkheid was geworden, ziet de Amsterdamsche
courant het bewijs, dat Thorbecke met de portefeuille
van koloniën geen raad wist. De andere titularissen meent
de Amsterdamsche niette moeten monsteren en zij wil de
vragen of de heer Blussé meer vertouwen inboezemt dan
van Bosse, of de heer Jolles krachtiger minister van
justitie dan vanLilaar zal zijn, onbeantwoord laten, doch
noemt het nieuwe kabinet geen „krachtig bewind" en
weet niet hoe Thorbecke het door hem samengesteld
„mixtuur" noemt.
Het Haagsche Dagblad redeneert natuurlijk weder
geheel in zijn gewonen welbekenden trant.
De meeste namen die in het nieuw gevormde minis
terie voorkomen hebben, volgens Het vaderland, een
goeden klank, al koppelt ook het besluit der benoeming
namen en departementen aan elkander, die bij den eer
sten oogopslag tamelijk heterogeen schijnen, doch Het
vaderland zal op daden wachten en ziet in het feit, dat
twee leden van het vorige ministerie in het nieuwe zijn
opgenomen een bewijs dat dezelfde richting waarin wij
ons sedert twee jaren bewogen zal worden gevolgd, „na
het mislukken der proef, om de reactionaire beginselen
in Nederland's regeering te acclimateeren."
Er zal overvloedig stof zijn, om zich in de practijk
te doen kennen, want bij bijna ieder departement zijn
een aantal onderwerpen aan de orde wier afdoening
dringend noodig is. Na de opsomming van wat voor
namelijk van ieder der ministers wordt verwacht, meent
Het vaderland dat er voor hem die uitsluitend het oog
op de practische zijde der zaak slaat, reden van de tevre
denheid bestaat over de optreding van dit kabinet,
waarvan verscheidene leden door hunne namen de waar
borgen geven dat zij in een cabinet (Taffaires uitstekend
op hunne plaats zijn.
Op de vraag„In hoeverre moet de optreding van dit
kabinet uit een politiek oogpunt als eene aanwinst wor
den beschouwd? zal Het vaderland zijn bepaald oordeel
opschorten, doch men mag geen oogenblik vergeten dat
dit kabinet een liberaal kabinet is, en „al zullen som
migen reeds van den eersten dag af over de hoogste
huizen uitbazuinen, dat die liberaliteit hun lang niet
liberaal genoeg is," zullen zij toch moeten erkennen, dat
dit derde ministerieThorbecke vreemd is aan de
heterogeene bestanddeelen van de beide eerste ministe
ries, door hem gevormd.
Wanneer men zelfs, zoo redeneert Het vaderland,
nadat zoovele liberalen geweigerd hadden eene porte
feuille te aanvaarden, tot de onderste lagen dier partij
zijn toevlucht had moeten nemen, om de regeering niet
in handen der reactie te zien vallen, dan zou er juist in
de zwakheid van het ministerie eene aanleiding bestaan
om het krachtig te steunen. Oneindig meer aanspraak op
de ondersteuning van alle liberalen maakt een kabinet
waarin uitstekende krachten aanwezig zijn en waarbij
het alleen verwondering kan verwekken oude bekenden
op nieuwe plaatsen te zien.
Woensdag morgen hebben de nieuwbenoemde min is-
ters in handen des konings den gevorderden eed afge-
gelegd en hebben zij voor zoover zij in de residentie
aanwezig waren, reeds hunne betrekkingen aanvaard.
Ten gevolge van de samenstelling van het nieuwe
ministerie zijn er vacaturen in de tweede kamer der
staten-generaal ontsaan, en wel in de hoofdkiesdistricten
Assen en Dordrecht, ter vervanging van de heeren
Thorbecke en Blussé van Oud-Ablas. Voorts zijn open
gevallen de betrekkingen van: 1° raadsheer in den hoogen
raad der Nederlanden, tengevolge van de benoeming van
den heer Jolles tot minister van justitie2<>. chef van
den generalen staf, ten gevolge van de benoeming van
den kolonel Booms tot minister van oorlog; en 3° bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd minister van Groot-
Britannië en Ierland, ter vervanging van mr. J. L. H. A*
baron Gericke van Herwijnen, benoemd tot minister van
buitenlandsche zaken.
Bij de herstemming voor een lid der kamer van
koophandel te Zierikzee op jl. Woensdag tusschen de
heeren D. Q. Mulock Houwer en A. A. Mes Gz., is gekozen
de heer Mulock Houwer met 60 stemmen. De heer Mes
verkreeg 21 stemmen.
Volgens een telegram van Reuter, is te Batavia een
complot ontdekt dat onder de Zwitsers, bij het Indische
leger in dienst, zou gesmeed zijn.
Het complot zou, volgens dezelfde bron, niets minder
beoogd hebben dan het vermoorden van den gouverneur-
generaal en het vermeesteren van Java.
Het telegram vermeldt voorts de arrestatie van veertien
personen.
Men zal zich echter herinneren dat door Reuter wel
eens meer berichten omtrent gebeurtenissen op Java
zijn verspreid, welke gebleken zijn óf eiken grond te
missen óf zeer overdreven te zijn geweest, zoodat men
ook aan dit telegram nog wel geen onbepaald geloof zal
hechten.
Blijkens een in de Staats-courant van Woensdag mede
gedeelde vergelijkende opgave zijn voor de eerste maal
Nederlandsche zeebrieven uitgereikt: in 1869 aan 76
schepen met 11,319 last (waarvan 62 binnenslands en 14
buitenslands gebouwd), en in 1870 aan 58 schepen met
13,164 last (waarvan 38 binnenslands en 20 buitenslands
gebouwd).
Benoemingen en besluiten.
posterijen. Benoemd tot directeur van het postkan
toor te Zeist W. A. Piepers, thans commies der posterijen
2 c klasse.
Rivier berichten.
De Staats courant bevat de volgende berichten:
Keulen, 4 Januari. Waterstand 6 voet 5i duim boven
nul. Het drijfijs bedekt omstreeks twee vijfde gedeelte
der breedte van den Rijn.
