„Ontzaglijk was de indruk dien hier liet plotseling
ontvangen bericht teweegbracht, dat de oorlog tus-
schen Frankrijken Pruisen is uitgebarsten. Zr. Ms. stoom
schip Borneo kwam in den namiddag van den 1«Q Augus
tus ter reede, met de Straits Times Extra bij zich, van
'Singapora naar Riouw door onzen consul gezonden, Be
halve de regeering ontving de Fransche consul dergelijk
exemplaar en had onze agent ons deze tijdingen weten
te doen toekomen, zoodat wij een extra-nummer in den
morgen van 2 dezer verspreidden op het oogenblik dat
ook de bevelhebber der zeemacht de goedheid had een
afschrift van de telegrammen, die tot 17 Juli liepen, in
de Handelsvereeniging te doen deponeeren.
„Men verzekert dat de regeering een vaartuig naar
Galle zal zenden om tusschen het vertrek der mails aan
komende depêches over te brengen. Het bedoelde vaar
tuig is de Marnix, uit Japan teruggekeerd. Generaal
Kroesen, die een inspectiereis deed, zal voor korten tijd
alhier terugkomen, en de heer Andreae heeft voorloopig
van soortgelijke reis afgezien.
„Radhen Moestapha, een der hoofdleiders van de vroe
gere Bekasische beweging, zou nu in de Preanger-Regent-
schappen gevat zijn.
„De zoogenaamde linie van defensie van Soerabaija is
opgeheven, als onnoodig voor de verdediging, en de ver
boden kring om het fort prins Frederik alhier gesuppri
meerd.
„Volgens de Soerabaija-courant heeft de regeering een
besluit in vrijzinniger geest dan het bekende besluit van
1854 genomen, wat de openbaarmaking van gouverne-
ments-archieven tot wetenschappelijke doeleinden be
treft.
„In de Indische pers gaat slechts éene stem op om op
intrekking van het besluit van verbanning van den heer
Roorda van Eijsinga aan te dringen.
„De Oostmoesson is zeer gezond, en er valt betrekkelijk
veel regen."
Het Bataviaasch handelsblad verneemt den 3en
Augustus, dat in verband met de uit Europa ontvangen
oorlogzuchtige berichten de luitenant-generaal komman-
dant van het leger is uitgenoodigd zijn inspectiereis
niet voort te zetteD, maar naar de hoofdplaats weder te
keeren.
Rechtzaken.
Behalve het gisteren reeds medegedeelde, heeft het
provinciaal gerechtshof in Zeeland jl. Maandag nog het
volgende arrest in hooger beroep uitgesproken.
Willem Bekker, oud 14 jaren, wonende te Vlissin-
gen, Jacob de Pagter, oud 16 jaren, wonende te Vlissin-
gen, en Adriana van Dongelen, oud 51 jaren, woonplaats
onbekend, waren beklaagd dat de beide eersten den 28en
Maart jl., te zamen en in vereeniging, en de eerste daar
enboven nog op 4 April daaraanvolgende, arglistig
weggenomen en zich toegeëigend hebben eenig lood van
bet dak der smederij, staande op de rondom afgesloten,
maar niet tot de aanhoorigheid eener voor bewoning be
stemde woning behoorende marinewerf te Vlissingen;
alsmede dat de derde beklaagde van de beide eersten het
door hen gestolene lood heeft gekocht, wetende dat het
door diefstal verkregen was, hebbende de beide eerste
beklaagden zich den toegang tot genoemde werf ver
schaft door te kruipen door een gat, zich bevindende in
het de werf omsluitend hekwerk. Bij vonnis der arrondis-
sements-rechtbank te Middelburg, dd. 30 Juni jl., zijn de
beide eerste beklaagden schuldig verklaard aan diefstal
met inklimming op plaatsen die niet als bewoonde hui
zen worden aangemerkt of daarmede gelijk gesteld, ge
pleegd door meer dan éen persoon en met oordeel des
onderscheids, en te dier zake veroordeeld ieder tot eene
cellulaire gevangennisstraf van acht dagen eu solidair
in de kosten der procedure, terwijl de derde beklaagde ia
vrijgesproken, als zijnde het haar bij dagvaard te last
gelegde feit niet bewezen, de kosten ten haren aanzien
gevallen te dragen door den staat.
Op het door den officier van justitie ingesteld hooger
beroep, heeft het hof bovengemeld vonnis vernietigd,
voor wat betreft de door den eersten rechter aan de
eerste en tweede beklaagden opgelegde straf, en hen
veroordeeld, den 2e" bij verstek, tot eene gevangenisstraf
van eene maand, en voor wat betreft de uitgesprokene
vrijspraak van de derde beklaagde, haar schuldig ver.
klaardaan: medeplichtigheid aan diefstal, gepleegd door
middel van inklimming, op plaatsen die niet als bewoonde
huizen worden aangemerkt of daarmede gelijk gesteld
door des bewust de aldus verkregen goederen te helen;
en te dier zake bij verstek veroordeeld tot eene gevan
genisstraf van 2 maanden, en voorts met veroordeeling
van alle drie de beklaagden, nu geïntimeerden, solidair
in de kosten der procedure in beide instantiëngo vallen.
Th ermometerstand.
20 Sept. 'sav. 11 u. 51 gr.
21 'smorg. 7 u.52 gr.'smidd. lu.66gr.'sav. 6u.6igr.
Staten-generaal.
eerste kamer.
Zitting van Dinsdag 20 September.
De nieuw benoemde voorzitter, de heer van Beeck Vol-
ienhoven,opentdevergaderingmetde volgende toespraak:
„Mijne heeren!
„Het behaagde Z.M. onzen geëerbiedigden koning mij de
hoogst eervolle taak op te dragen, uwe vergaderingen
gedurende dit zittingjaar te leiden. Had de ondervinding
niet geleerd, dat de man, wien 'skonings vertrouwen tot
dezen zetel riep, steeds op uwe welwillende medewerking
mocht rekenen, ik zou het niet gewaagd hebben eene be
trekking te aanvaarden, tot nutoe zóo bij uitnemendheid
vervuld. Wie uwer immers betreurt niet met mij dat li
chaamszwakte de oorzaak moest zijn, dat wij onzen zoo
hooggeachten Philipse niet meer op deze plaats mogen
zien? Wie uwer deelt niet mijn leedgevoel, dat hij daar
door genoopt werd zijn wensch aan den koning te ken
nen te geven, niet opnieuw tot een werkkring geroepen
te worden, waarvan deze kamer gedurende 18 jaren de
vruchten mocht plukken? Maar dan ook, mijne heeren,
ben ik gewis uw aller tolk, wanneer ik hier openlijk
hulde breng aan hem, die ons dat verleden voor den geest
brengt, het beleid, de onpartijdigheid, de waardigheid,
waarmede hij steeds het voorzitterschap dezer kamer be
kleedde; uw tolk voorzeker, mijne heeren, wanneer ik
daarbij de bede uit, dat wij ons nog in zijn herstel zullen
mogen verheugen.
„Mijne heeren, het zooeven gesproken woord doet het
dubbel gewicht gevoelen der hooge onderscheiding, die
mij is te beurt gevallen. Hoe dankbaar daarvoor ook, ont
veins ik toch geenszins de verantwoordelijkheid die ik
op mij laad, noch de verplichtingen die voortaan op mij
rusten. Ik weet te goed welke eischen gij mij zoudt kun
nen stellen. Behoef ik wel te verzekeren dat het mij niet
aan goeden wil zal ontbreken om daaraan te voldoen?
Maar zal het vermogen aan dien wil geëvenredigd zijn?
Ware ik daarvan overtuigd, ik zou hier nog andere ge
moedsaandoeningen kunnen aanvoeren. Onder Gods hulp
echter zal ik trachten te volbrengen wat mij is opgedra
gen. Maar ook uwe medewerking, uwe ondersteuning,
mijne heeren, mag mij daarbij niet ontbreken. Ik roep
ze met den meesten aandrang in. Hoogst gewichtige werk
zaamheden gij hebt het gisteren uit 's konings mond
vernomen wachten ons. Bij de verwikkelingen die
elders plaatsvinden kunnen wij niet genoeg waardeeren
overeenstemming tusschen vorst en volk, om Nederland
een toestand te verzekeren waarin de wetgevende macht
onbelemmerd haar gewichtige taak kan voortzetten.
Mocht daarop wat God genadiglijk verhoede geen
storende invloed plaats vinden, dan toch, mijne heeren,
zullen ook onze beraadslagingen ten nutte leiden. Want
naar éen doel streven wij allen, de bevordering van het
welzijn van ons dierbaar vaderland.
„Ik verklaar het voorzitterschap te aanvaarden."
Na mededeeling van verschillende ingekomen be
scheiden en boekwerken, benoemt de voorzitter tot leden
van de commissie voor de verzoekschriften de heeren
Hein,Verschuif, Messchert, Cremers en Tonckens, en tot
leden der commissie voor de stenographic de heeren
Blankenheym, Hartsen en Eijsinga.
Op voorstel des voorzitters wordt besloten, de troon
rede met een adres te beantwoorden, waarna tot het
trekken der aldeelingen wordt overgegaan.
TWEEDE KAMER.
De werkzaamheden in de zitting van 20 dezer be
paalden zich tot de installatie van den heer van Foreest
en het opmaken der lijst van drie candidaten voor het
voorzitterschap, reeds gisteren medegedeeld.
fiSuitmlanö.
Aan de van vele zijden ook door Victor Hugo aan
bevolen guerilla-oorlog beginnen overigens reeds in ver
schillende streken van Frankrijk de plattelandbewoners
j deel te nemen. De strijd erlangt daardoor weder meer-
dere barbaarscheid, daar de Pruisen alle gewapende
boeren die hun in handen vallen fusilleeren,hetgeen dan
weer aanleiding geeft tot allerlei represaille-maatregelen
hunnerzijds. Zelfs de veldpost en de veldhospitalen zijn
daardoor op sommige punten niet meer veilig. Tusschen
Nancy en Bar Ie Due schijnen vooral benden gewapende
boeren in de omliggende bosschen rond te zwerven en
zich aan dergelijke handelingen schuldig te maken. In
dien men zich echter de gemoedstemming voorstelt der
Fransche plattelandsbewoners in verschillende streken,
die hunne bouwhoeven zagen verbrand, hunne velden
verwoest en hun oogst door de Pruisen of door de
Fransche troepen zelf zagen vernield, dan laat het zich
verklaren dat de boeren naar geweer en wapenen grijpen
om daarvoor wraak te nemen op alles wat een Duitsche
uniform draagt.
Deze en dergelijke verschijnselen van demoralisatie
zijn de meer directe gevolgen van den oorlog bij de tal-
looze indirecte gevolgen, welke zich niet dadelijk zoo
zichtbaar vertoonen en waartoe zeer zeker wel behooren
de krenking van het rechts- en vrijheids-gevoel bij de
natiën. Het militarisme werkt vernietigend op het laatste5
en ook hetrechtsgevoel moet wel lijden bij de gedachte dat
aan den sterkste, aan de talrijkste legermassa's, de zege
praal, het succes en de wapenroem in het algemeen is ge
waarborgd. Dit is de moreele ellende, welke, naast de
materieele, het gevolg zal wezen van den door de monar
chen van Frankrijk eu Pruisen aangevangen oorlog.
Bij al die ellende moge dan ook opnieuw overal krach
tig eene stem opgaan om de volken te wijzen op de nood
zakelijkheid van vermeerdering der beschaving en ver
lichting, op de uitbreiding van het niet genoeg gewaar
deerd volksonderwijs, welke de natiën niet langer doet
nederknielen voor vorsten willekeur en haar het slacht
offer doen wordeu van de exploitatie harer edelste maar
niet genoeg gezond ontwikkelde neigingen. „Maakt de vol
ken bekend zeide onlangs de hoogleeraar Opzoomer
met hun waarachtig belang, eD hun geopend oog zal den
weg vinden, waarop het veilig kan zijn voor eiken aan
slag. Toont het hun dat zij broeders zijn, door éen zelfde
belang verbonden, en geroepen om wederkeerigde vruch
ten van elkanders arbeid te genieten, en beter dan door
een tal van tractaten, even licht geschonden als bezwo
ren, hebt gij een eind gemaakt aan den heilloozen broe
dermoord, die den naam van oorlog draagt."
In verschillende landen, alwaar men de toekomst met
vreeze te gemoet zag, begint men inmiddels totkalmtete
komen, nu de oorlog zoodanig gelocaliseerd schijnt dat
men geene uitbreiding meent te moeten verwachten,
welke meening, voorhetoogenblikalthans, niet on-
gegrondschijnt. Nederland en België ontwapenen zich dan
ook iu het Westen evenals Turkije en de Donauvorsten
dommen in het Oosten. De regeering te Constantinopel
schijnt de meest geruststellende verzekeringen van Rus
land te hebben ontvangen omtrent de aan deze mogend
heid toegedichte plannen tot een inval op Turksch grond
gebied en in de Donauvorstendommen. Alle wapenings
maatregelen zijn dan ook gestaakt.
In afwachting van de tijding dat het geduld van
den Italiaanschen generaal Cadorna eindelijk uitgeput is
over den te Rome, niet van paus Pius, maar van den aan
hem ondergeschikten generaal Kanzier ondervonden
wederstand, wordt uit Florence gemeld dat het Italiaansch
gouvernement het voornemen zou hebben om de eerstvol
gende vergadering van het parlement te Rome te doen
houden. Eene andere mededeeling zegt echter dat in elk
geval de eerstvolgende parlements-zittiug nog in de te
genwoordige hoofdstad zal gehouden worden.
Algemeen overzicht.
Volgens berichten uit Parijs hebben de troepen, welke
dezer dagen waren uitgerukt om verkenningen te doen
en de naar de hoofdstad op marsch zijnde vijandelijke
legers te harceleeren, op verschillende punten ernstige
gevechten geleverd. Zoo zou gisteren een legerkorps
van vijf en twintig duizend man Fransche troepen in de
nabijheid van Montlery waarheeo de Pruisen na het
gevecht in de vlakte van Champlan zich zouden hebben
teruggetrokken eene overwinning hebben behaald op
den vijand, waain dezen belangrijke verliezen zouden
zijn toegebracht.
Dergelijke kleine overwinningen zijn echter onder de
bestaande omstandigheden van geenerlei beteekenis en
kunnen slechts een moreelen invloed uitoefenen op de
verdedigers der hoofdstad.
Laatste berichten.
Berlijn.
Uit het hoofdkwartier is gisteren alhier het bericht
ontvangen dat de geheele insluiting van Parijs door het
oprukken der gezamenlijke troepen den vorigen dag was
tot stand gekomen.
Koning Wilhelm heeft gisteren een telegram ge
zonden aan de koningin, waarin hij meldde dat de Prui
sische troepen den vorigen dag drie divisiën onder bevel
van den Franschen generaal Vinoy hadden aangetast bij
Villeneuve en met verlies van zeven kanonnen tot achter
de forten van Parijs hadden teruggeworpen, terwijl een
aantal krijgsgevangenen in handen der Pruisen achter
bleven.
De lunet n°. 53 der fortificatiën van Straatsburg is
door de landweer bij verrassing genomen, en het geweer
vuur der bezetting tot zwijgen gebracht.
Orleans
Nemours is door Pruisische troepen bezet.
