„Wat de vijanden niet met geweld konden gedaan
krijgen, beproefden zij toen door list. Zoodra zij van ons
het signaal hadden gehoord om het gevecht te eindigen,
drongen zij met de bajonet op onze voorposten in, vielen
de bezetting der loopgraven aan, bemachtigden tegen
half een in den nacht van 31 Augustus op 1 September
de dorpen Retonfay en Flanville en drongen tot Noisse-
ville en Servigny door. Onze generaal meende echter den
vijand niet in de veroverde stellingen te kunnen laten,
en, had men in den laatsten tijd tegenover Bazaine
slechts verdedigenderwijs gehandeld, thans moest men
aanvallenderwijs te werk gaan. De Oostpruisen vielen
den vijand aan en verdreven hem met de bajonet en
kolfslagen op den len September uit Noisseville en Ser
vigny; de 28e brigade infanterie nam Flanville en ook
Retonfay kwam weder in ons bezit. De 18e divisie
maakte een krachtige voorwaartsche beweging naar
Chiculles. Dat alles was in den namiddag van den
l«n September afgeloopen; een aantal Franschen waren
krijgsgevangen gemaakt en volgens hunne verklaringen
waren de troepen zoo ontmoedigd, dat zij weigerde te
gehoorzamen. Met die verklaring komt overeen eene
gebeurtenis, die uit het leger van den kroonprins van
Saksen wordt medegedeeld. In een dorp n. 1., waar eenige
uhlanen van het 4« korps waren afgestegen en de Fran-
sche infanterie zou binnendringen, was alleen het gezicht
der ruiters voldoende om de geheele infanterie den
aftocht te doen blazen."
Uit Dinant wordt het volgend dramatisch verhaal
gezonden aan le Soir, welk blad wij voor de juistheid
daarvan geheel en al verantwoordelijk laten:
Eene bladzijde uit de geschiedenis. Nadat Napoleon
III aan den koning van Pruisen had geschreven dat hij
zijn degen ter zijner beschikking stelde, zeide koning
Wilhelm: „laat hij zelf komen of hij zal als gemeen sol
daat behandeld worden, ofschoon hij geen beter lot
verdient." Napoleon ging daarop, gelijk men weet, naar
de hofstede alwaar het hoofdkwartier des konings was.
Nadat hij met zijn rijtuig bij de deur der boerenwoning
was gekomen, wierp Napoleon zijne cigarette weg en
trad eene kamer binnen van lage verdieping, alwaar de
koning, in generaalsuniform met den heimop het hoofd,
in koortsachtige stemming heen en weder wandelde met
de handen op den rug. De kroonprins en eenige officie
ren bevonden zich in den hoek van het vertrek.
Het was vrij donker in de kamer. De ex-keizer nam
den hoed af en groette den koning in het Duitsch.
Koning Wilhelm beantwoordde hem met woord noch
gebaar, deed nog eenige schreden en kwam toen voor den
keizer staan die de hoed in de hand hield, rechtop, koud,
verschrikkelijk.
Sire, zeide Napoleon, steeds in het Duitsch, ik kom
mondeling aan uwe majesteit herhalen, wat ik de eer had
gisteren avond haar schriftelijk te melden.
'tls wel, mijnheer, antwoordde de koning, wiens
gelaat hooggekleurd was en wiens stem geheel ongewoon
klonk tengevolge der moeite welke hij scheen te doen
om zich te beheerschen. Ik heb besloten dat Spandau u
zal worden aangewezen tot gevangenis tot verblijf
plaats wil ik zeggen. Gij zult daar mijne verdere beve
len afwachten.
Sire
Gelijk ik gezegd heb, mijnheer! riep de koning
terwijl hij met zijn sabel op den met stof bedekten grond
stampte.
Au revoir donemonsieur mon frere zeide de ex-kei-
zer, nu Fransch sprekende. Hij groette daarop de in het
vertrek aanwezige personen op hoffelijke wijze en verliet
de zaal, even kalm alsof hij eene openingszitting van het
wetgevend lichaam had bijgewoond.
Buiten gekomen, haalde hij eene cigarette uit den zak
en stak haar aan bij een der manschappen van het regi
ment witte kurassiers. Reeds maakte hij zich gereed om
weder in zijn rijtuig te stappen toen een hoofdofficier
hem namens koning Wilhelm kwam verzoeken om naar
een binnenplein der hoeve te gaan, alwaar de koning
hem zou Jaten halen, daar hij hem nog wilde spreken.
De ex-keizer antwoordde niet, maar ging tusschen
twee kurassiers naar de hem aangewezen plaats, alwaar
hij zich nederzette op een houten bankje. Nadat hij
daar een half uur ongeveer gewacht had kwam een offi
cier hem verzoeken om weder in het vertrek terug te
komen, alwaar koning Wilhelm zich nu geheel alleen
bevond. Ongeveer anderhalf uur bleven zij hier alleen,
terwijl er zeer zacht gesproken werd. Na afloop van dit
onderhoud vertrok de ex-keizerin een postrijtuig voor
zien van de wapens des konings van Pruisen.
Merkwaardig is een bericht in den Pruisischen
Staats-Anzeiger, niet alleen om den inhoud maar in de
allereerste plaats wegens de omstandigheid dat het
Pruisisch officieel orgaan het mededeelt. Het luidt: j
Volgens berichten uit eene zekere bron en van 1
ooggetuigen zou keizer Napoleon zich in den slag van
Sedan op zoodanige wijze hebben blootgesteld dat zijn
oogmerk om zich te laten doodschieten onbetwistbaar was.
Het defensief comité te Parijs heeft bevel gegeven
om in de verschillende buitenste gedeelten der stad barri-
kaden op te werpen, in verband met de verdedigings
werken der stad tegen de Duitsche troepen.
TELEG-RAMMEIf.
na het afdrukken van het vorig nommer ontvangen.
Florence.
Er heerscht hier groote agitatie. Te Rome en in de 1
omliggende streken worden adressen gericht aan koning
Victor Emmanuel, om de Italiaansche troepen naar Rome
te doen oprukken.
Parijs.
De leden van het corps diplomatique alhier beraadsla
gen over een voorstel om nog heden zich naar het hoofd
kwartier des konings van Pruisen te begeven.
De prinsen van Orleans zijn van hier weder naar
Londen teruggekeerd op verzoek van het gouvernement j
der republiek, hetwelk vreesde dat men uit hunne tegen
woordigheid te Parijs verkeerde gevolgtrekkingen zou
maken.
Laatste berichten.
Parijs
De communicatie langs de noorder-spoorweglljn is
verbroken.
Men verwacht de voorhoede van het Duitsche leger
morgen in de nabijheid van de hoofdstad.
De verschillende vertegenwoordigers der vreemde
mogendheden zullen ingeval van belegering naar eene
andere stad vertrekken. Naar diezelfde plaats zal zich
ook eene delegatie van hét gouvernement der republiek
begeven.
De mobiele garde heeft bevel ontvangen om zich
binnen vier en twintig uren op de voor elk korps aan
gewezen forten te bevinden.
De vestiug Laon wordt door een Duitsch legerkorps
onder bevel van den hertog van Mecklemburg belegerd.
Bij decreet van het gouve-nement zijn de verkie
zingen totsamenstellingqpner Assemblée constituante op
den zestienden September bepaald.
Parijs.
Het decreet van het gouvernement, waarbij de verkie
zingen voor de Assemblée constituante op 16 September
worden bepaald, beroept zich op de wet van L5 Maart 1849.
De geruchten omtrent door het corps diplomatique
in het werk gestelde pogingen tot het aanknoopen van
onderhandelingen tusschen de oorlogvoerende partijen
worden bevestigd.
Si. Petersburg.
Het dagblad van St. Petersburg zegt ten aanzien der
diplomatieke circulaire van den minister Favre dat hij
de vaderlandsliefde te ver drijft, wanneer hij weigert om
een paar ves'ingen aan het tot stand komen van den
vrede ten offer te brengen, welke vrede een vernieti-
gingskrijg zou voorkomen. Laat ons hopen aldus ein
digt genoemd dagblad zijn artikel dat Europa den
noodigen invloed zal kunnen uitoefenen om een duurza-"
men vrede tot stand te doen komen.
Brussel.
De ex-keizerin van Frankrijk vertrekt morgen naar
Ostende, om zich naar Engeland te begeven.
De Fransche republiek.
Blijkens bericht van den minister van binnenlandsche
zaken in het officieel orgaan, zijn een aantal brieven van
de keizerlijke familie in beslaggenomen, welke publiek
zullen worden gemaakt.
In het kamp van Sathonay, waarin eenige bataljons
mobiele garde waren samengetrokken, heeft het procla-
meereu der republiek tot ongeregeldheden aanleiding
gegeven. Tegen eenige officieren, die weigerden om het
republikeinsch bestuur te erkennen, had verzet van de
zijde der manschappen plaats. De slotsom was dat eenige
bataljons mobiele garde eenvoudig uiteengingen. En
met zulke lieden wil men tegen de Pruisische landweer
en linie-troepen oprukken
Volgens mededeelingen van het Engelsch orgaan
the Daily News zou als reden, waarom het keizerlijk gou
vernement tot den oorlog besloot, ofschoon daartoe nog
niet gereed, moeten worden aangenomen dat ongeveer
vijftig millioen franken van de begrooting voor het de
partement van oorlog jaarlijks door den keizer tot aan
vulling der civiele lijst en bezoldiging zijner creaturen
werden gebruikt.Als gevolg daarvan werden valschheden
op reusachtige schaal gepleegd in de rekeningen van
dat departement en telden regimenten op het papier twee
duizend man, doch in werkelijkheid slechts vijftien hon
derd. Toen nu de keizer genoopt werd om een meer parle
mentair bestuur in het leven te roepen, was hij bang
dat al die schandalen aan 't licht zouden komen. Een
gelukkige oorlog kon in dit alles verandering brengen,
en oorlogskosten zijn niet zoo gemakkelijk te veri-
fieeren. Ik heb dit alles zegt de berichtgever van the
Daily News vernomen van personen die in de gele
genheid zijn te weten wat er zoo al achter de schermen
is gebeurd. Wat hunne raededeeling naar mijne meening
bevestigt is dat verschillende personen, tot de omge
ving des keizers behoorende, ofschoon vroeger geen
fortuin bezittende, tweemaal meer verteerden dan hunne
bezoldiging bedroeg en thans eigenaars zijn van hotels,
landgoederen en andere bronnen van inkomsten.
The Daily Telegraph meldt dat een brief van
den m aarschalk Bazaiue aan zijne vrouw in handen der
Pruisische troepen is gevallen. Daarin zou het volgende
voorkomen: „Voor zooveel mij zelf betreft zal ik den
loop der gebeurtenissen afwachten. Zoodra men met
Napoleon zal gehandeld hebben, gelijk hij verdient, ben
ik gereed om zekere propositiën, welke mij door hem ge
daan zijn, aan het licht te brengen, waardoor ik mij
dadelijk in eene goede positie tegenover het nieuw gou
vernement zal plaatsen.
Volgens le Siècle zullen waarschijnlijk de heeren
Louis Blanc, Ledru-Rollin en Dufraisse als ambassadeurs
van Frankrijk naar Londen, Washington en Bern worden
gezonden.
Te Parijs is de Avenue Prince-Jéróme herdoopt in
Avenue Mac-Mahon. De Avenue-Napoleon heet voortaan
Avenue de la républiquenadat men eerst voornemens
was geweest haar den naam van Victor Noir te geven.
De circulaire aan de mogendheden.
De telegraaf meldde ons reeds eenige zinsneden uit
de door den Franschen minister van buitenlandsche
zaken Favre aan de Fransche vertegenwoordigers bij de
vreemde gouvernementen gerichte circulaire, bestemd
ter mededeeling aan de ministers van buitenlandsche
zaken dier gouvernementen. Dit stuk luidt in zijn geheel
aldus:
„Mijnheer, de gebeurtenissen, welke te Parijs hebben
plaats gehad, wordeo door de onverbiddelijke logica der
feiten zoo volledig verklaard, dat het onnoodig is om
breedvoerig op haren zin en strekking te wijzen. Geleid
door een onwederstaanbaren aandrang, te lang bedwon
gen, heeft de bevolking van Parijs gehoorzaamd aan
eene hoogere noodzakelijkheid, die van zijn eigen behoud.
Zij heeft niet willen tenondergaan met het schuldige
gezag, dat Frankrijk in het verderf heeft gestort. Zij
heeft de vervallenverklaring van Napoleon III en zijne
dynastie daarbij niet uitgesproken, maar slechts gecon
stateerd inden naam van het recht, der rechtvaardigheid
en van het algemeen welzijn.
„En die uitspraak was reeds te voren zoozeer door
elks overtuiging bekrachtigd dat niemand der levendig
ste verdedigers van het tenondergaand gezag opstond
om he t nog te ondersteunen. Het is uit zich zelf uiteen
gevallen, onder den last zijner fouten, te midden der
toejuichingen eener groote volksmenigte, zonder dat een
enkele droppel bloed vergoten werd en zonder dat iemand
van zijn vrijheid is beroofd geworden. En men heeft
kunnen zien eene in de geschiedenis onbekende om-
standigheid dat de burgers, waaraan de uitingen van he t
volk het gevaarlijk mandaat opdroegen om te strijden en
te overwinnen, geen enkel oogenblik hebben gedacht
aan hunne tegenstanders die hun den vorigen dag nog
hadden gedreigd met militaire executiën. Door hun
de eer van eenigen repressieven maatregel te weigeren
hebben zij hun verblinding en machteloosheid gecon
stateerd. De orde is geen enkel oogenblik verstoord
geworden; ons vertrouwen in de wijsheid en vaderlands
liefde der nationale garde en der geheele bevolking
veroorlooft ons de verzekering dat dit ook in het vervolg
niet zal plaats hebben. Bevrijd van de schande en het
gevaar eener regeering welke al hare plichten verzaakte,
begrijpt ieder dat de eerste daad der eindelijk heroverde
volkssouvereiniteit is om zich-zelve te beheerschen en
hare kracht te zoeken in de eerbiediging van het recht.
Bovendien, de tijd dringtde vijand is voor onze poorten
wij zijn slechts door ëene gedachte bezield: hem van ons
grondgebied te verdrijven.
„Die taak, welke wij thans met vastberadenheid op ons
nemen, is echter niet door ons aan Frankrijk opgelegd.
