HIDDELBIRGSCHE COtR.U'T
fifJlMim iwv hui,i ah li
ÏT't'.
.il.lll.d.MiiiM.jf Uti-j 11 >:>!•,- ;lt la Jtilli
van Dingsdag 30 August us-lS^O.No:1205,
;,,'i pMpffiterieinr "i
•J ill qo |l ii irfiu.'it r» t C/llzftlris'Üi'Jtyuttü.ï.
Bij,.gebrek aan nieuws'wil1 ik ii triijne indrukken roede-"
jdeelen van een reis-tussahen'de'twëe strijdende'legers;1,
,,ik heb iden Duitsöheh-ooloSsus,-wélke «leb met betrek-1
kei ijk snelle marschen voort beWeegty' éd Waarvan 'het
geregelde ieder moet verbazen, in zijne onderdeel) n
kunnen ■waarneibeö.','Niet's'H6ildt tóm'tégen en als ecu-
opkomende vloed gaat bii steeds 'VërÜé'f'ëh verder.'
'/nU^Op'd'ieö'kiag'zififlteu Wj 'dié plaats zijn/zegger
'de- Dnrtséhers:1 'En wórkelljk'zie't riiéó Op het aangeciuic e
'U.openbtök1 de IhPseü dc^'uhkilie'n 'dkar'in'dë'verte l;eqn
en wed ei wiegelen:GiSf érèh té' EpéVnéy kwamen er'ëep
i-v.ijfti'gtal afin.'"Alle Wlhkélë sTóten1 dadel ij k. Maar'dje
uhlanenwièteu è'iet 'dat eb 'ób'hët'Station'één acb'ttal
manschappen 'deb genie wairéh. 'Hlih'he Vé'geh Wóordigh'eid1
was voldoende- omde' Proisén' 'bp 'de vïucb't'te"doén"gaa|i
toët lachterlkting vau 'héA kómmattdéferenden officier,' ge
kwetst, en "vièr gesttedveldeü. kvohds 'kwamen ér1
twaalf honderd man 'vatf hfet 20éMiniè-ré'èimént'' uit"
Reims om de 1 beroétóde wijökéldfefé1'vón Epérnay tjs
verdedigen.' Geen i tdilaan ha'd alzdó'dë brëmië'van'hbn-
'dord thilers gewonnen, dóor kon'ing Wilhelni'uitgeloofd'
-voor»dengène,' die'feich het'eëtst Vdü'éen'flesc'h chó'ra-
pagné uib 'de kelders'z'oii'tiiëester'mlakfeÜ.' 'ÖóÜe'an£sjt
'Van höt> eersté oogénblik is bij'dó'bééóTkihg Van Eperh'ay i
bene" reactie gevólgd: ''Méé Heb fl'óÓr"d'e Stiatëb' 'ónder1
ibet-geroep: geeftions'wdpleiïeii:!'gëéït btts wapenen!
fl~E,v was -natuurlijk1 geeü 'mólg'ëUjkh'eid óm aani dit'
verlangen "te* vcl-doenyoéttigjé ja^èVk ih'et hun lefau-
cheux^geweren11 geWaf/ènd, 'völgdèn 'dë ébl'daten buiten
de'Stdd, zónder echter'eeÓVijaud"*^!" te Vihdèn. liet' ijs
is echter thans gebroken en' ik 'gelóóf dat'de PruUiéche
j. verkennings-detdcliëinenten' in' 't ietVolg Hier en daar
i, meer een-igewapende burgefrj zal Vinden wat'him
trouwens .niet-fefeletten-zal'ombiln'néti"éfe!iiig'è dkgéü'bnder
Parijsrte-weicn.'11''h"""' n -m»
...De- stemming' iii 'hét oosten'"dës 'lknds i's Overigens
sleoht- 'irien'is geheel én ai dhtttlo'èd'i'gfl; eri HVk'ch'^'hbpë-
loos-deu'Verderenloop'vah' zaken af"; óbëiHij'k'ho'oït ineri
.zeggen dat-men. alles'zoü'Willeii'geVëh'alé'dë'vfedé'inaar
i gesloten wérdl
i' ,,,Be. Pruisische 'ublanen1,"geblaééfetd dóót 'bühne 'kë-
makkei ij kekjke zegepralen, geVéii zïeh dë m'öbité'niel
meer. bij»het -binnennjdch 'Van! 'open1 jdaatèeh" om Aq
pistolen uit d©bolsteiJs"td nemén', toaar blljve'n 'dé isi&kaii
,.ini den. mónd houden. ':l1
iu4 De door de PiHiiéische troepëh te'N&ntyf'hfgte^feyën
bonsiduiden' Volgèns-deri Cörlespbhdërit 'Vati1 thë Tirde's
*goeti .vódr v;'betaalbaar bij 'hét fluiten vkn dèïï vréde
l.idoor.dénioverwiriDaan^' "lo^
ii m tt—s .p©. sonamatie'tot óvérgaWd Van'LóhgwV'dÖbt PfuisH
;.sche troepen' heeft Zaterdag'plaats ^éhafd. 'Dè kóra'friaii-!
dant der'.Franscflie bezetting1 heelt geweigerd.1 1
l.w !|Volgens officieel-M'bericht" ért' ;hèt': Priitóschel
»)hoöldk.wartier'"te -Bar le'Due heelt''Vitiy zlch oVói-j
.-MgegeVenjin.Voorts 1 meld'd dit le^ëidretiébt dat' 'tV'èe
.bataljons...mobielegardé 1 door'dè Pruisische caValéHe'
..»y» uiteengejaagd, ■utaarby1 zeVentiërtl,dfficië'réh,
ji&öQ, ,man .krijgsgevungeu wérden getnaa'kt. 'Dë PHiiséni
tha,d4eu slechts drie gèkwetsten,1 waaröhdér 'dë'ffiajbbrl
j^jfeissen^die-zwadr'gejond werd. 1 l,J 1 j
De'.Pruisische BtaatéAnzciger meldt ten opzichte'
<der> .thausj l i®. Prankr§ki gevormd wordende kbrpsen
iflcherpschutterajndhb'deze kokpsen moeten1 yoórZieh «ijn
uVani. eene nmlach«iging|ivan"lhet -minisCerie Van' 'dórtd^,
.onderworpen .nam de.'Frsnschc militaire Weltèn én'gë-
skommandJeerd .Üoör 'Fransche officicTen'.";l3'dit:!niet:hétl
jgevaL dat. zullen diel kdrpsep door" Pruisen" ëlechts
rbeschouwii.'ën,.behandeld' kunnen' Vbrdën'alé' béüÜek
baadietenui •>n-» «I ">J j/l i ifinbU..; -./jnd
^U^-XJie^/OCwrespoPdent -vau'the'DaHV Telegraph'Verzé-
-kerA.idat. keizer..Napoledn naarlde Tó'ileriën1 éal' terug-
-keewn.i^zoqdra.de/ FrAnacbe troepen ëene overwinhïdg
.zqUemhebben, behaald."-...I -.1. .i-.üi. uuii i .i. 1 "i
f.l.rrtl Volgens ponder, alle reaerves" gedarle meöedeelii/g
van Jiet-Erausch.gouvernement) zou dë Pruisifeche krijgS-
machtiiVOop.iTojUl, jteugevolge .wan! de hardnekkig©'ver
dediging dier vesting,nde.-bélegerilng^wiHew opgeveP.
.-K. A II 'iM'l A x.naiMlllllljdlT^^ZTT1 UIIU.4 /lll.l*l''ll.l*J.I.I AH
De fcöuïag'Vah, piriuseV op het ^ag-vëMj
The Daily news verhaalt het volgendè omtrent dén slag
van den 18pt»i; s i «lownl
ffHet .uiterlijk) van den koning, toenhij'zich 'ó'p hét'
slagveld bevond, had iets treurigs.. Hij' sprak bijiia geeri
woord, maar ik zag dat,zijne opmerkzaamheid-'verdeeld1'
wastusschen het i ge wichtige schouwspel in de Vertelen
het treurige voor., zijne' voetehv\Vaanmen bezig was de
gesneuvelde Fxanschen, vdn denrl6Mite'begrave!ii^ Graaf
^israarek bad slechts ,oogen .voor den) strijd 'en kt>n' zijn
ppgpwonde^heid |en spanning, niet ver-bergen,1 -en,- als [dé1
Roping,er piet bij-was geweest; gelóóf ik-stellig; dat hij
,heyn wa^ gegaan,; meaaag zijn.hooge-gestalte'steeds'
een wó.ipig.yóor do anderen. Omstreeks vier dur-had'een)
,,tieife,nd,,VQPrval,iplaats;,¥aciden ikAnt waar)ik"vermoéd,de
;dat yoo(,Steinmfitz atoud,i kwam)een..prachtig Regiment'
cavaloTtO, ,in galop aan., Het hield, eemoogënbh'k'bhlt op'
hef pup,t waar,de straatwegen tusschen,i Oonflans en i'
,Mpt,? zic,h jvereenigen^,en,.stormde/.toen,den wegnaar
,Metz pp,..Deze .straat looptitusschen twee rijen heuvelen^
pu,,hpt hoogste punt .waartegen idei weg'opliep-was dóotf
ide Franschen bezet,,zoodat, van, het prachtige regiment
slechts een klein gedeelte overbleef. Wat 'de overgeble-
vene hebben gedaan weet ik niet, maar de charge in
deze
waardoor aè'Duitsche troepen zpo gunstig uitmuntén.
Nog een'é wéffi3Ü^ndlgiheM,'/ffioët'ifc'veéh'afen, die mij °in"
.yerkjaarbafti; Het leger van prins Efiedr-ich Gatl was:
,.ip ,eeu heyiggevqplijti^q lped groote-verliezen 5 hët stond,
in het centrum, doch had,gelegenheid, ireebts- of links op
te.rukken. Er,,W^^iWel epn igoode reserve, maar.déze had
yepl gpledpn.,,door,.de gevechten .van,den!l4«a en 1-6".
i^en. grpot, gedeelte, yah dit leger,had rust noodig,,en*twee
jdlviaiën hadden hphoeftp, aan,,eene reorganisatie.-,Het
was ongeyper half,yijf, toen de,y^r8terkingen,.die op den
i.ujtqrsten recbter-.^p, Jipker.yleiigel ivereisoht .werden,;,
i.eep ^ek,ere. verzwakking,PP den, stjaatwieg naar "Verdlun,
Ipm,,w,elks .jjpzit de jeger?gfrpden, tengpyolge. hadden, toen
ploj-sptipg epp ïpgpl^tig, legerkorps,aanrukte ,uit een,streek,
.yvaarpjt.mqp gqenn.troepe,q ver,wachten kons. 'Het kwam
juist W^r,d^,®0f6?d9iheti legen van den,
,'kflnipg zyn kpo^dkwartieK had gehad, ,De laankomst vam
n^pwe tijpepen ^iold flietj.ftPiZpqlangihet vurem diiuaide,
zelf^ pjef^ tqep don^r yyprd, .Vauwaar.kAvaraen zij-,2,Zij:
^kwjuqpn ^iqt^uitjdq ri,qht}pg, van het,lqger .vanSteinmetz^
noch ^at,.ygp Pfia?,Frjpdwh-C^rV POchiqokMvan.,
jdat yap,v^G^ebRr.q,..,jk en,geloof het,ook,
niet, maar de officieren meenden idat.het qene afdeoling
w,as yan het le^priyap^pq krjOonprlffS) die,)by van Toul,
zou 'iiebfc)eh afgezondep yopr, hqt,geyal Pt hulp noodig
mociit zijn. Wa^r, dit^ kqrps 9,9k ,.yan11daap kwam,,het,
kwam juist bijj tijd^qn, ter jqi^iqr nl^tSnH«tjyerd.lapg8
('den'straatweg opgezetfizop^f-pn. opg.qn^likhelijk,gevaar,
ver^eereq, doc^ zóo dat^ al^de Fran^qhep^het, centrum.
waarmede (z'ij stedenverslagen pg,dden.i ,?ij tqr^tqpd in
'handen,'van een ^ripc^leger^qpd^n geyallpu zy,n,,,Het
aanrukken van dit korpsis yoqr dq.iFrgns^hyp dó hfislis-
^si'nggeweest. jZij zagen jnnhp^jiqpqlpo^ihup^oqstgnd
'Was, en van dat oogeublik^avpn fl,ei3tlt}ling,mqepen
meer óp en namende Pruisen flen^frigatWiPg.gqhp.eJ),in
Hun hezït. baarentegeu scheen op den;/Upker'vjpqgclde
'hevigheid van het 'gpvecht^ich tef ver<jpb,b,qi9Uf,,Sus-
'8chën 7 en' uren was het ^upr aap^ehe^dje.y^phet
dorp ((xravelotté), slephts zwak, ma^yge\yéldiS9 ,>y°/iken
'rook en vuur stegen aan beitje zijdeqoq. .ppge.yjepr.iJqgen
8 1 uren geraakte ,een' groot ,wit( hui^ypp^bij Gra,yelotte
in'tjranh.'ïri'Ac schemering gèleejkthetppeenj'^rk
'waarvan de toren een rlamn^endg zuil wasde zwarte
'róók die er uitsteeg, vormde eeó yreemde tegenstelling
m'ét' 'de 'witte' "kruitdamp. Dé duiste^n^ yiel^ en tegen
8 lirèn !,koh'ménde stellihg. 'dér' troepen nog slecJjts
opmaken' uit Aen"vyjlgen sfraatder grgnajen. pn (jde
lah'gfe 'vuurtongen uit dé kanonnen. ïe half' negen
grépeii:de'Franschë'n 'den Pr'uisi'schen'rechteryleqgél ,npg
"é'dütdliar'hëVïg kan1,'—tóén' was het daar gedaan kw^r-
'tïèY VÓór' nëkën ontstóncj 'n(^gi|ïaaVq^eehj^v^eësel^k vuur
1 të^èÓ1' óè"liïférs'të lihkër'zij'de dér Pruisen,'een opaitge-
'h'fokëh "^éted van het' donderen'der' ^anonhe'n en het
"gè'khëtféf "dër' mitrailleuses, en 'tóén was aljpsstil.
'D'ë'iSl'a^n'b9 Gfiyëllotte was' géein^gó' en'de Prpisen
'Mëldén'1 dè 'hoó'gteh, 'dié hè't omliggende 'landt'tot'onhër
het bereik van Metz behèers'ché'n^byzeti
hf.ti TOBsn iq dan.Elm ,teg«-
jra8lÖigolB»S»i ,g«at.WÜl»' iiit.da.vplgeoae bijzofl4et-
hedqadoQr.dffjiuf.Jion .lyiqkqdq.mclwedftfAl
„Ywl,een,:tqol»t|te (Wi »Pt PFajpipphe psvaleile was
1 ffueiiq. ta.Sa.varae ,»aBg«J|;"nien.;.01i(lit;dezolld,e
jpia|at3,,j9vWjik? i^ijisr jwri«eMi,k,«Jn
<v«r,"-#iiw«' m> tfÖiwi m-iSte*?
Xfëfy ,.k, h« fflpü* WA wijoiUooid
zèttpn. Toch hee^schteihierjhet ,meest; nuchtere- proza, en
yopr een goed bed h^,d.ik gaarne, eqn boogen prijs eü een
bundel poëzie jgegeyeq. Doch zoQ.goed was het .hieri niet
te krjjgftn, ;gq mej; on,s ,yie;;en officieren-lagen, wijl in een
dopkere kamer sampngedrQPgen ,op een. bed dat) voor een
pprsoon bestem djjterwljj.- ,,Wij ook, geen last hadden
van al te zachte pplq\f$„hetoorlogvoeren in
Frankrijk nog al aangenaam maakt is de goede
wijn, dien men overaFaantreft. De tocht van bier naar
Lunevilleiiwkéliqdcpdaiadieep j»ó'éfétilk>&>or ons geduld,
j^e.paardep vqoi;.den pq,den Jadóerwageni, waarop Jik met
dr^.officierep yaq,.,gezpi\dheid -voortBchommeldej, waren
zoo, moede en afgeyedpn,,^^ wy, besjpiteu piqqsten beur-
'tèjlings qen euji tf voft af tp jflggeq. ,S9ff,gi»g het. lierg
oP; en in de passen der Vogeezen gebepqé.e heli Ólkyijls
dat wij allen n^a^t elkander Ijppypjppjpppjs.nqgiuioesten
'helpep om'óen wagen.ypprt^pjtiif^kcn,] Bjj.dejhiMdeude
hitte" der zog kostte oqs (jjf,p^epigpn .^wéétlÓi'OFl'el,
vopral mij en een zwa(arlyv^g officier, yppvgezqp4bftii^van
'den staf. De goedp man ji^ ip ,yier;,(j^gqqpjper,gqwcht
verloren, .dan, wannee^.Jiij,. jp, yi,ey wfikfi-f1 de
haÓen ''ha^^rijikf. Injdeydq^ zpp'n ,krÜg^mg^!fivcn
is een uitstekend piid^el tegen zyva^^ijvjghfi'Aweb,^3 de
oorlóg nog' eémge maandpp (jpprt,0^9,^9,de
dikste majW terug met epn ta\Ue $s dp, jqpgptp yg^pjijrig.
Vooral heeft dé voorhoede yeej fe lijdpn^.qp^ppn,! kóP aan
menschen en paarden zien, hoeveej zij, in ye^tjpyi dagen
hehbén moeten marchepren. Maar hpt [hartj, is yr.pojijk, en
'de horst vol bljÓe hoop op zpgp, en ik geloqf
een groot 'leger heeft(bestaah waarip^oovgel,gezangen
'ég zoó weinig "gemord wordt,als het Prqipisc^i.-^qifmbe»
dat nu vóortdurépa 'paar'^apijp opruktr (1 .„„j
^Wij vórderden langzaam, en toen pet.aypgd .yprd was
'er geen ander middel <ia'n tc|pverpachtenrop dpjijaats
waar wij oh's'bevondèh. Het vvas gen bosc^rijjk jda^.door
stéile met hout begroeide hoogten omgeyeg^pg hg? ^c^oon
de plaats ook was voor liefhebbers.van ropggqtjek^yas
zij maar al te zeer geschikt óm overvallen te worden dan
dat men er rustig zou kunnen blijven. Er wasechter
'niéts tegen te"doen, en( wij moesten ons in hetjpnvprpij-
'deiijké schikken!' tWboér die'ons gereden had was piet
achterlating van zijn' vo'e'rtpig en paardopden lgop gegaan,'
zóöd^tVv'ij móesten vrééze'n dat hi| 'de een of andere bende
1 'V4'n''',onzlë aanwezigheid zóu kennis gevéij- Een jong. pffi-
''cië'r' vóii' g'ezon'dneld'1 vond' he'tavontuur'heeriyk en
1 Wèbèóhtë' óvervalling, óm gelégénhéid'te'hehben
'«ij li pas gekóchte ré vol vér té begroeven,' doch toen wij
hét dió'g ondferzó'ch'féh'bleek'de véer'rééds géÓrókén te
kijh éti' duS zóii'dër eehige wai,r'de.'De(zwaarïijvjigé ma-
jóbr'Whs ih' óhdÓn^éhaih'é' steihmirig en'yerwe^sch te
Lodewijk Napoleon in den diepsten afgrond. Ik 'was ka-
niélijk;)riiëtig,' dékr'ik 'gëëü 'óVëréal1 Vteëèdé,' waartoe^ an
ders wel aanleiding bestond, Wkht^nóÓWél'nog'weinig
vari 'de -algemeene Wd'pétiing dér FraüÓëhlé'n en van hunne
opoffèritig' vopt'hfet1vaderlandte' bespèilren' is'|'Wörden
1 toch dikWijls enkel'é detaChemèiitén Üah'^èïi'oudën en
'wórdt:e'r'óp'pÖSten"óif patróuilléé'döbr'dé'Óóerën géÓcbo-
1 tfen! Uit -• de1 bevolkin'g' Vkh' "lietjilattfeién'd' héhber-'zich
80tóiöigebétidën '^éVórlnid OtÓ' a'aii 'hhii tkoór'd!-' óf r'óof-
- 'zucht; 'öt' Wel 'aan 'hiiti Wra'ak' 'té' Vóldoëti, doèli 'é'edèrt een"
"dertigthl boérëh is dóodgëschbten hééft "m'éti er'mihiler
"laötVati." 1
nacht' -^iüg'fóstfg voörbij' én 'dëA 'vol^ènden' inor-
geri1 Werd dó tóch^ stdp' tobt lötapVóóïtlééietJ ik
zelf voerman was geworden, ért 'iti did'e "lifètl'bereikten
!\v-ij de mnnitiekolorine Wailrbij wij ons'WiMcti'hkó'sluiten,
•in een-'klein'doip.Teder'zbóht'eén pla'aèsje'öjj'Öe tótóniiéie-
'Wagdris;1 zoo goed aisdiet gin^,' eói lzoo W}éy,Ó'dë,t'ocht1ëen
dag ten een1 nacht v'óoi-ge'zdt tot wij'iii'LimÖHli'é'k\i'aih,en,
waa'rVk ddor'gfethkj'Hsfen geM'één'gbed'kWéffi'éi' kl-ëeg
en wéder in 'een bed'kon shióén." Vér\torid1érHjk 'óalé"liet
dat dein weners vatt'Lunévi'l'le'al'lèeh ^ehinót géldfeh' «élfs
geen Fransche banknoten Wilden iÓnhemen',)'daai1 zij
mèendemdat deze weldra nieté'mfeet Waai*d zoudélr zijn,
omdat? ëen -nationaal 'bankroet 'onvermijdelijk' Wils!'Een
koopman' in de istadj die pas vóór.tWéë dageü'üit Pdfijs
wae-'terugigekomèn"eni eeh- «eer1 ontwikkeld''ihkn'Was,
.wisselde- -gaarne mijn Pruisisch'•pkpierg'êM'iü;!'slèbht3
v,tegdn 1 den agió-van eeü hal'v©1 silbergróSchen óp iédérfen
.thaler^iDeze mah vertelde mij veel vdn'de'Otitmöédi'giiig
-die - in Parijs heerschtoen-van-de bnzèkerhelii'bveh'tiét-
i-geen uit den toeétand eon'geboren Worden. Te^èn keizer
nNapoLeoii- .heerSchtë in Parij^ '^e 'grootste1 veWdfteiilig,
1en 1 men iacütte het bepaald- 'oamogelij k1 dat' h ij 'zou' blij tien
..regeeren: 'Wat cchtfei-- van1 Frankrgk"Wotdéè"zóüV'üat
wist) deze .kodpmaiii'in1 .Lunevilló- evénmin1- als- iémahd
anderal .het/wëet.1. Alleen ide 'nationale frotfe-ön' de woede,
dat -eenvolk-dafc.Zij vroeger veraöhtten hen»heeft1 over
wonnen^ boudlt- d&t FranschenuBog vereenigd?, '-anders
.zouden .aqi^reeds thansdn een-woedenden^bdrgéroorltig
1 el kandej'i vernietigen Nip-alawg.-maar -ónzeAGorlogskOs-
ten-)van |Fiiinki«ijk»4erügbdübfeik'ieo' den 'Elzae>en' LÓtlfk-
tlngen voor zoover er de Duitsche taal gesprofeëè wbtf&t
