de oogen geopend over de geheime drijfveren, die voor
den aanvang van den oorlog in 1866 werkzaam waren,
om ons alle kracht zoowel op diplomatiek als op militair
gebied te ontnemen. Op hetzelfde oogenblik, waarin het
kabinet der Tuileriën voor Oostenrijk bemiddelend
tusschenbeide kwam en daartoe over dén afstand van
Venetië onderhandelde, werkte men aan het tot stand
breugen van eene vreeselijke coalitie tegenover Oosten
rijk, die het zou vernietigen.
In Zuid-Duitsckland 150,000 Fran3chen en 150,000
aan de zijde van Victor Emmanuel in Italië, de Fransche
vloot in de Adriatische zee en eene volksstemming
in Hongarije, die alles behalve eerlijk zou zijn ge
weest; wat zon daaruit voor Oostenrijk geworden
zijn? Het is de vraag, of thans nog, als 'dat verbond tot
stand was gekomen, de Oostenrijker een vaderland zou
hebben. Oostenrijk vernietigd, Dnitsch gebied in Fran
sche handen en het overige „georganiseerd" onder bet
protectoraat van Frankrijk, dat zou een gevolg van
den oorlog zijn geweest nog erger dan de slag, die ons
bij Sadowa heeft getroffen! Dit ten onzen kosten be
proefde loterijspel gaat alle grenzen van geoorloofde
diplomatische intrigue te boven. Zelfs hun, die het
hartstochtelijkst de deelneming aan den oorlog verdedi
gen, moet het eindelijk duidelijk worden, tusschen welke
molensteenen wij geraken, als wij in dezen oorlog partij
kiezen. De onzijdigheid is Oostenrijk thans opgelegd.
Laatste berichten*
Brussel (namiddag 5,j- uur). Voor zoover de uitslag
der verkiezingen bekend is, hebben de clericalen een
groote meerderheid gekregen. Men rekent dat het minis
terie 18 stemmen zal gewonnen hebben. Van Brussel is
het resultaat der stemming nog niet metjuistheid bekend.
Parijs. Ook heden is geen enkel oorlogsbericht bekend-
geworden.
Berlijn. Vijftien vaartuigen met steenen geladen zijn
naar den mond der Elbe gevoerd om ze bij de nadering
van Fransche schepen te doen zinken.
Het Journal de St. Petersbourg betoogt dat er geen
sprake is van een inval in de Donau-vorstendommen.
Italië. De regeering heeft bevel gegeven om troepen
bijeen te trekken, teneinde de grenzen te dekken.
Londen. De Morningpost bevat een artikel waarbij zij
er op aandringt, dat, om den oorlog zooveel mogelijk te
localiseeren, nogmaals van de mogendheden een alge-
mcene volledige erkenning van de neutraliteit van
België zal gevorderd worden.
Brieven uit België.
Brussel, 31 Juli.
Zoo is dan dat verschrikkelijk geheim bekendMen
weet nu ten aanzien der Fransch-Pruisische politiek
ik bedoel namelijk zij die zich daaromtrent nog illusion
maakten welk gewicht tractaten en waarborgsover-
eenkemsten bij de diplomatie te Berlijn en te Parijs in
de schaal leggen.
Gelukkig is het Belgisch gouvernement niet verrast
geworden. Heeft het zoo spoedig de meest doortastende
maatregelen kunnen nemen tot verdediging zijner onaf
hankelijkheidde reden daarvan is dat men sedert een
jaar en meer op iets dergelijks zich in alle opzichten had
voorbereid.
Herinnert ge u de algemeene wapenschouwing van
bet leger, welke voorleden jaar te Brussel plaats had,
bij gelegenheid der Septemberfeesten Schijnbaar was
dit slechts een militaire marsch door België, maar in
werkelijkheid wilde men de proef nemen of de geno
men maatregelen Voldoende waren om spoedig een leger
te concentreeren en of die maatregelen het gevaar van
een eventueelen inval bij verrassing konden afweren. De
proef gelukte destijds uitmuntend en ditmaal ging ook
alles naar wensch. Binnen een tiental dagen is het
Belgisch leger van 90,000 man gemobiliseerd, Antwerpen
ïs in staat van verdediging gesteld en België kan zonder
weifeling den vijand afwachten. Deze maatregelen en
de juiste en spoedige uitvoering daarvan zijn betere
waarborgen voorBelgie's onafhankelijkheid dan alle ver
zekeringen van Engeland.
Aide-toi et le ciel t'aidera
Zoo spreekt de wijsheid der volken. Dat moet de leus
zijn van alle natiën. Zwak in getal, moeten zij aan het
cijfer tegemoetkomen door energie en krachtsinspanning.
Daarin ligt alleen ons heil. België geeft wat dat betreft,
een waarlijk prijzenswaardig voorbeeld. De publieke
geest heeft, in de laatste acht dagen epn vlucht genomen
waartoe men hem vroeger niet in staat zou hebben ge
meend. Men begint thans de toekomst met vertrouwen
in te zien, en, erkennen wij het, men heeft alle redenen
om niet te wanhopen. Een leger van 90,000 man, het
welk door het onder de waoenen roepen van de laatste
drie lichtingen (daartoe is een bijzondere wet noodig)
tot 120,000 man kan worden gebrachtvoorts een schut
terij waarvan zoo noodig de eerste ban dadelijk in 't veld
kan komen, ziedaar reeds een vrij indrukwekkende
macht en- tevens eene voldoende om het land te verde
digen tegen oorlogvoerende regeeringen, welke over niet
meer troepen op éen punt te gelijk zouden kannen be
schikken.
Voeg daarbij dat bet versterkt kamp van Antwerpen
van zeer veel dienst zal wezen. Een leger gevoelt zich
veel sterker, indien het weet dat het in de achterhoede
behoorlijk gedekt is en in geval van eene nederlaag een
veiligen terugtocht heeft, om zich te herstellen en zich
opnieuw to organiseeren.
Binnen enkele dagen wellicht zullen wij met juistheid
weten welke positie ingenomen is door de verschillende
legerkorpsen, belast met de verdediging van de Maas en
van de Schelde. Uit bet oogpunt onzer binnenlandsche
staatkunde heb ik u heden volstrekt geene goede be
richten mede te deelen. Welk een tijdstip voor alge
meene verkiezingen! Toch moeten dezen plaats hebben.
Het clericaal ministerie heeft gehoopt in troebel water
eene clericale meerderheid te zullen kunnen visschen
en ziedaar de reden dat België Dinsdag naar de stem
bus marcheeren zal om een nieuwe kamer van vertegen
woordiging en een nieuwen senaat te kiezen.
Onder andere omstandigheden zouden de reactionaire
en absurde handelingen van het kabiuet d'Anethan-
Jacobs voldoende geweest zijn om het te doen vallen.
Nauwelijks was het aan het bestuur gekomen of het
begon met de afzetting en vervanging van ambtenaren
wier staatkundig gevoelen niet met die van het minis
terie overeenkwamen. Dit systeem van intimidatie zal
weinig resultaten opleveren, maar is daarom niet te
minder hatelijk. Aan den anderen kant heeft ons prach
tig ministerie, zoogenaamd in het algemeen belang, een
telegrammen-censuur in het leven geroepen. Wel be
weert het dat dit altijd het geval is geweestdoch ten
onrechte. Vroeger verzonden de hulp-telegraafkantoren
direct de hun toevertrouwde depêches. Thans zijn zij
verplicht deze naar het centraal bureau over te seinen,
waar de chef deze aan eene censuur onderwerpt en
oppermachtig beoordeelt of zij misschien inbreuk zouden
kunnen maken op België's neutraliteit. Het is onge
looflik, maar toch waar.
Ik hoop dat men bij de opening van de zitting der
vertegenwoordiging niet nalaten zal om aan het gouver
nement rekenschap te vragen omtrent de jezuiëtische
uitlegging van het reglement.
Omtrent het resultaat der verkiezingen is niets met
zekerheid te zeggen. Ditmaal is het geheel en al eene
loterij. Als naar gewoonte zal veel afhangen van Gent,
Brugge en Antwerpen, vooral van Gend. Qui vivra verra.
ItVmijcluiiTh.
HET TOOIEEL TM BEI OORLOG.
"S7"_
TRIER. CONZ. SAARBURG.
De vaart op den Moezel van Coblenz naar Trier biedt
de schilderachtigste gezichtspunten aan, maarongclnkki-
gerwijze is de rivier, door te lagen waterstand, in het
schoone jaargetijde zeer dikwijls onbevaarbaar. En zoo al
niet het water ontbreekt, maken toch de veelvuldige
kronkelingen de reis zoolang (stroomopwaarts anderhalve
dag), dat menig reiziger de voorkeur geeft aan den post
wagen die hem in 15 uren van de eerste naar de laatste
plaats voert.
Trier is een plaats die uien niet dan met zeker ontzag
binnentreedt en die men niet dan met weemoed verlaat
waar zoo menig eerbiedwaardig Jmonument van het
verleden in bet heden spreekt, gelijk Longfellow zeggen
zou, huivert men bij de gedachte dat ook tot hier het
tooneel der verwoesting zich kan uitstrekken.
De ligging van Trier aan den Moezel, zeer dicht bij
de plaats waar de Saar zich met die rivier vereenigt en
in de nabijheid der- grenzen, maakt haar tot een zeer
belangrijk punt voor de Duitsche troepen, daar de aan
voer van allerlei behoeften gemakkelijk kan plaats
hebben zoowel te water als te land. Vooral ook zal men
waarde hechten aan het bezit van Trier, omdat tusschen
deze stad en Coblenz langs den Moezel geen enkele ver
sterkte plaats ligt, die verdedigd kan worden, als men
Trier aan den vijand, die dan van daar de Moezel zou kan
nen bebeerschen, moet overlaten. Debezettiug derstadin
tijd van vrede is niet groot, gewoonlijk 2000 maner zijn
een paar kazernen, benevens een hospitaal.
Toen in het jaar 69 Claudius Civilis tegen de Romei
nen opstond, kozen de Gallische Treviren onder hun
aanvoerders Classicus en Julius Tutor zijne zijde, doch
de Treviren werden door liet Romeinscbe leger versla
gen en hun hoofdplaats Trier (door de Romeinen Augusta
Trevirorum genaamd) ingenomen; daarop had de vol
gende dagen een bloedige slag plaats tusschen de
legers der Romeinen en die van Claudius Civilis, waarbij
de laatste eindelijk verslagen en Trier bij het groote
Romeinscbe lijk ingelijfd werd. Van dien tijddagteekent
de geschiedenis dezer stad, die zoo rijk is aan belang
rijke feiten en veelvuldige lotwisselingen, dat het onmo
gelijk is ze allen te vermelden, maar we ons moeten
bepalen slechts de belangrijkste aan te stippen, waar
onder we in de eerste plaats rekenen, dat zij in 285 tot
residentie gekozen werd voor Maximianus, die onder
den titel van Augustus door keizer Diocletianus tot
Caesar of helper in zijne regeering werd aange
nomen, en dat men aldaar ten tijde van Hadrianus
de belangrijkste inrichting voor onderwijs van geheel
Gallië vond, waarvan zij toen de hoofdplaats was.
Wellicht is het gedeeltelijk reeds aan deze vroegtijdige
wetenschappelijke ontwikkeling toe te schrijven, dat
Trier een zóo uitmuntende stadsbibliotheek heeft met
niet minder dan 96000 bandenen prachtige bandschriften,
waaronder de zoogenaamden codex aureus.
Ook onder de Franken, die de stad in 463 hij verraad
verkregen, bleef zij een aanzienlijke plaats, en de bis
schoppen van Trier waren langen tijd machtige heeren,
zoowel op wereldlijk als kerkelijk gebied. Thectgoucl
van T rier was ook een der bisschoppen, die in 862 door
Lotharius II ter inilpe werd geroepen toen hij zich van
zijne vrouw Thietberga wilde scheiden. Tot 843 behoorde
de stad tot hel koninkrijk Anstrasie enw$is later aanLotha-
ringen gekomen, ging in 870 weder tot Duitschland over,
doch kwam in 895 nogmaals aan Lotharingen. Keizer
Hendrik I vereenigde haar in 920 voor goed met Duitsch
land. In 1063 blonk de vrijheidszucht der inwoners van.
Trier schitterend uit, toen keizer Henderik IV hun een
bisschop wilde opdringen, in zijn neef Koenraad. Zij
stonden onder aanvoering van hun domvoogd op, ver
moorden den aartsbisschop en sloegen de keizerlijke
troepen.
In bet laatst der elfde eeuw beheerschte pans Grego-
rius VII de wereld,-en een zijner hevigste tegenstanders
was de bisschop Gnenrich von Trier, die echter in bet
beste manifest dat tegen dezen paus is uitgevaardigd, aan
diens deugd hulde bracht. Doch het is niet mogelijk al
de gewichtige handelingen van de bisschoppen van Trier
te schetsen en wij herinneren nog slechts aau Bruno, die
in 1106 een verraderlijke rol speelde tegenover Hendrik
IV, en aan Volkmar, die in 1186 met twaalf andere bis
schoppen eene samenzwering tegen Frederik Barbarossa
tot stand bracht. Trier was in 1241 een der steden die
mede het Rijnsche stedenverbond sloten, dat in 1255
door keizer Willem bevestigd werd en later als de Hanze
zoo beroemd is geworden. Een belangrijke rol heeft Trier
ook gespeeld in den strijd tusschen Lodewijk van Beie
ren en deu paus in de eerste helft der 14c eeuw, toen
Boudewiju keurvorst van Trier was en tevens het
bestuur over bet bisdom Metz voerde.
De keurvorst Jacobus van Trier beeft in 1454 aan de
stad eene boogescbool geschonken, die echter in 1793
is opgeheven.
Aan de geweldige oorlogen die in het laatst der vijf
tiende eeuw onder de regeering van Frederik III werden
gevoerd nam Trier een geducht aajideel. Wellicht is
daar nooit schitterender vergadering geweest, dan
toen iu September 1473 Frederik III en Karei de Stoute
met een menigte keurvorsten en gezanten van verschil
lende vorsten vergaderden, om de kroning van Karei
den Stouten te doen plaats, hebben, tegelijk met de
verloving zijner schoondochter Maria van Bourgondië
aan den fleren zoon van Frederik III, Maximiliaan. Wij
behoeven niet te herinneren boe die bijeenkomst eindigde
door het onverwacht vertrek van Fredeiik, zonder eenig
resultaat te hebben geleverd.
Gedurende de Sickingsche veete, die haar ontstaan te
danken bad aan den haat van Frans van Sickitigen tegen
den vriend van Lu!her den keurvorst van Trier, werd
deze plaats den 8cn September 1522 door Frans belegerd
met 5000 man voetknechten en 1500 ruiters, doch met
zoo gunstig gevolg verdedigd, dat de belegeraars na
zeven dagen moesten aftrekken. De stad geraakte tot
zóo grooten bloei en tot zoo hooge mate van onafhanke
lijkheid. dat de keurvorsten het wenschelijk achtten hun
zetel van Trier naar Coblenz over te brengen, en later
werd zij een keizerlijke vrijstad.
De verschillende oorlogen en woelingen der keur
vorsten, de dertigjarige oorlogen de oorlogen van Lode
wijk XIV leverden voor Trier nog belangrijke lotgevallen
en veranderingen op. In 1794 aan Frankrijk gekomen,
werd Trier de hoo'fdstad van het departement vau de Saar.
De beide geestelijke keurvorstendommen Trier en Keu
len werden volgens bet rijksdagbesluit van 24 Maart
1803 opgeheven. Na den oorlog met Napoleon kwam de
