öuitmlr.nïi.
wetsontwerpen. Tot rapporteurs over de herziening der
armenwet zijn benoemd de heeren Smit, van Rhemen,
Viruly en van Bij landt. De voorzitters der afdeelingcn
zijn de heeren Cost Jordens, van Swinderen, Cremers
en van Twist.
Door de heeren Cremers was ingezonden een voorstel
tot wijziging van het reglement van orde. Dat stuk is
gedrukt aan de leden medegedeeld. Het strekt om ter
voorkoming ook van ontijdige mededeeling van stukken
der kamer denzelfden weg te volgen als met de stukken
voor de tweede kamer geschiedt.
De heer Cremers meent dat hij met de geschreven
toelichting van het voorstel kan volstaan.
De heer Fransen van de Putte geeft in overweging
eenige meerdere verbeteringen in den gang der werkzaam
heden te brengen.
Met eenparige stemmen wordt daarop besloten ora het
bedoelde voorstel van de heeren Cremers en Yiruly tot
onderzoek naar de sectie te verzenden.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 20 Mei. Aanneming der wet tot
afschaffing van de doodstraf.
Weder is een adres ingekomen houdende adhaesie
aan het wetsvoorstel omtrent de calamiteuze polders, en
een van een christelijk gereformeerde gemeente, tot be
houd van de doodstraf.
De algemeene beraadslagingen over het wetsontwerp
tot afschaffing van de doodstraf worden voortgezet.
De heeren van Nispen, Vader en Bichon repliceeren.
De heer Luyben acht het behoud der doodstraf wen-
schelijk als afschrikking.
De heer Cornelis, repliceerende, bestrijdt voorna-
menlijk den heer Heijdenrijk. De voorzitter meent
echter dat spreker te ver gaat in zijn particuliere
repliek, waarop de heer Cornelis te kennen geeft
dat hij alleen heeft willen opkomen tegen de ge
woonte van den heer Heijdenrijk, in den laatsten tijd
aangenomen, om de catholie'ken te verguizen in het oog
der liberale partij en omgekeerd.
De algemeene beraadslaging wordt gesloten.
Thans komt art. 1 in behandeling met het daarop
voorgestelde amendement tot behoud van de doodstraf
voor enkele gevallen. De heer de Brauw licht het toe.
Volgens hem is het niet goed in alle gevallen de dood
straf af te schaffen; zij wordt thans nog bij 36 artikelen
van het strafwetboek bedreigd; hij wenscht ze slechts
in twee gevallen te behouden vorstenmoord en moord
bij inbraak, met vergiftiging en op ouders gepleegd.
Volgens zijne verder voorgestelde amendementen zal
ook de levenslange tuchthuisstraf wegvallen, deze blijft
de voorstellen gevaarlijk achten, en geen behoorlijk
aequivalent. voor de doodstraf. Zulk eene straf acht hij
eene pijniging waardoor men den mensch tot wanhoop
brengt en tot een redeloos dier verlaagt.
De heeren Akerlaken en van der Linden bestrijden
het amendementde heeren Heemskerk Az en Bichon
verdedigen het.
Na bestrijding door den minister, die het amendement
beschouwt als eene omverwerping van het geheele
beginsel dezer wet, en repliek van den heer de Brauw,
wordt het amendement verworpen met 48 tegen 30 stem
men.
De heer de Brauw trekt daarop zijne verdere amende
menten op de wet in.
Bij art. 2 stelt de heer van Beyraa een amendement
voor, om ook bij het leger en de vloot de doodstraf af te
schaffen. Hij acht het behoud in dit opzicht eene incon
sequentie.
De heer van Eek zegt dat de doodstraf voor militairen
zou berusten op de crimineele wetboeken voor de land
en zeemacht, maar deze zijn nooit afgekondigd en daarom
niet geldig. Hij vereenigt zich met het amendement van
den heer van Beyina, dat echter, zonder nadere discussie
of repliek van de regeering, wordt verworpen met 58
tegen .18 stemmen.
Art. 2 der wet, op verlangen van eenige leden in stem
ming gebracht, wordt met 27 tegen 51 stemmen goed
gekeurd.
De verdere artikelen worden zonder beraadslaging
aangenomen.
Het wetsontwerp tot. afschaffing van de doodstraf wordt
daarop aangenomen met 48 tegen 30 stemmen.
Tot de leden der liberale partij die tegen stemden
behooren de heeren de Bieberstein, Pyls, Kerstens en
Bots; van de andere zijde werd voor de wet ge
stemd door de heeren Kalff, Bergmann, van Amerongen,
's Jacob, van Voörthuysen en van Naamen.
De heer van der Hucht stemde vóór het ontwerp, de
heer van Reenen tegen.
Bij de stemming waren afwezig de heeren de Wille-
bois en van Harden broek.
Op voorstel van den voorzitter wordt besloten eene
verandering in de orde van werkzaamheden te brengen,
en de behandeling der suikerwet vooralsnog niet te doen
plaats hebben. Tegen Zaterdag worden nu aan de orde
gesteld, het ontwerp tot intrekking van bepalingen der
wet op de loterijen, overdracht voor het station te Zwolle
van grond aan jlie gemeente, vereeniging der gemeenten
Reenwijk en Sluipwijk, outeigening van perceelen voor
een weg te Vaals, concessie aan den heer Dronkers voor
eene duinwaterleiding en verder eenige conclusien van
rapporten.
Gemeenteraad ran Goes.
In de gisteren gehouden zitting, waaraan alle leden
deelnamen, is
1°. mededeeling gedaan van eenige ingekomen stuk
ken
2°. voortgezet, de behandeling over de verhooging der
jaarwedde van den sasmeester cn diens knecht., en door
burgemeester en wethouders aan den raad voorgesteld de
jaarwedde van den sasmeester te stellen op f 550en van
diens knecht op /"300, onder verplichting dat zij aan de
in- en uitvarende schippers hunne adsistentie zullen ver-
leenen zonder daarvoor eenige belooning te vorderen ofte
mogen aannemen op straffe van schorsing, en bij herha
ling van afzetting. Na daarover gevoerde discussiën
wordt, besloten het voorstel te stellen in handen der
financieele commissie tot berichten raad,teneinde daarna
een besluit te nemen
3». op een verzoek van I. J. Werri om vermindering
der pachtsom der visscherii, door burgemeester en wet
houders voorgesteld, op grond dat die visschcrij door het
dempen van een gedeelte der vest merkelijk in waarde
verminderd is, de pacht te verminderen met 10 en alzoo
te brengen van ƒ40 op 30, waartoe wordt besloten;
4°. worden als leden voor het stembureau bij de ver
kiezing van een lid voor gedeputeerde staten, benoemd;
de heeren Yerhagen en Callcnfels welke zich die benoe
ming laten welgevallen;
5°. wordt aan mejufvr. E. van Braamheek op haar
verzoek eervol ontslag verleend uit hare betrekking van
kostschoolhouders aan de Fransehe meisjesschool te
Goes, met ingang van 15 Jnni a., met machtiging aan
burgemeester en wethouders om zoo spoedig mogelijk
oproeping te doen teneinde in die vacature te voorzien;
6°. wordt aan den heer d«\ C. Walig Hz., op verzoek
eervol ontslag verleend uit zijne betrekking als leeraar
in de schei- en natuurkunde aan de hoogere burger
school te Goes, met ingang van 1 September a., met
machtiging aan burgemeester en wethouders om zoo
spopdig mogelijk oproeping te doen teneinde in die vaca
ture te voorzien
7°. wordt aan den heer J. Soutendam op verzoek eervol
ontslag verleend uit zijne betrekkingen van opzichter
der gemeentewerken en lid van de gezondheids commis
sie onder dankbetuiging voor de in die betrekkingen
aan de gemeente bewezen diensten.
8°. wordt een verzoek van ra'. P. van der Meer Mohr,
om grond in erfpacht te bekomen, op voorstel van burge
meester, en wethouders na daarover gevoerde discussiën
aangehouden;
9®. wordt besloten het verzoek van het bestuur der
Maatschappij van landbouw tot geldelijke bijdrage voor
de aanstaande tentoonstelling van landbouwwerktuigen
in te willigen, en daartoe uit de gemeentekas een bedrag
van 100 aan het bestuur te verstrekken;
10®. wordt besloten dat de verpachting van het jacht-
recht, hetwelk in dit jaar expireert, zal plaats hebben op
de bestaande voorwaarden.
11®. wordt besloten de verpachting van dehaardasch en
vuilnis binnen deze gemeente weder voor een jaar op de
thans bestaande voorwaarden te doen plaats hebben
12®. wordt besloten de jaarwedde der grafdelvers
voor ieder te verhoogen met 150 en alzoo te brengen
op 250 'sjaars, gerekend te zijn ingegaan met 1 Mei
dezes jaars, met machtiging van burgemeester en wet
houders om de goedkeuring van gedeputeerde staten te
vragen tot af- er. overschrijving op de begrooting 1870
over de loopende 8 maandenv
13°. wordt op voorstel van burgemeester en wethou
ders besloten een brandspuit als voor deze gemeente niet
meer tot gebruik geschikt bevonden, aan de gemeente
Hoedekenskerke te verkoopen roor eene som van 400,
met machtiging van burgemeester en wethouders om de
goedkeuring van gedeputeerde staten te vragen tot af-
en overschrijving te dien einde op de begrooting 1870;
14®. wordt besloten twee telegraafirebouwtjes, als niet
tot algemeen gebruik geschikt, voor afbraak te verkoopen;
15®. wordt besloten voor noodzakelijke uitgaven door
vermeerderde bevolking en meerdere geneesmiddelen
een verhooging toe te staan van de uitgaven voor het
gasthuis ten gezamenlijke bedrage yan 585.77
16®. wordt aan de commissie voor rapport in zake
de faecale stoffen, voor reis- en verblijfkosten een kre
diet verleend, tot een maximum van 150.
17°. wordt besloten een ingekomen adres van mr. J. G.
de w'itt Hamer c. s. tot wijziging der verordering op den
hoofdelijken omslag, meteen nieuwe concept-verordening
te stellen in handen der financieele commissie tot be
richt en raad;
18®. wordt besloten een verzoek van eenige schippers
om licht te plaatsen op bet sas, waarbij door burgemees
ter en wethouders wordt overgelegd eene begrooting van
kosten, als voor het plaatsen van een paal met lan
taarn ƒ64 en voor verstrekken van licht en onderhoud
als anderszins jaarlijks 100 te stelleD in handen der
financieele commissie tot bericht en raad.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
Algemeen overzicht.
De omwenteling die te Lissabon is uitgebroken, en
waarvan gisteren in onze „laatste berichten" werd melding
gemaakt, is van zuiver militairen aard, en te wijten aau
den tegenzin van het leger tegen het bestaande ministerie
en de meerderheid der kamer. De maarschalk Saldanha
heeft zich in den nacht van 18 op 19 dezer aan het hoofd
van zes bataljons naar het paleis begeven, alwaar een
gevecht plaats greep met de wacht van het paleis, die
stand hield, waarvan het gevolg was dat zeven soldaten
zijn gedood en dertig gewond. Gedurende het gevecht
werd eene lading tegen de vensters van het paleis ge
richt. Na den afloop van het gevecht, dat eindigde met
de inname van het paleis, hebben de troepen zich geheel
verbroederd. Saldanha diad eerst het foit Saint-George
ingenomen en met gewapende boeren bezet, waardoor
hij de stad kon beheerschenhij kwam om vier uur iu
den morgen in het paleis alwaar hij een langdurige bij
eenkomst met den koning had. De heer Lotilé werd ge
roepen, en deze heeft zijn ontslag ingediend, waarop aan
Saldanha de samenstelling van een nieuw ministerie is
opgedragen; hij zal de portefeuille van oorlog aannemen.
De ontbinding der kamer is terstond daarop afgekondigd.
De straatbevolking van Lissabon, die zich overigens
weinig met geheel de handeling heeft bemoeid, plantte
de nationale vlag en schreeuwde: leve de koning en
leve het legerweg met het ministerie
Oporto en andere steden, die waarschijnlijk het meest
door den ingevoerden income tax getroffen worden, heb-
1 ben den opstand ondersteund.
In de Spaansche cortes heeft de heer Ruano van de
regeering mededeeling gevraagd van de door haar uit
Lissabon ontvangen telegrammen, die het gerucht van
den opstand van Sandalha bevestigden. De regeering
heeft aan de Spaansche vloot die op weg naar Cadix a
Vigo te Lissabon moest binnenloopen andere bevelen
gezonden.
In de zitting vau het Fransch wetgevend lichaam is
met 175 van de 191 uitgebrachte stemmen tot vice pre
sident benoemd de gewezen minister van openbare
werken, de heer Talhouët.
De plechtige zitting van de Fransehe kamer, waarin
het procesverbaal van de gehondene volksstemming op
officieelc wijze aan den keizer zal worden ter hand ge-,
steld, is bepaald op heden te een uur in de Louvre, en
wel in de troonzaal. Tot zoolang, zegt l'Etoile
beige, blijft het politiek leven opgeschort. Hetzelfde
ceremonieel, dat bij de opening der kamers gevolgd
wordt, zal men ook nu in acht nemen, met uitzondering
dat de keizer zich thans door de inwendige verbindin -
gen tusschen de Tuileriën en de Louvre naar de zitting
zal begeven. Men wil iedere openbare demonstratie, die
eenig officieel karakter beeft, vermijden, teneinde geen
tegen-demonstraties uit te lokken, maar men laat de
priesters verordenen in al de kerken te Deums aan te
heffen, terzelfdertijd dat de politie te Parijs haar invloed
op de winkeliers van de boulevards uitoefent, om hen
te bewegen aan den avond vanden dag waarop het
plebiscit is afgekondigd/te illumineeren.
Op het voorbeeld van den gemeenteraad van Weenen
heeft ook thans die van Graz zich met een adres tot
den minister-president Potoeki gewend, houdende ver
zoek om den minister van oorlog, baron Widmann, als
zoodanig door een ander te vervangen, net besluit daar
toe is met algemeene stemmen aangenomen Intusschen
laat de vervulling der geruchten, volgens welke de heer
Widmann van zijne betrekking zou worden ontslagen,
nog steeds op zich wachten.
De laatste berichten uit Praag melden nog niet veel
goeds omtrent de onderhandelingen van den minister pre
sident Potoeki met de Czechen. Wel is een eersto
schrede tot toenadering gedaan, mkar de moeilijkheden
zijn nog zeer groot. De Czechen willen bepaald de ont-
