3cfttjtnngot.
CjanMsbmdjtfn.
De opstand in Dalmatië.
Graanmarkten enz.
Prijzen van effecten.
en zich vergist had. De laatstgenoemde depêche van
den heer von Beust was echter reeds publiek gemaakt
en lokte weder een antwoord uit van den heer von Frie-
®en en eene nieuwe polemiek tnsschen de Oostenrijksche
en Pruisische dagbladen, gelijk men zich herinneren
za1. Officieuse ophelderingen en verzekeringen maakten
echter later een einde aan deze zaak, welke haren oor
sprong slechts aan een onjuist gerucht verschuldigd was
geweest, waaraan de heer von Werncr geloof had ge
hecht als afkomstig van iemand, dien hij goed ingelicht
meende.
Onze lezers zullen in dit nommer een niet onbelang
rijke mededeeling omtrent den in Dalmatië uitgebroken
opstand aantreffen, waarin tevens historische bijzonder
heden voorkomen, welke, met het oog op den verderen
loop der gebeurtenissen, de aandacht verdienen.
De plaats van den heer von Werther als Pruisisch
Ambassadeur te Weenen zal vervuld worden door den
kolonel von Schweinitz, tot dusverre slechts militair
gevolmachtigde bij de Pruisische ambassade teSt.-Peters-
hurg. De heer von Schweinitz is, met het oog op zijne
Aanstaande benoeming, dezer dagen verheven_tot den
tang van generaal a, la suite.
Een brief uit Madrid meldt een besluit van den kapi
tein-generaal te Saragossa, waaruit blijkt hoe de militaire
Autoriteiten gebruik maken van de opheffing der bij do
constitutie gewaarborgde individueele vrijheid. Die
kapitein-generaal heeft, krachtens de hem thans ver
leende macht, een bando uitgevaardigd, waarbij alle
bewoners van een huis, waaruit een geweerschot op voor
bijgangers mocht worden gelost, als medeplichtigen zullen
borden beschouwd van den schuldige en als zoodanig
voor den krijgsraad zullen gebracht worden. Men moet
toch al zeer weinig denkbeeld hebben van recht en
billijkheid, indien men dergelijke onzinnigheden tot^
Wetsbepalingen verheft. Overigens is de bepaling daarom'
t® bespottelijker daar te Saragossa evenals indeFransche
Ateden een groot aantal huisgezinnen hetzelfde huis
bewonen.
Omtrent de vraag of de sultan van Turkije nog gevolg
z°u geven aan zjn voornemen om de plechtige opening
vAn het Suez kanaal als suzerein van Egypte te komen
bij wonen, waren nog in de laatste dageu verschillende
fieruchten in omloop. Het officieus orgaan der Fransche
regeu-ing, le Constitutionncl, bericht thans bepaald dat
de sultan den keizer van Oostenrijk naar Caïro zal verge-
2ellen en voorts de openingsplechtigheid van het Suez-
kanaal zal bij wonen.
Eaatste berichten.
Parijs. Het stortregent hier van heden morgen vroeg
af en er heerscht de meest onverstoorbare kalmte.
Het dagblad le Gaulois meldt dat de toestand van
den Oostenrijltschen ambassadeur, prins Richard von
Metternich, die, gelijk men weet, eene ernstige wonde
ontving in zija duel met den graat de Beaumont, een ern-
8tig karakter erlangt.
Brussel. Er zijn hier (5 uur) nog geen berichten
omtrent den deiiaitieven uitslag der heden gehouden
gemeenteraads-verkiezingen ontvangen. Uit de tot dus-
Ve»e per telegraaf overgebrachte tijdingen betreffende de
Afhouding der stemmen valt op te maken dat te Doornik,
Hent, Antwerpen en Verviers eene herstemming waar
schijnlijk wordt, zoo al niet dadelijk de clericalen, al
thans te Antwerpen, Brugge en Doornik, zegevieren. Ook
*e Mechelen wordt dit verwacht. Hier te Brussel is
do definitieve uitslag der stemming ook nog niet be
tond. Van de candidaten der republikeinsch-socialis-
rische vereeniging zal de heer Bochard waarschijnlijk
pkozen worden. Het op hare overige candidaten uitge
bracht aantal stemmen is nog gering.
Aan eene mededeeling uitPesth, van den 15c° dezer,
°itleenen wij het volgende
He opstand die in het district Cattaro, in Dalmatië
^rigebruken is, heeft de gemoederen in de Oostenrijksch-
brtigaarsche monarchie geheel afgetrokken van de con-
jditutioneeie quaestiën, welke hen uitsluitend bezig-
'olden. Te oordeelen naar brieven die uit Cattaro en
Agusa komen schijnt de beweging ernstig. Het voor-
rondsel tot dit gewapend verzet is, gelijk men weet, de
Elitair e wet, waaraan de bewoners der Bocche di Cattaro
Weigeren zich to onderwerpen. Doch wellicht zou men
,e wezenlijke aanleiding verder moeten zoeken. De
^voering in dit land van nieuwe militaire maatregelen
10 ongetwijfeld slechts de geschikte gelegenheid daartoe
Seweest, de waterdroppel die den beker deed overstroo-
tten.
Het grondgebied van Cattaro, dat slechts een uitge
strektheid van ongeveer elf vierkante Oostenrijksche
mijlen bezit, telt ongeveer 31,000 bewoners. Het 'i3 een
nog bijna geheel onbeschaafde bevolking, van Slavisch
ras, verwant aan de Montenegrijnen, hare buren, aan de
Albaneezen en aan de Bosniërs. Dit district is overigens
van het overig Dalmatië door een landtong gescheiden,
die de zee aan de Turksche provincie Herzegowina ver
bindt. De haven van Grivizza ligt aan het uiteinde van
deze landstrook. Ten zuiden grenzen de Bocche di Cat
taro aan Albanië, ten Oosten aan Montenegro.
Cattaro is eigenlijk slechts een uitgestrekte en prach
tige baai, omringd door een halfcirkel van hooge en
steile bergen, vanwaar ongenaakbare ravijnen naar zee
afdalen. Deze hoek van de aarde schijnt gevormd te zijn
om een afzonderlijk leven te leiden, daar het geogra-
phisch van alles wat het omringt gescheiden is. Daarom
heeft ook geen der mogendheden die dit landje
bestuurd hebben, ooit gedacht het onder dezelfde wetten
te brengen als het overig deel van haar gebied. Venetië,
waaraan de Bocche tot het begin dezer eeuw behoorden
en daar gedurende vier honderd jaren als heer en mees
ter regeerden, hadden zich nooit eene zeer vaste positie
kunnen verwerven. Zij bepaalden zich om daar zeelie
den te werven.
De bewoners der Bocche hadden noch belastingen,
noch eenige schatting te betalen; zij leverden aan de
republiek geen soldaten, en waren Venetië slechts een
behoorlijk uitgeruste galei schuldig, die zich in oorlogs
tijd bij het Venetiaanseh eskader voegde, en waarover
een kapitein, een inboorling van Cattaro, het bevel voerde.
De bewoners hadden bovendien groote voorrechten, on
der anderen dat van den zonthandel met Morea. Het
Fransche bestuur, hetwelk op dat van Venetië volgde,
had niet veel tijd om zich met dit landje bezig te houden
men liet er twee militaire wegen aanleggen en dat was
alles. De tractaten van 1814 gaven dit stukje land met
het overige van Dalmatië aan Oostenrijk.
De bewoners der Bocche waren echter de vrienden van
Oostenrijk niet, daar hunne belangen hen meer tot de
Slavische bevolkingen van Herzegowina cn Montenegro
deden naderen.
Toen de Oostenrijksche troepen dit land in bezit
kwamen nemen, schoot men op hen van dc wallen van
Cattaro en Castel Nuovo. Oostenrijk echter berustte in
den bestaanden toestand; het Het aan do bevolking hare
vrijheden, en heden nog betalen deze geen belastingen
en leveren geen soldaten voor het leger. De laatste
militaire wet echter bracht in dat land ook de instelling
der landwe.hr. Toen men te Cattaro en in de dorpen op
de bergen van deze uieuwe wet kennis kreeg, die door
de autoriteiten overigens nog verkeerd uitgelegd werd,
was de opschudding groot. Volksvergaderingen kwamen
te Xuppa en Kriwosie bijeen, en daar legde men den
eed af van zich met geweld tegen deze indringing in
het binnenlandsch bestuur te verzetten.
Dit geschiedde op het einde van September. Op dat
oogenblik bevond de gouverneur van Dalmatië zich op
de reedc van Cattaro, aan boord van liet oorlogschip
Andreas Hof er. Talrijke deputatiën vroegen gehoor bij
hem, doch zij werden allen naar de militaire autoriteiten
van het distriet verwezen. Deze antwoordden op de klach
ten der bevolking met eene sommatie om zich aan de
wet te onderwerpen. De bewoners protesteerden in
nieuwe volksvergaderingen. Daarop kwam bet telegra
fisch bevel om hen met de wapens tot reden te brengen.
Zoodra dit bevel bekend werd vertrokken eene groote
menigte bergbewoners met hunne huisgezinnen naar
Montenegro en werden daar met geestdrift ontvangen
de Montenegrijnen verschaften hun wapens en krijgsbe
hoefte Thans schat men de gewapende bende, die zich
te Grahowo vereenigd heeft, op verscheidene duizenden.
Men merkte overigens van dat oogenblik at het vele
reizen en trekken van den Russischen consul, die te
Ragusa verblijf houdt, en zich onophoudelijk van Ragusa
naar Cattaro en van Cattaro naar de Montenegrijnsche
hoofdstad Cettigne begaf. De opstandelingen richtten
hun eersten aanval op een Oostenrijksch fort, gelegen
op de Montenegrijnsche grenzen bij Crivoscic, aan het
begin der groote vlakte van Grahowo.
Dit fortje, bekend onder den naam van fort van Dra-
gagl, is slechts een soort van blokhuis met drie verdie
pingen, omringd door een muur met kanteelen. Op de
bovenste verdiepingen is er plaats voor eenige kanonnen.
In de ruimte tnsschen het huis en den muur zijn twee
magazijnen geplaatst, waar men de provisie voor het kleine
garnizoen bewaart, dat hier volkomen geïsoleerd is en
iedere maand 'van levensmiddelen voorzien wordt, daar
Dragagl zes mijlen van iedere bewoonde plaats verwij
derd is en midden in een soort van woestijn ligt.
Dit fortje was slechts door een officier met een twin
tigtal manschappen bezet, toen het zich in de eerste
dagen van October eensklaps door een aantal gewapende
opstandelingen omringd en aangevallen zag. Zoodra men
te Cattaro het gevaar vernam dat dit kleine garnizoen
bedreigde, zond men 50 man van het 44* regiment af
Deze troep moest echter terugkeeren, daar alle berg
passen door de opstandelingen bezet waren. Men spreekt
zelfs van zware verliezen die zij bij dien terugtocht nog
hebben geleden.
Bij dezen staat van saken vroeg het militair gouver
nement van Dalmatië te Weenen hnlp. De municipaliteit
van Castel Nuovo beproefde tusschenbeide te komen ten
einde de opstandelingen over te balen de wapenen neder
te leggen, maar vruchteloos. Sterke detachementen troe
pen worden van Triëst verwacht, en het land is nu in
staat van beleg gesteld.
Terzelfdertijd vernam men dat de vorst van Montene
gro don keizer van Oostenrijk zijne bemiddeling aan
bood, hetgeen minstens genomen nog al zonderling was.
De houding van Montenegro is dan ook zeer dubbelzin
nig, en de opstand schijnt een ernstiger karakter te
bezitten dan dat van een eenvoudige protestatie tegen
de militaire wet.
Men heeft te Cattaro wapenen en munitie in beslag
genomen, welke door het Montenegrijnsch gouvernement
besteld en ter beschikking van de opstandelingen gela
ten waren. Bovendien heeft men eene proclamatie in
handen gekregen, gericht aan de Slavische bevolkingen
in Oostenrijk en Turkije, waarbij de „stambroeders" te
wapen geroepen werden. Men beweert het bewijs van
bet bestaan van een complot te bezitten waarin de
Griekscbe priesters van Herzegowina en Bocche als
agenten zouden werken. Te Weenen, te Pestk en ook te
Constantinopel ducht men dat deze opstand het eerste
bedrijf van meer ernstige verwikkelingen is.
Jl. Zondag is ter reede van Veere gekomen de Neder-
landsche schooner Adriana Wilhelmina, gezagv. J. van
Eijk, van Newcastle met kolen naar Middelburg bestemd.
Rotterdam 25 October. Jarige Zeeuwsche, Vlaamsche
en Flakkeesche tarwe, met kleinen aanvoer, 20 cent
lager, puike 10.20 a 11.50, goede en mindere ƒ9.50 a,
10.20; nieuwe was met tamelijken aanvoer prijshoudend,
puike ƒ9 a 9.80, mindere 8 a ƒ9. Nieuwe Zeeuwsche,
Vlaamsche en Noord-Brabantsche rogge was gering aan
gevoerd met onveranderde prijzen, Zeeuwsche en Vlaam
sche ƒ7.10 a 7.60, Noord-Brabantsche 6 a 7. Gerst
met geringen aanvoer prijswaardig, winter 5.90 a 6.50,
zomer 5.70 a 6.35. Haver met geringen aanvoer prijs
houdend, nieuwe lange 3.50 a 4.25, korte 4 a 4 50.
Witteboonen 50 cent lager, Walchersche/"14, Zeeuwsche
10 50 a 1 L.50. De overige producten bleven onver
anderd.
Rotterdam 25 October. Meekrap: De aanbiedingen
waren niet groot en de vraagprijzen meestal onveran
derd. De kooplust daarbij zeer klein zijnde, bleef de
handel beperkt tot kleinigheden.
Rotterdam, 26 October. Ter markt van heden waren
aangevoerd 1365 runderen, 168 vette of gras-, en 4 nuch
tere kalveren, 773 schapen, 353 varkens en 251 biggen.
Runderen le qnal. 66, 2* qnal. 50 cent, kalveren 1* qual.
85, 2* qual. 65 cent en schapen 65 cent per kilogram.
Amsterdam 26 October 1869.
Nederland. *Certific. Werkelijke schuld 2jt pet. 53f
*dito dito dito 3 62
*dito dito dito 4 85^
*Aand. Handelmaatschappij Ij
dito exploitatie Ned. staatssp. 7Lj
België. «Certificaten bij Rothschiid 24
Rusland. *Obligatiën 1798,1816 5 93|
«Oertific. adm. Hamburg 5 70.j-
«dito Hope Co. 1855, 6e serie 5 75 ,^-
«dito ƒ1000 1864 5 91^
*dito 1000 1866 5 90|
Loten 1866 5 220 4
«Oblig. Hope Co. Leenmg 1860 4j 8l|
*Certific. dito....4
*lnscrip t. Stiegl itz Co. 2* a 4* L. 4
«Obiigatiën 1867 4 655
*dito 1869 4 64J
«Certificaten
*Aand. spoorweg Gr. Maatsch! 5 221
«Oblig. dito 4 1624
*dito dito 44
dito spoorweg Poti-Tiflis 5 82 J
dito dito Jelez Orel 5 824
dito dito Gharkow Azow 5 79ij
Polen. «Schatkistobligatiën4 63 j
