MIDDELBURGSCHE \;f COURANT.
N" 191. K 1809-
Dinsdag October.
Middelburg 11 Octobor.
In de heden te Amsterdam gehouden algemeene ver
gadering der koninklijke Nederlandsehe stoombootmaat
schappij is door de aandeelhouders aangenomen het
voorstel tot verandering der statuten, teneinde een ge
regelde directe stoomvaartgemeenschap tusschen Neder
land en de Vereenigde staten van Noord-Amerika tot
stand te brengen, en is de directie gemachtigd tot het
aangaan eener geldleening ten bedrage van vijf millioen
gulden.
Met betrekking tot de te Utrecht gehouden vergade
ring ter bespreking van eene stoomvaart op Noord-
Amerika, deelen wij nog een en ander mede ontleend
aan het Utrechtsch dagblad omtrent de in ons vorig
nommer in het kort vermelde besluiten welke rijdag
zijn genomen.
Bij de behandeling der vijfde resolutie, betreffende de
vraag of subsidie al dan niet werd noodig geoordeeld,
stonden drie beginselen tesrenover elkander. Het eene is
overeenkomstig den inhoud der resolutie, voorgestaan
door den heer Jansen, en strekt om subsidie noodza
kelijk te verklaren. Het tweede is geformuleerd in
eene contra resolutie van de derde atdeeling en bestaat
tn het verwerpen van elk denkbeeld van subsidie,
hetgeen ook het gevoelen is der Koninklijke Nederland
sehe stoombootmaatschappij. Het derde beginsel eindelijk
is vervat in het voorstel der eerste aldeeling, om onder
steuning van den staat w e n s c h e 1 ij k te verklaren. De
voorstanders van dit cpnciliante beginsel betoogden
hoofdzakelijk dat men, door de noodzakelijkheid van het
subsidie uit te spreken, de Koninklijke Nederlandsehe
stoombootmaatschapp j noodeloos zou belemmeren in
hare pogingen, om geld te bekomen, en een démenti zou
geven aan die maatschappij, die beweert dat zij geen sub
sidie noodig heeft. Tegen het absoluut verklaren,dat sub
sidie .onnoodig was, voerdmzij daarentegen liet bezwaar
san, dat de Stoombootmaatschappij wel beweerde sub
sidie te kunnen missen, maar dat die uieening door ins
gelijks bevoegde personen bestreden werd en dat men
dus, zoolang de mogelijkheid van varen zonder subsidie,
°p zulke wijze als de vergadering zich dat ten doelstelt,
niet gebleken was, zich den weg om subsidie te vragen,
niet mocht afsnijden. Daarom verdiende de middelweg
aanbeveling, die beide bezwaren vermeed. Dit een en
ander werd o. a. door den lieer Fokker, lid der tweede
kamer, aangetoond, terwijl de heer Bredius wees op het
gemis van alle berekeningen en cijfers, dat het zelfstan
dig oordeelen over een der beide absolute resoluties
onmogelijk maakte, en tevens aanwees, dat in het voor
stel zijner afdeelingin plaats van subsidie het woord
ondersteuning gebezigd was, om niet bepaald uit te
maken, dat alleen geldelijke steun werd verlangd. De
staat kon op verschillende wijzen, door aanleg van wer
ken, bevordering van spoorweggemeenschap enz., de
zaak ondersteunen. Hiertegen werd aangevoerd, dat
zulke ondersteuning bij slot van rekening toch weder
met geldelijken steun zon gelijk staan. De heer Fokker
wees o. a. ook nog op het onwaarschijnlijke, dat eenige
regeering subsidie zou verleenen aan eene onderneming,
zoo eene andere ze niet noodig achtte.
Ouder de voo.standers van het beginsel dat geen sub
sidie noodig is, was vooral een der directeuren van de
Koninklijke Nederlandsehe stoombootmaatschappij. Deze
beriep zich op de veeljarige ondervinding der Konink
lijke Nederlaudsche stoombootmaatschappij en op het
feit, dat zij haar crediet toch wel niet in de waagschaal
zou stellen, door op grond van gewaagde berekeningen
per se te willen varen zonder subsidie. Hij gaf te kennen)
dat de Maatschappij de moreele zekerheid had, dat hare
berekeningen goed waren, hare plannen levensvatbaar
heid hadden.
De heer Mackay, uit 's Hage, achtte subsidie niet
noodig en niet wenschelijk, op grond dat de staat aan
subsidie belemmerende voorwaarden zou verbinden, zoo
dat het beter was te wachten tot de Maatschappij zou
kunnen voldoen aan de door de regeering te stellen
eischen, om dan harerzijds zelve voorwaarden te kunnen
stellen, terwijl zij ztchTtfie nu moest laten stellen.
De voorstanders van het verleenen van subsidie be
liepen zich o a. op de vertoogen van den heer Jansen,
dat een stoom vaartgemeenschap zonder subsidie niet kon
gevestigd worden en in den eersten tijd blijven bestaan;
op het groot belang van den staat bij de onderneming,
die als 't ware de staatsspoorwegen meer prodnktiei zou
maken op de omstandigheid, dat meer zaken van alge
meen belang, zooals deze onderneming bij uitnemendheid
was te achten, van staatswege werden ondersteund als
particuliere krachten tekort schoten. De heer Jansen
verdedigde die zienswijze met warmte, omdat, ofschoon
hij erkende dat het Rotterdamrche plan levensvatbaar
was, zelfs voordeelig kon zijn, dit plan niet zou beant
woorden aan het doel, dat hij, dat deze vergadering zich
stelden, en waartoe stoomschepen van groote snelheid
noodig waren die groote snelheid maakte de exploitatie
kostbaar, en hij hield zich overtuigd dat de Koninklijke
Nederlandsehe stoombootmaatschappij dit hij hare bere
keningen uit het oog verloor en zich te veel baseerde op
hare ondervindig met cargodienst, wat een geheel ander
genre van onderneming was.
De heer Plate van Rotterdam die akte nam van de
verklaring van den heer Jansen, dat, als ongesubsidi
eerde booten moesten varen, het Rotterdamsche plan de
voorkeur verdiende verklaarde zich mede voor subsidie
voor de Vlissingsche lijn, op grond dat de booten van
daar in den eersten tijd geen voldoende vracht en goe
deren zouden hebben. De heer Iluet, die liet subsidie
stelsel ook in beginsel verdedigde, verklaarde er zich
bijzonder voor in deze zaak; niet om booten, niet om
goederen, niet om een haven te verkrijgen, maar om een
maatschappij tot stand te brengen, wat hij zonder waar
borg van den staat onmogelijk achtte, omdat anders de
geldschieters liever in gegarandeerde staatsleeningen
hunne kapitalen plaatsen. Hij deed een voorstel in den
zin van door den staat te geven waarborg, welk voorstel
echter geen bijval vond. Door den heer Blussé, die
het met de conciliante richting eens was, werd nog een
ander voorstel gedaan, om namelijk te verklaren: Indien
zoodanige stoomvaart in Nederland niet voor het eerst
tot stand gebracht en gedurende de eerste jaren niet in
het leven kan gehouden worden zonder geldelijke onder
steuning van den staat, behoort die verleend te worden.
Deze motie werd door velen, onder anderen door de
heeren Bredius en Jansen, ondersteund. Laatstgenoemde
deelde in den loop der discussie nog mede, dat hij, aan
deze zijde van den Oceaan subsidie wenschende te ver
krijgen, aan gene zijde van den Oceaau op rentegarantie
hoopte, die hem reeds door den staat van Carolina voor
10 jaren was toegezegd; alsmede twee telegrammen, van
den gouverneur van Tennessee en den mayor van Louis-
ville, hoofdstad van Kentucky, ten blijke van de belang
stelling welke de zaak in Amerika ondervindt.
De slotsom der beraadslaging was, dat de oorspronke
lijke resolutie met 31 tegen 33 stemmen verworpen en
de resolutie tot het uitspreken der wenschelijkheid van
ondersteuning met 35 tegen 32 stemmen aangenomen
werd.
Bij de behandeling der zesde resolutie vond een voor
stel van den heer Bredius, om aan het te benoemen
comité den last op te dragen van zich in de eerste plaats
met de Koninklijke Nederlandsehe stoombootmaatschap
pij te vestaan,geen bijval. De heeren Borsius, Fokker en
Blussé verklaarden zich tegen zoodanig voorschrift. Uit
eene mededeeling van den vertegenwoordiger der meer
genoemde stoombootmaatschappij bleek echter dat men
verwachten mag dat deze den steun van het comité op
hoogen prijs zou stellen. Het resultaat der discussie was,
dat met groote meerderheid overeenkomstig de oorspron
kelijke resolutie aldus werd besloten: „De vergadering
acht het voor het welzijn van alle ingezetenen gebiedend
noodzakelijk, dat de stoomvaart uit Vlissingen zoo spoe
dig mogelijk tot stand kome en benoemt daarom een
comité, dat belast wordt om met sub-comité's eendrach
tig samen te werken, teneinde met vereende krachten
en door alle wettige middelen de resoluties dezer ver
gadering ingang te doen vinden en uit te voeren, opdat
bedoelde stoomvaart in het leven geroepen worde."
(De heeren Plate en Wambersie van Rotterdam hielden
zich buiten stemming.)
Ter uitvoering van dit besluit werden door den voorzit
ter tot leden van het comité voorgesteld en door de ver
gadering als zoodanig bij acclamatie aangenomen de
heeren: bar. v. Wassenaer v. Ehse. baron Mackay van
'sHage, Mathon uit Middelburg, Stores uit Oldenzaal,
Brouwer uit 's Hage en mr. Tak uit 's Hage als secretaris.
Op voorstel van een der leden voegde de vergadering bij
de goedkeuring dezer benoeming de voorwaarde dat de
heer Jansen als president van dit comité zou op treden.
Evenals de benoemde leden nam de heer Jansen dit aan,
onder verklaring echter dat hij dit deed met huivering,
omdat hem bij herhaling gebleken was dat men meende,
dat hij eigen denkbeelden wilde doordrijven, wat hij,
gelijk hij ook reeds in den loop der discussie gedaan
bad, verklaarde volstrekt niet het geval te zijn. Als de
vergadering met die verklaring genoegen nam zij
deed dat onder toejuiching zou bij het presidium aan
vaarden
Na korte discussie werd daarop de laatste resolutie
zonder den slotzin aldus aangenomen :„De vergadering
acht het wensohelijk dat tot dekking der uitgaven van
het hoofdbestuur gelden bij elkander gebracht worden.''
Een voorstel van de 3lc atdeeling om New York als
bestemmingplaats aan te wijzen, werd na korte discussie
met algemeene stemmen verworpen omdat men meende,
dat dit bij den onzekeren toestand in Amerika nu nog
niet voor beslissing vatbaar was, daar wel tot bevorde
ring der oprichting van een Stoomvaartmaatschappij was
besloten, maar toch, voordat zij zou kunnen beginnen te
varen, nog geruimen tijd zou moeten verloopen, waarin
de toestand daar te lande geheel kon oinkeeren.
Aan het einde der vergadering werd den heer Jansen
dank betuigd voor wat hij in deze zaak heeft gedaanj
waarop door genoemden heer werd geantwoord met het
uitspreken van den wensch dat de thans besproken
zaak tot stand komen en vruchten dragen moge.
De verslaggever der Nieuwe Rotterdamsche courant
deelt aan het slot van zijn verslag over het te Utrecht
verhandelde eenige opmerkingen mede waaruit blijkt
dat hij met den uitslag van het congres niet zeer is in
genomen.
In de eerste plaats wijst hij erop dat in alle opzichtenis
afgeweken van het door den heer Jansen onworpen en
door middel van de pers openbaar gemaakte programma,
zoodat thans vele belangrijke vraagpunten geheel onaan
geroerd zijn gebleven. Ten anderen zegt hij, dat de sectiën
ook geen sectiën waren, ieder over een bepaald onder
werp beraadslagende, maar kleine comité's, half gedwon
gen om eenig en alleen de zeven ontwerp-resolutiën in
overweging te nemen, waardoor het congres in het alge
meen veel van zijn gewicht heeft verloren.
Afgescheiden daarvan, meent hij dat men aannemen
mag dat het congres niet de resultaten heeft afgeworpen
die men er van mocht verwachten. Herhaaldelijk werdf
zonder protest van de zijde der beschuldigden, openlijk
geconstateerd, dat het meerendeel van de aanwezigen
geen kennis van zaken had. De overigen, die wél verstand
van de zaak hadden, bleken verdeeld te zijn door per
soonlijk belang, door plaatselijk belang en door een zóo
groot verschil van opvatting dat de deskundigen elkan
der ten laatste wederkeerig verweten dat ook z ij geen
kennis van zaken hadden. Welke kan nu de moreele in
vloed zijn van zulk een congres? vraagt de verslagge
ver. De wenschelijkheid van eene directe stoomvaart op
Amerika behoefde niet meer uitgesproken te worden;het
gold ook geen vergadering van kapitalisten, bereid om
geld voor te schieten: maar het was in de hoofdzaak
juist het technische gedeelte, dat gewikt, gewogen
en beslist moest worden; en daartoe heeft men zich
zelf incompetent verklaard. Ook klinkt het zijns in
ziens raadselachtig dat allen die het congres bijwoonden
alléén deskundigen zouden geweest zijn betreffende het
uitgangspunt voor een direct stoombootverkeer op Ame.
