MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°' 172.
Dinsdag
18G9.
21 September.
Middelburg 20 September.
Stormschade.
De vergadering der staten-generaal ia heden op de
gewone wijze geopend.
In de troonrede, door den koning uitgesproken, wordt
in de eerste plaats gezegd, dat de betrekkingen van
Nederland met de andere mogendheden op den roeeSf
vriendsehappelijken voet staan, en voorts dat deaandacht
der regeering gevestigd blijft op de vrije ontwikkeling
van handel en nijverheid, terwijl het volksonderwijs een
voorwei p van levendige belangstelling uitmaakt.
Van de vroeger reeds aan de tweede kamer toegezon
den wetsontwerpen zullen op nieuw worden ingediend:
dat tot regeling van het hooger onderwijs, dat tot rege
ling van het onderwijs van rijkswege in de beeldende
kunsten, de agrarische wet enz.
Voorts worden voorbereid eene regeling der bewaar
scholen, een herziening van het patentrecht en aftdexe^
financieele wetten.
Wetsontwerpen tot wijziging der armenwet, tot her
ziening van de kiestabel, betrekkelijk het vestingstelsel,
de schutterijen, de invoering der rechterlijke inrichting,
die tot verbetering van het handels- en strafrecht zullen
eerlang worden ingediend, terwijl de qnaestie der aan
voer van vrije arbeiders in Suriname bij de behandeling
der Inaische begrooting zal kunnen geregeld worden.
Tot voltooiing der spoorweglijnen en andere groote
werken worden buitengewone hulpmiddelen gevorderd,
waardoor een verhooging van den rentelast noodzakelijk
zal worden. Daarentegen is de staatsbegrooting tot lager
Cijfer teruggebracht.
Bij de tweede kamer is heden ingekomen het verslag
betrekkelijk den toestand der koloniën, waarin, naar
men ons meldt, zeer veel bevredigends voorkomt.
In eene a. Woensdag namiddag, te half twee uren,
te houden zitting van den gemeenteraad van Middelburg
zullen behandeld worden: missives gedeputeerde staten,
goedkeuring raadsbesluiten; Provinciaal blad n». 79 in
zake onderwijs; benoeming hulponderwijzeressen school
A; aangehouden stukken.
De kamer van koophandel en fabrieken te Vlissin-
gen heeft besloten zich door een harer leden te doen
vertegenwoordigen op de vergadering, door den heer
M. H. Jansen tegen 7, 8 en 9 October te Utrecht bijeen
geroepen ter bevordering der stoomvaart op Amerika.
Uit Breda schrijft men ons van 18 September
„De correspondent van het Utrechtsch dagblad, die
vermoedde dat van het gansche schandaal, onlangs op de
Militaire academie alhier voorgevallen, niets waar was,
is bepaald slecht ingelicht. Werkelijk hebben er van de
zijde van oudere cadets tegen een pas aangekomen ka-
meiaad hoogst laakbare handelingen plaats gehad. Wel
is de voorstelling van het gebeurde in Het Vaderland,
gelijk mij uit een goede bron is verzekerd, zeer
overdreven; doch het feit der mishandeling bestaat.
Een der schuldigen is ontdekt en zal zijn straf wel niet
ontgaan. De anderen, ook die als toeschouwers er bij
tegenwoordig geweest zijn en krachtens de deswege be
staande verordeningen, indien zij zich niet tegen de mis
handeling verzet hebben, dezelfde straf kunnen beloopen
als de hoofddader, heeft men nog niet uitgevonden. De
minister van oorlog zal nu de straf opleggen en het
vonnis uitspreken, naar aanleiding van het rapport om
trent deze zaak, ingediend door den raad van toezicht.—
De gouverneur is dezer dagen wederom per telegraaf
naar 's Hage ontboden. Zijn vertrek wordt in verband
gebracht met deze qnaestie. Zal nu de minister, gelijk
wel meer gcbeuid is, aan eventueelen aandrang en ge
smeek van hooggeplaatste beschermers of van betrek
kingen of ouders, gehoor geven en den schuldige zijn
straf kwijtschelden of die verminderen? Dit zal de tijd
leerer.. Wat zeker is, is dat de werking der discipline
en het prestige van het bestuur aan de academie soins vei-
lamd wordt door lioogere tussehenkomst, die de handen j
bindt. Dit is een groot kwaad en mag wel in rekening ge
bracht worden bij de beoordeeling van wat er zoo al op de
academie voorvalt. Ook vergete men niet dat in den
-btatslen tijd, om te bezuinigen, op last^les-winisters bet
gersbnèql, belast met het houden van tosziebt, aanmer
kelijk is verminderd, en dat bij v.bij gebrek van voldoend
personeel in het gansche uitgestrekte gebouw met zijne
vele zalen door slechts éen onderofficier en vier oppassers
dienst wordt gedaan."
„PS. Zooeven verneem ik dat de cadet, die aan het
mishandelen van een jongeren kameraad schuldig is ver-
k'- 'rden die het aanstaande jaar zijne studiën volbracht
zou hebben, op last des ministers van de academie ver
wijderd is Hij is heden middag reeds vertrokken naar
zijn ouderlijk huis. Zijn vader zal nu dus (de schuldige
was bestemd voor den dienst in Oost Indiëjde gedurende
drie jaar door het ministerie van koloniën gestorte bij
dragen moeten terugbetalen
Uit Rotterdam wordt ons geschreven:
„Op eenige plaatsen hier ter stede liggen adressenaan
den koning ter teekening om te vragen eene algeheele
herziening der grondwet en invoering van het algemeen
stemrecht. Die adressen gaan uit van den heer Ph. von
Roesgen von Floss, zich noemende „geheimraad, ridder des
heiligen Roraeinschen rijks en groot-kommandeur der mi
litaire Herrman orde", laatstelijk klerk bij het kabinet des
konings en nog laatstelijker klerk bij de telegraphie. Door
het Rotterdamsch Volksblad wordt dit petitionnement
ijverig ondersteund. Naar men er van hoort, vindt het,
vooral onder den handwerksstand, vele onderteekenaars,
en is het plan om ook in andere plaatsen van het land
een dergelijk petitionnement op touw te zetten. In den
Haag ligt reeds een afdruk ter teekening, en wel
in een bierhuis, wat, dunkt me, de illusie wel wat weg
neemt.
„Dat door zekere volksmenners alles zal worden aange
wend om aan hunne beweging kracht bij te zetten, blijkt
uit het volgend bericht, aan het hoofd van des Vulks-
blads laatste noinmer gedrukt.
„Zoo er ware vrienden vau vooruitgang te Rotterdam
en elders zijn, die verbetering van hunne maatschappe
lijke positie wenschen en ter bereiking van hetalgemeen
stemrecht fiksehe vergaderingen of meeliny.i zouden
willen beleggen, is de redactie van het Volksblad be
reid, hun de behulpzame hand -te bieden, als zijude in
staat voor kundige sprekers te zorgen."
„Aardig is, dat men zich juist tot die „ware vrienden
van vooruitgang" wendt, die verbetering van hunne
maatschappelijke positie wenschen. Jammer alleen, dat
men zoodoende niet weten zal of het om de verbetering
der maatschappelijke positie van de ware vrienden te
doen is, dan wel om den vooruitgang! En wat zegt men
van dit aanbod tot leverantie van „kundige sprekers"?
Het komt mij voor dat de illusie er veel door lijden zal,
als de verdediging der zaak moet uitgaan van ora-
teurs, die door een commissionair in „kundige sprekers"
op hestelling geleverd zijn.
„Doch dit daargelaten, ziet men dat het aan actie
niet ontbreekt. Hoe moet de heer Heemskerk Az. zich
onder dit alles wel gevoelen, hij die door zijn voorstel
tot uitbreiding van het kiesrecht eigenlijk den eersten
stoot gegeven heeft tot eene beweging, die inderdaad
een ernstig karakter aanneemt? Het moet voor hem een
streelende satisfactie zijn, te zien hoe zijn denkbeeld, om
de massa toe te laten tot de stembevoegdheid, weerklank
vindt bij eene nieuw gevormde partij, die door huren
leider verbonden is aan de „oprechte" belijders der ge
reformeerde leer. Misschien hebben wij eene fusie te
wachten tusschen de conservatieven en democraten van
het Volksblad. De eersten toch, eenmaal bet beginsel
loslatende dat intellectueele ontwikkeling grondslag be
hoort te zij l van het stemrecht, kunnen moeilijk het
sujfrage universel bestrijden.
„Hoe dit zij, het feit dat er eene uitgebreide beweging
georganiseerd wordt tegen de grondwet en voor het
algemeen stemrecht en dat die beweging uitgaat van
eene partij, welke een sterk geprononceerd socialistisch
karakter draagt met overhelling naar communisme,
dit feit is zeker niet zonder politiek gewicht.
Jl. Vrijdag en Zaterdag is te Rotterdam het eeuwfeest
van het Bataafsch genootschap der proefondervindelijke
wijsbegeerte gevierd. Vrijdag werd eene algemeene ver
gadering der leden gehouden, waarin de heer Joost van
Vollenhoven, praeses magnificus, onder anderen mede
deelde dat het bestuur besloten had te dezer gelegenheid
een gedenkpenning te doen slaan, waarvan aan de leden
een exemplaar werd uitgereikt. Deze gedenkpenning,
bestemd voor de voorstanders en leden van het genoot
schap en voor de academiën en maatschappijen, zoo bin
nen- als buitenlandsche, met welke het genootschap be
trekkingen onderhoudt, is op een opzettelijk daartoe
vervaardigden stempel aan 's rijks munt geslagen. Zij
vertoont aan de eene zijde een vrouwenbeeld, voorstel
lende „de Ondervinding", omgeven met zinnebeelden der
wetenschap en de wapens van Holland en van Rotter
dam, met het bijschrift: Rerum MagUlra en een omschrift?
Cerios feret exgerienlia frudus. Op de keerzijde staatSo-
cietas Philosophine cxperimcntalit. liataoa Roterodami
cenUsimum natalem celebrant, omgeven door eene slang,
het zinnebeeld van den tijd, en het omschrift: In memo
riaal Ste/ihani lloogtndijk fandaloris en de jaartallen van
het eeuwgetijde.
In den namiddag van dien dag vereenigden de leden
zich aan een eenvoudigen maaltijd, waarna zij des avonds
met de verder genoodi. den en hnnne dames eene door
de officieren-sociëteit in het Park aangeboden muziek
uitvoering bijwoonden.
Zaterdag, de eigenlijke dag der feestviering, hield
dr. K. M. Giltaij in het kerkgebouw der Waalsche ge
meente eene feestrede, welke werd bijgewoond door den
minister van binnenlandsche zaken, gedeputeerde staten
van Zuid Holland, den burgemeester en den gemeente
raad van Rotterdam, curatoren der Leidsrhe hoogeschool
en vele andere autoriteiteu, maatschappijen en vereeni-
gingen. De spreker wijdde vooral eene hulde aan de na
gedachtenis van den stichter van het genootschap, Ste
ven Hogendijk, een hoogst eenvoudig uurwerkmaker,
die zijn aanzienlijk vermogen dienstbaar maakte aan de
door hem hoog gewaardeerde wetenschap, vooral aan de
proefondervindelijke wijsbegeerte.
De feestdag werd besloten met een diner van ruim
honderd couverts, waaraan onder anderen ook de minis
ters van binnenlandsche zaken en financiën aanzaten.
Heden morgen is te Vlissingen met lekkage in de
haven gekomen de Noord-Duitsche bark Fanny Saalleld,
gezagvoerder Mohr,geladen inet stukgoederen. Dit schip
is den September, komende van Antwerpen, Vlissin
gen gepasseerd, met bestemming naar Constantinopel,
doch is wegens het stormweder van de Engelsche kust
moeten vluchten.
Zaterdag nacht zijn te Scheveningen weder zes haring
schuiten aangekomen. Aangezien twee schuiten, welke
eenige dagen geleden de visscherij hebben verlaten, om
met hare vangsten huiswaarts te keeren,en anderen, die
later van de Engelsche kust vertrokken zijn, reeds zijn
aan geweest, zoo bestaat er gegronde bezorgdheid over
die pinken.
Schier uit alle oorden van Belgte ontvangt men de
treurigste tijdingen omtrent de laatstelijk gewoed heb
bende 01 kanen en daardoor veroorzaakte schade. De weg
van St. Nicolaas tot Antwerpen levert een bedroevend
schouwspel op; honderde hoornen zijn door den feilen
stormwind terneergeslagen en verspreiden hunne takken
tot op den spoorweg. Het land van Waes, dat boschrijke
landschap, is zwaar geteisterd en er zn'len jaren noodig
zijn vóórdat de bekoorlijke velden aldaar hun vroeger
aanzien hebben herkregen. Onder de geleden verliezen
telt men mede dat van een twaalftal schuiten, behoorende
