Yerkoopingen en aanbestedingen.
Thermometerstand.
mannen na afloop van den dienst weder in de kazematten
leven, waren zij na een uur geheel verstompt; zij rook
ten, gingen te bed liggen en waren onverschillig omtrent
alles. De zwaksten werden de slachtoffers van den typhus
en gingen naar het hospitaal. De zusters van St.-Vincen-
tius di Paula waren zoover overtuigd van den invloed
der tabak, die meer slachtoffers maakte dan het vijande
lijk geschut, dat zij in de hospitalen de tabak verboden
De opgeruimdheid onder de zieken nam nu spoedig toe,
noodzakelijk gevolg van de zuivere en versterkende
lucht, die zij inademden, want geneesheeren en genees
middelen waren er niet.
Een kruidenier te Londen, wiens winkel in High-
street gevestigd is, is veroordeeld tot betaling eener
boete van 400 p. st., omdat hij gemalen koffie verkocht
die njet gebrand meel vermengd was.
Prof. Böhm van Berlijn, die met waar stoïcisme
den dood verbeidde, is aan de gevolgen van de wonde,
die hij zich met zijn ontleedmes aan de hand had toege
bracht, na vele smarten overleden.
De heer Plankensteiner, te Liebenau, afgevaardigde
van den rijksraad in Oostenrijk, werd bij gelegenheid
van den laatsten jaardag van den keizer gedecoreerd
met de Franz-Joseph orde; hij heeft evenwel beleefd
voor die eer bedankt in een brief aan den minister van
binnenlandsche zaken, merkwaardig genoeg om hem in
zijn geheel mede te deelen:
„Door de dagbladen werd mij het eerst het bericht
medegedeeld, dat mij de onderscheiding te beurt was ge
vallen om gedecoreerd te worden. Op gevaar af u te
beleedigen, zie ik mij genoodzaakt te verklaren, dat ik
de mij toegedachte ridderorde moet weigeren, omdat
deze wijze van erkenning van de mogelijke verdienste
van een volksvertegenwoordiger strijdt met mijne opinie.
Een volksvertegenwoordiger moet, mijns inziens, alleen
gedreven worden door gevoel van plicht; nooit mag de
hoop op onderscheiding de drijfveer zijn, die hem be
stuurt. Zal de regeering deze betrekking eeren, de onaf
hankelijkheid van den volksvertegenwoordiger eerbie
digen, dan moet zij van haar kant alles vermijden, wat
aan de zuiverheid zijner bedoelingen zou kunuen doen
twijfelen.
„Er is maar éene belooning voor deze betrekking
denkbaar, namelijk het bewustzijn, dat men naar zijn
vermogen zijn plicht heeft betracht. De man, die het
mandaat als volksvertegenwoordiger aanneemt, moet
geen andere eerzucht kennen, dan zich de goedkeuring
te verwerven van zijne medeburgers, en zelfs deze moet
hem onverschillig zijn, wanneer zijn overtuiging hem
voorschrijft tegen den stroom des tijds op te treden.
Mijne democratische gevoelens verhinderen mij door het
aannemen en dragen van een ridderorde den schijn op
mij te laden, alsof ik mij zeiven voor verdienstelijker
houd dan anderen, en als ik denk aan diegenen mijner
medeburgers, aan wie het vaderland meer verplicht is dan
aan mij, en aan wie geen onderscheiding te beurt geval
len is, dan kan het niet anders, of dit moet een onaange-
namen indruk op mij maken. Daar ik voor mij overtuigd
ben, dat de belangeloosheid van den volksvertegenwoor
diger door hef. toekennen van een ridderorde wordt twij
felachtig gemaakt, zal, hoop ik, uwe excellentie mij ten
goede houden, dat ik voor de mij toegedachte eer bedank."
Op het Amerikaansch fregat Sabine, dat zich te
Cherbourg in de haven bevond, is een complot ontdekt.
Twee en twintig matrozen, die zich op den gezagvoerder
wilden wreken, hadden het voornemen om de kruitka
mer in de lucht te doen springen. De lont, welke met de
kruitkamer in verbinding stond, was reeds aangestoken,
toen een kajuitsjongen haar ontdekte. De gezagvoerder
deed de 22 samenzweerders in hechtenis nemen en wilde
7 hunner, die door den krijgsraad ter dood waren ver
oordeeld, onmiddellijk op de reede zelve aan de ra's van
zijn schip doen ophangen. De Fransche autoriteiten
lieten dit echter niet toe, waarop de gezagvoerder het
anker lichtte en naar de open zee voer. Nauwelijks
echter had het fregat de reede verlaten, of men zag de
7 matrozen aan de ra's hangen.
De zoogenaamde Smyrnasche tapijten worden
hoofdzakelijk vervaardigd te Ouchak in Anatolië, eene
stad met 28000 inwoners. Deze tak van nijverheid wordt
uitgeoefend door 35000 vrouwen, die het gansche jaar
doorwerken met uitzondering van des Vrijdags. De wijze
van bewerking en de patronen veranderen nooit en zijn
nog wat zij voor 330 jaren geleden waren. Nieuwe pa
tronen stuiten op den volstrekten weerzin van de arbei
ders. Eene poging om te Ouchak een stoommachine te
brengen ter vervaardiging van den draad, voor de tapijten
noodig, heeft bijna een oproer doen uitbarsten. Men
heeft bovendien opgemerkt dat, daar een stoomwerktuig
aan de draden te groote gelijkheid gaf, de tapijten die
dikte en dat wollig voorkomen verloren, dat er de schoon
heid van uitmaakt. De kleurstoffen, waarvan men zich
bij voorkeur bedient, zijn meekrap, Persisch geel, indigo,
cochenille, geel hout en als bijtend middel aluin of wijn
steen. Anilin-kleuren, waarmede men in den laatsten tijd
de proef genomen heeft, bleken in korten tijd te ver
schieten. Te Ouchak worden jaarlijks 70000 vierkante
ellen tapijt gemaakt. Het grootste gedeelte wordt naar
Engeland gezonden, waar men er aanzienlijke depóts
van heeft, Frankrijk, Turkije en Egypte nemen de ove
rigen. Ook te Ghiardes, eene stad met 13000 inwoners,
worden tapijten gemaakt en deze_worden gehouden voor
de fraaiste uit geheel Turkije.
Terwijl men in Pruisen nog altijd over de vestiging
van monniken en nonnen verontwaardigd is, zijn er som
migen, die naar aanleiding der jongste gebeurtenissen
op dat gebied ook eens een onderzoekenden blik werpen
op soortgelijke protestantsche instituten. Het Berlijnsch
zendelinggenootschap, dat vooral op het zielenheil der
Zuid-Amerikaansche heidenen bedacht is, onderhoudt
een zendelinginstituut, dat, wat de inrichting aangaat,
voor geen klooster behoeft onder te doen, en besteedt
daaraan jaarlijks eene som van 50 thalers, over welker
gebruik nooit eenige verantwoording of rekening aan de
gevers wordt gedaan. De manier van geldverzamelen is
zoo meesterlijk ingericht, dat de best georganiseerde
catholieke bedelorde daaraan een voorbeeld zou kunnen
nemen. Zij is vooral op de beurs der armen berekend.
In een verslag van den directeur Wangemann, waarin
ever een tekort van 13,000 thalers en de overhand toe
nemende concurrentie geklaagd wordt, ziet men als
model-christenen voorgesteld: 1°. Een schaapherder,
die tegelijk met zijne kudde een zendingschaap opvoedt;
2». een blinde liereman, die van elke groschcn, die hij
inzamelt, een penning voor de zending ter zijde legt; en
3°. een kind, dat iederen morgen ter wille van arme kin
deren een boterham minder eet. Toch heeft dat genoot
schap na eene werkzaamheid van 45 jaren, en met eene
jaarlij ksche uitgave omstreeks tot 00,000 thalers nog geene
drie duizend Amerikanen kunnen bekeeren. De grootste
notabiliteiten der aristocratische orthodoxie maken het
bestuur uit, dat evenals alle besturen, die door den
geest Gods zijn gezalfd, er nooit aan denkt rekening te
doen, of af te treden, of iets dergelijks te verrichten, zoo
als in de gewone wereldsche vereenigingen pleegt te
te geschieden. Hare zendelingen vindt de missie vooral
onder den arbeidenden stand. Een der eerste voorwaar
den van de toelating is grondige kennis der tale Kanaans;
kennis van geschiedenis en natuurwetenschappen is
onnoodig, zij worden ook niet op het instituut onderwe
zen. Ontslagene gevangenen worden niet dan bij gebrek
aan andere sollicitanten opgenomen, en eerst na grondig
onderzoek hunner bekeering. De meeste leerlingen
lijden, volgens de verklaring van inspector Fabri van
Barmen, aan het euvel van „geheime zonden", doch moet
die zonde gedurende den tweejarigen proeftijd worden
overwonnen. Alleen omtrent de veelwijverij staat het
genootschap vrijzinnige denkbeelden voor, daar die
gewoonte niet uitdrukkelijk in den bijbel verboden is.
Het Noorden.)
De koning der schoen- en kleermakers is zekere
Alexis Gudillot te Parijs. Zijne fabriek in de rue Roche-
chouart is zeer belangwekkend en kan een geheel leger
in weinige dagen van schoenen en uniformen voorzien.
Enkele bijzonderheden daarvan deelen wij hier mede. De
zolen en hielen worden niet uitgesneden, maar door
schroefpersen uit het leer gestooten en door eene machine
geklopt. Eene andere machine geeft met een enkelen
druk de gevraagde kromming er aan. De geprepareerde
zool wordt met het bovenleer vereenigd door kleine
koperen schroefjes. Een groot aantal kleine machines,
ieder door éen man bediend, zijn daartoe werkzaam. Zij
bestaan in hoofdzaak uit een ijzeren leest, waaraan de
zool en de daarbij behoorende stukken bovenleer vast
gemaakt zijn, terwijl een ander deel van de machine uit
koperdraad schroefjes snijdt en die in het leer vastzet
Eindelijk worden nog alle uitstekende kanten en punten
door eene soort van ronddraaiende schaaf weggenomen
en de schoen is, wat den vorm betreft, gereed. In de
uniformfabriek is het snijden der stukken het meest be
langwekkend. Dit gebeurt met eene lintzaag. Lintzagen
dienen gewoonlijk tot het zagen van allerlei figuren vol
gens kromme lijnen uit hout en bestaan hoofdzakelijk
uit een smal lintvormig stuk getand staal, dat evenals
een drijfriem over twee snel ronddraaiende rollen ge
spannen is. Eene tafel, met een spleet er in, waardoor
de zaag loopt, dient om er het hout of hetgeen gezaagd
moet worden, op te leggen. In de fabriek van Gudillot
dient nu zulk een lintzaag tot bet snijden van laken, met
dit onderscheid dat hier de zaag niet getand maar glad
geslepen is, dus eigenlijk een lintvormig mes. Nu wordt
echter niet stuk voor stuk gesneden, maar men legt een
geheelen stapel laken van ongeveer 50 lagen, op do snij
tafel. Het van karton gesneden patroon komt boven op
dien stapel te liggen, de omtrek daarvan wordt met krijt
op de bovenste laag nagetrokken, en nn wordt de stapel
met de hand tegen de lintzaag gedrukt en zoo bewogen,
dat het laken juist volgens de krijtstrepen wordt inge
sneden. Zoodoende zijn in weinige oogenblikken eenige
honderde mouwen, achterpanden enz. gereed voor ver
dere bewerking. Deze bestaat daarin, dat de stukken
eerst uit de hand los aan elkaar gehecht en door naai-
machinen (waarvan er eenige honderden, allen door
stoom gedreven, in de fabriek werkzaam zijn) voor goed
genaaid worden. Het strijken der kleedingstukken heeft
ook op eene eigenaardige wijze plaats. Gewoonlijk wordt
het heete ijzer over het op tafel liggende laken heen be
wogen. Hier is echter bet iizer vast en de tafel met het
laken beweeglijk. ITet ijzer wordt van boven met gas
verhit en de strijktafel met het laken wordt er onder
langs geschoven, waarbij de werkman, door met den voet
te drukken, de tafel hooger of lager kan stellen en dus
de drukking tegen het ijzer naar welgevallen kan regelen.
Van zulke strijktafels zijn er 20 in de fabriek werkzaam.
Den 14cn October a., des middags te 12 uren, zal te
's Hage ten behoeve der staatsspoorwegen worden aan
besteed: het leveren en inhangen van geslagen ijzeren
deuren, het leveren en plaatsen van windwerken en
schuiven voor de schutsluizen aan de monden van het
kanaal door Walcheren, te Vlissingen en te Yeere.
31 Aug. 's av. 11 u. 54 gr.
1 Sept. 's morg. 7 u. 56 gr. 'smidd.1 u. 63gr.'sav.7 u. 59 gr.
Gemeenteraad van Zierikzee.
Zitting van Maandag 30 Augustus. Vaststelling ge
meente-rekening; gemeente-begrooting enzbenoeming
boekhouder burgerlijk armbestuur ver/.ekering gemeente-
gebouwen; remissie lioofdelijken omslag; rekeningen.
Voorzitter de heer Cau.
Afwezig de heeren van Dongen, Nauta, van der Grijp
en Mulock Houwer, wegens beroepsbezigheden, van der
Vliet, wegens ongesteldheid, en Isebree Moens, wegens
uitlandigheid.
De notulen der vorige vergadering zijn na lezing goed
gekeurd.
De heer Moolenburgh brengt namens de commissie
ad hoe rapport uit op de gemeente-rekening over 1868(
welks conclusie strekt tot goedkeuring. Dienovereen
komstig wordt besloten en mitsdien die rekening voor-
loopig vastgesteld in ontvang op 93,902 26, in uitgaaf
op 88,855.69, alzoo goed slot f 5046.57. Burgemeester
en wethouders hebben zich hierbij van medestemming
onthouden. De rekening zal met de noodige bescheidèn
aan gedeputeerde staten ter goedkeuring worden opge
zonden.
Burgemeester en wethouders bieden aan den raad de
gemeente-begrooting over 1870 aan, welke tot onderzoek
en rapport wordt gesteld in handen eener commissie, van
welke als leden worden benoemd de heeren Moolenburghj
Koole en Zuurdeeg.
De begrootingen van het burgerlijk-, evangelisch-
luthersch en roomsch-catholiek armbestuur voor 1870
worden mede in handen van voornoemde commissie ge
steld, om te gelijk met de gemeente-begrooting te wor
den behandeld.
De rekening van het burgerlijk armbestuur over 1868
wordt tot onderzoek en rapport gesteld in handen van
dezelfde commissie.
Wordt overgegaan tot de benoeming van een boek
houder voor het burgerlijk armbestuur. Door burge
meester en wethouders was overeenkomstig het regle
ment voor gemeld armbestuur een tweetal aanbevolen,
te weten: de heeren F. W. Loewer en C. J. Kijn. Is
benoemd de heer F. W. Loewer met 7 stemmende heer
C. J. Kijn bekwam 1 stem.
De voorzitter stelt namens burgemeester en wethou
ders voor, de nieuwgebouwde schoollokalen tegen brand
schade te doen verzekeren en wel de hoogere burgerschool
tot een bedrag van /27,000 a /28,000 en de meisjesschool
tot een bedrag vau f 6,000. Wordt besloten het dage-
lijksch bestuur daartoe te machtigen bij zoodanige maat
schappij als gemeld bestuui zal goedvinden.
Op daartoe gedaan verzoek wordt aan K. A. van der
Hucht, wegens vertrek naar elders, remissie van hoofde-
lijken omslag verleend voor den tijd van 4 maanden tot
eene som van f 2.53 j.
Bij monde van den heer de Jonge, wordt namens de
commissie ad hoe rapport uitgebracht op de rekening van
den straatweg naar Brouwershaven over 1868, waarop
de beslissing wordt aangehouden en welke voor de leden
ter inzage wordt gelegd ter gemeente-secretarie.
Nog wordt door den heer de Jonge namens de com
missie ad hoe rapport uitgebracht op de rekening der
