Kerknieuws.
Marine en leger.
Gemengde berichten.
de gymnastiek, lezen wij in hoofdzaak het volgende:
Het getal candidaten bedroeg in 'tgeheel 121, waaron
der 4 die zich voor twee vakken hadden aangemeld,
zoodat 125 examens waren af te nemen. Het getal vrou
welijke candidaten bedroeg 10, dat der mannelijke 111.
Er zijn in 'tgeheel 12 niet opgekomen, zoodat de com
missie 113 examens heeft afgenomen. Van deze waren
slechts 45 met gunstigen uitslag.
Het is buiten allen twijfel, dat deze uitslag ongunstig
moet genoemd worden. Het vorig jaar werden van de
125 geëxamineerden 65 toegelaten, dat is ruim de helft;
thans van de 113 slechts 45, of veertig ten honderd. Laat
men de examens in gymnastiek, als van eenigszins ande
ren aard, buiten beschouwing, dan waren van de 91
examens slechts 32 voldoende; stelt men bovendien die
in het boekhouden en schoonschrijven ter zij, (waartoe
inderdaad reden bestaat omdat vele der candidaten dat
examen niet afleggen met het doel om onderwijs te kun
nen geven, maar eer om een bewijs van bekwaamheid in
dat vak te verkrijgen) dan verkrijgt men voor de zuiver
wetenschappelijke en letterkundige vakken een totaal
van 63 examens, van welke slechts 20 voldoende waren.
Waaraan is deze ongunstige uitslag toe te schrijven?
Is de commissie strenger geweest dan hare voorgangers?
Heeft zij hoogere eischen gesteld, dan in billijkheid mag
geschieden De commissie aarzelt geen oogenblik deze
vragen ontkennend te beantwoorden. Zij mag verklaren,
dat zij geen hoogere eischen gesteld heeft dan in de
laatste jaren, maar integendeel de toegevendheid in zoo
verre heeft uitgestrekt als maar eenigszins met de belan
gen van het middelbaar onderwijs wasovereente brenger-
Het moest echter de aandacht trekken van ieder, die het
examen bijwoonde, met hoe geringe kennis toegerust de
candidaten daar verschenen.
Nog erger evenwel, dan door de onbekendheid met de
eischen, was de commissie getroffen door den geringen
graad van ontwikkeling van de meeste candidaten. Het
bleek toch, dat het zeer velen onder hen niet alleen ont
brak aan de noodige kennis van het vak, waarvoor zij
zich hadden aangemeld, maar ook aan die algemeen e
kennis, die wel als eene eerste behoefte in den leeraar
bij eene middelbare school mag worden beschouwd.
Van de vrouwelijke candidaten legde slechts éene een
zeer goed examen af, namelijk in de Fransche taal- en
letterkunde; van de 6 overigen, die daarin werden ge
ëxamineerd, toonden twee zeer goeden aanleg, doch nog
onvoldoende kennis.
De eenige candidaat in Duitsche taal- en letterkunde
legde een voldoend examen af, waarbij zij meer blijken
gaf van uitgebreide kennis en lectuur, dan van groote
paedagogische ontwikkeling.
De eenige vrouwelijke candidaat voor Nederlandsche
taal- en letterkunde werd door de commissie ten sterkste
aangespoord, hare studiën voort te zetten, vooral op
taalkundig gebied, daar het examen een uitmuntenden
aanleg bij haar had doen ontdekken.
Van de 7 mannelijke candidaten, die voor Nederland
sche taal- en letterkunde werden toegelaten, waren twee
doctoren inde theologie; de vijf overigen hadden akte
als hulp- of hoofdonderwijzer, met toelating voor lager
onderwijs in twee of drie vreemde talen; de twee die
zich terugtrokken, waren eveneens hulponderwijzers,
met toelating voor vreemde talen; onder de 6 afgewe
zenen- waren twee hoofdonderwijzers, een hulponder
wijzer en een candidaat in de rechten, terwijl twee nog
geen bevoegdheid voor lager of middelbaar onderwijs
bezaten.
Bijzonder ongunstig was de uitslag van het examen in
de geschiedenis. Van de drie toegelatenen legde éen
een vrij goed, de beide anderen een even voldoend exa
men af; onder deze waren twee candidaten in de theologie
en éen hoofdonderwijzer; twee hunner waren bij eene
vroegere gelegenheid afgewezen. Van de 9 overigen
trokken zich twee, als leeraar in Nederlandsche taal- en
letterkunde bij de hoogere burgerscholen werkzaam,
onder het examen terug; onder de zeven anderen, die
allen voor het eerst examen in middelbaar onderwijs
aflegden, waren er vier met eene akte als hulp of hoofd
onderwijzer voor lager onderwijs, éen doctor in de rech
ten en twee zonder eenigen graad of akte; drie hunner
legden bepaald een slecht examen af.
Zoowel het schriftelijk werk als het mondeling examen
gaf voor verreweg de meesten blijken van zeer onvol
doende kennis.
Van de twee candidaten, die met gunstigen uitslag
examen in aardrijkskunde aflegden, had de eene het
vorige jaar eene akte voor de geschiedenis verkregen
de ander was hulponderwijzer in eene lagere school.
De candidaat, die werd afgewezen, een hulponderwijzer
met toelating voor lager onderwijs in twee vreemde
talen, legde in geen der onderdeelen een eenigszins vol
doend examen af.
Een der examens, die het meeste tot tevredenheid
aanleiding gaven, was dat in staatshuishoudkunde en
gronden der staatsinrichting. De eenige candidaat, die
zich hiertoe had aangemeld, een surnumerair bij de
registratie, gaf blijken van grondige studie en uitge
breide kennis der oeconomie, met welker litteratuur hij
zich op voortreffelijke wijze had bekend gemaakt.
Minder gunstig was de uitslag van het examen in
handelswetenschappen. De drie candidaten, die zich
daarvoor hadden aangemeld, hadden allen reeds vroeger
de akte van bekwaamheid voor het boekhouden ontvan
gen. Een hunner, leeraar aan eene hoogere burgerschool
en doctor in de rechten, had dus alleen examen te doen
in hahdels-geograpkie en warenkennis, en legde daarin
voldoende kennis aan den dag; hoewel zijne kennis van
cijfers niet groot was, meende de commissie hem de akte
te kunnen toestaan. De beide anderen, bezitters van
eene akte van den 2>-n of 3™ rang, toonden zoo weinig
van warenkennis en haudelsgeographie te weten, dat zij
zeiven onder het examen daarin begrepen niet te zullen
slagen en zich terugtrokken, voordat nog met het examen
in handelsrecht of financiewezen der staten een aanvang
was gemaakt.
Van de 23 candidaten voor het boekhouden zijn 11 toe
gelaten, 6 hebben zich onder het examen teruggetrokken
en 6 zijn afgewezen. Onder deze laatsten waren 7 kan
toorbedienden, 2 hulponderwijzers, éen leeraar in de
gymnastiek en éen zonder betrekking.
Wat de examens in levende talen en hare letterkunde
betreft, de uitslag was bijzonder ongunstig, daar van de
19 geëxamineerden, slechts 4 konden wordjn toegelaten;
van de vier toegelatenen was éen, voor het Fransch)
hulponderwijzer aan eene lagere school met toelating
voor lager onderwijs in twee talen: deze was in 1868
afgewezenvan de twee voor het Engelsch toegelatenen,
was een tot dusverre niet in het onderwijs werkzaam
geweest; deze gaf bewijzen van meer kennis en ontwik
keling, dan bij de meeste andere candidaten werden
waargenomen; de ander was leeraar aan eene hoogere
burgerschool, met akte van hoofdonderwijzer en toelating
voor drie levende talen. De voor het Duitsch toegelaten
candidaat had den 3C» rang met toelating voor 3 talen.
Van de afgewezen candidaten waren 9 hoofd- of hulp
onderwijzers met toelating voor twee of drie levende talen,
2 huisonderwijzers voor lager onderwijs in éene taal,
4 vreemdelingen zonder graad of akte. Onder de 15 afge
wezenen waren er 5, die reeds eens of meermalen op
gelijk examen afgewezen waren.
Van de 5 candidaten voor het schoonschrij ven toonde
slechts éen even voldoende kennis en ervarenheid, om
de commissie tot toelating te doen besluiten, deze was
hulponderwijzer aan eene lagere school.
Wat eindelijk het examen in gymnastiek betreft, over
't algemeen was de uitslag niet ongunstig, al moesten
dan ook van 22 geëxamineerden 9 worden afgewezen.
Voor het examen in de theorie verkregen 3 candidaten
zeer goed, 11 goed, 5 middelmatig, 3 slecht: dit gedeelte
gaf dus in vele opzichten reden tot tevredenheid, al mag
dan ook de wcnsch niet worden teruggehouden, dat de
candidaten zich minder op het van buiten leeren van
eenig handboek, dan op het begrijpen van de leerstof
toeleggen. Lij het practisch examen, dat tengevolge van
de welwillende vergunning van het gemeentebestuur
van 's nhage in het lokaal der gemeente-gymastiescbool
werd afgenomen, voldeden, op twee na, alle candidaten.
Voor zooveel theoretische kennis betreft, alsook in
het gebruik der wapenen, was in vergelijking met vorige
jaren bepaald op vooruitgang te wijzendaarentegen liet
de paedagogische geschiktheii dit jaar meer dan vroe
ger te wenscheu over.
Den 6cn dezer is de vergadering der synode gesloten
Volgens de Kerkelijke courant werden door haar onder
anderen verschillende voorstellen overwogen tot wijzi -
ging van 't reglement op de kerkvisitatie en werd, in
overeenstemming met de synodale commissie, besloten,
om de onderscheidene vragen, welke bij dc kerkvisitatie
worden gedaan, betreffende de predikanten en overige
kerkcraadsleden, in deze éene vraag samen te vatten:
„Verlangt iemand bezwaren in te brengen aangaande de
belijdenis, den wandel en het vervullen der ambtsplichten
van éen zijner modeleden?' en dat deze vraag alleen
gedaan zal worden bij de personeele kerkvisitatie, om de
schriftelijke slechts te doen strekken tot het inwinnen
van statistieke opgaven.
Ofschoon de synode met belangstelling kennis nam
van het met zorg bewerkte verslag, door de synodale
commissie in haar overzicht van den staat der Neder
landsche hervormde kerk betreffende den inwendigen
toestand der kerk gegeven, besloot zij de commissie
voortaan te ontheffen van die taak, op grond dat het
geven van zoodanig verslag bij art. 71 van het algemeen
reglement niet gebiedend gevorderd wordt en zulk ver
slag zich, ook bij het ernstigste streven naar onpartijdig
heid, moeielijk kan onthouden van eenzijdige beschou
wingen, welke de synode niet voor hare rekening kan
nemen. Daarentegen werd aan het leveren van statistieke
opgaven groot gewicht toegekend en der synodale com
missie aanbevolen om aan haar daartoe betrekkelijk
overzicht meer uitbreiding te geven.
Met de uitgevers van den Vervolgbundel op de Evan
gelische Gezangen werd overeengekomen om ten spoe
digste een uitgaaf te bezorgen, hoogstens voor den prijs
van 25 cents het exemplaar, alsmede eene schikking
getroffen, dat de uitgaaf van de Evangelische Gezangen
met den Vervolgbundel onder éenen titel eerlang zonder
aanmerkelijke verhooging van den prijs der Gezangen
zal kunnen geschieden.
De heer A. van Griethuizen, predikant bij de
Nederduitsche hervormde gemeente te Oud-Alblas, heeft
voor het beroep naar die gemeente te Yerseke bedankt
In de gemeenten Hillegersberg, Bergschenhoek en
Berkel circuleert, naar men verneemtónder de her
vormde ingezetenen een adres aan den koning, waarin
Z. M. dringend wordt verzocht: maatregelen te willen
nemen tegen het zoogenaamde „moderne geloof" en de
predikanten, die dit in de hervormde kerk van den kansel
verkondigen. {Bel vaderland.)
De luitenant ter zee 2" klasse B. M. van der Weide, en
W. C. Böhtlingk, dienende respectievelijk op Zr. M». ram-
schip de Buffel en drijvende batterij Neptunus, worden
met den laatsten dezer op nonactiviteit gesteld, en den
leu September aanstaande vervangen, eerstgenoemde
door den luitenant ter zee 2» klasse A. P. Tadema, en
laatstgenoemde door den luitenant ter zee 2° klasse A. van
Linden van den Heuvell.
Het muziekkorps der Middelburgsche schutterij is
heden morgen te 6 uren per stoomboot van hier vertrok
ken tot het doen van eên uitstapje naar Rotterdam. Bij
het afvaren der boot werden muziekstukken uitgevoerd.
Morgen keert het korps per stoomboot herwaarts.
Het in ons vorig nommer medegedeelde bericht van
het overlijden van den gepensioneerden binnenloods bij
het Nederlandsche loodswezen Martinus van de Veldei
te Vjissingen, is eene vergissing geweest. De overledene
is namelijk een zoon van genoemden M. van de Yelde.
Vrijdag voormiddag heeft een te Vlissingen in
garnizoen liggend artillerist zich door ophanging van het
leven beroofd.
Als een s taaltje van fraaien stijl diene het volgende-
Op een der rijkskantoren in Twenthe werden omtrent
uit nood te slachten runderen, o. a. de navolgende ver
klaringen door twee veeartsen ingeleverd:
1». De ondergeteekende veearts verklaart met deze
heden onderzocht te hebben eene doode koe die de long
was veretterd of dat de long met menige etterzakjes was
gevuld en daardoor is dood gedaan behooren aan K. te M.
Voor het overige was de koe gezond en de ziekte heeft
den duur van 7 uren van morgen gehad dat voorloopig
heeft de ziekte wel geheerst zonder bewustheid van den
eigenaar. (get.) S. veearts.
2°. Ik ondergeteekende verklaar. Dat de koe van A. T.
gelieft te slachtenomdat zij lijd aan Cardetis Pericar
dites of Herts krankheid en onherstelbaar. Goed te Eeten.
(get.) T.
Een particulier bericht uit Riga, in de Schles.
Zeitung geplaatst, zegt dat een in gemelde stad geves
tigde Duitscher, zonder vorm van proces, uit die plaats
is verwijderd en over de grenzen gezet, omdat de politie
hem beschouwde als een correspondent van buitenland-
sche dagbladen.
Het ook door ons medegedeelde bericht omtrent
een diefstal van geld op het bureau van het station van
den staatsspoorweg te Hasselt is in zoover onjuist, dat
de diefstal niet heeft plaats gehad te Hasselt, maar op
het station van den Belgischen staatsspoorweg te Gent.
Een luchtreiziger, de heer W ells, is in de nabijheid
van Milaan het slachtoffer van een betreurenswaardig
toeval geworden. De heer Wells bevond zich op een
plaatsje dicht bij Milaan; zijne ballon was half gevuld
toen hij besloot hem in dien toestand naar Milaan over
te brengen. Door verkeerde aanwijzing een slechten
weg gevolgd zijnde, had hij weldra te kampen met de
boomen langs den weg, in wier takken het touwwerk
van den ballon bleef haken. Zijne pogingen tot bevrij
ding van den ballon hadden ten gevolge dat hij in een
aan den weg grenzenden sloot werd geworpen. Hieruit
zich met veel moeite gered hebbende, besloot hij ten
slotte eene opstijging met den ballon te beproeven, het
geen hem ook gelukte. Hij steeg met eene verschrikke-
