Onderwijs.
Kerknieuws.
Marine en leger.
Koloniën.
landbouw.
Kechtzaken.
Gemengde berichten.
eenvoudige natuurkundige proeven te doen vervaardi
gen, met eene handleiding bij het gebruik daarvan, en
te dien einde aan het hoofdbestuur een crediet van
/3000 te verleenen, tot welks waarborg ieder departe
ment zou worden uitgenoodigd zich zoodanig stel werk
tuigen aan te schaffen. De financieele commissie en het
hoofdbestuur meenden beide dat deze zaak behoort op
het terrein der bijzondere industrie. Het voorstel is dan
ook bij acclamatie verworpen.
Nadat het departement Zwolle aan den voorzitter en
het hoofdbestuur den dank der vergadering had betuigd
en de voorzitter hierop had geantwoord, werd de verga
dering gesloten.
In een vorig nommer hebben wij reeds medegedeeld
dat de Staats-courant van 7 dezer de verslagen bevat der
commissiën, belast geweest met het afnemen der examens
voor middelbaar onderwijs. 'Wij geven hieronder alsnog
een uittreksel uit die verslagen voor zooveel betreft de
examens in wis- en natuurkundige wetenschappen, land
bouwkunde, zeevaartkunde, teekenen en boetseeren.
De commissie hoeft even als de vorige maal de ervaring
opgedaan, dat vele candidaten niet beseffen welk verschil
er bestaat in den aard der kennis, die van een onderwij
zer moet gevorderd worden, en dien, welke bij een leer
ling als voldoende mag worden aangemerkt.
In het examen in de wiskunde mocht de commissie
met genoegen grooten vooruitgang opmerken.
Het examen in de werktuigkunde leverde geene gun
stige uitkomst op.
Weinig beter was het examen in de natuurkunde. De
eenige candidaat, die hiervoor verscheen, bleef in gebreke
van hoofdbegrippen in de leer der natuurkunde, als
soortelijk gewicht, soortelijke warmte enz. bepalingen te
geven, die niet tot misverstond bij de leerlingen moeten
leiden; in de beschrijving en verklaring van methoden
van natuurkundig onderzoek schoot hij eveneens te kort.
De candidaten voor delfstof-, aard-, plant-en dierkunde
hebben beide voldaan.
Over zeevaartkunde was slechts éen candidaat te exa-
mineeren. Het examen liep aanvankelijk over de reken
kunde, meer bijzonder over evenredigheden, gebrokens,
den grootsten gemeenen deelcr, het kleinste gemeene
veelvoud, de reken- en meetkunstige reeksen. Hierbij
bleek, dat de candidaat in deze beginselen nauwelijks
genoegzame vorderingen had gemaakt, zoodat hem het
onderwijs van de rekenkunde in haren geheelen omvang
geenszins zou kunnen toevertrouwd worden. Uit de
sphaerische trigonometrie werd den candidaat het vol
gende vraagstuk voorgelegd: den tijd van den schijn
baren ondergang der maan te berekenen voor eene be-
paaldo hoogte van het oog boven het vlak der zee. De
„Connaissance des Temps" en de Zeevaartkundige
Tafelen" van Brouwer werden daarbij als noodige hulp
middelen gegeven Ofschoon dit vraagstuk tot de zeer
gewone behoort, wist do candidaat de oplossing niet te
vinden; hij scheen niet bekend te zijn met interpolatie
en benaderingsmethoden. Eindelijk werd de candidaat
ondervraagd over de verschijnselen in den dampkring
en op den oceaan. Het bleek, dat ook hierin zijne keunis
zeer gering was, zoodat de candidaat, begrijpende dat hij
niet aan het examen voldoen kon, zijn verlangen te ken
nen gaf, het niet verder voort te zetten.
Deze uitslag noopt de commissie haar gevoelen omtrent
de oorzaak daarvan mede te deelen. Zij meent, dat de
uiterst geringe graad van kennis en ontwikkeling bij
adspirant-leeraren het gevolg is van den ongnnstigen
toestand, waarin het zeevaartkundig onderwijs in ons
vaderland verkeert. Dat onderwijs wordt grootendeels
beheerscht door de nog steeds voortdurende gewoonte
van aanstaande zeelieden, om, zonder voldoende ontwik
keling door lager en middelbaar onderwijs verkregen te
hebben, naar zee te gaan, waar zij practisch geoefend
worden in het werk van den minderen schepeling, en
eerst daarna in den kortst mogelijken tijd zooveel van
de zeevaartkunde te leeren. of liever zonder recht ver
stand in het geheugen te prenten, dat zij een examen als
stuurman kunnen afleggen voor eene der commissiën,
die van gemeentewege in verschillende steden zijn inge
steld. Ofschoon deze examens zonder twijfel hun betrek
kelijk nut hebben, schijnt het toch wenschelijk, dat zij
door algemeene voorschriften in dier voege geregeld
worden, dat daarbij eene meer grondige kennis van de
regels der zeevaartkunde goëischt wordt, die den candi
daat in staat stelt reden te geven van de gebruikelijke
voorschriften en rekenwijzen.
De geringe eischen, in den regel door de hierboven
vermelde gemeente-commissien gesteld, geven aanleiding
dat zij, die als onderwijzers willen werkzaam zijn, den
omvang der voor hen noodige zeevaartkundige studie
ten eenenmale miskennen.
Het examen in handteekenen liet nog in onderschei
dene opzichten veel te wenschen over.
Gemis aan kennis van beschrijvende meetkunde was
veelal de reden waarom candidaten voor rechtlijnig tee
kenen en de perspectief werden afgewezen. Als een
bewijs, hoe weinig sommige candidaten de noodzakelijk
heid beseffen, dat theoretische kennis de grondslag zij
van hunne practisehe vorming, kan het voorbeeld dienen
van den candidaat, die, zonder eenige kennis te bezitten
van beschrijvende meetkunde, het voornemen te kennen
gaf een werk in het licht te geven over het rechtlijnig
teekenen ten behoeve van het onderwijs aan de middel
bare scholen.
Bij de Nederduitsch hervormde gemeente te Grijps-
kerke is beroepen de heer W. A. van Beusekom, predi
kant bij die gemeente te Vinkeveen.
Een der te Utrecht in garnizoen zijnde officieren
der infanterie, de 2luitenant W. F. Stevens, heeft een
gewijzigd model van patroontasch uitgevonden, dat de
uitvinder aan de hoogere autoriteiten zal aanbieden.
Naar wij vernemen, heeft de nieuwe modeltasch denzelf
den inhoud als de bestaande, zoodat de tegenwoordige
tasschen in de nieuwe kunnen worden gewijzigd. De
tasch werkt door een veer. Zij bevat 40 patronen, terwijl
het gewicht in dracht voor den man geen bezwaar mede
brengt, door de juiste bevestiging aan het lichaam. Elk
man heeft aldus te velde ruimschoots patronen. Het
patroonzakje komt te vervallen. De wijze om de patroon
uit de tasch te nemen, is veel vlugger, zoodat ook het
vuren wordt versneld. Bij het vervaardigen van geheel
nieuwe tasschen kunnen de kostbare bladen vervangen
worden door kleine vierkante bladen, die alleen do tasch
van boven dekken. In de nieuwe tasch zijn de patronen
geheel gedekt tegen het weder. {Oir. dagbl.)
Door den gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië
zijn nog de volgende beschikkingen genomen
civiel departement. Benoemd: met ingang van
1 Juli atot directeur van het op te richten departement
van justitie, mr. T. H. der Kinderen; tot resident van
Rembang, W. G. Meijer; tot hoofdonderwijzers: aan de
openbare eerste lagere school te Padang, J. A. P. de
Visser; aan de openbare lagere school te Salatiga J. de
Quante; aan idem te Banjoemas, M. A. Terwen; aan idem
te Rembang L. H. Kramer; tot hulponderwijzer: aan
de openbare eerste lagere school te Batavia A. J. Gouka,
aan de tweede idem te Batavia P. Inklaar en aan de
derde idem te Samarang H. R. A. Veehtmann; tot
2®n commies bij het departement van binnenlandsch be
stuur L. van der Bor jr.; tot posthecr te Soekadana
K. M. Swart; tot idem der Karimon-Java eilanden F. Brou
wer; tot 3e" commies bij de algemeene rekenkamer G. A.
L. W. Sol; bij het vendu-departement te Batavia: tot
adjuct-kassier L. F. Koch; tot 2«« commies A. F.Brouwer;
tot lid bij de plaatselijke schoolcommissie te Serang
F. P. Cavaljé.
Ontslagen: eervol, uit zijne betrekking, onder toe
kenning van wachtgeld, de posthouder te Soekadana
W. Plassaer; eervol, wegens vertrek, als lid bij de plaat
selijke schoolcommissie te Serang G. H. Vos.
militair departement. Verleend: Een tweejarig
verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den l®n luite
nant der infauterie B. van Zalingen.
Ontslagen: eervol, met behoud van recht op pen
sioen, de kapitein der infanterie J. J. Severijneervol,
id., de tijdelijk 1„ commies bij het groot militairhospitaal
te Weltevreden J. G. Feytes, en de id. bij id. H. Beer.
Ingetrokken: op verzoek het aan den officier van
gezondheid U klasse G. Lnchtmans verleend tweejarig
verlof naar Nederland.
marine departement. Onts 1 ageneervol,de 1® com
mies L. F. O. P. Braakman.
In de Staats-courant van Donderdag 12 dezer is opgeno
men een verslag van de verwachtingen omtrent den
oogst in de provincie Gelderland. Ook omtrent die
provincie zijn de verwachtingen gunstig en doen ver
moeden dat de oogst van 18G9 over het geheel voordee-
lige uitkomsten zal opleveren.
Bij koninklijk besluit van den 30®» Juli jl. n». 15, is
aan Elisius Johannes Passemier kwijtschelding verleend
van de straf des doods, waartoe hij bij arrest van het
provinciaal gerechtshof in Zeeland dd. 6 Maart jl. is ver
oordeeld ter zake van diefstal, gepleegd bij nacht door
twee of meer personen, die wapenen bij zich hadden, be
gaan met behulp van breken van buiten en inklimming
in een huis dat bewoond werd, met geweldpleging en
met bedreiging van hunne wapenen gebruik te maken,
en die straf verwisseld in eene tuchthuisstraf van twintig
jaren, blijvende het arrest overigens in zijn geheel.
Vrijdag avond te zeven uren zal, bij gunstig weder,
eene muziekuitvoering op het Molenwater alhier gegeven
worden door het muziekkorps der schutterij.
H. M. de koningin en Z. K. H. prins Alexander
hebben Maandag de tentoonstelling te Amsterdam be
zocht.
Eene commissie uit de staten van Groningen is be
last met het onderzoek omtrent de wenschelijkh'id of
uitvoerbaarheid van het invoeren van een hoofdelijken
omslag tot geheele of gedeeltelijke bestrijding der pro
vinciale uitgaven. Deze commissie zet, daartoe door
Z. M. den koning gemachtigd, na de zomervergadering
der staten hare werkzaamheden voort.
Jl. Maandag heeft de Vereeniging ter bevordering
van de belangen des boekhandels, in het lokaal de Kei
zerskroon te Amsterdam, onder voorzitterschap van den
heer Kirberger, hare 52® algemeene vergadering gehou
den. Er zijn verschillende onderwerpen behandeld, tot
den boekhandel in het algemeen of de vereeniging in
het bijzonder in betrekking staande. De vereeniging
heeft besloten, dat zij zich op het XI® letterkundig con
gres, te Leuven te houden, door twee leden zal doen
vertegenwoordigen. Na afloop der werkzaamheden had
een gemeenschappelijke maaltijd plaats.
Men herinnert zich dat voor eenigen tijd de Engel-
sche familie Powell, die zich in Abyssinie op reis bevond,
vermoord is geworden. Thans wordt uit Aden door den
Engelschen minister- resident gemeld, dat op het bevel
van den vorst Kassa alle dorpen van den Abyssir.ischen
stam, tot welken de moordenaars behoorden, geplunderd
en verbrand zijn.
Het stadje Genemuiden, 't welk vóór ruim 16 maan
den door een feilen brand voor -} gedeelte werd verwoest,
is thans weder uit zijne asch verrezen. Den 5®" dezer
is de laatste hand gelegd aan het stadhuis, de schoolge
bouwen en onderwijzerswoningen. De plaats heeft thans
een veel schooner aanzien gekregen.
Meldden wij onlangs dat men in een kleine stad in
Spanje geruchten verspreidde omtrent eene bende kin-
derroovcrs die het bloed der kleinen zouden gebrui
ken om de telegraafdraden te smeren thans geeft het
Journal deGandzijn verwondering te kennen over eenige
onbegrijpelijke geruchten welke dezer dagen in sommige
wijken van Brussel verspreid worden. Men beweert name
lijk dat eenige personen uit Engeland de kinderen rooven
en ze vervolgens naar Londen zenden, waar men ze doodt
en hun bloed gebruikt tot genezing van zeker aanzienlijk
persoon. Verschillende personen hebben reeds een onaan
gename ondervinding opgedaan van het geloof dat men
aan die geruchten hecht. Een heer, onder anderen, die
van Kortrijk te Brussel aangekomen was, werd door een
meisje aangesproken en een aalmoes gevraagd. De. heer
richtte eenige vragen tot haar betrekkelijk hare ouders
et gat eenig geld. Bijna op hetzelfde oogenblik komt
een schreiende vrouw aan die naar haar jongentje vraagt
dat sedert dien morgen verdwenen was Juist komt een
andere vrouw en wijst den heer aan die tegen het meisje
gesproken had, waarbij zij zegt: ik heb hem gisteren in
de straat zien zwerven en met uw jongentje zien praten.
Men begrijpt welk een ontroering die bevestiging op het
gemoed der inmiddels verzamelde vrouwen maakte. Men
loopt den heer na, houdt hem staande en sleept hem naar
het politie-bureau, waar hij meer dood dan levend aan
komt. Toen de vrouw, die de bevestiging gegeven had,
geroepen werd om hare verklaring af te leggen, bekende
zij dat zij die slechts verzonnen had. De heer werd on
middellijk op vrije voeten gesteld.
Den volgenden dag gaat een Engelsch matroos door
dezelfde wijk, zoekende naar een restaurant. Hij spreekt
eenige kindertjes aan, doch daar hij een taal sprak waar
van zij niets verstonden, gaan zij schreiende op de vlucht.
Vrouwen komen bij elkander en roepen: dat is een kin
derdief, en men begint steenen naar hem te gooien. Zon
der de tussehenkomst der politie zou hierdoor zeker een
ongeluk te betreuren zijn, want reeds had de matroos
zijn mes getrokken, en dreigde de menigte rond hem.
Naar het politie-bureau gebracht zijnde, werd ook hij
dadelijk in vrijheid gesteld.
Jl. Zaterdag heeft een ander Engelschman, die nu en
dan teekenen van verstandsverbijstering gegeven had,
een dergelijken aanval ondergaan. Hij had een zwak
voor bloemen en had eenige bloemen gekocht, waarna
hij een klein meisje vroeg zijne potjes te dragen. De
kleine verschrikt, schreeuwt, schreit.... alweder een
