OURANT.
N° 121.
Woensdag
1869.
21 Juli.
Middelburg 20 Juli.
Van de 757 kiezers van leden voor den Middelburg-
schen gemeenteraad hebben heden 376 aan de stemming
voor de verkiezing van vijf leden deelgenomen.
Bij vroegere verkiezingen ten gevolge van periodieke
aftreding hebben gestemdin 1853, 333 kiezersin 1855,
426in 1857, 351; in 1859, 285; in 1861, 262; in 1863,
170; in 1865, 315; in 1867, 367.
Onmiddellijk na opening der biljetten op morgen zal
de uitslag op eene van de straat zichtbare wijze aan ons
bureau te lezen zijn.
De Staatscourant van Dinsdag 20 Juli bevat de wet
van den 16c° Juli jl. tot uitvoering der bepalingen van
de artt. 33, 36, 37 en 38 der herziene akte omtrent de
Rijnvaart.
Naar wij vernemen zal de minister van binnenlandsche
zaken het ontwerp van wet, regelende het onderwijs in
de beeldende kunsten, in de aanstaande zitting der
staten-generaal op nieuw bij de tweede kamer indienen.
Inmiddels is de Koninklijke academie van beeldende
kunsten te Amsterdam als feitelijk opgeheven te be
schouwen, daar de lokalen, door de gemeente voor deze
instelling beschikbaar gesteld, sedert 1 dezer maand die
bestemming niet meer hebben, en door den minister
bepaald is dat de nieuwe cursus in October a. niet moet
aanvangen.
Uit Utrecht schrijft men ons
„Kermis en verkiezingen vallen bier samen wat den
tijd aangaat, overigens hebben zij, hoop ik, niets met
elkander gemeen, en ik wil u dus van beide afzonderlijk
iets vertellen. Zelden dreigt of belooft (zooals ge wilt)
een kermis zóo geanimeerd te worden. Wij zijn nog in
de zoogenaamde „niet drukke" week en toch is alles
reeds zóo woelig, dat ik mij haast niet voorstellen kanj
dat het de volgende week nog levendiger worden moet.
Een fatsoenlijk amusement leveren Oscar Carré en 'tpark
Tivoli. Wat Carré aangaat, ik kan mij voorstellen dat er
gevonden worden, die zich voor tien voorstellingen abon
neren. Wij Hollanders hebben wel eens te weinig eerbied
voor lichaamsoefeningen en hoog ontwikkelde lichaams
kracht; in dat opzicht staan wij heel ver af van den
Griek, die, gelijk hij het begrip goed met het begrip
schoon vereenzelvigde en zich daarom haast geen edele
ziel in een mismaakt lichaam kon denken, fijne geest
beschaving met vlugheid eu kracht van lichaam op éene
lijn stelde. De grieksche Apollo, daarom de meest popu
laire god, dewijl hij de zuiverste type van den Griek
vertoonde, was aanvoerder der muzen, de god van alle
kunst en beschaving; tevens was hij een welgemaakt,
krachtig man, onberispelijk van gelaat en vormen. Ik
voor mij,'k heb respect voor den fashionabelen, krachtigen
en moedigen Carré, die op het eene oogenblik bewijzen
geeft van zeldzame oefening en schier vermetelen moed,
om op het andere met zijn doordringend oog meer dan
met zijn luidruchtige zweep zijn élèves, de moedige
hengsten, in bedwang te houden en naar zijn wil de
sierlijkste bewegingen te laten verrichten. Ik zie met
aesthetiseh genot die Engelsche, Amerikaansehe en
Duitsche vrouwen, welke ons door hare krachtige be
wegingen zouden doen vergeten, dat zij tot de zwakke
sexe behooren, zoo zij ze niet met zooveel bevalligheid
uitvoerden als alleen een vrouw dat vermag; eindelijk
zijn de even dwaze als forsche toeren der geestige clowns
altijd amusant.
„In het park Tivoli smaakt men een ander fatsoenlijk
kermisgenot en voert de ondernemer tevens een genre
van amusement in, wat bij ons te lande, ook al om het
klimaat, nog weinig algemeen is, ik bedoel het Café
chantant in de open lucht. Wanneer men na vermoeiend
warme dagen des avonds kalm kan neerzitten, niet in
een benauwde tent, maar in de open lucht; wanneer men
daarbij goede muziek hoort en van tijd tot tijd werkelijk
comique scènes of operettes waarlijk geestig ziet op
voeren, dan rust men zeker op de meest geschikte wijze
van de warmte en vermoeienissen van den dag uit.
Zooals ge dus ziet, is hier voor het meer of minder def
tige publiek ruimschoots gelegenheid'jzich deftig te
amuseeren't ware te wenschen, dat men ook met de
volksmenigte klaar was. De gezondheidscommissie
wendde zich per adres tot den gemeenteraad en verzocht
dat de tapperijen op een niet te laat uur mochten ge
sloten worden, dat de politie dubbel waakzaam zoude
zijn dat men een te groote ophooping van menschen
zoude zien te voorkomen door muziekuitvoeringen op
verschillende punten te geven. Ons dagelijksch bestuur
antwoordde vrij snibbig, dat de burgemeester het vroe
ger of later sluiten der tapperijen bepaalde, dat de
politie te Utrecht altijd waakzaam was (gelukkig
Utrecht!), dat muziekuitvoeringen zouden gegeven wor
den, als de gelegenheid ziefe daartoe leende.
„Toch lag het, dunkt mij, op den weg dier commissie,
voor zooveel zij er iets aan vermocht te doen, een dam
op te werpen tegen die bacchanalieën, welke men kermis
pret noemt, en welke niet het minst in die steden ge
vonden worden, waar de lagere volksklasse van vrome
geestdrijverijen tot uitspattingen overslaat.
„Nu een enkel woord over de verkiezingen.
„Behalve de drie reeds bestaande kiesvereenigingen
de Utrechtsche, de Unie en dan, voor zooverre het zich
tot dusverre met de verkiezingen bemoeide, het Consti
tutioneel gezelschap wil zich nu ook nog een kerke
lijke laten gelden. Zij heeft recht van bestaan, want in
Utrecht oefenen kerkelijke zaken en inzichten nog altijd
grooten invloed uit en bij sommige klassen van burgers
wacht men nog altijd op het wachtwoord, zooals het van
den kerkeraad uit gegeven wordt. Het Constitutioneel
gezelschap heeft zich voor ditmaal van verkiezingen
onthouden. Er loopen dienaangaande verschillende ge
ruchten. Volgens sommigen was het enkel een regle-
ments-quaestie, welke het genootschap voor ditmaal
verhinderde, zijne candidaten aan te bevelen; volgens
anderen zal men bij de herziening van dat reglement in
September e. k. het genootschap ook voor 't vervolg tot
een debating club terug brengen. Vergis ik mij niet,
dan zal door dien maatregel het aantal leden ook zeker
tot minder dan de helft teruggebracht worden. Juist het
verkiezingswerk is voor dat gezelschap hoofdzaak, mits
men niet enkel met advertenties manoeuvreere en du haut
de la grandeur aanbevele, maar ook en in de eerste plaats
door brochures of lezingen en op meetings voorlichte, en
op die wijze een moreelen invloed trachte te verkrijgen.
Zonder dat geloof ik, dat zulke advertentiën meer scha
den dan baten. Men vertelt, dat bij de vorige verkiezin
gen de candidaat juist door die advertentie een honderd
stemmen verloren heeft. Als 't u interesseert, wil
'k hier nog even bijvoegen, dat de eindexamens der
hoogere burgerschool reeds zijn afgeloopen en dat alle
candidaten, leerlingen dier school, zijn toegelaten.
„Ik verheug mij over de goede resultaten, welke die
inrichting oplevert. Zij kan te Utrecht groot nut stichten.
Wanneer zij steeds bij haar onderwijs, zooals ze begon
nen is, strikte onzijdigheid handhaaft en zich slechts
daarop toelegt, dat zij den opkomenden burgerstand
door degelijk onderwijs ontwikkelt, dan maakt zij dien
stand van zelf rijp om het kerkelijk juk af te schudden
en zal zij op eervolle wijze den tegenstand overwinnen
welke haar hier van meer dan eene zijde te wachten
stond en staat."
Aan het verslag aangaande de werkzaamheden van
het Koninklijk Nederlandsch meteorologisch instituut
in 1868-1869, dezer dagen in de Staatscourant mede
gedeeld, ontleenen wij het volgende
In betrekking tot de afdeeling voor de waarnemingen
te land wordt opgegeven dat ook buitenslands de
werkzaamheden van het instituut steeds de aandacht
trekken. In October 1868 is aangevangen voortdurend
de magnetische declinatienaald zelve hare standen
photographisch te doen afbeelden, iets wat nog slechts op
zeer weinig plaatsen in Europa geschiedt. Van storings-
dagen worden die dan vermenigvuldigd en naar enkele
observatoriën als Greenwich, Kew, Lissabon en St.-Pe-
tersburg gezonden, van waar de daar vervaardigde
photographiën ter vergelijking terug worden ontvangen.
Het is dan zeer belangrijk te zien, hoe de naald over
zulk een groot gedeelte van Europa terzelfdertijd ge-
rtige, ja bijna gelijke bewegingen maakt.
opzichte van de mogelijk geworden verkorting
van de reis naar Java en terug zegt de heer Buys Ballot
in zijn verslag het volgende:
Ontegenzeggelijk is het, dat niet de bouw der schepen
of tuigage een voordeel van minstens zeven en een
halven dag op de terugreis heeft doen winnen. Die
invloed blijkt hoogstens van twee en een halven dag te
zijn. Daarentegen de andere vijf dagen, alleen voor de
schepen der Nederlandsche handelmaatschappij, die
gevaren hebben, een voordeel van ƒ180,000 afwerpende,
zijn uitsluitend toe te schrijven aan het volgen van
betere koersen, aan de ontwikkeling der gezagvoerders,
waardoor zij de beteekenis van al die omstandigheden
beter hebben leeren verstaan en dus beter daarvan
hebben leeren gebruik maken, naar aanleiding en ten
gevolge van de bemoeiingen van het instituut. Die
schepen doen alleen dekken de onkosten voor het meteo
rologisch instituut gedurende die jaren, waarbij dan
het voordeel van alle andere schepen voor niets wordt
geteld, evenmin als de overige voordeelen, de ontwikke
ling der meteorologie van het vaste land enz.
Er zijn commissiën in onze handelssteden, bijzonder te
Rotterdam, die telken jare door uitgeloofde medailles,
evenals de Nederlandsche maatschappij van nijverheid
dit om de twee jaren doet, de zeelieden aanmoedigen
zelfs de Association scientifique te Parijs kent telken
jare drie gouden medailles toe; ditmaal aan de heeren
A. H. van der Waal, F. J. Hoffman en A. Romijn.
Uit het aantal ingekomen journalen, voor het laatste
jaar 91 bedragende, blijkt, dat de zeelieden van hunne
zijde krachtig medewerken om de onderzoekingen der
afdeeling te bevorderen. Dat ook het gehalte verbetert,
leerde de vergelijkende beoordeeling. Behalve aan den
ijver onzer gezagvoerders is dat ook toe te schrijven aan
den krachtigen steun der commissiën.
Volgens de nieuwe berekening der zeilaanwijzingen
zijn geheel nieuwe tabellen der snijpunten samengesteld
voor de reizen van Nederland naar Java, zoodat ongeveer
3500 reizen in de tabellen zijn opgenomen.
In de bij het verslag gevoegde memorie betrekkelijk
de uitkomsten op practisch gebied door de afdeeling
Zeevaart van het Koninklij k Nederlandsch meteorologisch
instituut verkregen, bijzonder in verband tot de aan
staande opening van het kanaal van Suez leest men o. a.
Wij staan aan den vooravond van eene groote gebeur
tenis, namelijk in het najaar zal de doorsnijding der
landengte van Suez voltooid zijn en dat kanaal voor den
wereldhandel geopend worden. De verandering voor
handel en scheepvaart uit de opening van dezen nieuwen
weg te wachien, zal belangrijk zijn en in vele opzichten
voordeelen afwerpen voor hen, die zich tijdig in de nieuwe
orde van zaken weten te voegen, die, volgens het Hol-
landsch spreekwoord, met het verloopen van het tij de
bakens verzetten.
In Juli 1856 was door Z. JJ. den koning eene commissie
benoemd om een onderzoek in te stellen naar de gevol
gen der doorgraving van de landengte van Suez, en
middelen aan te wijzen om bij de veranderde omstandig
heden ons aandeel in handel en scheepvaart te behouden
en zooveel mogelijk te vergrooten.
De commissie bracht in 1859 een rapport uit, waarin
zij als conclusie van haar onderzoek aanraadt: uitbrei
ding van het stoomvermogen bij de Nederlandsche
handelsvloot dadelijk met beleid en kracht aan te vangen,
teneinde, wanneer het oogenblik daartoe zal zijn aange
broken, ook daarin ter mededinging gereed te zijn.
Deze conclusie ten voordeele van het stoomvermogen,
wordt door eenige berekeningen nader toegelicht.
Hier tegenover stelt echter de heer Cornelisser., direc
teur der afdeeling zeevaart, in de memorie een overzicht
van dit rapport en van de door de wetenschap reeds ver
kregen uitkomsten, eveneens door berekeningen toege
licht, waarin hij o. a. zegt
