OÜRANT.
N°- 84.
Donderdag
869.
27 Mei.
Editie van Woensdag avond 8 uren.
II,
Middelburg 36 Mei.
DE CANDIDAIUUR VAN TETS.
De algemeene kiesvergadering heeft tot candidaten
voor de tweede kamer gesteld, onder meer, de heeren
U. baron thoe Schwartzenberg en Iiohenlansberg voor
Dokkum, m'. J. W. Gefken voor Zwolle, mt R. J. graaf
Schimraelpenninck, oud minister, voor Almelo, mr.
W. A. A. J. baron Sehimmelpenninck van der Oije voor
Zutfen, mr. J. van Loon voor Arnhem, mr. C. T. baron
van Lijnden van tëandenburg, oud minister, en J. J.
Hasselman, oud minister, voor Tiel, jonkheer nu. C.
van Foreest voor Alkmaar, G. 0. C. Pels Rijcken, oud
minister, voor Amsterdam, P. H. baron Taets van
Amerongen voor Leiden, jonkheer mr. W. H. de Brauw
voor Gouda,jonkheer C. A. van Sypesteyn voor 's-Graven-
hage, mt W. Wintgens, oud minister, voor Dordrecht,
mr. J. Heemskerk Az., oud minister, voor Gorinchem,
mr. A. F. X. Luyben, oud m inister, voor Breda, jonk
heer m'. J. B. A. J. M. Verheijen voor Tilburg en, einde
lijkjonkheer mr. J. G. H. van Tets van Goudriaan, oud
minister, voor Middelburg.
Is dit nu een gezelschap van liberalen, wij zeggen niet
van die partij die in den laatsten tijd de liberale vlag
gekeschen heeft, maar van de echte liberalen bijv. van
die waartoe de heer van Tets behoorde toen hij commis
saris des konings in Zeeland was Ieder gevoelt dat het
belachelijk zou zijn dit te beweren.
De heer van Tets heeft nogtans tegen de opneming
van zijn persoon in dit eerwaardig anti-revolutionair en
conservatief gezelschap, zoover wij weten, volstrekt niet
geprotesteerd. En toch wil die heer dat alleen liberale
kiezers hem zullen stemmen. Hierin ligt iets raadsel
achtigs.
In Juni 1860 was de heer van Tets candidaat tegen
over den candidaat der liberalen in het hoofdkiesdistrict
Middelburg, den heer van Eek.
In Juni 1862 waren de heeren Vis en van Heemstra
de candidaten. De heer van Tets wierp zich mede, of
liet zich werpen, midden in het strijdperk.
In Januari 1865 (na het overlijden van van Heemstra)
was de heer Fokker de candidaat der liberalen in het
hoofdkiesdistrict Middelburg; de heer van Tets stelde
zich als candidaat tegen hem over.
In October 1866 (na de eerste ontbinding) liet de heer
van Tet3 zich de candidatuur van het Dagblad welge
vallen in het kiesdistrict Middelburg tegenover de
heeren van Eek en Fokker, de candidaten der liberalen.
In hfet kiesdistrict Goes werd de heer van Tets ter
zelfder tijd candidaat gesteld tegenover den candidaat
der liberalen, m>. J. H. de Laat de Kanter.
In Januari 1868 (na de tweede ontbinding) was de
heer van Tets candidaat tegenover den candidaat der
liberalen, den heer van Kerkwijk. Ook hierin werd hij
ondersteund door het Dagblad.
De heer van Tets heeft zich dus herhaaldelijk, schier
bij elke gelegenheid, candidaat gesteld in een of meer
kiesdistricten van Zeeland, telkens echter tegenover
den candidaat der liberalen.
Thans plaatst de heer van Tets zich op nieuw tegen
over een candidaat der liberalen, maar hij verzoekt
desniettemin dat alleen liberalen hem zullen stemmen.
Hierin ligt iets raadselachtigs.
Wij zullen niet beproeven dit raadselachtige op te
heffen, maar alleen met kracht dezen wensch van den
heer van Tets ondersteunen dat niet liberale kiezers
hem niet stemmen de waarlijk liberalen zullen het
van zelve wel laten, evenals zij het lieten in 1860,1865,
1866 en 1868.
»Ik mag het niet verbergen, dat ik, op staatkundig gebied,
steeds de liberale richting ben toegedaan, de richting, die ik voor
stond ook toen ik, als commissaris des konings, in uw midden ver
keerde. I)e kiezer, die een anderen weg wenscht gevolgd te zien,
moet op mij zijne stem niet uitbrengen." (Woorden van Tets in zijn
brief aan de kiesvereeniging Zeeland.)
Er is ook iets zeer raadselachtigs in gelegen dat de
heer van Tets zich, tot toetsing zijner liberaliteit, beroept
op zijn commissarisschap in Zeeland, ten eerste omdat
sedert dien tijd elf jaren zijn voorbij gegaan, en ten
tweede omdat de beide perioden uit zijn ministerieel
leven vrij wat meer gelegenheid aanbieden om zijne
politieke inzichten en handelingen te leeren kennen.
Men zou hebben kunnen verwachten dat een candi
daat voor de tweede kamer die tweemaal minister is
geweest de kiezers zou verwijzen naar hetgeen hij in die
betrekking heeft gezegd en gedaan, liever dan zieh te
beroepen op de politieke richting die hij in een ambte
lijke betrekking aankleefde.
Nu echter de heer van Tets blijkbaar de tijdperken
van zijn ministerschap met stilzwijgen wenscht te zien
voorbijgegaan, zullen wij van onze zijde edelmoedig zijn
en tenware wij door de eene of andere omstandigheid
tot eene andere houding gedrongen worden de poli
tieke antecedenten van dezen candidaat als minister
buiten beschouwing laten.
Wij hebben ter bestrijding van den heer van Tets als
candidaat voor de tweede kamer slechts den weg ge
volg^ door hem zeiven aangewezen.
Het doet ons genoegen te kunnen melden dat de heer
Frans Coenen, op onze uitnoodiging om het aanstaande
Zeeuwsch muziekfeest in de Middelburgsclie courant te
bespreken, die taak bereidwillig heeft op zich genomen,
en vermoedelijk zijne beschouwingen reeds in het vol
gend nommer zal aanvangen.
De eerste kamer heeft heden beraadslaagd over de
wetsontwerpen1°. tot herziening der wet op de zee
brieven 2». afschaffing van het registratierecht op bui-
tenlandsche zeeschepen; 3°. West-Indische begrooting
voor 1869; 4°. wijziging der successiewet; 5°. regeling
van het toezicht op het gebruik van stoomtoestellen.
Nadat al deze ontwerpen waren aangenomen is de
kamer op reces gescheiden.
Voor de commissie uit het provinciaal gerechtshof in
Zeeland heeft de heer Hendrik Albert Boogaert, notaris
klerk, wonende te Koudekerke, met goed gevolg examen
afgelegd als candidaat-notaris.
De heer mr. E. Z. L. van der Kemp, tot dusver substi
tuut-griffier bij de arrondissements-rechtbank alhier en
onlangs benoemd tot substituut-officier van justitie te
Winschoten, is de vorige week in laatstgenoemde be
trekking op de gebruikelijke wijze geïnstalleerd.
In de Staatscourant van 23 en 24 dezer zijn opgeno
men de wetten van den 8cn Mei jl.tot voorziening in de
verevening van betalingen wegens pensioenen, tegen
wier bedrag bij de algemeene rekenkamer bedenkingen
zijn gerezen; die houdende nadere regeling van het ge
bruik van hetkoloniaal batig slot van het dienstjaar 1865,
en die tot wijziging der begrooting van N-derlandsch
Indië voor het dienstjaar 1868 (hoofdstuk I, uitgaven in
Nederland).
De Staatscourant van heden bevat de wet van den
8«n dezer, houdende goedkeuring van eenige artikelen
der overeenkomst tusscben Nederland en België, betref
fende de wederzijdsche toelating van geneeskundigen in
grensgemeenten van bet eene rijk, tot uitoefening der
geneeskunst of van een harer takken in die van het
andere.
Uit het verslag der Maatschappij tot exploitatie van
staatsspoorwegen over 1868 blijkt o. a. 't volgende:
't Aantal vervoerde reizigers bedroeg 2,279,362 tegen
over 2,156,678 in 1867, het aantal vervoerde tonnen
vrachtgoederen 796,187 tegenover 595,316 in het vorige
jaar.
Het materieel behoefde dit jaar weinig uitbreiding te
ondergaan. Het aantal locomotieven bleef onveranderd,
terwijl er 20 nieuwe personenrijtuigen, 7 bagagewagens
en 36 goederenwagens werden aangeschaft.
De ontvangsten bedroegen in het jaar 1868:
13,060,214.21, zijnde f 692,567.871 meer dan in het vorige
jaar; de uitgaven en uitkeeringen: f 2,512,687.33) of
slechts f 129,317.58 meer dan in 1867, zoodat, terwijl
verleden jaar de exploitatie-rekening met een verlies
van f 15,723.42 sloot, zij thans een voordeelig saldo van
547,526.87aanwijst.
Het aandeel van den staat in de bruto-opbrengsten be
droeg f 275,292.03 of f 72,801.32 meer dan verleden jaar.
Na aftrek van alle lasten en verliezen levert de winst
en verliesrekening van 1868 nog een batig saldo van
f 126,067.69 op Indien men geen verliezen van vorige
jaren bad moeten dekken, een tekort van f 169,437.32)
over 1867 en een van 21,767.91 j op de liquidatie van
de fabriek Damlust, dan zou het dienstjaar 1868 een
overschot hebben opgeleverd van f 317,272.93 of meer
dan 5 pet. over het gestorte kapitaal.
Verkiezingen.
Als candidaten voor het lidmaatschap der tweede
kamer zijn nog gesteld in de kiesdistricten:
Haarlemmermeer (nieuwdistrict)mr.J.P. Amers-
foordt, door de „liberale kiezersvereeniging" te Haar
lemmermeer.
Nijmegen: mr. W. J. Triebeis, rechter en school
opziener aldaar, door de liberale „Nijmeegsche kiezers
vereeniging."
Amersfoort: m'. J. K. van Goitstein, aftredend lid,
door de kiesvereeniging „de Eendracht", te Amersfoort.
Rotterdam: W. A. Viruly Verbrugge en F. W. C.
Blom, aftredende leden, door de kiesvereeniging „Wijk
9 en anderen".
TielT. J. Stieltjes, door de kiesvereeniging „Tiel"
met 65 stemmen, terwijl op den heer Knoop 60 en op den
heer Hasselman 27 stemmen weiden uitgebracht.
Leeuw ar den m'. S.HingsI, aftredend lid, door de
liberale kiesvereeniging te Franeker,
Gorinchem: J. P. Bredins, procureur te Dordrecht,
door de kiesvereeniging „Burgerplicht," te Gorinchem.
Benoemingen en besluiten.
ridderorden. Vergunning verleend aan den heer
W. S. Cramer, genees- en heelkundige te Bonthain
(gouvernement van Celebes en onderhoorigheden), tot
het aannemen der versierselen van ridder der 2e klasse
van 'de Hertogelijk-Saksische Ernestinische huis-orde,
hem door Z. H. den hertog van Saksen-Coburg-Gotha
geschonken, en aan dr. J. C. Ploem, geneesheer te Sin-
danglaija (Preanger regentschappen), tot het aannemen
der versierselen van ridder der 3« klasse van de Konink
lijke kroon-orde, hem door Z. M. den koning van Pruisen
geschonken.
Benoemd tot kommandeur der orde van den Nederland
sehen leeuw de baron L. Wrede.
polderbesturen. Op verzoek eervol ontslag verleend
aan de heeren W. van Lieve, als dijkgraaf van den Oost
polder, en P. Kakebeeke Jz., als beheerder van den
Emanuelpolder.
leger. Op verzoek op pensioen gesteld, ten bedrage
van f 1035 'sjaars, de kapitein jhr. D. G. Hora Siccama
van het korps ingenieurs, mineurs en sapeurs; alsmede
op verzoek eervol ontslag uit Zr. M». militairen dienst,
met toekenning van pensioen, wegens ongeschiktheid
tot het gaan hervatten van den werkelijken dienst ten
gevolge van lichaamsgebreken, aan den met verlof hier
te lande teruggekeerden officier van gezondheid 2C kl.
bij denmilitairengeneeskundigen dienst in Nederlandsch-
Indië J. L. de Jeeger.
Kerknieuws.
Gisteren had hier de provinciale kiesvergadering
plaats ter benoeming van leden van het nieuw college
van toezicht op het beheer der kerkelijke goederen in
Zeeland. Gekozen zijn de heeren mr. A. M. Becius, C. M.
van Visvliet, mr. J. P. van der Bilt, allen te Middelburg;
mr. B. C. Cau, te Zierikzee, eu J. P. I. Buteux, te Hein-
kenszand.
