BIJVOEGSEL VAN DE MIDDELBÜBGSCHE COURANT.
Zaterdag 7 November 1868. No. 178.
Staten-gencraal.
TWEEDE KAMER.
.Zitting van Woensdag 4 November. Aanvang discussie
Indische begrootfng.
Aan de al gemeen e beraadslagingen over de Indische
begrooting voor 1869 werd heden door vier leden deel
genomen, waarvan het eerste lid, de heer van Sijpesteyn,
in den aanvang zijner rede wees op de gedurige ver
schuiving van een ernstig koloniaal debat, terwijl toch
juist op dat oogenblik nauwgezette bespreking noodig
was. Hij keurde ook af den toon van de memorie van
beantwoording en trachtte uit vroegere geschriften des
ministers aan te toonen dat hij, door thans aan de kamer
discussie over bijzonderheden te ontraden, handelt in strijd
met hetgeen hij vroeger zelf heeft aanbevolen. Voorts
haalde hij eenige voorbeelden aan ten bewijze datdeminis-
-ter niet voldaan heeft aan het verlangen der kamer tot het
bekomen van inlichtingen en deed den minister de vol
gende vragen 1°. kan de minister, afgescheiden van
het te wachten rapport der benoemde commissie, eenige
inlichtingen geven nopens de werking der comptabili
teitswet; 2°. is de verordening van 26 September 1867,
houdende strafbedreiging tegen knevelarij door inland-
sche ambtenaren, door den koning goedgekeurd is het
rapport hieromtrent van den gouverneur-generaal reeds
ontvangen; is die verordening voor zoover bekend is,
reeds toegepast en heeft die eventueele toepassing geen
.bezwaren ontmoet; 3°. is het rapport van den hoofd
inspecteur der cultures omtrent de koffiecultuur eenigs-
zins spoedig te wachten4°. is werkelijk van het Indisch
bestuur eene voordracht omtrent de opheffing van het
Preangerstelsel ontvangen. Vervolgens behandelde hij
nog verschillende speciale punten, waarna hij zijn gevoe
len te kennen gaf over definancieele zijde der begrooting,
die z. i. volstrekt niet cle blijken droeg van verstandige
bezuiniging; alleen had men hier en daar wat geschrapt
en gesnoeid, zonder eenig stelsel, terwijl telkens gezegd
is dat de gouverneur-generaal, zoo noodig, toch kredieten
kan openen. Hij noemde de besparingen een kunstmid
del, om de begrooting aannemelijk te maken en om de
natie zand in de oogen te strooien door het voorspiegelen
van een groot batig slot.
De heer Koorders kwam ook op tegen de poging tot
verschuiving der discussion, waartoe hij niet wilde mede
werken, omdat z. i. het vaderland en Indië belang heb
ben bij eene grondige bespreking van het koloniaal
vraagstuk. Ook keurde hij den toon af, die in de memorie
van antwoord doorstraalde en kwam hij op tegen de
waarschuwing des ministers, dat de kamer zich niet
moest mengen in de details van de Indische huishouding.
Zijne verdere rede in twee deelen splitsende behandelde
hij in de eerste plaats het financieel koloniaal beleid,
daarbij bewerende dat hier van bezuiniging volstrekt
geen reden kan zijn, daar alleen de uitkomst verkregen
is door verminderingen, geheel onafhankelijk van den
minister, tot een bedrag van f 4,300,000, en door ver
minderingen, deels door uitputting van den voorraad en
deels geheel ongemotiveerd, ten bedrage van bijna2.J- mil-
lioen. Ten tweede kwam hij tot het politiek beleid des
ministers, daarbij bewerende dat, als het waar is dat de
minister homogeen denkt met den heer Thorbecke, men
dan nog zeer weinig weet, want dat nog nimmer gebleken
is van eene eigenlijk gezegde koloniale politiek van den
heer Thorbecke. Hij behandelt verder de quaestiën van
de drukpers en het cultuurstelsel en bestreed de voor
gestelde vermindering van het plant- en plukloon van
de koffie. Z. i. handelt de minister niet waar hij handelen
moet en hij komt daarom op tegen het voornemen des
ministers om eene vaste som te bepalen voor bijdrage
aan het moederland door Indië, onverschillig of men die
som kan missen of niet. Ten slotte bestreed hij het bewe
ren dat Indië niet meer in conservatieven zin te regeeren
zou zijn, wees hij op den ongelukkigen toestand waarin
Indië thans verkeert en keurde hij dringend handelen,
vooral tegen uitspattingen der drukpers, noodig, opdat
ook voor Indië niet zou kunnen gelden: Deliberante
senatuperil Saguntum.
De heer Nierstrasz deed mede zijne bezwaren tegen de
begrooting en de politiek'des ministers kennen. Hij
noemde de begrooting eene fictie en had van den minister
verwacht dat hij de eerste zou zijn geweest om liet ge
knakt prestige van ons gezag in Indië te herstellen, in
plaats van tot verdere ondermijning mede te werken.
Geen wetten konden in den droevigen toestand van
Indië voorzien; dadelijk handelen was noodig en zulks
vooral voor de suikercultuur. Ook de koffiecultuur ver
dient betere ondersteuning, terwijl de bandeloosheid der
drukpers moet worden gekeerd/
De laatste spreker was de lieer Gefken, die zijn afkeu
rende stem over de begrooting motiveerde, voornamelijk
hierop gegrond, dat de begijooting toch slechts eene
fictie is. Hij behandelde eenige punten uit liet verslag
der kamer en het antwoord des ministers, en verwachtte
weinig heil van wettelijke regeling. Is het toch waar dat
het oude stelsel niet meer houdbaar is, zoodat een nieuwe
toestand in het leven moet worden geroepen, dan bestaat
er voor Nederlandsch Indië een gewichtige crisis, waarin
slechts gehandeld kan worden door een of meer commis
sarissen in loco.
Najaarsvergadering der provinoiale staten
van Zeeland.
Zitting van Donderdag 5 November. Resumtie notulen
mededeel in gen verslagen afdcelingen en besluiten voorstel
len gedeputeerde staten rentelooze voorschotten, af- en
overschrijving en wijziging begrootingenidem adressen
Ilammacher jr c. s., B. Oosterman en departement Goes
Maatschappij nijverheidbeslissing brief directeuren Maat
schappij nijverheid, misbruik visschers; idem mededeelingen
gedeputeerde staten omtrent voorstel verbinding 4e en 5e-
districteu en adres P. W.F. Engelse; interpellatie Hombach.
Tegenwoordig de commissaris deskonings, voorzitter,
36 leden en de griffier.
De notulen van het verhandelde in de zitting van
3 dezer worden na voorlezing goedgekeurd.
Voor kennisgeving worden aangenomen de volgende
mededeelingen des voorzitters:
a. dat de heer Vis ter vergadering is opgekomen en
aan de derde afdeeling toegewezen
b. dat tot voorzitters en ondervoorzitters in de afdee-
lingen zijn benoemd: in de eerste afdeeling de heeren de
Jonge van Ellemeet en Mazure, in de tweede afdeeling
de heeren Blaaubeen en Cau, en in de derde afdeeling de
heeren Vader en Snijder.
De lieer Kroon brengt vervolgens het algemeen verslag
der afdeelingen uit omtrent het voorstel van gedepu
teerde staten tot het verleenen van rentelooze voorschot
ten ter verbetering van wegen, dienst 1869, benevens
liet adres van het dijksbestuur van de polders Eiland en
Brandkreek, daartoe betrekkelijk.
Het voorstel strekt om in te willigen de aanvragen
1°. van het gemeentebestuur van IJzendijke tot bestra
ting van den weg van den straatweg van IJzendijke naar
Schoondijke over den dijk tusschen de Maurits-, Kleine
jufvrouw- en Passegeulepolders tot aan het gehucht
Turkeijen, ad /"9000, doch slechts tot zoodanig bedrag
als vereischt wordt om, met eene keibestrating van het
over den berm loopende gedeelte wegs, bet overige ge
deelte van den weg te begrinden; 2". van het dijks
bestuur van den polder Stoppeldijk, ad f 3000, voor de
begrinding van een gedeelte der zoogenaamde Bossche-
straat, loopende van den reeds bestaanden grindweg te
Rapenburg tot de kom der gemeente Boschkapelle;
en 3°. van bet gemeentebestuur van Zonnemaire, ad
f 5000, voor begrinding en bestrating van den Langen-
dijk van het plateau der haven tot in de kom der ge
meente, aansluitende aan den straatweg tusschen Zierik-
zee en Brouwershaven. Het nader ingekomen adres
van het dijksbestuur der polders Eiland en Brandkreek
strekt om te verzoeken, dat zijne aanvrage van f 30,800
moge worden ingewilligd, niettegenstaande het door
gedeputeerde staten thans even als in 1867 is opmerk
zaam gemaakt, dat de vereischte stukken niet alle zijn
ingezonden.
Volgens het verslag was de groote meerderheid in
eene der afdeelingen van oordeel dat het adres van laatst
genoemd dijksbestuur niet onvoorwaardelijk afgewezen,
maar evenmin toegestaan behoorde te worden, wegens
het gemis der noodige stukken, en deze zaak in handen
van gedeputeerde staten diende gesteld te worden. Een
lid dier afdeeling wilde de beslissing op het adres tot
de volgende vergadering aanhouden.
Tegen de inwilliging der overige bovengenoemde aan
vragen bestond in die afdeeling geen bezwaar.
Ten aanzien der aanvrage van het gemeentebestuur
van Krabbendijke, om een voorschot van ƒ3500, (welke
aanvrage door gedeputeerde staten niet ter inwilliging
is voorgedragen, aangezien zij niet vóór den 15 September
maar eerst een paar dagen later is ingekomen) wilde
men in deze afdeeling heenstappen over het bezwaar
van twee dagen te late indiening.
Eindelijk was het verslag van gedeputeerde staten
van den ongunstigen of slechten toestand van verschil
lende kunstwegen door vele leden der afdeeling met.
leedwezen vernomen.
In eene andere afdeeling wenschte men de aanvrage
van het gemeentebestuur van IJzendijke, zooals die door
gedeputeerde staten ter inwilliging is voorgedragen,
niet toe te staan.
De minderheid dier afdeeling wilde de beslissing
aanhouden totdat gedeputeerde staten nadere inlichtingen
daaromtrent zouden hebben ingewonnen.
Ten aanzien van liet verzoek van het polderbestuur
van Eiland en Brandkreek werd tot eene afwijzende
beschikking geadvisseerd.
Tegen de inwilliging der aanvragen van Stoppeldijk
en Zonnemaire bestond bij deze, en tegen de inwilliging
van het gebeele voorstel van gedeputeerde staten bij
eene derde afdeeling geen bezwaar.
Nadat tot de dadelijke behandeling van dit onderwerp
is besloten, deelt de voorzitter mede dat bij gedeputeerde
staten geen bezwaar zou bestaan dat, wanneer het door
het gemeentebestuur van IJzendijke gevraagd renteloos
voorschot werd toegestaan, belanghebbenden den weg
bestraten inplaats van begrinden, mits zij de daaraan
verbonden meerdere kosten voor hunne rekening nemen.
Wat voorts het adres van het bestuur der polders Eiland
en Brandkreek betreft, stelt hij namens gedeputeerde
staten voor, dat bestuur te verwijzen naar 13 van het
besluit der staten van 8 November 1862 n°. 4, waarbij
een termijn is gesteld, binnen welke de aanvrage op
nieuw kan worden ingediend.
De heer Hennequin deelt de redenen mede waarom
het bestuur der polders Eiland en Brandkreek niet bij
machte is geweest tot eene tijdige indiening der ver
eischte stukken. Een daarvan is het niet geëindigd
overleg met andere besturen, en de tweede het nog niet
ontvangen der vereischte koninklijke machtiging tot
aansluiting op een vreemd grondgebied.
De voorzitter deelt mede dat bij een amendement heeft
ontvangen van den heer Verhagen, die voorstelt „het
verzoek van het gemeentebestuur van Krabbendijke toe
te staan."
Ook over dit amendement opent de voorzitter de be
raadslaging, welke tegelijk met die over de overige aan
vragen wordt gevoerd.
De heer Hombach verklaart zich als een bestrijder der
aanvraag van het polderbestuur van Eiland en Brand
kreek, en wel op grond van de groote kosten aan eene
bestrating met keien verbonden. Zoodanige bestrating
acht hij niet volstrekt noodzakelijk als de eenig goede
wegsverbetering. De oorzaak toch van den slechten toe
stand der grindwegen ligt in niets anders dan in den
gebrekkigen aanleg en het onvoldoend onderhoud. Voor
de grindlaag wordt in den regel eene dikte van slechts
14 duim aangenomen, doch wegen met dikkere lagen
