minder geschikt om het staatkundig beleid van dezen
minister van koloniën te hespreken, nu eene spoedige
afdoening der Indische begrooting voor 1869 in de eerste
plaats noodzakelijk is. Zij wilde daarom die overweging
uitstellen tot de behandeling der begrooting van koloniën.
Algemeen verklaarde men dat, wil de regeering dat
de door haar aangekondigde voordrachten op de suiker
cultuur en de uitgifte van gronden in Indië, bijaldien
zij de goedkeuring der kamer kunnen verwerven, in den
aanstaanden zomer tot wet worden verheven, met de
indiening der ontwerpen niet tot de lente moest worden
gewacht, maar dat, zoo die indiening niet meer in den
herfst van dit jaar kan geschieden, de kamer althans in
de gelegenheid worde gesteld om in het begin van den
winter van hunnen inhoud kennis te nemen.
Na de verklaring des ministers dat een krachtig bewind
nog tonnen gouds op do Indische begrooting kon besparen,
vroeg men of deze regeering daartoe dan de noodige
kracht mist. Men vroeg ook spoedige mededeeling aan de
kamer van het door den gouverneur-generaal ontvangen
verslag van het veeljarig onderzoek naar den toestand
der koffiecultuur.
Ook vroeg men of bij den minister zwarigheid zou
bestaan aan de kamer over te leggen eene voordracht
van het Indisch bestuur, omtrent de opheffing van het
Preanger-stelsel.
Zeer vele leden wenschten alsnog van de regeering te
vernemen of er werkelijk deugdelijke gronden bestaan
voor hare meening dat door de aangevraagde sommen in
alle eischen van den dienst kan worden voorzien. Ver
scheidene andere leden achtten het onbillijk den minister
hard te vallen, die aan den wensch tot bezuiniging der
Indische uitgaven gehoor gaf. Terwijl in eene afdeeling
sommigen de voordracht van den gouverneur-generaal
ten aanzien van deze begrooting wenschten te leeren
kennen, meende de meerderheid dat de kennisneming
van de overleggingen tusschen de Indische regeering en
het opperbestuur niet tot den werkkring der kamer
behoort.
Algemeen werd erkend, dat in de verdeeling en rang.
schikking der middelen tot dekking van de uitgaven
groote verbetering is aangebracht. Men drong aan op
regeling van het financiewezen onzer Oost-Indische
bezittingen.
Vele leden achtten de raming der opbrengst van de
middelen uit de cultuurproducten overdreven hoog. Zij
oordeelden de raming van den verkoopprijs der koffie
op 40 cents, terwijl de middelprijs der laatste veiling
34 cents is geweest, overdreven en wenschten van de
regeering overlegging van het advies der handelmaat
schappij, waarop zij zich heeft beroepen. Andere leden
verzetten zich met kracht tegen dit verzoek, omdat het
hier geldt een vertrouwelijk advies over eene zaak van
handel, waarvan de beoordeeling geheel buiten de roe
ping der kamer ligt. Er waren leden die eene raming
van 40 cents niet te hoog achtten. De meerderheid
oordeelde het echter wenschelijk, dat eenigszins nader
werden toegelicht de gronden waarop het door de regee
ring aangenomen cijfer van berekening berust.
Algemeen was men het er over eens, dat de stukken
der staatsbcgrooting niet veel licht geven omtrent de
bedoelingen der regeering nopens de vraag: wat de
kolonie aan het moederland behoort op te brengen.
De groote meerderheid deelde niet in de ineening van
sommige leden dat geen uitbreiding moest worden ge
geven aan het stelsel van verkoop van suiker in Indië.
Zij zag geen gevaar in de geheele opheffing van het
consignatiestelsel en wilde de regeering aanmoedigen
den verkoop der gouverncments-producten op Java uit
te breiden.
Nog werd een aantal vragen gedaan waarop men hoopt
van de regeering het antwoord te vernemen.
De Staatscourant van 22 dezer bevat het aan den
minister van binnenlandsche zaken uitgebracht verslag
der commissie, in 1868 belast met het afnemen der
examens van apotheker en hulp-apotheker.
Benoemingen en besluiten.
kechteiu.uke macht. Benoemd tot griffier bij het
kantongerecht te Hulst de heer W. P. Koningstem, be-
eedigd klerk ter griffie van de arrondissements-rechtbank
te Breda.
sluismeesters. Eervol ontslagen als sluismeester bij
het kanaal van Zuid-Beveland en benoemd tot rijks
havenmeester bij het Zoderikkanaal H. Eeltjesen be
noemd tot sluismeester bij het kanaal van Zuid-Beveland
P. A. Koorevaar, te Gouda.
lager onderwijs. Ingetrokken het besluit van 30 Sep
tember jl., houdende benoeming van den heer J. A. van
Dijk tot directeur der rijks-kweekschool voor onderwij
zers te Groningenen tot directeur van genoemde kweek
school benoemd de heer G. van Milligen, hoofdonder
wijzer te Botterdam.
kadaster. Benoemd tot ingenieur-verificateur van het
kadaster de heer J. H. Neiszen, thans landmeter B klasse.
Kerknieuws.
Door het bedanken van den heer Boer, predikant te
Ouderkerk a/d IJsel, heeft de algemeene kerkeraad der
Nedeiduitsche hervormde gemeente te Ylissingen het
bestaande twaalftal van predikanten aangevuld en ver
vangen door do heeren D. Rijnders, J. ten Harmsen van
der Beek en P. J. R. Laan, predikanten te Hazerswoude,
Reitsum c. a. en Maassluis. Uit dit twaalftal zal den
1 November a. een viertal worden gevormd.
Onderwijs.
In de Staatscourant van 22 October is opgenomen het
verslag der commissie belast met het afnemen van het
eindexamen der hoogere burgerscholen in Zuid-Holland
(waaronder een leerling der hoogere burgerschool van
Middelburg) en van het examen A volgens art. 59 der
wet van 2 Mei 1863 (Staatsblad n°. 50) over het jaar 1868.
Bij het voortgezet examen zijn in de afgeloopen
week door de commissie van onderwijs in Overijsel nog
geëxamineerd 8 candidaat-hulponderwijzers, waarvan 5
de gevraagde acte hebben bekomen; 2 hulponderwij
zeressen zijn beiden geslaagd; van de 6 onderwijzers in
het Fransch zijn 3 toegelaten; idem 2 onderwijzeressen,
beide geslaagd; van de 6 onderwijzeressen in het Engelsch
zijn 5 toegelaten; 2 idem in het Hoogduitsch, mede
geslaagd; 2 idem in vrouwelijke handwerken, beiden
toegelaten. In het geheel zijn van de 61 geëxamineerden
36 geslaagd.
Rechtzaken.
Het provinciaal gerechtshof in Zeeland heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak vermeld in do nommers
dezer courant van 17 en 18 dezer van Augustinus
Geilleit, oud 40 jaren, zadelmaker te Boschkapelle, thans
hier gedetineerd. Het hof heeft als wettig en overtuigend
bewezen aangenomen dat de beschuldigde tusschen 7
en 7 uren in den morgen van 24 Mei jl. in de woning van
den landbouwer P. F. Asselman, te Stoppeldijke, de zich
destijds daar alléén bevindende 16-jarige Anna Catharina
de Gyzel met een voor de hand liggend broodmes moed
willig van het leven heeft beroofd, en daarna in eene
aangrenzende kamer met een bij zich hebbend steek-
beiteltje een daar staand kabinet, alsmede in een aan dat
vertrek grenzend opkamertje een kist opengebroken en
uit deze eenig geld, ter waarde van f 1.90 ontvreemd en
zich toegeëigend heeft. Als nict-bewezen is echter ver
klaard dat de beschuldigde bij den door hem opzettelijk
gepleegden doodslag met voorbedachten raad zou hebben
gehandeld.
Het hof heeft beslist dat de door den beschuldigde
gepleegde doodslag en daarop onmiddellijk gevolgde
diefstal als éen misdrijf moeten worden beschouwd, ge-
qualificeerd als moedwilligen doodslag, welke heeft
gestrekt tot het plegen van diefstal in een bewoond huis
door middel van binnenbraak, ten einde dien diefstal
gemakkelijk te maken. De beschuldigde is aan dit mis
drijf schuldig verklaard en te dier zake veroordeeld tot
de doodstraf, uit te voeren binnen Middelburg, met ver
wijzing in de kosten van het rechtsgeding ten behoeve
van den staat; met bevel dat een extract uit 's hofs arrest
zal worden gedrukt en aangeplakt te Middelburg, te
Stoppeldijke en te Boschkapelle op de gebruikelijke
plaatsen, en dat de overtuigingstnkken zullen worden
teruggegeven aan de eigenaren of rechthebbenden.
Na den veroordeelde herinnerd te hebben aan den hem
bij de wet toegestanen termijn van drie vrije dagen om
van dit arrest te komen in cassatie, indien hij meenen
mocht dat daartoe termen bestaanrichtte de voor
zitter tot hem eene korte toespraak. Hij deed daarin
onder anderen uitkomen, dat de rechters thans hunne
taak hebben volbracht; dat de veroordeelde, die ter
terechtzitting 's hofs barmhartigheid had ingeroepen,
zich thans tot den koning kon wenden, maar wel be
seffen moest dat slechts genade hem het leven schenken
kan; dat zijn verdediger, bij hetgeen hij in zijn voordeel
heeft aangevoerd, ook terecht zijne handeling barbaarsch
heeft genoemd; dat hij, indien het leven hem gespaard
wordt, dit moest besteden in verootmoediging en berouw,
en dat hij beseffen moest voor hetgeen hij misdreven
heeft zware boete schuldig te zijn.
Bij arrest van het provinciaal gerechtshof in Zeeland
van heden zijn de personen van Petrus Warrens, oud
14 jaren, en Adriaan Ivens,oud 16 jaren, beide arbeiders,
wonende te Hengstdijk, thans gedetineerd alhier
beklaagd ter zake als zouden zij te zamen en in gemeen
overleg op den 7 Maart jl., des voormiddags te half 7 uur,
ten nadeele van het roomsch-catholiek armbestuur, vijf
brooden uit de roomsch-catholieke kerk te Groenendijk,
gemeente Ilontenisse, arglistig hebben weggenomen e®
zich toegeëigend, welke kerk is gebouwd aan en een
geheel uitmaakt met de woning van den pastoor
schuldig verklaard aan diefstal gepleegd door meer dan
een persoon in een bewoond huis, door den eersten ge
pleegd mefoordeel des onderscheids, en, onderaanneming
van verzachtende omstandigheden, veroordeeld ieder tot
eene correctioneele gevangenisstraf, de eerste van éene
maand en de tweede van drie maanden, alsmede solidair
in de kosten der procedure.
Gemengde berichten.
Te Aardenburg is, volgens het Sluisch weekblad,
bij den lagen stand der wellen, het delven van putten
aan de orde van den dag. Deze arbeid wordt steeds met
goeden uitslag bekroond.
De heeren R. Hol en W. R. Bekker, te Utrecht,
hebben een plan ontworpen, tot welks verwezenlijking
thans stappen worden gedaan, om namelijk met mede
werking van tien andere leden der Utrechtsche orchest-
vereeniging, gedurende dezen, winter zes concerten te
geven tegen een matigen abonnementsprijs, waarvan
maandelijks een op Zondag avond zal plaats hebben. Het
orchest zal hetzelfde zijn als dat der stadsconcertcn en
geleid worden door den heer Hol. Het voornemen der
vereeniging is om niet alleen klassieke en moderne
orcheststukken uit te voeren, maar ook uitstekende kun
stenaars als solisten te doen optreden.
Dinsdag avond te 9 uren 11 minuten is de spoor-
wegtrein n". IX bij het vertrek van Hardegarijp op een
veewagen gestooten, welke met die trein was aangeko
men en door den stationchef op het zijspoor geplaatst,
doch door een koedrijver, zonder voorkennis van den
stationchef, voorbij den merkpaal was geschoven, om do
veelading te lossen. De locomotief en de veewagen wer
den door den schok beschadigd. Overigens bekwam do
trein gelukkig geen letsel. Aan den weg is eene weinig
beduidende beschadiging toegebracht. De reizigers zij"
met een extra-trein afgehaald en naar de plaats van be
stemming gevoerd. Tegen den koedrijver, die de oorzaak
van het ongeval is geweest, is proces-verbaal opgemaakt-
De beroemde reiziger Livingstone, over wienS
leven of dood zooveel gesproken en geschreven is, wordt
tegen Kerstmis in Engeland verwacht.
De heer von Bismarck is voor 9/10 aandeelhouder
geworden in eene papierfabriek, welke op zijn landgoed
te Varzin opgericht zal worden. Het daarin vervaardigd®
papier zal gemaakt worden van vezels van hout, dat i®
de bosschen van dit landgoed wast. De fabriek zal staa®
onder leiding des heeren Belvrend, die voor het andere
1/10 eigenaar is, en die leverancier is geworden van a'
het papier ten behoeve van het telegraafwezen in den
Noord-Duitschen bond.
Te gelijkertijd met de inschrijving der tiovilii, on>
tot lid van het Utrechtsche studenten korps te worden
aangenomen, is dezer dagen de herziene wet betreffende
het zoogenaamde groenloopeu bij dit korps in werking
getreden. Bij die wet is de onschendbaarheid der novil"
grootelijks gewaarborgd geworden, en is niet alleen aan
den senaat van het korps opgedragen om de leden van
het korps, die zich hierin te buiten gaan, na openlijk
verhoor ten overstaan van het geheele korps, te straffen,
maar is ook aan ieder lid van het korps, alsmede aan de
novilii zeiven het recht toegekend, om als aanklager op te
treden. Als een gevolg hiervan werd reeds in de vorig®
week een lid van het korps voor don tijd van drie weken
in zijne praerogatieven geschorst. Tegen Maandag avond
waren weer een lid van het korps, die door eene medelid
is aangeklaagd wegens onvoegzame handelwijze jegen®
een novitiusen een ander lid, door een nomtiux aange'
klaagd, voor den senatus veteranorum gedaagd. Intussche0
verneemt men, dat een dezer beide aangeklaagden zi®k
aan de te wachten straf heeft onttrokken, door voor be'
lidmaatschap van liet korps te bedanken.
In New-York bestaat eene fabriek van papiere®
halsboorden, die aan 450 personen arbeid verschaft e®
werkt met een kapitaal van 500,000 dollars. Er worden
350 verschillende soorten van boorden ver vaardigd,
binnen 24 uren kunnen 5 millioen stuks afgeleverd
worden.
Op den spoorweg van de Hudson-streek heeft me®
met goed gevolg ijswagons gebezigd tot overbrenging
van versch vleesch. De wanden dier wagons zijn ver*
deeld in drie af deelingen: de buitenste bevat watten,
wol of een anderen slechten warmtegeleider; de middel'
ste lucht, en de binnenste ijs. Het vleesch blijft op d'e
wijze, geheel en al door ijs omgeven, langen tijd fris®®
en kan duizenden mijlen ver, zonder te bederven, ver'
voerd worden.
Thermometerstand.
21 Oct. 'sav. 11 u.42 gr.
22 'sinorg.7u.43gr.'smidd.lu.53gr.'sav.llu.4dgr*
23 's morg.7 u.45 's midd. 1 u.49 gr.
