MIDDELBURGSCHE
COURANT
r 160.
1868
Dinsdag
6 October.
Editie van Maandag avond 8 uren.
Middelburg S October.
Gelijk reeds vroeger is medegedeeld bedraagt liet eind-
°Üfer der spoorwegbegrooting voor 1869 twaalf)lnlllioen
Stilden, waarvoor aangewezen worden 10 millio'étf'op de
^egrooting van binnenlandsehe zaken over 1869, voorts
het vermoedelijk overschot van den dienst 1868 en de
toevallige baten welke uit den aanleg gedurende het
Jaar 1869 kunnen voortvloeien.
Voor zooveel de werken in Zeeland betreft zijn in het
Wetsontwerp de volgende artikelen genoemd
Aanleg van den spoorweg van Rozendaal tot Vlissin-
8en, met alle daarmede in verband staande werken, zoo-
Ver zij niet in een of meer der voorgaande artikelen zijn
^grepen ƒ3,668,000;
Voltooiing van bet kanaal door Zuid-Beveland met alle
daarmede in verband staande uitgaven f 400,000.
Git de memorie van toelichting blijkt dat het maken
van den baan van Middelburg naar het Sloe nog in dit
jaar zal worden aanbesteed, terwijl wij in de bijlage tot
deze memorie lezen, dat voor het maken van den spoor
weg van Middelburg naar de Arnemnidschc haven, met
d® brug over het kanaal door de oude Arue, voor het
Sfaven van dat kanaal en dat van Kleverskcrke naar
^eere., de bestekken opgemaakt zijn en dat de aan
besteding waarschijnlijk ook nog in dit jaar zal kunnen
beproefd worden.
Omtrent do sluizen van het kanaal door Zuid Beveland
wordt het volgende medegedeeld
nVoor de sluizen aan de monden van het kanaal door
'toid-Bevelaud was aanvankelijk en ook bij de vroegere
eoncessie bepaald, dat die, evenals nu voor het kanaal
h°or Walcheren geschiedt, met twee openingen en twee
8chutkolken van verschillende afmetingen zouden ge
haakt worden.
nOfschoon de overtuiging vast stond, dat de kleinere
8toisopeuingen op den duur niet zouden kunnen gemist
Worden, zijn bij den aanleg van het kanaal slechts de
gt°ote slüisopeningen gemaakt en de eigendommen
benoodigd om daar naast later de kleinere sluizen te
kunnen bouwen, onteigend.
nDe behoefte aan die tweede sluizen heeft zich intus-
tohen reeds spoedig na de opening van het kanaal doen
&evoelen, eensdeels ter bespoediging der doorschutting
v°or de zeer drukke scheepvaart en ten andere, omdat
bij het minste gebrek dat aan de sluizen of aan de deuren
°Wtstaat, zooals reeds enkele malen is voorgekomen, de
Vaart oponthoud ondervindt, terwijl in sommige omstan
digheden, en zelfs voor de nu en dan noodige omwisseling
Van de deuren, eene geheele stremming gedurende eenige
^agen onvermijdelijk zou zijn.
nWegens het daarbij betrokken internationaal belang
18 Onmiddellijke voorziening ter voorkoming van anders
onvermijdelijke bezwaren en moeielijkheden dringend
ï^udig, en mag met den bouw dier tweede sluizen niet
anger worden gewacht.
»Bij deze begrooting wordt derhalve voorgesteld met
dit
werk in het begin van het volgende jaar te doen
invangen, en worden de daartoe noodige middelen aan-
ëeviaagd. Volgens de voor die sluizen voorloopig opge
hakte ontwerpen en globale raming zullen de kosten
jJ'us minus f 800,000 bedragen en de uitvoering over
Wee jaren moeten verdeeld worden.
»Gp dien grond is voor het dienstjaar 1869 f 400,000
lïl de begrooting uitgetrokken."
'J(; uitgaven voor den spoorweg RozendaalVlissingen
W°rden in den toelichtenden staat volgenderwijze gespe
ndeerd.
A. SECTIE GOESVLISSINGEN. 1)
f) n t e i g e n i n gKoopsom en schadevergoeding, bij
lende kosten van waardeering f 100,OQO.OO
Gnderbou w van den weg: Grond
zaken, bekleedingsmuren, afwaterings-
erken, onder profil brengen en bezoden 368,500.00
36,000.00
Transporteere f 468,500.00
Transport f 468,500.00
Kunstwerken: Bruggen over rivieren
en kanalen, bruggen en duikers over
waterleidingen en slooten106,670.00
Stations: Station sinrichtingen, maga
zijnen, bestrating, afrastering6,130.00
B. KANAAL DOOR WALCHEREN EN HAVEN
WERKEN TE VLISSINGEN EN TE VEEBE.
Dubbele schutsluis te Vlissingen 2) 435,000.00
Kanaal bij Middelburg met onderbouw
der brug in den toegangsweg 3) 24,000.00
Havendammen te Vlissingen met een
gedeelte haven buitendijks 4) 24,000.00
Binnen-, keer- en schutsluis te Vlissin
gen niet een gedeelte toegangweg naar
het station 5)115,000.00
Suatiesluis bewesten Vlissingen met een
gedeelte van den Middelburg-Vlissing-
schon watergang 6)6,000.00
Dubbele schutsluis te Veere met uitwa
teringsluizen in de vleugelmuren 7) 478,000.00
Kanaal van Middelburg naar Vlissingen
met onderbouw der brug bij West-Souburg
en voltooiing van den Middelburg-Vlis-
singschen watergang470,000.00
Waelitsluis aan de uitwateringsluis
bewesten Vlissingen21,000.00
Buitenhaven binnendijks met bazalt-
kade te Vlissingen 300,000.00
IJzeren sluisdeuren met waaierdeuren,
schuiven enz250,000.00
Bovenbouw der dubbele draaibruggen
over het kanaal bij West-Souburg en
Vlissingen50,000.00
Bovenbouw der dubbele draaibrug met
vast gedeelte over het kanaal bij Middel
burg in den toegangsweg
Kanaal van de schutsluis te Veere tot
de nieuwe haven van Middelburg 140,000.00
Voltooiing van den Westhavendam te
Vlissingen96,000.00
Verbreed kanaal tusschen de buiten- en
binnensluizen te Vlissingen150,000.00
Houten sluisdeuren voor de dubbele
schutsluizen te Vlissingen en Veereen van
de binnen-,keer- en schutsluis teVlissingen 23,000.00
Voltooiing buitenhaven buitendijks te
Vlissingen en opruiming van den zeedijk
aldaar63,000.00
Opruiming van den zeedijk bij de suatie
sluis bewesten Vlissingen, met hetmaken
van de suatiekil en zeeweringen 50,000.00
Westhavendam binnen- en buitendijks
met de buitenhaven binnendijks en een
gedeelte der buitenhaven buitendijks 140,000.00
Verdieping van de Nieuwe haven van
Middelburg en afsnijding van de bocht dier
haven bij Middelburg107,700.00
Verruimen van don Middelburg-Veer-
schenenArnemuiden-Veerschenwatergang 33,000.00
Maken van den Middelburg-Nieuwland-
sclien en Nieuwlandscken watergang 10,000.00
Sluismeesters- en knechts-, brugwach
ters- en andere woningen15,000.00
C. KANAAL DOOR DE OUDE ARNE.
Graven van het kanaal door de oude Arne 50,000.00
/3,668,000.00
De overige posten op de begrooting zijn: voorjaar-
wedden, toelagen, reis-en verblijfkosten, werkzaamheden,
materialen, f 432,600; de brug te Kuilenburg f 11,000;
de bruggen tusschen Dordrecht en Rotterdam f 334,000;
de brug te Zalt-Bommel f 500,000; de brug bij Crevecoeur
f 765,000; den spoorweg van Arnhem tot Leeuwarden
471,300; den spoorweg van Harlingen tot de Hannover-
sche grenzen f 26,000den spoorweg van Meppel naar
Groningen 940,000; den spoorweg van Breda tot Hel
mond f 250,000den spoorweg van Maastricht tot Hel
mond f 6,300; den spoorweg van Utrecht tot Boxtel
f 532,600; den spoorweg van Breda tot Rotterdam
f 1,024,000den spoorweg van Nieuwediep tot Amsterdam
f 218,000; de overbrugging van het Hollandsch diep
f 1,440,000, schadeloosstelling aan eigenaren van vaar
tuigen welke ingericht moeten worden om onder de
vaste bruggen bij Kuilenburg en Venlo te kunnen door
varen /T0,000; onvoorziene uitgaven f 971,200.
1) In deze uitgaven is begrepen het aandeel van deze sectie in:
tien termijnen van de in 1867 aanbestede dubbele schutsluis te
Vlissingen, groot27,269.931
en in de drie laatste termijnen van het in 1867
aanbestede stationsterrein inet spoorbaan, kanaal,
onderbouw eener draaibrug, bazaltkade enz. te
Middelburg, groot75,021.88.
2) Voor 10 termijnen van het in 1867 aanbestede werk na aftrek
van hetgeen voor den spoorweg is uitgetrokken, ad ƒ429,063.40.
3) Voor de drie laatste termijnen van het in 1867 aanbestede
werk, na aftrek van betgeen voor den spoorweg is uitgetrok
ken, ad ƒ20,976.12.
4) Voor den laatsten termijn van bet in 1867 aanbestede werk.
5) Voor de zes laatste termijnen van het in 1867 aanbe
stede werk.
6) Voor den tienden termijn van het in 1868 aanbestede werk.
7) Voor vijftien termijnen van bet in 1868 aanbestede werk.
Vrijdag middag opende de hoogleeraar Opzoomer in
het groot auditorium te Utrecht zijne academische
lessen, met het houden eener redevoering waarbij niet
alleen een groot aantal studenten van de verschillende
faculteiten, maar ook vele andere belangstellenden tegen
woordig waren. Hij sprak over het jongste mandement van
den aartsbisschop en de bisschoppen der roomsch-catho-
lieke kerk hier te lande betrekkelijk het lager onderwijs.
Spreker begon met te zeggen dat hij duister in de
toekomst zag; niet juist in de naaste, maar dan toeh in
de eenigszins meer verwijderde toekomst. De reden
daarvan was het drijven eener partij, die voor een twaalf
tal jaren nog meest in stilte werkte, doch nu in deze
dagen ruiterlijk voor hare bedoelingen uitkwam en haar
invloed al meer en meer had zien toenemen. De ontwik
keling der moderne maatschappij zag zij met leede oogen
aan en had nu, ter bestrijding van den geest van voor
uitgang en verlichting, hare aanvallen gericht op ons
openhaar lager onderwijs. Het onderwijs moet geheel
onderworpen en in dienst der kerk zijn; ziedaar wat de
bisschoppen in het mandement, hoe gematigd ook in
vorm, zonder omwegen uitspreken. In de bestrijding der
openbare school vinden zij steun hij de confessioneelen
in de hervormde kerk, die zich nu tot éen doel met hen
vereenigen, om daarna elkander te scherper te bestrijden.
Spreker ging vervolgens het mandement na en erkende
met dankbaarheid de werkzaamheid der kerk voor de
wetenschap en de ontwikkeling der volken in vroeger
eeuwen, maar de knaap was een inan geworden en nu
wilde de kerk nog dezelfde voogdij over hem uitoefenen.
Dat was de fout der kerk.
De staat kan toch het onderwijs niet aan de kerk
overlaten, of wij gaan weder naar vroegere toestanden
terug. De kerk heeft hare leerstellingen en gaat daar
van niet af: maar de school zoekt waarheid en beeft de
ontwikkeling des mcnschdoms ten doel, afgescheiden
van alle leerstellingen. De kerk heeft hare vrijheid bin
nen hare eigen grenzenmaar de school moet ook vrij
zijn op haar gebied. De kerk kan geen vrij onderzoek
toestaan, want de resultaten der wetenschap konden
in botsing komen met de leerstellingen der kerk. De
wetenschap kan op bare beurt geen dwang dulden.
Ten slotte wekte do spreker tot waakzaamheid op voor
de belangen van het vrije onderzoek en wees ook enkele
lichtpunten aan, die eenig uitzicht gaven op eene betere
toekomst.
Het gerucht, dat de heer Insinger voornemens zou zijn
te bedanken voor het lidmaatschap der tweede kamer,
wordt van conservatieve zijde tegengesproken.
Arnhcour.)
Benoemingen en besluiten.
m ah in e. Bevorderd tot luitenant ter zee 1« klasse de
luitenant ter zee 2' klasse W. van Oorschoten tot luite
nant ter zee 2C klasse de adelborsten D klasse A. J. Bruu-
ger en F. W. C. Ledeboer.
