MIDDELRURGSCHE
COURANT.
N°' 147.
Zondag
1868.
13 September.
Editie van Zaterdag avond 8 uren.
middelburg 13 September.
Gisteren avond te tien uren is de minister van binnen-
andsche zaken van zijn bezoek aan het voormalig vierde
ttistrict dezer provincie hier teruggekeerd. Z. E. is lieden
morgen met de te acht uren van hier naar Rotterdam
Varende stoomboot vertrokken.
De minister van oorlog heeft ji. Woensdag Kampen
jezocht en daar de kazerne van het instructiebataljon
de garnizoens-infirmerie in oogenschouw genomen.
Het Utrechtsch Dagblad zegt te kunnen mededeelen,
at er reeds voorbereidende maatregelen genomen wor-
voor de invoering van een uniform-briefport a 5 cent.
den
Die voorbereidende maatregelen zouden bestaan in het
0Pmaken van statistieke opgaven aan de postkantoren
Van het getal der brieven thans verzonden en ontvangen
hordende in de tegenwoordige postrayons.
dl. Woensdaghad te Arnhem de jaarlijkschealgemeene
vergadering plaats van de leden der Maatschappij tot
Out van den Javaan,
Het getal der opgekomenen bedroeg 33.
De vergadering werd door den voorzitter van het
hoofdbestuur, den heer d1'. W. Bosch, geopend met eene
korte toespraak, waarin hij den leden herinnerde, dat
het .oloniale vraagstuk de question brtilunte van don dag
vvas, en dit zou blijven, zoolang de beginselen van
rechtvaardigheid door Nederland niet ten volle op Java
orden in toepassing gebracht. Ten slotte drukte spreker
o hoop uit, dat de bedoelingen der maatschappij, ondanks
hen tegenstand, dien zij ondervond, eindelijk zouden
'iomfeeren over de eigenbaat van hare bestrijders.
Het getal der atdeelingen was gedurende het afge
lopen jaar met onderscheidene vermeerderd, en dat der
oden van ruim 700 tot 1500 gestegen.
-'Achtereenvolgens werden de verschillende punten, in
ou beschrijvingsbrief vermeld, in discussie gebracht,
ou aanzien van de wijze, waarop de maatschappij het
vvelzijn van Java's inboorlingen zou kunnen bevorderen,
®hd door den hoogleeraar Veth opgemerkt, dat zij zich
niet alleen moest ten taak stellen, hare bedoelingen ter
'Ueerdere kennis van het Nederlandsche volk te brengen,
'h'iar dat zij ook handelende op Java moest optreden.
Preker stelde voor, eene commissie te benoemen, die de
|.8euieene vergadering in het volgende jaar zou voor
uiten over de uitvoerbaarheid van de oprichting, van-
eëe de maatschappij, eener kweekschool van inlandsche
^derwijzers op Java. Ofschoon enkele leden van oordeel
dat de Javaan eerst in het volle genot van zijn
heid behoorde gesteld te worden, alvorens hij de voor-
'Uen van degelijk onderwijs naar waarde zal schatten»
°rd het voorstel aangenomen, en tot leden der bedoelde
'"missie, behalve de voorsteller, benoemd de hoeren
G. van Lier, Th. Schill, dM Bleeker, te 's IJage, en
S. A. Naber, te Zwolle.
Hen voorstel door den heer van Lier, namens het af-
ezige lid S. W. T. Roorda van Eysinga gedaan, ter
eHng in het aanstaande jaar van het herinneringsfeest
Uer
stichting van Batavia vóór 250 jaren, werd noch door
hoofdbestuur noch door andere leden ondersteund.
Daarna werd eene langdurige discussie gevoerd over
®u voorstel van het hoofdbestuur, strekkende tot de
s v.aVc van cen Dla,d, dat twee malen 's maands zou ver-
v. lJuen cn de onderwerpen bevatten, in den.beschrij-
1 !j8sbrief medegedeeld. Naar liet oordeel van enkele
en» '/(>u het verspreiden van geschriften als die, welke
Maatschappij tot heden had uitgegeven, de voorkeur
kla t'enen 'Joven uHgave van een beknopt periodiek
^tga»
Nadat het hoofdbestuur had verklaard, dat de
"av,; der bedoelde geschriften tegelijkertijd zou wor-
v U v°ortgezet, indien de geldmiddelen hot toelieten,
d het voorstel aangenomen.
e aftredende leden van het hoofdbestuur, d«. J. P. de
'Jser ea dr. Selleger, werden herkozen. In plaats
van den heer D. A. Thieme, die niet weder in aanmer
king wenschte te komen, en den heer J. C. Ycthake, die
zijn ontslag had genomen, werden benoemd de heeren
Faber Boissevain, te Arnhem, en E. C. Enklaar, te Zwolle.
De rekening en verantwoording over het jaar 1867—68
werd, na onderzoek, goedgekeurd en de bcgrooting over
het loopende jaar aangenomen.
Te 5 uren des namiddags vereen igden zich een 20tal
leden, onder welke de oud-minister van koloniën Fran
sen van de Putte, aan een gemeenschappelijken maal
tijd in het hötel Bellevue. Arnhcour.)
Benoemingen en besluiten.
ridderorden. Benoemd ten vervolge op het konink
lijk besluit van 2 Juli 1866, houdende toekenning van
eervolle belooniugen, onder anderen ter zake der ge
vechten in de Wester-afdeeling van Borneo gedurendo
de maanden April, Mei en Augustus 1864 en April en
Mei 1865 tot ridder 4<' klasse der militaire Willems
orde de le luitenant der infanterie bij het leger in
Nederlandsch Indië M. A. du Croo.
eerbteekenen. Vergunning verleend aan N. P. Mohr
te Amsterdam, L. Pullens te Besoijen en Gr. Gijsbers te
Gemcrt, tot het aannemen en dragen van het hun als
zouaven in dienst van Z. TI., den paus, toegekende kruis
Fidei et Virtuti; alsmede aan A. do Bree te Berkel tot
het aannemen en dragen van het kruis Fidei et Virtuti
en van de gouden medaille 3C grootte, hem mede als
zouaaf in dienst van Z. H. den paus toegekend.
middelbaar onderwijs. Op verzoek eervol ontslag
verleend aan den heer H. Valkenburg, uit de betrekking
van 1 eeraar aan de rijks-hoogere burgerschool te Helmond
hopper onderwijs. Eervol ontslag verleend, wegens
ziekte, aan m'. M. W. Scheltema, uit de betrekking van
hoogleeraar aan de rijks-instelling van onderwijs in
Indische taal-, land- en volkenkunde te Leidenen tot
hoogleeraar aan die instelling benoemd mr. P. A. van der
Lith, thans ambtenaar bestemd voor den dienst in Neder
landsch Indië.
Benoemd tot hoogleeraar in de rechtsgeleerde faculteit
aan do hoogeschool te Utrecht m'. II. P. G. Quack, thans
secretaris bij de exploitatie-maatschappij der staats
spoorwegen.
Op verzoek eervol ontslag verleend aan J. G. Kculemans,
als tijdelijk adsistent bij 'srijks museum van natuurlijke
historie te Leiden.
ministerieels departementen. Eervol ontslag ver
leend uit de betrekking van adjunct-commies bij het
departement van financiën, aan den heer B. C. G. van
Eelde, benoemd tot ontvanger der directe belastingen
en accijnsen te Sloten.
leger. Benoemd bij het regiment rijdende artillerie
tot 1™ luitenant (naar ouderdom van rang) de 9C luite
nant C. G- S. baron van Heemstra, van het korps.
Op non-activiteit gesteld, in afwachting dat omtrent
hem nader zal worden beschikt, de kapitein A. J. Thijs-
sens, van het 2" regiment infanterie.
Benoemd bij liet 5e regiment infanterie tot kapitein
3C klasse (naar ouderdom van rang) de L luitenant J. C.
Palier, van het regiment grenadiers en jagers.
Kerknieuws.
De heer L. Kan de Beer, emeritus predikant teDeinum,
heeft het beroep tot predikant bij de hervormde gemeente
te Vrouwepolder aangenomen.
^rrr De heer J. H. Gravenstein, predikant bij de her
vormde gemeente te Serooskerke (Walcheren), ig beroepen
naar Warns en Seharl (Friesland).
De heer A. J. Kan, predikant hij de hervormde
gemeente te Nieuw- en St. Joosland, heeft voor het op
hem uitgebracht beroep naar Oud-Vossemeer bedankt.
Onderwijs.
Op de jaarlijksche vergadering van onderwijzers in
Drenthe is een incident voorgevallen, dat niet alleen
onder het groot getal aanwezige onderwijzers veel sen
satie verwekte, maar ook den heer inspecteur tot de
ontboezeming leidde: „Laat ons voorzichtig zijn, mijne
heeren; de wet spreekt!'tWas dit: Onder de verschil
lende sprekers trad ook de heer mr. J. D. Dibbits, school
opziener in 't3c district en burgemeester van de gemeente
Borger, op, die in sierlijke taal en op gevoelvolle wijze
opmerkzaam maakte op de groote fout van dezen tijd,
het ongodsdienstige van de lagere schoolalsof alinea 1
van art. 23 der wet op 't lager onderwijs, „opleiding tot
alle christelijke en maatschappelijke deugden", geheel
werd veronachtzaamd uit vrees voor de volgende alinea,
„om iets te leeren wat strijdig is met den eerbied, ver
schuldigd aan de godsdienstige begrippen van anders
denkenden". Ware het bij eene generale opwekking
gebleven, men had er zich niet aan gestootendoch de
middelen, die spreker aanwees, om godsdienstigheid aan
te kweeken, had men zeker niet verwacht uit den mond
van iemand, die bij de wet is aangesteld om elke over
treding te constateeren. En,welke waren die middelen?
Bijbellezen, bijbelschc geschiedenis doceeren, desnoods
catechiseeren voor scholen, waar geen roomsoh-catho-
lieke of israclietische kinderen gingen; waar men dezen
had, kon men bijv. eenmaal per week de gewone les
eepigen tijd eertlpr .cloen einijjgep. n,
leder die slechts eenigszins bekend is met de wet op
'tonderwijs, gevoelt dat dergelijke redeneeringen, vooral
vaai het standpunt des sprekers, geheel buiten de bedoe
ling des wetgevers liggen en terugvoeren tot een reeds
lang vervlogcp tijdperk, dat zeker b;j de verschillende
meeningen op godsdienstig gebied en de gelijkheid van
allen voor dc wet, door niemand, die goed denkt en rede
lijk oordeelt, wordt terug gewenscht. (A. Ro/l. cour.)
Ilarine cn leger.
Men schrijft van jl. Woensdag uit Milligen
„Zaterdag jl. zijn in de legerplaats bij Milligen een der
manschappen van' het 8e regiment infanterie aan gal
koorts en een kanonnier van de veld-artillerie aan typlnis
in de ambulance overleden. Over het algemeen is anders
de gezondheidstoestand in het kamp bevredigend. Ook
zijn er geene klachten over de levensmiddelen. De prij
zen bij het concours voor officieren met Snieder-geweer
en pistool op Zondag jl. hebben, naar men verneemt,
bestaan uit gouden horloges en revolvers.
„Door den prins-opperbevelhebber zullen bij een nader
concours van onderofficieren, korporaals en manschappen
aanzienlijke prijzen worden uitgeloofd.
„Gisteren geschiedden brigade-evolutiën in het vuur
aan elkcu infanterist zijn 30, aan eiken cavalerist 10 pa
tronen uitgereiktde artillerie had 20 kardoezen per stuk.
„De manoeuvres op gisteren zijn weder in de beste
orde afgeloopen, ofschoon liet brandend warm weder was.
De 2« brigade, onder kommando van kolonel Schönstedt,
ging avanceerend te werk; de 2« onder kolonel MacLeod
retireerend. Deze spiegelgevechten leverden een ver
rukkend gezicht op. In het gevolg van den prins van
Oranje merkte men den Engelsehen majoor Gordon op,
die kort te voren was aangekomen. Gisteren avond woei
er een hevige drooge storm uit het noord-oosten, die
kolossale stofwolken deed opvliegen. Men snakt naar
regen.
„Heden ochtend te 4 uren morgenschot en reveille, te
5 uren soepeten; te 6 uren uitrukken tot het doen van
een militairen marseh naar het Loo en over Apeldoorn
terug, in marschtenue. De voorhoede, gekommandeerd
door luitenant-kolonel Booms, bestaat uit het 4c, 5c en
61' bataljon infanterie der L brigade, eene batterij veld
artillerie en twee eseadrons huzaren. Op 600 passen
afstand volgt hot hoofdkorps, bestaande uit de 2« brigade
infanterie, onder kolonel Schönstedt. Op 500 passen
afstand van het hoofdkorps de reserve, onder kommando
van den generaal-majoor de Sturler de Frienisherg,
bestaande uit het 1», 2C en 3« bataljon infanterie der
1« brigade, 6 eseadrons cavalerie, 3 batterijen veld-artil
lerie en de batterij rijdende-artillerie.
„Er zal nog een concours plaats hebben van onder
officieren der infanterie, die in de eerste klasse van het
j schijfschieten zijn, waarvoor een gouden en een zilveren
i horloge als prijzen zijn gesteld. Tevens een wedstrijd
l van korporaals en verdere manschappen, eveneens tot
