^önfcdstijcrifljtni.
De Fransche oppositie heeft stof ter vergelijking dezer
zege van het constitutioneele Engeland met de kolossale
nederlaag van het Fransch-Mexicaanseh clericaal despo
tisme dat behalve zooveel anderen den armen Maximiliaan
het leven en duizende Franschen hunne voor „Mexica
nen" uitgegeven spaarpenningen heeft gekost. Fransche
begrippen staan er nog meer over verbaasd dat Engeland
Abessinië zou verlaten zonder het ten minste door't bezet
houden van een paar fortjes een proeve van dat geluk te
geven hetwelk la grande nation aan Cochinchina en Algerië
bereid heeft; binnen weinige weken echter zal die geheele
ontruiming voltooid zijn. In Frankrijk zelfheeft de sluwe
alleenlieerscher met zijnen vice-keizer Rouher voor eenige
weken den vrede bewaard, en men mag dus op eenen
zomer, dat is op een jaar, zonder grooten oorlog rekenen.
Totbitteren spijt van maarschalk Niel en admiraal Rigault,
de ministers van oorlog en marine. Mot zulk een leger,
zoo heerlijk eene panservloot, ziet men aan dat eene
andere mogendheid dan Frankrijk straffeloos eene groote
overwinning bevochten en een grondgebied met 5 mil-
lioen inwoners veroverd heeft! Trouwens de Pruisische
vloot gaat sterk vooruit. Tegen de Fransche is ze zeker
volstrekt niet opgewassen, maar schip tegen schip, en
daarop komt thans zoo veel aan, zouden wij zelfs tegen
Taurean of Solferino gerust op den Pruisischen König
Wilhelm wedden.
Iets dergelijks geldt van het binnenlandsch bestuur
der staten. Gladstone heeft met veel handigheid -
anders zijne zwakste zijde het terrein voor den partij
strijd gekozen. Wat ook in vroeger tijden aan Engelands
houding tegen Ierland te recht moge verweten worden,
en 'tis zeer veel sedert 40 jaren bestaat nog slechts
éene noemenswaarde en zeer groote grief welke door de
wetgeving kan verholpen worden. De 700,000 Anglica
nen in Ierland hebben meer en even rijk betaalde aarts
bisschoppen en bisschoppen dan geheel Engeland, en
die hiërarchie wordt mede betaald door geheel Ierland,
ruim 5 millioen katholieken, behoudens een klein aantal
gereformeerden die evenmin bisschoppen hebben als
onze gereformeerden. Immers de kerk van Ierland is
staatskerk even als die van Engeland de scheiding
van kerk en staat welke dringend noodig is bestaat daar
nog niet. De waanzinnige misdaden der zich noemende
Fenians hadden een nieuw en dadelijk belang gegeven
aan de vraag of dan niets kon gedaan worden om cRen
blinden Ierschen haat tegen Engeland te temperen
wat billijker dan het wegnemen der eenige gegronde
Iersche grief? Mocht men met reden gelooven dat Enge
land nog te zeer gehecht was aan de verouderde gedachte
eener staatskerk, de bekwame leiders der Engelsche
whigs en liberalen hadden de verdienste van beter te
oordeclen. Gladstone's eerste verklaring van beginsel
(retaluüon): de Iersche staatskerk zal, als staatskerk,
ophouden te bestaan, kwam driemaal in stemming en
overwon driemaal, met 60, 56 en 65 stemmen, in het
lagerhuis dat 658 leden telt. Eerst viel de gemotiveerde
orde van den dag der tegenpartij, daarna werd de zooger
naamdo prhe en coneidéralion en eindelijk in committee
(beraadslaging bij artikelen) de verklaring zelve aange
nomen: de beide' andere resolutions gingen, tegen ver
wachting, zonder strijd en eenvoudig onder protest van
bet kabinet door.
Dat een kabinet éen tiende van het lagerhuis meer
tegen zich heeft dan zijne voorstanders sterk zijn en
toch blijft, geldt in Engeland voor onmogelijk in
andere landen denken enkelen er anders over. Toch zou
Disraëli, de handige eerste minister, gaarne blijven, en
wij begrijpen Gladstone's ongeduld niet, die hem met
alle geweld reeds thans weg wil hebben. Immers met
nieuwjaar komen de nieuwe verkiezingen met uitgebreid
kiesrecht, en dan is eene allergeduchtste nederlaag der
conservatieven zeker. De wliig Gladstone en de liberaal
Bright behoeven slechts tot Januari te wachten, en de
regeering valt hun als een rijpe vrucht in handen.
InFrankrijk en Duitschland bchandeltmen economische
quaesties. In Oostenrijk (ten minste in „Cisleithaniën,"
de nieuwe, geleerde naam voor Oostenrijk behalve Hon
garije) haarklooft men om onderscheid te vinden tusschen
een meer of min partieel staatsbankroet en de zooge
naamde belasting op de Coupons, eerst 7 pet., toen 17,
Glans spreekt men reeds ernstig van 25. Het Zollparla-
ment of staten-generaal voor belastingszaken, hetwelk
bet geheele Tolverbond vertegenwoordigt, d. i. het
Noordduit.sch bondgenootschap behalve Bremenen Mcck-
lenburg, voorts Baden, Darmstadt, Wurteraberg en Beie
ren, het Zollparlament schijnt de eenheid van belas
ting voor het geheele Tolverbond althans op's Duitschers
Uevelingsar.tikel tabak te zullen toepassen: voortaan
betaalt ook Zuid-Duitschland, gelijk Pruisen tot nogtoe,
6 thaler per morgen, d. i. 17 gld. per gemet tabaksgrond,
en overeenkomstig ingaand recht voor buitenlandschen
tabak. De Bodelpruisen, zoo als men ze kort geleden
in IVurtembergsche verkiezingscirculaires uitschold,
zullen zich daarmede in 'tZuiden niet populair maken,
maar t is zeker verstandig, dat financieele en handels
bepalingen zoo algemeen mogelijk overal gelijk zijn; het
Tolverbond heeft nog veel te doen eer het de handels
vrijheid bezit, en in het Zollparlament zetelen nog
bijzonder vele protectionisten. Des te dwazer was de
onkiesche en onhandige inval der liberalen, de eenheid
van Duitschland op eene nuttolooze en schreeuwerige
manier in een adres aan den koning van Pruissen
te verheerlijken. Wanneer het belastingparlement
zich dan mét andere dan belastingszaken moest be
moeien, kon dit iets beteekenen zoo 'tvan de Znid-
Bnitschers uitging, als blijk hunner gloeiende aandrift
°m zich te storten in de armen van Germania, het Duit-
sche Vaderland, wij kennen immers het liod van den
echt Duitschen Arndt, dat het vaderland grooter moet
zijn, grooter, grooter, zoo groot dat het zelfs de arme
Noord-Sleeswijksche Denen moet tyranniseeren om een
lapje grond en'skonings slagvelden, zoo als menDiippel
en Alsen noemt. Maar een adres, inhoudende dit besluit
der Noord-Duitsche meerderheidwij zouden u, Zuid-
Duitsche minderheid, zoo bijzonder gaarne a la Nassau
en Frankfort opslokken, dat was al te dwaas. Toch is het
niet door verstandige liberale tusschenkomst gevallen,
maar eenvoudig door den tegenstand dergenen die liefst
niet opgeslokt worden.
In Frankrijk hebben de protectionisten, aangevoerd
door groote fabrikanten zooals Pouyer-Quertier (hij staat
op den rand van failliet te gaan, zegt men) en dei) ruste-
loozen ouden Thierseen aanval op Napoleon's vrijhandels
politiek gewaagd. Bijzonder vrij is die handel zeker niet:
een verdrag (dat van 1860 met Engeland) is de voornaam
ste steun er van, en dat verdrag is zijn vervaltijd nabij
nu zijn de protectionisten er op uit het te doen opzeggen.
Dit verdrag heeft inderdaad Frankrijk's verbodsstelsel
door 't zij dan ook nog vrij hooge zoogenaamd be
schermende rechten vervangen, en dat het een groote stap
naar do vrijheid was, daarvoor is reeds de naam van den
Engelschen onderhandelaar borg: Cobden zelf. Uit de
uitvoerige redevoeringen van Thiers (hij sprak vier uren
lang) tegen, en den minister van koophandel Forcade de la
Roquette voor de handelsvrijheid blijkt overtuigend
hoever deze, zelfs in zoo ongelukkige handelstoestanden
als de tegenwoordige, te verkiezen is. Een groote tak
van nijverheid, de fransche ijzer fabricage, schijnt inder
daad door het verdrag zwaar te lijden. Daarop kan men
niet veel anders zeggen dan: zooveel te erger voor haar,
maar dan moet zij verdwijnen. Zoo Engelschen wijn in
broeikassen willen telen en een Fransclnnan zijne ijzer
fabriek op den top van Frankrijk's lioogsten berg den
Puy de Döme vestigde, zei Emile Ollivier, zou 't te ver
wonderen zijn dat ze failliet gaan? Frankrijk ten minste
zal er niet welvarender door zijn wanneer het honderde
millioeuen blijft besteden aan zaken die niet rendeeren,
en zijne geheele bevolking loodzwaar belast om aan 300
fabrikanten hunne verliezen te vergoeden. Maar de pro
tectionisten zijn overal dezelfden: juist in deze dagen
klagen de Duitsche fabrikanten dat ze 'tniet kunnen
houden tegen de vernielende concurrentie dezer zelfde
Fransche ijzerindustrie, en die Fransche industrie van
haren kant klaagt even hard dat zij 't volstrekt niet kan
houden tegen de Engelsche, omdat diein geval van
nood, zelfs met 50 pet. verlies verkoopt! Thiers en de
zijnen zullen hun pleit verliezen: reeds spreekt men zelfs
van eene aanstaande uitbreiding van het handelstractaat.
Gunstige gebeurtenissen van buitenaf doen meestal
ook bij ons hunnen invloed gevoelen. Ons kabinet met
den weinig constitutioneclen zin is dood. Althans zoo
schijnt het. Ten minste zoo scheen het, eer de eerste
kamer haar gevoelen gezegd had. Maar nu heeft de eerste
kamer haar gevoelen gezegd, en haar gevoelen is dat zij
haar gevoelen niet zeggen zal. De heer van Reenen, met
de zes andere fatsoenlijke Nederlanders die hij tot een
kabinet zou samenstellen, heeft niet noodig gehad aan
den vijyerkant te verschijnen om tot die uitkomst te
gerakqndie geachte staatsman bleef steeds ijverig bezig
met de taak, hein opgedragen door de bekende ver-
eerende lastgeving.
Maar der Mohr haf, seine Arheit gefhan, der Mohr kann
gehenis een gezegde van Schiller dat Duitschers gaarne
'aanhalen en sommigen gaarne in praktijk brengen. De
eerste kamer heeft niet hardop gezegd dat wij dood
moesten, en 't zou toch al te hard wezen, na een zoo kort
ministerleven hoogstens weder kamerlid grootaanhalings-
meester te worden, zonder eene enkele wet te hebben
ingediend. Zou de heer van Reenen, die blijkbaar geen
overvloed aan enndidaten heeft, niet een, of twee, of ten
allerhoogste drie achterblijvers van het oude gezel
schap willen engageeren En wie weet, zoo de heer
van Reenen, wiens werk gedaan is, eens inrukte, zouden
de sterksten van ons het dan niet nog eens kunnen pro-
beeren met een paar nieuwe sujetten, in plaats der zwak-
sten en met of zonder dat huismiddeltje wat de eerste
kamer niet hardop heeft afgekeurd
Het volk, intusschen, blijft bepaaldelijk niet gediend,
vooral niet van den ineonstitutioneelen zin van dit
kabinet, maar ook niet van zulk een bestuur als dat
der hoeren van Zuylen en Schimmelpenninck. Dat
mocht de heer van Reenen wel bedenken, wanneer
hij zijn ministerszoeken had voortgezet. Alles was vrij
en open voor hemhij kon, om 't even met wie hij kwam,
recht matig liberaal of zelfs conservatief regeerende, op
welwillendheid en ondersteuning rekenen; hij had zelfs
eene aangewezen taakeven als in 1854 na 't luwen der
Aprilkoorts het lager onderwijs door hem werd tor hand
genomen, zoo is thans na de constitutioneele crisis het
hooger onderwijs het aangewezen onderwerp van wette
lijke regeling; de liberalen verlangen niets liever dan
nu eindelijk eens weder zaken te kunnen doen en niet
telkens op dc grondwet, de geldkist, de onzijdigheid van
Nederland te moeten passen. Dc heer van Reenen, zoo
men hem minister had laten worden, had dus een rustig
vooruitzicht. Maar niet wanneer hij deelen van het oude
gezelschap overnam. De grondwet en die andere zaken
moéten veilig zijn zonder dat de vertegenwoordiging er
telkens met scherpepatronen schildwacht bij moet houden.
Thorbccke's tweede optreden, in 186-2, bracht wel teleur
stellingen wat het personeel betrof, maar had toch éencn
uitmuntenden kant: al wat aan het oude spel had mede
gedaan werd onverbiddelijk op zijde gezet. En zoo de
heer Wintgens of wie dan ook mag blijven „plakken,"
zooals gezegd is, waarom dan niet ook Heemskerk, en
zou dan misschien zelfs voor zulke zondaars als Schim
melpenninck en van Zuylen geene genade zijn? Aan al
zulke gedachten moet men voor goed den bodem inslaan.
Zoo kon men gisteren oordeelen. Spoediger en uit
drukkelijker dan verwacht werd heeft de heer van Ree
nen zijne taak nedergelegd en zijn mandaat in de handen
des konings teruggegeven. Zou 't waar zijn dat hij dat
slechts ontvangen had nadat eene lijst van onbekend
heden, van wier streng conservatieve denkbeelden onlangs
gebleken was, door het aftredend kabinet aan Z. M. is
voorgelegd en door verstandiger hoofden ontraden Zoo
ja, dat kabinet zou bijkans erger eindigen dan het geleefd
heeft. Do vraag waarop 't thans aankomt is deze: waarop
is van Reenen afgestuit? Om 't even hoe dat mag wezeri,
een liberaal kabinet is, voor zoover de vaststaande en
verstandige constitutioneele gewoonte kracht heeft,
slechts eene quaestie van tijd. Thorbecke en hij alleen
is de aangewezen samensteller van een werkelijk con
stitutioneel kabinet. Van hem, want financieele her
vorming kan niet gemist worden, verwachten wij de
hervorming van ons belastingstelsel, zoo mogelijk met
oplossing der moeilijke geheele overlating van het
personeel aan de gemeenten en dientengevolge ook
de toelating, tot gemeentekiezers althans maar liefst
ook tot kiezers voor algemeene en provinciale staten,
van diegenen die het bedrag van den census in de
gemeentelijke hoofdelijke omslagen betalen, van hem,
kan 'tzijn, de regeling van het hooger onderwijs, de vol
tooiing en verzekering der kanaalzaak van Holland op
zijn smalst, en eene regeling, zij 'teene voorloopige, der
onhoudbare Oost-Indische toestanden. Van vandePutte's
kant heeft Thorbecke geene tegenwerking te wachten,
van de Putte's flinke verklaring bij de laatste begrootings-
discussie moet zelfs diegenen overtuigen, zoo er zijn, die
daaraan nog twijfelden. En de tweede kamer De helft
heeft getoond in elk geval liberaal te willen blijven; er
zijn enkelen die ieder ministerie steunen, en voor het
overige kan men zich gerust verlaten op den inhoud der
wetsontwerpen en maatregelen eener regeering welke
dien naam waardig is.
De president der Vereenigde Staten is vrijgesproken.
Tegen verwachting: wel kon slechts chicane beweren
dat hij de letter cler grondwet geschonden had, maar
de meerderheid tegen hem scheen zeker. Hij heeft, even
stellig, de letter laten staan en den geest der grondwet
verkracht alsMaar punctum.
In de op gisteren door de Nederlandsche handelmaat
schappij geboudene veiling te Rotterdam van 77762 balen
Java en Padang koffie is alles verkocht tot f a 3| cent
boven taxatie.
draanmarEiten enz.
Amsterdam 20 Mei. Raapolie op 6 weken f 35 j. Lijn
olie op 6 weken f 36 J,
middelburg, 20 Mei. In den handel ging heden bijna
niets om. Men noteert puike nieuwe Walchersche tarwe
f 15.25 a f 15.50. Puike Zeeuwsche rogge f 11. Winter
en Walchersche zomergerst f 7.50. Zeeuwsche zomer-
gerst 7.25. Walchersche witte- en bruineboonen f 14.50.
Dito groene erwten 10.50. Dito paardenboonen 9.75.
Zeeuwsche dito f 9.25.
GEMIDDELDE MARKTPRIJZEN.
Middelprijzen van bakbare tarwe f 15.— en rogge
f 10.75. Aardappelen f 3. a f 3.50perNed.Mud. Versche
boter f .80 a f —.88 per Ned. pond.
Prijzen van effecten.
Amsterdam 20 Mei 1868.
Nederland. Certifie. Werkelijke schuld 21 pet. 54j|
dito dito dito 3 63 j
dito dito dito 4 86,1,
Aand. Handelmaatschappij 41
België. Certificaten bij Rothschild 2) 55
Rusland. Obligatiën 1798/1816 5 93!
Oblig. Hope Co. 1855,6e serie 5 73f
dito ƒ1000 1864 5 86|
Oblig. f 1000 1866 5 84 j
Loten 1866 5 21(Ü
Oblig. Hope Co. Leening 1860 4| 78
Certifie,. dito4 64|
dito 1867 4 63^
dito6 441
Aand. spoorweg194)
Oblig. spoorweg Poti-Tifiis 5 7&Ï
Polen. Scliatkistobligatiën 4 61 4
Oostenrijk. Obligatiën metalliek5 461
dito 1847/1852 2) 224
dito rente Amsterdam5 614
dito nationale5 50 j-
dito 1864.5 554
dito fr. 500 1865 604
Bankactiën3
Italië. Leening 1861p 454
Spanje. Obligatiën3 thans 2j 34 !f
Portugal. Oblig. 1856—1862 3 394
Turkije. dito (binuenl)5 331
Griekenl. dito (blauwe)5 lli
Amerika. dito Vereenigde Staten (1882) 6 76 rV
dito dito (1885) 6 75 rV
dito Illinois7
dito Atl.Gr.W.Spw.Ohio sec.(p) 7 541
dito dito geconsolideerde 7 311
dito dito debeptïTrës~.~>v. 8 „281
dito St.Paul pjm Spa'. 2e sec.. 7 64
