MIDDELRURGSCHE
COURANT.
r 79.
Zondag
1868.
17 Mei.
Editie van Zaterdag avond 8 uren.
•V>
Middclbnrg 16 Mei.
Uit 's Gravenhage schrijft men ons dd. 15 Mei:
„Onze „pairs" hebben heden het bekende voorstel van
vijf hunner tot het richten van een eerbiedig adres aan
den koning met 18 tegen 16 stemmen verworpen. De
„overgroote meerderheid" dus, die zich, blijkens het
verslag van de rapporteurs der afdeel ingen,' tegen het
voorstel luid verklaard, is na de beraadslaging in de
sectiën tot eene zeer kleine meerderheid geslonken. En
vergeet niet dat onderscheidene van de tegenstemmers—
ik geloof wel vier bij de discussie in pleno hunne
stem uitdrukkelijk hebben gemotiveerd met de bewering
dat, huns inziens, het gevaar voor eene derde ontbinding
van de tweede kamer voorbij was. Summa summarum
hebben de vijf heeren nog al satisfactie van hun voorstel.
„Ik ben echter benieuwd naar het verpletterend be
toog, waarmede de conservatieve bladen voor den dag
zullen komen, dat die twee stemmen meerderheid doo-
dend zijn voor de radicale partij. Twee stemmen meerder
heid in de tweede kamer ten nadeele van wijlen het
ministerie Heemskerkvan Zuylen beteekenden niets-
hoogstens karakteriseerden zij het parlementair alver
mogen, waarnaar de radicalen streven; twee stemmen
meerderheid in de eerste kamer beteekenen alles; min
stens redden zij het. prerogatief der kroon, waarvan de
conservatieven het eenige bolwerk zijn.
„Ik schreef: wijlen het ministerie Heemskerkvan
Zuylen. Maar is 'twel wezenlijk dood; wacht het nog
maar op eene „fatsoenlijke" begrafenis, zooals de Arn
hemmer meent of is 't slechts schijndood? Inderdaad,
het is in het hart getroffen, maar de leden stuiptrekken
nog, geloof ik. Daar zijn er zelfs die pretentie maken
van aan liet nieuwe regeeringslichaam te worden vast
geplakt. En in die pretentie, of liever in de vrees dat
zij niet tot wijken is te brengen, moet voor een zeer, zeer
groot gedeelte de oorzaak liggen van het vruchtelooze
•ter pogingen door den heer van Recnen aangewend om
zich van de taak, die hij op zich nam, te kwijten. Het is
mij onbegrijpelijk, waarom hij er gecnecondiiio sinequa non
yan heeft gemaakt, dat niet een lid van het oude kabinet
in het nieuwe zou overgaan. Of zou dat misschien alweer
eene aanranding van de macht des konings geweest
zijn? Hoe 't zij, het schijnt nog maar niet te lukken
6n de geruchten blijven vele en velerlei. De namen van
de heeren 'sjacob, voor koloniën, van der ITeim (on-
langs eandidaat voor de tweede kamer ten uwent) voor
financiën, W. van Goltstein voor buitenlandsehe zaken,
worden telkens wcêr genoemd. Maar dan heet het weêr:
do heer Wintgens moet minister van justitie blijven, en
alles loopt in de war. Gisteren verzekerde men zelfs dat
de heer van Reenen van zijne taak had afgezien en dat
er sprake was van de vorming van een liberaal kabinet.
Heden echter zegt men weêr het tegendeel.
"{Iet „woelziek hoopje" zooals de Haagsche liberalen
medelijdend eens genoemd zijn, heeft dezer dagen zijne
Kiesvereeniging afgemaakt. „Nederland" is ontbonden
omdat het, door de meerderheid zijner leden, geacht
werd, niet langer de leider te kunnen zijn van de liberale
Kiezers m den Haag. Bij den een had de kiesvereeniging
naar crediet verloren, omdat zij, ter wille van een
mogelijk succes, wel eens met beginselen had getran
sigeerd; voor den ander was zij eene onmogelijkheid
geworden, sinds het zich Het aanzien dat niemand
zich meer eandidaat zou willen laten stellen door
eene vereeniging, die hem niet eens de stemmen van
het geheele kleine legertje der Haagsche liberalen kon
waarborgen. Er is voor en tegen het gevallen besluit te
«T'gen. In ieder geval geloof ik niet dat het kwaad
«in dat de vrijzinnige richting hier de behoefte onder-
1 n d c aan aansluiting, en terwijl ik mij vlei dat de
Knvankeiijkü reactie die zich bij de Haagsche burgerij
i,!?1 ntt0 °Porlbaren tegen eene welbekende partij, welke
aar voor onmondig en onnoozol schijnt te houden, meer
rrC ,®ucr veld zal winnen, hoop ik dat zich juist in die bur-
7innit en n'(iuwc> gezonde kern van verstandige vrij-
hmrlpHn Zal vometl- Trouwens, menigeen begint in de
ngen van onzen gemeenteraad, waarin het Dag-
overhand heeft gekregen, het
blad-element X^^meenteraad, waarin het Dag-
bewijs te zien dat het vi
belangen der gemeente niet kwaad' zou zijn als dat
voor de stoffelijke en geestelijke
element werd getemperd.
„Bij de verkiezingen voor de provinciale staten hier
te s Gravenhage heeft alléén de verkiezing van het
ecnigc liberale lid onzer provincie en vertegenwoordiging
gevaar geloopen. Toch is de heer m'. G. B. Emants ge
kozen, ofschoon de catholieken hun best hebben gedaan
om een ander voor hem in de plaats te krijgen. Ditmaal
echter schijnen zij door hunne vrienden, de eonserva-
j tieven, slechts zeer flauw ondersteund te zijn.
„Bij menschen geheugen beeft de Haagsche kermis
niet zulk onverstoorbaar mooi weêr gehad als dit jaar.
Geen wonder dan ook dat bet er onbeschrijfelijk vol en
druk is. Wat wél wonder is: er valt iets nieuwste zien
en te hooren. Eene of andere christelijke vereeniging
heeft in het Voorhout een kraam opgeslagen, waar men
bijbels verkoopt, tractaatjes uitdeelt en preeken hield.
Hield want de eigenaars der ki amen in de buurt schij
nen zich beklaagd te hebben dat de predikers afbreuk
deden aan hun debiet. En sedert hebben deze aan het eind
van het Voorhout, vlak over bet ministerie van „graaf
Kutger Jan, die brave man!" een succursaal opgeslagen,
waar nu ongestoord wordt gepreekt. Natuurlijk in den
echten onvervalschten geest der Dordsche vaderen. De
heeren Esser, oud-Oost-Indiscli resident, en van Kempen,
oud-Haagsch koekebakker, doen er den omtrek weer
galmen van hunne vermaningen om liet zondig kermis
vermaak te ontvlieden en van hunne welsprekende
philippica's tegen de spotters.
„Eene andere vraag is of zij en hunne medestanders
niet in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor de
spotternij welke zij uitlokken, ja uittarten. Èr zou veel
over dit merkwaardig kermisversehijnsel te zeggen zijn.
Ik bepaal mij tot de vraag of de vrijheid, waarvan ook
deze kermisprediking de vrucht is, ook door hen die er
gebruik van maken, niet een te gelukkig voorrecht ge
acht wordt, den Nederlander door zijne grondwet gewaar
borgd, dan dat zij zelfs meer zijdelings het streven zouden
mogen steunen van hen, die, in hun ijver voor den gods
dienst en voor het gezag, de vrijheid van andersden
kenden, al zijn het dan ook in hun oog redicalen of
godloochenaars, aan banden zouden willen leggen of
meer beperken."
Bij de lezing van het in dit nommer voorkomend
Mengelwerk zal deze of gene mogelijk denken aan
mystificatie, en meenen dat wij hem iets uit onze tweede
kamer voorleggen. Men kan echter gerust zijn, dat do
redevoeringen van Pratcbol niet uit het bijblad der
Nederlandsche Staatscourant geknipt zijn; zij komen
werkelijk zoo voor in het boekje van den heer Laboulaye.
Naar wij vernemen, hebben zich voor het examen voor
klerk bij de rijkstelegraaf, dat den 19 en 20 dezer te
's Hage zal worden gehouden, 109 personen aangemeld,
en bestaat de commissie uit de heeren A. II. van Thiel,
controleur van dc rijkstelegraaf, voorzitter, H. J. Stokvis
en W. O. P. van der Burgh, commiezen ter controle,
H. van Eek, onderdirecteur van liet rijkstelegraaf kantoor
te Amsterdam on C. A. Hofman, hoofdonderwijzer aan de
openbare burgerschool te 's Gravenhage.
ïScHoemiïigyai ea besluiten.
koloniën Benoemd tot resident voor den dienst der
Nederlandsche bezittingen ter kust van Guinea de adsis-
tent P. W. Alvarez, thans met verlof hier te lande; tot ad-
sistent de ambtenaar ter beschikking van den gouverneur
aldaar L. J. Zwennis, en tot ambtenaar ter beschikking
van den gouverneur ter genoemde kust de sergeant van
het leger in Nederlandsch Indië, gedetacheerd bij het
Afrikaansche werfdepot aldaar C. van Dorp.
Kerknieuws.
Het kiescollege bij de hervormde gemeente te Hooge-
Zwaluwe heeft den heer A. J. Kan, te Nieuw- en
St. Joosland, tot predikant beroepen.
Het kiescollege der Nederduitsche hervormde ge
meente te 's Hage heeft tot predikant beroepen den heer
V. J. Koningsbergen, te Velp.
«ndérwijs.
De Staatscourant van gisteren bevat eeneministerieele
beschikking, waarbij wordt bepaald dat de commissiën,
aan welke wordt opgedragen het examineeren van hen
die eene acte van bekwaamheid voor het middelbaar
onderwijs wenschen te verkrijgen, voor het jaar 1868
zitting zullen houden te 's Gravenhage, en voorts de
namen worden opgegeven van de door den minister
benoemde leden dier commissiën.
Hoe de commissie voor de examens in de Nederland
sche taal- en letterkunde en de geschiedkundige weten
schappen, de staathuishoudkunde, de handelsweten
schappen, de levende talen en hare letterkunde, het
schoonschrijven en de gymnastiek, is samengesteld,
hebben wij reeds in ons nommer van 9 dezer mede
gedeeld.
Tot het afnemen der examens in wis- en natuurkundige
wetenschappen, zeevaartkunde, teekenen, en boetseeren,
zijn benoemd de heeren dr. J. Bosscha, inspecteur van
het middelbaar onderwijs te 's Gravenhage, als voorzitter;
dr. W. C. H. Staring, inspecteur van het middelbaar
onderwijs te Lochem; dr. P. van Geer, buitengewoon
hoogleeraar aan de hoogeschool te Leiden dr. M. Sal-
verda, hoogleeraar aan de hoogeschool te Groningen;
dr. A. C. Oudemans, hoogleeraar aan de polytechnische
school te Delft; F. J. van den Berg, hoogleeraar aan de
polytechnische school te Delft; J. M. Ohreen, directeur
van het depót van kaarten enz. aan het departement van
marine te 's Gravenhage; A. J. van Pesch, leeraar aan de
hoogere burgerschool te Deventer; J. Ph. Koelman,
directeur der academie van beeldende kunsten en tech
nische wetenschappen te 's Gravenhage; en H. P. Vogel,
hoofdonderwijzer aan voornoemde academie.
De minister van hinnenlandsche zaken heeft een pro
gramma vastgesteld voor de eind-examens der hoogere
burgerscholen, waarin de wijze van examineeren en de
vereischte kundigheden worden omschreven. Tevens is
eene verandering gebracht in de at te nemen schriftelijke
examens; deze zullen niet meer plaats hebben voor de
provinciale commissiën, maar zullen aan de scholen zeiven
worden afgenomen, te beginnen met den 28 Juni van
ieder jaar. Een en ander zal reeds van toepassing zijn
op de examina, in het jaar 1868 af te leggen.
Als slot der tot dusver medegedeelde opgaven van
de door de provinciale commissie van onderwijs in Noord-
Holland geëxamineerden voor de verschillende acten van
bevoegdheid tot het geven van onderwijs, behoort nog
de volgende uitslag te worden vermeld: geëxamineerd
46 voor den rang van hulponderwijzeres, toegelaten 16;
1 voor dien van huisonderwijzeres, afgewezen8 voor
de Hoogduitsche, 14 voor de Engelsche en 35 voor de
Fransche taal, waarvan geslaagd zijn allen voor de Hoog
duitsche, 9 voor de Engelsche en 25 voor de Fransche
taal; voorts nog 27 voor de handwerken, waarvan 25 met
gunstigen uitslag. Totaal sedert 15 April jl. geëxami
neerd 207 van het mannelijk, waarvan 87 met gunstigen
cn 120 met ongunstigen uitslag, alsmede 153 van 'het
vrouwelijk personeel en daarvan 100 toegelaten en 53
afgewezen.
ftemengde berichten»
Uit Nijmegen meldt men van 13 Mei„Sedert een
paar avonden hebben alhier vechtpartijen plaats gehad
tusschen de onlangs alhier in garnizoen gekomen man
schappen van het 8e regiment infanterie en van het
korps mineurs. Ernstige verwondingen zijn daarvan het
gevolg geweest. Sterke patrouilles doorkruisen de stad.
Heden avond werd te 7 uren taptoe op de markt geslagen
en was te half aclit uren visitatie in de kazerne. Dezen
avond is dan ook alles rustig geweest."
Aan het Handelsblad wordt gemeld, dat men in de
omstreken van Driebergen groote zwermen van wespen
heeft opgemerkt, die voor menschen en dieren zeer lastig
zijn door hun kwaadaardig karakter. Men schrijft zulks
toe aan de groote warmte gedurende de laatste dagen,
waardoor in het geboomte deze schadelijke insektenzich
sterk schijnen te vermenigvuldigen.
Omtrent den te Zwolle gedetineerden Wijnand
Ileinhuis, een van de personen die wegens diefstallen te
Avereest aangehouden zijn, verneemt men de volgende
bijzonderheden: Heinliuis is op 15jarigen leeftijd door
het voormalig hof van assises in Overijsel wegens twee
diefstallen, heide door middel van inwendige braak in
een bewoond huis, en een dcrzelve bovendien door
middel van uitwendige braak en inklimming in 1836
veroordeeld tot gevangenzetting in een huis van correctie
voor den tijd van 2j jaar. Bij arrest van het provinciaal
gerechtshof in Drenthe van 4 Maart 1842, is hij wegens
negen verschillende gequalificeerde diefstallen en wegens
landlooperij, voorts nog wegens diefstal bij nacht in een
bewoond huis en eenvoudigen diefstal, veroordeeld tot
een halt uur te pronkstelling, brandmerk met de letter T.
en tuchthuisstraf voor den tijd van tien achtereenvolgende
jaren. Bij arrest van den koogen raad is de schavotstraf
veranderd in geeseling met den strop om den hals aan
de galg vastgemaakt en brandmerk met de letters T. P.
In 1855 is hij door de rechtbank te Assen tot gevange
nisstraf vau vijf jaren; in 1862 door de rechtbank te
Zwolle tot éen jaar eenzame opsluiting en in 1864
nogmaals door de rechtbank te Assen tot gevangenisstraf
van driejaren veroordeeld, telkens wegens eenvoudigen
diefstal.
Wij vernemen, dat hij koninklijk besluit aan den
lieer A. Iloogendijk Jzn., lid der provinciale staten van
Zuid-Holland, de taak is opgedragen, de internationale
tentoonstelling voor de visscherijen, die eerlang te
Havre zal worden geopend, hij te wonen en aldaar de
Nederlandsche regeering te vertegenwoordigen.
Uit Stuttgart schrijft men aan het Handelsblad, dat
aldaar de ondernemingsgeest weder levendig wordt.
Het ontwerp om op het Allenplein een grootseh paleis yan
nijverheid (de kosten zijn op 350,000 gulden geraamd)
op te richten, waarvoor een gedeelte van liet. Parijselie