MIDDELBÜRGSCHE COURANT. r 36. Dinsdag 3 Maart. Editie van Maandag avond 8 uren. Middelburg 2 Maart. De interpellatie door den heer Thorbecke heden tot de regeering gericht, is nog niet geëindigd. De minister van binnenlandsche zaken gaf eenige in lichtingen omtrent de redenen die de regeering tot de ontbinding geleid hadden, als antwoord op de vraag door welk staatsbelang deze gevorderd werd. Hierop nam de heer Heyden rij ck het woord om te vragen of de regeering voornemens is wijziging van de schoolwet voor te stellen. De heer Thorbecke werd ondersteund door de heeren van Bosse, Godefroi, Fokker en van Kek, en bestreden door den heer .T. K. van Goltstein. De heer van Zuylen heeft nog gezegd morgen nadere inlichtingen omtrent het buitenlandsch beleid te zullen geven. De eindcijfers der hoofdstukken van de staatsbegroo- ting,die tot definitieve vaststelling aan de tweede kamer zijn aangeboden,bedragen: buitenlandsche zaken 519,984; justitie 3,183,824; binnenlandsche zaken ƒ23,005,096.89; marine 10,316,817.58financiën 13,937,026.50; oorlog 14,866,495; koloniën 2,065,681.16; hervormde eeredienst /"l,763,477; roomsch catholiekc eeredienst 694,075,71; onvoorziene uitgaven ƒ50,000; makende met de reeds vastgestelde hoofdstukken een totaal van ƒ100,377,898.86. Het totaal der middelen wordt thans voorgedragen op ƒ101,119,720.71, zoodat er een overschot zou zijn van ƒ741,821.85. De begrooting voor buitenlandsche zaken komt geheel overeen met de credietwet. en verschilt evenmin met liet eerst ingediend, doch afgestemd wetsontwerp, na de daarin gebrachte veranderingen door aangenomen amendementen of bij wijziging. De wijzigingen in liet hoofdstuk voor justitie gebracht, betreffende kosten van het wedcr-opbouwen en herstellen van het huis van burgerlijke en militaire verzekering te Maastricht; het maken van een grindweg van de straf gevangenis voor jeugdige mannelijke veroordeelden „de Kruisberg" naar Döetincliem; en liet bouwen van eene boerderij en van hetgeen daarbij behoort op liet terrein der gemelde strafgevangenis. De gezamenlijke kosten dier werken zijn geraamd op ƒ99,600. De eenige voorname wijziging in de begrooting van binnenlandsche zaken gebracht is de vermindering van de uitgaven ter zake van de veeziekte met 200,000. Ook in de begrooting van marine zijn slechts wijzi gingen van ondergeschikt belang gemaakt In de begin selen die in 1867 tot de aanvrage der gelden voor 1868 hebben geleid, is sedert geene verandering gekomen. De voornaamste wijziging betreft eene verhooging van ƒ12,000 voor de bezoldiging der werklieden van 's rijks werven. Die verhooging is noodzakelijk, omdat liet ge bleken is, (Jat voor de gewone bezoldiging der arbeids lieden geen geschikte personen te verkrijgen zijn voor den bouw der ijzeren gepantserde schepen, en ook ten andere uit de overtuiging dat liet wenschelijkis om eenige verbetering te brengen in liet loon van den werkman, die, bij de algemeene duurte der eerste levensbehoeften zich, vooral in den winter, het hoog noodige niet kan aanschaffen. Met de meeste spaarzaamheid zal getracht worden daarin eenige verbetering te brengen en vooreerst niet verder gegaan worden dan het toekennen gedurende den winter van eenig meerder loon aan arbeiders, die gedurende den zomer op het bestaande daggeld hebben gewerkt. De begrooting van financiën is verhoogd met ƒ54,000, welke gelden moeten dienen tot dekking der uitgaven voor nieuwe gebouwen voor den dienst der in- en uit gaande rechten te Hansweert, noodig geworden tenge volge der opening van het nieuwe kanaal door Zuid- Beveland. Behoudens eenige wijzigingen in het bedrag van som mige artikelen is de begrooting van oorlog gelijkluidend met het vroeger ingediend ontwerp. Met 1 Juli 1868 zal worden overgegaan tot verhooging van het bedrag der traktementen van de kapiteins en van sommige luitenants, alsmede tot vermeerdering der soldijen van de onder-officieren. Op dien datum zal ook worden overgegaan tot de oprichting van de compagniën hospitaal-soldaten en de compagnie transporttrein. Er is eene bestelling gedaan van éen gattiing batterij van groot en éen van klein kaliber, benevens van een mitrailleur. Eerstgenoemd oorlogschip is van Ameri- kaansche vinding, terwijl de mitrailleur eene uitvinding is van de heeren Christophe en Montigny te Brussel. Met beide geschutsoortcn kan een schrootvuur van eene tot hiertoe ongekende uitwerking, zoo wat het aantal treffers in een kort tijdsbestek als de trefkans aangaat, worden verkregen. Er is nog een millioeu patroonhulzen in het buitenland besteld, terwijl hij 's rijks instellingen te Delft krachtig zal worden voortgegaan met het aanschaffen van de nog noodige werktuigen en den aanmaak, in den loop van het jaar, ook nog van een millioen hulzen, zoodat, na aftrek van het verbruik, gedurende het loopende jaar, op een voorraad van vier millioen zal kunnen worden gerekend. Eene som van 700,000 is uitgetrokken voor liet maken van de forten op het Diemcr-buitenveld en bij den vuurtoren te Dui gendam (in de stelling van Amsterdam). Zoo spoedig mogelijk zal de aanbesteding plaats heb ben van het maken van drie forten in de nieuwe Holland- scbe waterlinie, het reduit in bet bereids aanbestede werk bij Vechten en het fort op den leparatiedam bij Pannerden en voor het defensief bij Naaiden. In de begrooting van koloniën is bijna geene veran dering gebracht. De begrooting voor hervormden eeredienst is mede nagenoeg gelijk aan liet vorig ontwerp, even als de begrooting voor room sch-catholieken eeredienst. De wet op de middelen is met vijf posten verhoogd, waaronder 9,000,000 als voorloopig Indisch batig slot over 1867. f Eerst na het afdrukken van ons vorig nommer ont vingen wij nog een brief uit 's Ilage, gedagteekend 28 Februari, dien wij nog opnemen, lioewel er liet een en ander in voorkomt wat reeds bekend is. „De heer Thorbecke zoo schrijft men ons die het ministerie over de ontbinding zal interpelleeren, treedt bepaald als de leader der liberalen op. Deze zijn een- stemmiger dan ooit. Dat is de vrucht der ontbinding. Hetgeen de ministers hadden uitgedacht tot hunne ver wijdering lieeft liun gestrekt tot versterking. „Hoogstwaarschijnlijk zal die interpellatie op Maandag aanstaande plaats hebben. Hoe wenscholijk het is dat slechts weinigen aan die discussie deelnemen, is het waarschijnlijk dat dit het geval niet wezen zal. „Het ministerie was heden morgen in de kamer hij het optreden van den nieuwen president. Het verwijderde zich toen de kamer de sectiën ging trekken. Toen de interpellatie werd gevraagd op het eind der zitting was geen der ministers tegenwoordig. Zoodra het hekend was is de minister Heemskerk naar den president van de tweede kamer gegaan en heeft met dezen eene tame lijk lange conferentie gehad." Zaterdag avond werd andermaal op de bovenzaal der sociëteit de Vergenoeging van wege het Natuurkundig gezelschap en het departement Middelburg der Maat schappij tot nut van 't algemeen eene „volksvoorlezing" gehouden, welke weder door vele toehoorders werd bij gewoond. De werken welke tegenwoordig in de onmid dellijke nabijheid dezer stad worden uitgevoerd, hadden de keuze van den spreker, den heer P. D. Koning, bij het zoeken naar een onderwerp bepaald. Hij sprak namelijk over de opvoering van water uit de uitgediepte plaatsen en de daartoe gebezigde werktuigen, onder opmerking evenwel dat hetgeen de opvoering van water gold ook op alle andere vloeistoffen toepasselijk is Eerst werden eenige algemeene opmerkingen mede gedeeld en gewezen op de verschillende omstandigheden welke zich bij het opvoeren van water voordoen. Vooral werd de wijze van uitvloeiing der vloeistoffen uitvoerig besproken en opgehelderd, en in verband daarmede on der anderen het vrije vallen der lichamen verklaard. Overgaande tot de behandeling van verschillende werktuigen welke tot de opvoering van water gebezigd worden, werd achtereenvolgens eene verklaring gegeven van den kettingmolen; den doorjaag, die veel overeenkomst heeftmeteenstoombaggermolen den tonmolen, die bij de werken alhier veel wordt gebruikt en berust op het sys teem waaraan men den naam van de schroef van Archi- medes gegeven heeft; den vijzelmolen; den sclrepmalen onderscheidene pompende zuigpomp, de perspomp en de zuig-perspomp, waarvan de verschillende onderdeelen uitvoerig werden beschreven, alsmede de toepassing dier pompen op de brandspuiteneindelijk van de centrifu- gaalpomp, die bij de werken bier wordt gebruikt. Ten slotte besprak de heer Koning nog een aHedaagsch huismeubel, de lamp, evenzeer in verband met de opvoe ring van vloeistoffen, en beschreef hij de keukenlamp,- zuinigheidslamp, lampen met ronde pitten, kantoorlamp, carsellamp en eindelijk de moderatcurlamp, in welke laatste de meeste bezwaren tegen eene.goede verlichting zijn opgelost. Het gesprokene werd door verschillende proeven en afbeeldingen opgehelderd. De groothertog van Luxemburg beeft tot ridder der orde van de Eikenkroon benoemd den heer H. J. de Wit, j hoofdcommies bij het departement van financiën in Nederland. In dezelfde orde zijn onder de officieren van betNeder- landsclie leger benoemd: tot kommandeur: de kolonel L. A. C. de Bock, kommandant van het 8e regiment infanterie; de kolonel A. C. W. L. J. F. von Kellner, kommandant van liet reg. veld-artillerie; de kolonel N. Mac'Leod, kommandant van het regiment grenadiers en jagers, en de luitenant-kolonel H. A. Tobias, van het 2e regiment huzaren. Tot officier: de kapitein J. Brakel, van den staf van het wapen der infanterie, en de kapitein J. J. Collard, kommandant van de artillerie instructie-compagnie. Tot ridder: de kapiteins L. J. J. A. Joost en J. C. C. den Beer Poortugael, beiden van den staf van het wapen der infanterie; de kapitein J. A. Schuurman, kapitein bij het korps ingenieurs, mineurs en sappeurs, en de officier van gezondheid der 2e klasse R. J. Jansen, in het garni zoen te Dordrecht. lEenocmfcigen en bcsluilen. kechtekluke macht. Benoemd tot president van het hoog militair gerechtshof mr. J. H. Telders, thans lid in gemeld college, en tot lid van het hoog militair gerechts hof mr. G. Turk, thans officier van justitie bij de arron- dissements-rechtbank te Amersfoort. leger. Benoemd bij den groolen staf, tot majoor de kapitein le klasse L. R. J. A. Roosmale Nepveu, van dien staf, adjudant van Z. K. H. prins Frederik der Nederlanden: bij den generalen staf, totluitenant-kolone! de majoor H. J. Enderlein tot majoor de kapitein le klasse H. J. W. Westenberg, beiden van dien staf. Benoemd bij het wapen der infanterie: bij bet le rege ment, tot len luitenant (naar ouderdom van rang) de 2e luitenant J. Reinier, van liet korps, gedetacheerd bij het koloniaal werfdepotbij liet 3e regement, tot len luite nant (naar ouderdom van rang) de 2e luitenant A. G. Wilkens, van liet korps; bij het 4e regement, tot kapitein 3e klasse (naar ouderdom van rang) de le luitenant C. C. Kloosterhnyzenvan liet algemeen depót van discipline; bij liet instructie-bataljon, tot len luitenant (naar ouderdom van rang) de 2e luitenant J. Hissink, van het korps. Kerknieuws. Te Veere heeft de verkiezing plaats gehad van 18 leden voor het kiescollege van de Nederduitsclie her vormde gemeente. Er waren 63 stemmen uitgebracht, Tien leden hebben de volstrekte meerderheid verkregen. Door hetkies-eollégie bij de hervormde gemeente te Zierikzee is op 29 Februari een grostal van predikanten gemaakt ter vervulling der vacature wegens het eervol emeritaat aan den heer J. B. B-irenbrugh verleend, waarop voorkomen 87 namen. Voorts is bepaald, dat. hieruit op Donderdag den 19 Maart e. k. een zestal zal worden samengesteld. *De heer J.H.C.Heijse predikant bij de Evangelisc.h- Luthersche gemeente te Zierikzee, hield gisteren namid dag zijne afscheidsrede, naar aanleiding van Matth. 5 het laatste vers. Bij liet einde der godsdienstoefening zong de gemeente hem een viertal dichtregelen toe. De opkomst was zoo talrijk, dat velen buiten liet kerkgebouw moesten blijven staan. Te Deventer heeft de vorige week de verkiezing plaats gehad van 72 gemachtigden der Nederduitsclie hervormde gemeente om met den kerkeraad het kies college uit te maken. Van de 1165 stemgerechtigden hebben slechts 100 niet aan de stemming deelgenomen. Meer dan twee-derden der stemmen werden op vrijzin nige personen uitgebracht cn slechts een klein derde ge deelte op orthodoxen. Rechtzaken. Vrijdag den 13 dezer zal voor het provinciaal gerechts hof in Zeeland worden behandeld het rechtsgeding tegen Adrianus de Loos, oud 26 jaren, geboren te Bergen op Zoom en wonende te Grauw, thans gedetineerd alhier, beschuldigd van moord en van diefstal gepleegd door een loonbediende ten nadeele van iemand met wien hij zich in het huis van zijnen meester bevond. De procureur-generaal heeft 17 getuigen, waaronder 2 deskundigen, opgeroepen. Mr. H. M. van Diggelen is ambtshalve als verdediger aan den beschuldigde toegevoegd. Behalve de reeds in ons vorig nommer genoemde, heeft de arrondissements-rechtbank alhier jl. Vrijdag nog de volgende vonnissen uitgesproken: Janna Pika.n, arbeidster te Breskens, was beklaagd dat zij in overleg met haren broeder Josephus, den 18 December jl. ten nadeele van A.de Vuyst, te Breskens, eenig bout arglistig weggenomen heeft. I)e rechtbank i beeft den tweeden beklaagde, bij verstek, niet-scliuldig

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1868 | | pagina 1