JlIDDELBURGSCHE
COURANT.
N"' 165.
Dinsdag
O
1867
töittnenlanft.
15 October.
Editie
van Maandag avond 8 uren.
1IERKËSTEOIAG.
l Gegadigden worden verwittigd, dat do besteding van
/'vijfde perceel van het maken van buitengewone ver-
i 'Bingswerken aan de oevers van sommige calamiteuse
velders in de provincie Zeeland, wordt afgekeurd.
Eene herbesteding van dat perceel is be
paald op Vrijdag den 18 October 1867,
des voormiddags ten 10 ure, aan het ge
bouw van het provinciaal bestuur te
Middelburg.
Ge herbesteding geschiedt bij inschrijving en opbod,
!%ens art. 12 van het bestek no. 134, goedgekeurd den
Augustus 1867.
Ge tijdsbepaling bij art. 9 van het bestek vermeld,
°tdt met eene maand verlengd.
Ge kosten der eerste besteding komen rnede ten laste
den aannemer.
«adere inlichtingen zijn te bekomen bij den hoofd-
"Seuieur van den waterstaat te Middelburg,
's Gravenhage, 8 October 1867.
Voor den minister,
De secretaris-generaal,
J. SCHRÖDER.
Middelburg 14 October.
Ge tweede kamer is heden, na eenige aan de orde
Bestelde wetsontwerpen en conclusiën te hebben aange-
®en, tot nadere bijeenroeping gescheiden.
Ge heer Oldenhuis Gratema heeft beden de vereischte
eiJen afgelegd en zitting genomen.
Nederlandsche handelmaatschappij heeft vier sche-
Ce" bevracht, waaronder voor Middelburg het schip
"'ia, gezagvoerder J. J. van Loon.
Naar men verneemt, heeft Z. M. dezer dagen een besluit
Benomen, waarbij is bepaald, dat de waterschouten door
"en koning zullen worden benoemd, en tevens is vast-
Resteld een tarief der belooningen voor die ambtenaren,
^"arnaar zij moeten rekenen voor het aanmonsteren van.
""Spelingen. (N. Roti. cour.)
^fen leest in de Staats-Courant
c,;n de gemeenten, genoemd in de Staatscourant van
1 October jl., zijn sedert nog aan cholera overleden
'°t en met 11 October te Rotterdam 7, te 's Hage 2
Personen
'°t en mei 5 October te Asperen 9, te Delfshaven 2, te
/"'sterdam 2, te Vianen 1, te Zaandam 1 en te Bruinisse
bosonen.
n/n het geheele rijk zijn gedurende de week van
September tot 5 October jl. aan cholera overleden
Personen.
Benoemingen en besluiten.
j. "'dderokden. Vergunning verleend aan den heer
8Hartogensis tot het aannemen en dragen der versier-
j van ridder 5e klasse der orde van den Mejidié, hem
°r Z. M. den sultan van Turkye geschonken,
h °kdbrwus. Benoemd tot leeraar aan de rijks hoogere
u "Berschool te Zwolle de heer H. Muller, onderwijzer te
"'den.
(J.^arine. Op pensioen gesteld, ter zake van langdurigen
j ten bedrage van 1500 's jaars, de kapitein ter zee
A. H. Schreuder.
I^Eger. Benoemd tot kolonel bij het wapen der infan-
v r'e de luitenant kolonel M. W. Seelig, kommandant
het koloniaal werfdepöt.
i.. P verzoek op pensioen gesteld, ten bedrage van 1005
J**, de kapitein der infanterie B. baron van Voorst
Voorst, thans op non-activiteit.
2r P pensioen gesteld, ten bedrage van ƒ2400 's jaars,
Ms. adjudant in buitengewouen dienst de luitenant-
j> "eraal (zonder bezwaar der schatkist) G. E. A. van
Vo uy8, thans op non-acliviteit, onder dankbetuiging
v 0t de vele en gewichtige diensten door hem in zijne
Schillende betrekkingen aan den lande bewezen.
Kerknieuws.
v^e heer G. C. Boomer, predikant te Ritthem, heeft
r het beroep naar de gemeente Kethel bedankt.
Onderwijs.
I)<yne provinciale commissie van onderwijs in Noord-
Vqq an<i heeft jl. Vrijdag geëxamineerd 6 candidaten
r de Eugelsche taal, waarvan 5 geslaagd zijn 4 voor
de Hoogduitsche taal, waarvan 1 is geslaagd, en 2 voor
de gymnastiek, die beiden zijn geslaagd.
De uitslag der onderwijzers examens in Friesland
is geweest als volgt: hoofdonderwijzer,van de 17 can
didaten 2 toegelaten; hoofdonderwijzeres 1 geëxam. en
toegelaten; hulponderwijzer, van de 43 toegelaten 12;
hulponderwijzeres, van de 4 toegelaten 3; wiskunde van
de 5 toegelaten 1; Franscb rw de 6 toegelaten 3, idem
vrouwelijke kweekelingen,3geëxam. en toegel.; Engelsch:
1 geëxam. en toegelaten; Hoogduitse!)van de 2 toege
laten 1; teekenon, van de 7 toegelaten 2; gymnastiek
1 geëxam. en toegelaten; vrouwelijke handwerken,
5 geëxam. en toegelaten.
De uitslag in de provincie Overijsel was aldus: Voor
het gewoon lager onderwijshoofdonderwijzers, geëxam. 8
toegelaten 4; hulponderwijzers geëxam. 16, toegelaten 6;
bnlponderwijzeressen, geëxam. 3 toegelaten 3; huison
derwijzeressen, geëxam. 1, toegelaten. Voor het meer
uitgebreid lager onderwijs: Franscb: onderwijzers,
geëxam. 8 toegelaten 2, onderwijzeressen, geëxam, 5 toe
gelaten 5 Engelsch: onderwijzeressen, geëxam. 2 toege
laten 2; Hoogduitsch: onderwijzers, geëxam. 3, toege
laten 3; wiskunde: onderwijzers, geëxam. 8 toegelaten 2,
gymnastiek: aangegeven 2, geëxam. 0; handwerken:
onderwijzeressen, geëxam. 1 toegelaten 1.
Volgens de Nieuwe bijdragen voor opvoeding en
onderwijs bedroeg in de maand September het aantal
vacante hoofdonderwijzers betrekkingen 49 en dat der
vacante hulponderwijzers plaatsen 38. Tevens is door
den minister van binnenlandsche zaken, ten behoeve
van de onderwijzers-gezelschappen toegekend aan Noord-
Brabant 715, Gelderland 590, Zuid-Holland 495,
Noord-Holland ƒ660, Zeeland 330, Utrecht ƒ275, Fries
land 495, Overijsel ƒ440, Groningen ƒ385, Drenthe
275 en Limburg 440.
Gedurende de negen eerste maanden dezes jaars is
door Z. M. aan 24 ouderwijzers pensioen verleend.
Marine en leger.
De handelingen van den minister van marine hebben,
bij het onderzoek zijner begrooting in de afdeelingen der
tweede kamer, tot eene uitvoerige gedachtenwisseling
aanleiding gegeven. De handelingen van den minister
vonden goedkeuring ook bij eenige van hen, die zich
vroeger tegen het stelsel der regeer ing hadden verklaard,
wegens de daarbij ontwikkelde kracht en energie, wegens
zijne bedachtzaamheid bij de voorziening in erkende be
hoeften eu zijn juist inzicht in hetgeen de openbare
dienst vereischte, in verband met de behartiging der
belangen van de Nederlandsche nijverheid en van don
toestand van 'srijks financiën.
Daarentegen kon de meerderheid der in de afdeelingen
tegenwoordig zijnde leden zich niet vereenigen met de
guQstige meening over do handelwijze des ministers.
Verandering van denkbeelden ten opzichte van de tijds
ruimte, biuuen welke het gepantserd materieel moest
worden aangeschaft en van de plaats waar die aanbouw
moest plaats hebben, werd hem verweten. Bovendien
meenden vele leden dat het thans in de bedoeling des
ministers lag niet zoo spoedig als het voorneiueu was
met dien aanbouw voort te gaan, hetgeen niet verdedigd
kon worden door den tegenwoordigen staatkundigen toe
stand van Europa, die door die leden meer dan ooit als
zorgwekkend werd beschouwd.
Wettelijke regeling van al wat betreft de aanschaffing
van al het gepantserd materieel, voor 'slands verdediging
noodig, werd ook nu weder door verschillende leden
wenschelijk geacht.
In beginsel werd de afscheiding der Nederlandsche
van de Nederlandsch-Indiscbe marine goedgekeurd.
Evenwel meent men te moeten waarschuwen tegen admi
nistratieve verwarring bij de uitvoering van dien maat
regel en tegen voorbijstreving van het eigenlijk doel van
den maatregel: afscheiding tusschen de plaatselijke en
de actieve verdediging in Indië.
Het hoog bedrag van het eindcijfer der begrooting
werd door verscheidene leden afgekeurd. Men berekende
de kosten onzer zeemacht in Nederland enOost-Indië op
18 millioen, hetgeen te veel werd geacht voor de gelde
lijke krachten der natie.
De officier van gezondheid 2e klasse J. van IJzeren
wordt met den 21 dezer geplaatst op Zr. Ms. wachtschip
te Hellevoetsluis.
Koloniën.
Omtrent de expeditie in het Sintangsche op de West
kust van Borneo, ter opsporing van pangerang Mas
Windjaja, melden de heden met de Engelsche mail ont
vangen berichten:
Den 17 der vorige maand vertrokken bier de gouver-
nements-stoomers Kapoea en Barito met 20 bidars op
sleeptouw. De resident, de afdeelings kommandant en
de pangerang Bandeharan bevonden zich aan boord en
stoomden naarSintang, van waardeexpeditieeenaanvang
zou nomen. Het was echter zoo laag, dat de stoomschepen
de Melawi-rivier niet op konden stoomen, zoodat de
expeditie, sterk 150 bajonnetten, onder bevel van den
kapitein Kruijsboom, in 34 bidars, begeleid door twee ge
wapende sloepen van Zr. Ms. stoomschip Admiraal van
Kinsbergen Sintang verliet eu deu 26 te Nanga Pinoh
aankwam. De resident, de afdeeliugs-kommandant, de
pangeran Bandharau en de controleur maakten den
tocht mede. Na twee dagen oponthoud werd de reis
voortgezet. De laatste berichten, hier op de hoofdplaats
ontvangen, zijn van 3 Augustus. De expeditie was
toon te Croab, ongeveer half weg Pinoh en Selawé.
Overal weken de vijanden terug; alleen te Croab zijn
enkele schoten gewisseld, waardoor van onze zijde twee
personen geblesseerd werden. Als 't zoo voortgaat zal
men Mas Widjaja wel niet anders dan door verraad in
handen krijgen, want de vijanden kunnen het retireeren
langer volhouden dan onze troepen bet achtervolgen.
De mandoer der politie te Nanga Pinoh, die met nog drie
anderen uitgezonden was, om een der zendelingen van
Mas Widjaja op te lichten, ontmoette dien afgezant, die
acht gewapende lieden in zijn gevolg had. De mandoer
(hoofd-oppasser) liet hun geen tijd tot beraad, atta
queerde hen terstond en joeg het.gevolg op de vlucht,
terwijl de zendeling doodgeschoten werd.
Gemengde berichten.
Volgons het Dagblad van Zuid Holland en 's Gra
venhage is de directeur der gemeente-gasiabriek te
Schiedam eergisteren nacht van daar vertrokken, en
bestaat er in zijn kas een zeer groot te kort.
Te Ediuburg heeft laatstleden Woensdag bij een
vuurwerkmaker eene ontploffing plaats gehad, terwijl de
man aan het werk was. Het gevolg hiervan was, dat niet
alleen de werkplaats, maar ook het geheele huis met een
paar aangrenzende gebouwen grootendeels uit elkander
geslagen en al do huizen aan de overzijde zwaar bescha
digd werden. Te gelijker tijd veroorzaakte dit onheil
een hevigen brand, waardoor een aantal personen op
eene bovenverdieping zoo eensklaps werden overvallen,
dat er geen ander middel tot ontkoming'overbleef dan
zich met hunne kinderen uit de ramen te werpen, daar
de toegang Daarbeneden door de vlammen en ten gevolge
der instorting totaal was afgesneden. liet volk beneden
bemerkte dadelijk dat er voor de ongelukkigeu geen
andere kans tot redding overbleef en er zelfs tijd te kort
kwam om ladders aan te brengen. Men riep hen daarom
toe, slechts moedig den sprong te wagen, daar allen
medewerkten om her. zoo goed mogelijk te vangen. Met
de kinderen slaagde dit ook, behalve met een twaalfjarig
meisje, dat met het hoofd eerst op een paal en daarna
op de steenen nederkwam, zoodat zij onmiddellijk dood
was. Een ander persoon verloor nagenoeg op dezelfde
wijze het leven. Naderhand vond men in huis nog twee
vrouwen, waarvan de eene in den rook was verstikt,
terwijl de andere, die men eerst meende dood te zijn,
later door geneeskundige hulp werd bijgebracht. Buiten
dien hebben nog vijf andere personen bij deze ramp het
leven verloren en zijn er negen zwaar gewond.
Uit de onlangs gehouden jaarlijksche algemeene
vergadering van het Nederlandsch genootschap tot zede
lijke verbetering der gevangenen, dat thans 43 jaren
bestaat, blijkt: dat de afwisselende bevolking in al de
huizen van verzekering, arrest en bewaring, straf en
cellulaire gevangenissen, alsmede in het huis van opvoe
ding, binnen dit rijk, bestaat uit(behalve in de huizen
van verzekering van 's Gravenhage eD Groningen, die
niet zijn opgegeven) 10604 mannen, 2072 vrouwen en
579 kinderen, en dat op den 31 December van het afgeloo-
pen jaar daarin te zamen aanwezig waren 1531 mannen,
353 vrouwen en 21 kinderen. Hoewel dit veel minder is
dan in vorige jaren, bedraagt het totaal voor kostgeld
toch een niet onaardig sommetje, wanneer men slechts
50 cents per dag voor iedere persoon rekent.
Te Brooklyn bij New York is op 27 September
overleden mevrouw Mary Arnott, in den ouderdom vau
110 jaren. Toen generaal Washington te New-York
woonde, kwam zij bij bein aan huis en in den oorlog van
1812 was zij met een aantal andere vrouwen behulpzaam
bij bet opwerpen der verschansingen van fort Greene. Er
zijn nog vijf van bare kinderen in leveD; de oudste zoon
is 70 jaren en hare afstammelingen reiken tot in het
vijfde geslacht.
De Oostenrijksche aartshertog Heinrich is dezer
dagen met mejufvrouw Hoffmann, zangeres aan den
schouwburg te Graz, in het huwelijk getreden. De keizer
heeft die dame verheven tot gravin von Bozen.
Charles Edmunds, van de firma Wellis Sotheran,
te Londen, heeft eene merkwaardige vondst gedaan, na-
