MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°- 83.
Zaterdag
1867.
Mei.
Editie van Vrijdag avond 8 uren.
Middelburg 34 Mei.
Bet koninklijk besluit houdende eenige algemeene
*®?elen omtrent de vereenigingen, ten doel hebbende
door vrijwillige oefeningen in den wapenhandel en
Bijzonder in het schieten 's lands weerbaarheid te ver
kerken, zal op velen een ongnnstigen indruk hebben
gemaakt. Wij vreezen dan ook dat de regeering de
a'gemeene opvatting dier vereenigingen in 'den lande
verkeerd heeft begrepen. Blijkbaar heeft zij de verhou-
®lng der Engelsche vrijwilligers tot hun gouvernement
voor oogen gehad en zich laten leiden door de gedachten,
Jrelke aan gene zijde van het kanaal de bevolkingen
bezielen bij de oprichting harer vrijwillige korpsen. In
"ederland echter is de bevolking nog zoo ver niet. Ter
wijl men in Engeland zich laat leiden door het denkbeeld
m korpsen vrijwilligers te vormen, welke in tijd van
gevaar en oorlog afzonderlijk in het veld kunnen ver
fijnen en hunne kraciitontleenen, behalve aan uitmun-
nde uitrusting en oefening, aan de onderlinge bekend-
eicl der verschillende leden van ztilk een korps, van
den hoogsten tot den laagsten in rang, treedt in het
jj.eaerlandscb denkbeeld der volkswapening tot verster
ft van 's lands weerbaarheid een ander beginsel op
den voorgrond.
De Nederlandsche natie heeft een gegronden of niet
gegronden afkeer van hetgeen zij „soldaatje spelen"
hoemt. Is nu ook de Engelsche natie geene militaire natie,
'och hebben dio vrijwillige korpsen jaarlijks groote wapen
schouwingen eu maken zij groote manoeuvres, waaraan
duizenden en duizenden deelnemen,gelijk nogonlangs te
■Dover, alwaar honderdduizend man vrijwilligers bijeen
Waren. Iets dergelijks op minder groote schaal kan men,
met het oog op den volksgeest, in Nederland gedurende
eerste jaren niet verwachten. Bij de weinige zooge
naamde scherpschutters-vereenigingen hier te lande
o h Z6'^8 8'ec')ts 'iet schieten op den voorgrond, uit zich
P de meeste plaatsen daarbij een vrij sterk sprekende
anti militaire geest en worden iu het algemeen schier
a'lerwege die vereenigingen opgevat als vrijwillige oefen
scholen voor hen, die in tijd van gevaar, zich elk afzon-
oeriijk zuilen aansluiten bij het leger of de schutterij, en-
'aaus slechts zich vereenigen omdat zonder gemeen
schappelijke oefening in den wapenhandel geen bruik
er vrijwilliger voor de toekomst denkbaar is.
Behoorde dan ook in Engeland de regeering bij vvets-
ePalingen die meer militaire korpsen vrijwilligers te
fkennen, te ondersteuue», vooral hunne verhouding tot
®a staat te regelen en in het algemeen een noodzake-
dffi ,oez'cht u'' te oefenen op de benoeming van
meieren, welke ook in Engeland even als elk vrijwilliger
ret8oonlijk den eed van getrouwheid moeten afleggen,
u Nederland ware dit wellicht minder noodzakelijk
«mveest. Ilier te lande had men juist ten zeerste zich
moeten wachten voor het gevaar om met dien anti-
js"ttairen geest in botsing te komen, om niet gelijk nu
geschied, de officieren in verschillende opzichten tot
jtairen te maken en de korpsen vrijwilligers eene
q jfa'fe sanctie te geven. In plaats van daardoor bevor-
t "ijk te wezen aan de vermeerdering van scherpschut-
,ra vereenigingen, vreezen wij dat men thans door
2vi,v®nbedoeld besluit integendeel juist de oprichting van
heef vereenigingen zal verhinderen. De regeeiing
ïefe Z'c'1 rïaD °°k' Daiir °"ze meening, niet genoeg
]an ?nscbap gegeven van de gedachte, welke do Neder-
tei-n bevolking bij de oprichting harer scherpschut-
y vereenigingen geleid heeft.
2jj,?0ral zou zij echter haar doel niet bereiken, indien
Oef na voormeld besluit, zekeren dwang wilde uit
een om de vereenigingen het karakter van militaire
<j Ps®n te geven, hetwelk in dat besluit zoo sterk op
Voorgrond staat. Zij erkent wel in art. 11 ook „een
harp burgerlijk ingerichte" vereenigingen, welke op
tem aanvra«e munitiën zullen ontvangen vaD het depar-
topk"1 van 001'og, en geweren, indien de voorraad zulks
'dal.ll,T11 J l:!l,n U.<..1i
gi aat- Maar zullen nu dergelijke burgerlijke vereeni-
tai^b- ai'ssc'1'en achterstaan bij vrijwillige meer mili-
kof bo'psen? Wij hopen het niet, omdat daardoor het
than besluit nog ongunstiger zou werken dan het
Zii„eS r' e<'8 doet. Maar wij gaan nog eene schrede verder.
g6n n Y®"ichtde vrijwillige scherpschutters vereenigin-
rerjgY® 0ID de eene of andere gegronde of ongegronde
San 11 Seeu Kebruik willen maken van de voorrechten
Yra ®ei!e erkenning verbonden, en aizoo geen aan-
Wepi 'mende om erkend of goedgekeurd te worden,
tverkin P'aats Vilu niet-ondersteuning, tégen-
civipi e oudervinden van de zijde der militaire of
®®Q st a,utot'teiteu Zuilen zij wellicht geen of
echts zeer voorwaardelijk verlof ontvangen om
gebrnik te maken van de schietbanen om onderricht
te erlangen gelijk zulks thans volgens ministerieele
bepalingen geschiedt? In dat geval gelooven wij dat
de reeds niet zeer levendige uitingen van den volksgeest
ten gunste der vrijwillige wapenoefeningen gevaar zou
loopen van spoedig geheel en al uit te dooven.
Bij de Engelsche natie niet zelden bestempeld met den
naam van het koopend en verkoopend kruideniersvolk
wordt de anti-militaire geest als het ware verdrongen door
het diepen ernstig besef van de noodzakelijkheid, om in de
verdediging van het vaderland te voorzien. In Engeland
staat de beweging ten gunste der vrijwillige wapening
in verband met het familie-leven. Het is niet voor aar
digheid dat de Engelsehen van elke maatschappelijke
positie hunne nederige woningen of vorstelijke paleizen
verlaten, om met een geweer op schouder wekelijks een
aantal uren zich in den wapenhandel te gaan oefenen,
maar om gereed te zijn vrouw, kinderen, haardsteden
tegen buitenlandsche aanvallen te verdedigen. Vandaar
dat de Engelsche vrouwen zulk eene levendige sym
pathie hetoonen voor die vrijwilliger-korpsen, omdat
ook zij de overtuiging hebben dat het vaderland, met
alles wat den Engelsohman daaraan bindt, in deze zijne
verdediging zal en moet vinden. Vrij minachtend beje
gent dan ook iedere Engelsche dame in gezelschappen
dengene, die niet behoort tot een der talrijke korpsen
vrijwilligers.
Die toestand in Engeland echter, wij herhalen het, is
eene geheel andere dan thans nog in Nederland valt
waar te nemen, alwaar zij het ook niet tot roem onzer
natie hier verschillende bijomstandigheden, ginds
gebrek aan energie, elders zekere langzaamheid van
bewegingen, nog de overtuiging niet tot volle bewustzijn
heeft doen komen, dat de verdediging des vaderlands
de oprichting van scherpschutters-vereenigingen drin
gend noodzakelijk maakt. Onder deze omstandigheden
achten wij dan ook het koninklijk besluit, een zeer ge
waagden maatregel, waarvan alleen de ongunstige indruk
kan worden verminderd door eene niet strenge toe
passing.
In de heden namiddag gehouden zitting van den ge
meenteraad alhier zijn o. a. de volgende punten be
handeld
Omtrent een ingekomen adres der firma den Bouw
meester Borsins en van der Leijé, scheepsreeders
en bouwmeesters alhier houdende verzoek om
ondersteuning van een in de maand Augustus des
vorigen jaars aan den minister van binnenlandsche zaken
gericht adres tot tegemoetkoming aan hunne bezwaren
wegens te laag waterpeil in de kaden, bij de voltooiing
van het kanaal, waardoor hunne werf dé Volharding met
vernietiging bedreigd en mitsdien ook het belang der
ingezetenen benadeeld wordt is beslist de hiertoe be
trekkelijke stukkien voor de leden ter inzage te leggen
en de zaak verder aan te houden, op grond dat thans
door den minister op bedoeld adres is geantwoord, dat
in de aangenomen hoogte van het peil van den water
stand in het kanaal geen verandering kan worden
gebracht.
Naar aanleiding vaneen adres van mejufvrouw A. M. B.
Acliilles, hoofdonderwijzeres op school B, zjjn burge
meester en wethouders gemachtigd tot het doen eener
oproeping van sollicitanten voor de betrekking van
tweede hnlponderwijzeres op die school op eene jaar
wedde van ƒ300. Aan mejufvrouw A.E.Veneman, tijde
lijk hulponderwijzeres in de handwerken op de school B,
is op verzoek eervol ontslag verleend, zullende deze be
trekking, in verband met de aanstelling eener tweede
hnlponderwijzeres, voorloopig onvervnld blijven.
Ten aanzien van het verzoek van den heer D. Dronkers,
om vergunning tot het leggen van pijpen voor een duin
waterleiding, is door burgemeester en wethouders voor
gedragen toestemming te verleenen, onder eenige voor-
loopige hoofdvoorwaarden, zijnde in hoofdzaak dat bet
duinwater van zuiver gehalte zal moeten zijn; dat de
buizen zoo diep zullen inoeteu gelegd worden, dat er
geen gevaar voor bevriezen bestaat en zoodauig dat de
riolen daardoor niet doorsneden worden; dat het leggen
der pijpen kosteloos geschiede en toe te brengen schade
door den ondernenier worde vergoed; dat voor gemeen-
tegebrnik dor waterleiding en in de gestichten.geen
hoogere prijs zal worden bedongen dan door het rijk
wordt betaald, en dat bij het aanleggen van brandkranen
het gebrnik daarvan kosteloos zal plaats hebben.
Behalve deze hoofdbepalingenwaarmede de heer
Dronkers genoegen heeft genomen, zal later een speciaal
contract tusschen de gemeente cn den ondernemer
opgemaakt eu den raad der goedkeuring aangeboden
worden. De heer Luteyn heeft echter voorgesteld om
onder de hoofdvoorwaarden alsnog de bepaling op te
nemen van het maximum van den prijs, waarvoor het
duinwater zal worden afgeleverd, en een termijn vast te
stellen binnen welken de uitvoering van het plan zal
moeten plaats hebben, opdat de vergunning na dien ter
mijn weder kunne ingetrokken worden, wanneer de zaak
alsdan niet tot stand is gekomen. Ook heeft hij voorge
steld om het later op te maken contract vooraf te onder
werpen aan het advies eener speciale of wel van de bier
bestaande gezondheids commissie. Ten gevolge dezer
voorstellen is besloten, de beraadslaging tot eene vol
gende zitting aan te houden; zullende burgemeester en
wethouders inmiddels met den heer Dronkers in nader
overleg treden.
Naar aanleiding eener missive der commissie van be
stuur der Vereeniging tot het regelen en bevorderen van
volksvermaken houdende verzoek om medewerking bij
den in Juli a. te honden optocht en verdere feestelijk
heden, door beschikbaarstelling van een orchest op den
eersten avond der feestviering na afloop van den optocht
en gedeeltelijke illuminatie van het marktplein, alsmede
door eene meer uitgebreide verlichting op den tweeden
avond, wanneer een vuurwerk zal worden afgestoken
zijn burgemeester en wethouders gemachtigd om den op
de begrooting uitgetrokken post voor openbare feesten
giet 250 te overschrijden.
Tot hulponderwijzer op school E is benoemd de beer
J. Sanders.
In de vacature van conrector aan het gymnasium is
voorzien door de benoeming van den heer j. G. Voegler,
candidaat in de letteren te Leiden, wien tevens de ver
plichting wordt opgelegd tot het geven van onderwijs
in de Hoogduitsche taal, indien dit noodig mocht
blijken te zijn.
In ons volgend nommer geven wij het gewoon verslag.
De commissie tot regeling der eerlang alhier te honden
feestviering van wege de Vereeniging voor volksver
maken heeft, op daartoe door een belangstellend in
schrijver te kennen gegeven verlangen, eene oproeping
gedaan tot eene bijeenkomst in het Schuttershof, ter
onderlinge bespreking van de wijzo waarop men trachten
zal fabriekwezen, handel eu nijverheid bij den voorge
nomen allegoriscben optocht te vertegenwoordigen.
Gisteren avond had die bijeeenkomst plaatsen het resul
taat der samenspreking is geweest, dat een zestal van
de. ter vergadering aanwezige beoefenaars van nijver
heidstakken zich op uitnoodiging bereid hebben ver
klaard tot het vormen eener commissie, waaraan nader
eenige uit de ingezetenen uit te noodigen personen
zullen worden toegevoegd; deze commissie zal zich
belasten met het aanwenden van pogingen om een
tweetal wagens van de noodige voorwerpen van handel
en handwerksnijverheid te voorzien.
Uit de door den voorzitter gedane mededeelingen
bleek overigens, dat het plan der Vereeniging voor volks
vermaken, om een volksfeest te houden,ruimen bijval bij
de ingezetenen heeft ondervonden en dat, wanneer ook
verder de handen ineen worden geslagen ,de voorgenomen
optocht zeker zal voldoen aan de verwaebtiug en niet
het minst aan het doel dat daaraan ten grondslag ligt,
zijnde eene herdenking van den aanvang der spoorweg
en kanaalwerken op dit eiland, waarvan de gevolgen ook
voor deze gemeente zoo hoogst belangrijk kunnen zijn.
Reeds heeft de commissie van dien bijval de bewijzen
ontvangen, niet alleen door ingeschreven geldelijke bij
dragen maar vooral door verschillende haar gedane
aanbiedingen. Behalve de door de Confrérie van St. Se-
bastiaan toegezegde zegewagen, zullen de groote vaart en
de binnenvaart, de drukpers, de weverij en de tuinbouw,
op verschillende wagens, voor geheele of gedeeltelijke
rekening van de aanbieders, worden vertegenwoordigd.
De bier gevestigde handboogschutterij heeft mede
het aanbod gedaan om het bij haar lOjarig bestaan te
geven concours te doeri samenvallen met genoemde
feestviering en aan den optocht deel te nemen.
De door de Vereeniging zelve, met gebruikmaking der
ingekomeu geldelijke bijdragen, bij den optocht aan te
sluiten zegewagens, zullen zijn een versierd stoomwerk
tuig, een wagen voorstellende „Nederland", een wagen
van landbouw en een van kunsten en wetenschappen,
een en
ander afgewisseld door al wat eigenaardig bij zoo-
janigen optocht behoort.
J'. Dinsdag heeft Z. M. de koning in een bijzonder
gehoor ontvangen de heer C. de Knorring, ter overhan
diging zijner geloofsbrieven als buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister van Z.M. den keizer allerRussen.
Volgens een der Parijsche correspondenten van de
Kölnische Zeitung, heeft de heer Licbtenvelt, Neder-
landscb gezant bij bet hof der Tuileriën, aan bet depar-
