MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°- 48.
Zondag
1867,
24 Maart.
6innmlcmtï.
JEditie van Zaterdag avond 8 uren.
kennisgeving.
mdes Konings in de provincie Zeeland
- e^eDd,dat heeren gedeputeerde staten,bij besluit
n *2 Maart jl. no. 83, het door hunne vergadering,
n aen 1 Maart jl. no. 71 genomen besluit, vervat in het
■Provinciaal blad no. 34 van dit jaar, in zoo verre hebben
gewijzigd
dat het visschen in het Nederlandsch ge
deelte van het kanaal van Neuzen naar
Gent, ook gedurende den gesloten visch-
tijd van dit jaar zal geoorloofd zijn.
Deze kennisgeving zal in het Provinciaal blad ge
plaatst, en zullen afdrukken in plano aan de besturen
der gemeenten in het voormalig vijfde administratief
district der provincie ter aanplakking gezonden worden.
Middelburg, den 22 Maart 1867.
De commissaris des konings voornoemd,
R. W. VAN LIJNDEN.
Middelburg 33 Maart.
De tweede kamer heeft gisteren en heden onderschei
dene amendementen op de begrooting voor oorlog aange
nomen en verworpen.
De aangenomen amendementen zijn:
1. dat van den heer Stieltjes tot vermindering van
de gelden voor den grooten staf met f 22,000, door het
geta van 7 generaals op 3 te brengen, aangenomen met
35 tegen 31 stemmen
2. dat van den heer de Roo van Aldewerelt om de kos
ten van administratie van het leger te verminderen met
f 6000, aangenomen met 35 tegen 31 stemmen;
3. die van de heeren de Roo en Stieltjes, betrekkelijk
een vermindering van de cavalerie en vermeerdering der
artillerie en infanterie.
Verworpen zijn
1. dat van den heer de Roo van Alderwerelt om op
den generalen staf f 30,000 te bezuinigen, met 37 tegen
29 stemmen
2. dat van hetzelfde lid tot opheffing der schietschool.
Andermaal trad gisteren avond de heer P. D. Koning
in de concertzaal alhier als spreker op, tot het houden
der van wege het Natuurkundig gezelschap en het depar
tement der Maatschappij tot nut van 't algemeen aange
kondigde „volksvoorlezing."
In de eerste plaats besprak hij hetgeen in het laatste
gedeelte der vorige bijeenkomst slechts vluchtig was
kunnen beschouwd worden, namelijk de vorming en de
hoeveelheid van den uedervallendên regen en de ver
schillende wijzen waarop die hoeveelheid kan worden
gemeten. Ook zette hij nader de in de Middelburgsche
courant wekelijks voorkomende opgaven der meteorolo
gische waarnemingen, zooals die te Vlissingen worden
gedaan, uiteen en trachtte hij de beteekenis der verschil
lende kolommen, waaruit die opgaven bestaan, duidelijk
te maken. J
Heden had hij zich echter meer bepaald voorgesteld te
spreken over de electrische verschijnselen in den damp
kring. Na herinnerd te hebben dat in de lucht steeds
electriciteit voorhanden is, verklaarde hij wat door posi
tieve of glas-electriciteit en negatieve of hars-electriciteit
m°et worden verstaande electriseermachine den elec-
tro®eter, alsmede zijne samenstelling en doel. Ver-
eigens ging hij de meest waarschijnlijke oorzaken
na der zicii jn bliksem en donder openbarende hevige
werking van ,je electriciteit en de daarbij op te merken
verschijnselen. Hij deed uitkomen dat het verkeerdelijk
a dus genoemde onweer zich meestal in den namiddag
openbaart, in den zomer meer dan des winters, alsmede
at het in den zomer eene andere natuur, een ander
ggu-??'3 dan in den winter heeft. Na eene uitvoerige
blik et'Dg van een zomer-onweder, beschreef hij den
®em a's het verspringen eener electrische vonk, hetzij,
a 8 Meestal geschiedt, van de eene wolk op de andere,
hetzij van de wolk op de aardede bliksemstralen, hunne
lengte en verschillende vormen. Hij toonde het gevaar
aan voor het inslaan van den bliksem, maar tevens het
vermogen en het nut der tegenwoordig algemeen toe
gepaste bliksemafleiders, vroeger door velen, op grond
van zoogenaamde godsdienstige gemoedsbezwaren, met
den naam van „kctterstangen" bestempeld.
Bij de hierop gevolgde bespreking van den donder
ging hij de verschillende wijzen na waarop men getracht
heeft de oorzaak van dat rommelend geluid te verklaren,
onder opmerking dat de kracht van dat geluid vaak over
dreven wordt voorgesteld. De grootste tusschenruimte
toch tusschen een bliksemstraal en het daarop volgend
geluid van den donder is éene minuut; nu men bewe
zen heeft dat het geluid in eene seconde 333 el, dus
in eene minuut 19,980 ellen of bijna vier uren gaans
doorloopt, blijkt alzoo dat als men den donder hoort,
die nooit verder dan vier uren van ons verwijderd is:
zwaar geschut daarentegen kan zelfs op een afstand van
veertien uren worden gehoord.
Ten slotte behandelde hij meer in het algemeen de zoo
moeilijke vraag naar de oorzaken der electrische ver
schijnselen in den dampkring.
De duidelijke verklaringen des sprekers werden nog
door voorbeelden en proeven toegelicht.
Dr. L. J. de Marrée bracht den heer Koning, namens
de beide instellingen van wie deze „volksvoorlezingen"
nitgaan en namens het publiek, hulde voor zijne welwil
lendheid en de wijze waarop hij zijne belangrijke taak
heeft vervuld. Ook het talrijk opgekomen publiek werd
voor zijne belangstellende aandacht dank betuigd, terwijl
de boop werd te kennen gegeven dat in een volgend jaar
de heer Koning en zijne hoorders elkander tot hetzelfde
doel hier weder zullen mogen ontmoeten.
Jl. Woensdag heeft de majoor A. J. A. Gerlach, van
bet 3e regiment vesting artillerie, onlangs door Z. M. tot
kommandant der koninklijke militaire academie benoemd,
deze betrekking aanvaard, en is het personeel der acade
mie door den gouverneur aan hem voorgesteld, waarna
vervolgens ook het onder de wapens geschaard korps
cadetten door hem in oogenschouw werd genomen.
Benoemingen en besluiten.
MUSEUM VAN NATUURLIJKE HISTORIE. Op verzoek
eervol ontslag verleend aan A. A. van Bemmelen, uit de
betrekking van adsistent bij 's rijks Museum van natuur
lijke historie te Leiden.
leger. Benoemd bij het wapen der artilleriebij het
regiment veldartillerie tot len luitenant (naar ouderdom
van rang) de 2e luitenant F. R. Froger van het korps;
bjj het le reg. vesting-artillerie tot len luitenant (mede
naar ouderdom van rang) de 2e luitenant C. G. Polvliet
van het korps.
Op verzoek voor den tijd van éen jaar op non-activiteit
gesteld, met ingang van 1 April a. de le luitenant
jhr. H. J. M. de Casembroot, van het regiment rijdende
artillerie.
Kerknieuws.
De beer J. G. Blaauw, predikant te Axel, heeft voor
het op hem uitgebracht beroep naar Veenendaal bedankt.
Marine en leger.
Zr. Ms. fregat met stoomvermogen Anna Paulowna,
in aanbouw aan 's rijks werf te Amsterdam, is den
20 dezer met goed gevolg te water gelaten.
De scheepsklerk W. A. van Ouwerkerk wordt met
den 1 April a. overgeplaatst van Zr. Ms. wachtschip te
Amsterdam op dat te Willemsoord.
Binnen kort zal bij de tweede kamer worden in
gediend een wetsontwerp tot wijziging der militaire
pensioenwet. Het doel dier wijziging is om den tijd voor
het verleenen van pensioen aan onder-officieren en mili
tairen van minderen rang van 30 tot 20 jaren te ver
minderen.
Veeziekte.
De staten der provincie Friesland zijn bijeengeroepen
tot eene buitengewone vergadering op Donderdag den
28 dezer, ter behandeling van voorstellen van gedepu
teerde staten tot wijziging van het provinciaal reglement
ter voorkoming van de overbrenging der runderpest in
Friesland, alsook betreffende de provinciale begrootingen
voor 1866 en 1867.
Koloniën.
Aan berichten uit Suriname van 19 Februari jl. ont-
leenen wij het volgende: „Den 31 Januari is de gouver
neur uit Nickerie in de hoofdplaats teruggekeerd. Ook
de Indiaansche dorpen zijn door zijne exc. bezocht.
Den 12en heeft zijne exc. alhier de roomsch-catholieke
teekenschool bezichtigd.
„Op 2 Februari hebben de hoofd-agenten der Surinaam-
sche immigratiemaatschappij de planters, die Chineesche
immigranten hebben besteld, in eene besloten bijeen
komst, waarbij 16 hunner tegenwoordig waren, bekend
gemaakt met de oorzaken, waardoor de verzending dier
immigranten eene vertraging heeft ondergaan. De onder
agenten hebben bij het werven der vrouwen ongeoor
loofde maatregelen genomen tot het engageerende
politie was tusschen beide genomen, maar de hoofdagen
ten waren vrijgesproken. Een ander agent is intusschen
benoemd en in November zou eene lading Chineezen van
Hongkong uitgaan. Aan de regeering zou men de intrek
king vragen der bepaling, dat een zeker aantal vrouwen
bij de mannen moeten worden ingevoerd.
„Uit Nickerie is het bericht aangebracht, dat dezer
dagen van de plantages Waterloo, Nursery, Paradise
en Hamptoncourt verscheidene Chineesche immigranten
het voorbeeld van anderen, die in het verleden jaar naar
de naburige Engelsche kolonie zijn ontvlucht, hebben
gevolgd. Deze omstandigheid maakt den toestand der
plantage eigenaren in Nickerie bekommerend en het ia
te hopen, dat spoedig maatregelen worden genomen, om
daaraan eene andere wending te geven.
Nopens eene ongelukkige reis van Zr. Ms.stoomschip
Bommelerwaard naar de Marowijne, leest men in no. 22
van het Gouvern.-Advertentieblad: „Het schip was den
8 Februari vertrokken om den stads commissaris naar
het etablissement Albina over te brengen, tot het instel
len van een onderzoek omtrent eene ingekomen klacht
over de immigranten. Het geraakte den lOen daaraan
volgende voor den mond der rivier aan den grond en
kon niet dan na de krachtige hulp van het Fransche
stoomschip 1'Abeïlle, kommandant E. Reveillère, weder
los komen. De Fransche kommandant, wien met zijne
equipage alle lof toekomt, beeft daarna nog verschillende
voorwerpen, als geschut, ankers enz., die tot lichting
van het schip over boord waren geworpen, doen opvis-
schen. De Bommelerwaard heeft schade aan achtersteven
en roer bekomen."
Rechtszaken.
Toen gisteren morgen de achterdeuren van bet hof
gebouw alhier voor het publiek werden geopend, was
het gedrang der menigte zóogroot, dat een wachthebbend
militair omver werd geloopen, waarbij de bajonet hem uit
de hand viel.Die nieuwsgierigheid betrof de terechtstelling
der 22jarige alhier geboren en thans gedetineerde dienst
bode FinaMagdalena Kuijt, beschuldigd van kindermoord,
voor de eerste maal door de ongehuwde moeder gepleegd-
De hoofdpunten der voorgelezen acte van beschuldi
ging resumeeren wij aldus. De beschuldigde diende als
werkmeid ten huize van mr. W. C. M. de Jonge van
Ellemeet, te Oostkapelle. Den 16 Januari jl. gevoelde zij
zich onpasselijk, begaf zich te bed en beviel eenige uren
later. Hetgeen waarvan zij bevallen was zij wist zelve
niet recht wat dit was heeft zij na verloop van onge
veer drie uren in een rok en schort tot een pak saamge
bonden, zonder van het gebeurde te spreken tegen den
genees-, heel- en verloskundige A. A. J. Haman, uit Seroos-
kerke, die haar uithoofde van hare ongesteldheid, op
verlangen van hareu meester, omstreeks twee uren na
hare bevalling bezocht. Den volgenden morgen vroeg
tijdig opgestaan, heeft zij zich naar beneden en buitens
huis naar een nabijgelegen welput begeven, waarvoor
latten gespijkerd waren; van die latten beeft zij er een
verbroken en toen door de daardoor ontstane opening
het bovenbedoelde pak in den put geworpen. Hiervan
